به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری،طبق استانداردهای جهانی به ازای هر هزار نفر جمعیت در هر کشوری باید 3تا 4پرستار فعال وجود داشته باشد؛ اما این عدد در ایران بسیار کم است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در برخی استان‌ها ازجمله سیستان و بلوچستان و خوزستان این آمار به‌شدت پایین است. براساس آخرین اعلام سازمان نظام پزشکی، همین حالا در پایتخت کشور هر پرستار به جای 2نفر مشغول‌کار است؛ وضعیتی که باعث شده به‌دلیل کمبود نیروی پرستاری، این گروه با افزایش حجم‌کاری، سختی کار، شیفت‌های نامتعارف، اضافه‌کاری‌های اجباری و در مجموع شرایط غیراستاندارد شغلی مواجه باشند که قطعا بیماران را نیز در رنج و مضیقه بسیاری قرار می‌دهد و حتی جانشان هم در معرض خطر است.
این در حالی است که گروه پرستاری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های نظام سلامت، با یک مسئله مهم‌تر هم دست و پنجه نرم می‌کند؛ حقوق و مزایای پایین و نامتناسب با سختی کار. اجرا نشدن قوانینی که قرار بود کمی از مشکلاتشان بکاهد، به شکل مناسب اجرا نمی‌شود آنها را مجبور به فعالیت در چندین مرکز درمانی برای گذران زندگی کرده است. به همین دلیل در دومین برنامه پخش زنده با عنوان «صریح و شفاف با چالش‌های پرستاری» با حضور 2مهمان، چالش‌های این حوزه را مورد بررسی قرار گرفت. محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار و حسن محمدی‌مطلع، پرستار بالین درباره مهم‌ترین مشکلات پرستاران به نکاتی اشاره کردند که در ادامه می‌خوانید.
مهم‌ترین مشکل جامعه پرستاری
شریفی مقدم-دبیرکل خانه پرستار
سلامت بدیهی‌ترین نیاز هر انسانی است و تامین سلامت هم وظیفه حاکمیت. پرستاران در این‌باره نقش زیادی دارند و تعطیلی هم ندارد. در سراسر کشور از نقاط مرزی تا شهرهای بزرگ پرستاران شبانه‌روزی در حال ارائه خدمات هستند؛ به همین دلیل دولت‌ها در سراسر دنیا به این گروه توجه بیشتری دارند و سعی می‌کنند که دغدغه‌های آنها را برطرف کنند.
مهم‌ترین مشکل جامعه پرستاری، وضعیت معیشتی آنهاست. پرستاران ما کمترین حقوق را در سطح دنیا می‌گیرند. پرستاری شغل حساسی است و با جان انسان‌ها سروکار دارد که اگر دغدغه معیشت داشته باشند، جان بیماران در معرض خطر قرار می‌گیرد.
50هزار پرستار خانه‌نشین
50هزار پرستار خانه‌نشین داریم و دلیلش هم این است که مایل به‌کار با حقوق 14میلیونی نیستند. هر چند که شاهد فداکاری آنها در جنگ و پاندمی کرونا و... هم بودیم، اما سیاست‌های حکمرانی در نظام سلامت پرستاران را به سمت مهاجرت، ترک شغل، تغییر شغل و خانه‌نشینی سوق می‌دهد.
پرستاران افغان هم در ایران نمی‌مانند
موضوع اشتغال پرستاران افغان یک ماهی است که از سوی یکی از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مطرح شده و همه تصور می‌کنند که وضعیت بهتر می‌شود، اما مسئله این نیست. بخشی از همکاران پرستار افغان، زاده ایران هستند و بخشی دیگر هم در دانشگاه‌های خوب ایران تحصیل کرده‌اند، اما همین‌ها هم ماندگار نیستند و به‌طور موقت در بیمارستان‌های ما کار و تجربه کسب و در نهایت مهاجرت می‌کنند.
بیماران در معرض آسیب هستند
زمانی که کمبود پرستار داریم، خطر مرگ‌ومیر بیماران هم مطرح است و چند دلیل وجود دارد.
به ازای هر تخت باید 2پرستار وجود داشته باشد، اما این عدد اکنون یک و در برخی شهرها 0.6یا 0.7دهم است. این وضعیت باعث می‌شود که در شرایط عادی به جای 6بیمار برای یک پرستار، 12بیمار در نظر گرفته شود و این امر کیفیت مراقبت را به‌شدت کاهش می‌دهد.
براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، هر قدر میزان پرستاران کاهش پیدا کند، مرگ‌ومیر بیماران هم بیشتر می‌شود.
آمار پرستاران به ازای هر هزار نفر جمعیت:
میانگین و سرانه ما در ایران 1.7است و پرستاران به‌دلیل معیشت مجبور به 2یا 3شیفت کار هستند که باعث خستگی آنها می‌شود. نتیجه یک مطالعه علمی نشان می‌دهد که با اضافه کردن 2ساعت به ساعت کاری پرستاران آمریکایی، 14درصد خطا افزایش پیدا کرده است.
سلامت روان پرستاران در خطر است
به تأکید دبیرکل خانه پرستار، کار و فشار بر پرستاران زیاد و آمار آسیب‌های روان هم در این گروه بسیار بالاست. سال گذشته چندین مورد مرگ پرستاران به‌دلیل سندروم کاروشی(مرگ ناشی از کار زیاد) رخ داد که به‌دلیل کار زیاد است. 85درصد پرستاران اضطراب بالایی دارند و مطالعات در یک استان نشان داد که میزان اضطراب در پرستاران آن منطقه به قدری بالاست که در حالت عادی نباید به آنها بیمار سپرده شود.
دلایل افت کیفیت خدمات
محمدی مطلع، پرستار بالین
در حوزه پرستاری هیچ زمانی کم‌کاری از سوی ما رخ نمی‌دهد، اما زمانی که دریافتی پرستاران کم است، مجبور به 2تا 3 شیفت کار در ماه می‌شویم که خستگی ناشی از آن منجر به کاهش کیفیت خدمت است.
پرستار شیفت شب اگر انرژی و توان داشته باشد، می‌تواند در طول شیفت خود 5بار به بیمار سر بزند، اما زمانی که چندین شیفت کار می‌کند، پیش می‌آید که حتی در ایستگاه پرستاری هم خوابش ببرد و این مسئله غیرمستقیم رخ می‌دهد.
پرستاران چند سالی در بیمارستان‌ها کار می‌کنند، کارشناس و خبره می‌شوند و در نهایت در مسیر مهاجرت قرار می‌گیرند. 50نفر از همکاران و دوستان پرستارم را به همین دلیل از دست دادم و به کشورهای دیگر مهاجرت کرده‌اند.
زندگی با حقوق کم
به من به‌عنوان پرستار با 22سال سابقه، حکم 17میلیون تومانی داده‌اند و در نهایت با تعرفه این عدد به 22میلیون تومان می‌رسد. آیا کسی هست که با این حقوق بتواند در تهران زندگی کند. ما همکاران زیادی داریم که تنها 2ماه دوام می‌آورند و بعد برمی‌گردند. پرستاران خانم هم چندماه فعالیت می‌کنند و در نهایت خانه‌نشین می‌شوند؛ چون هیچ تناسبی بین فشار کاری و حقوقی که می‌گیرند وجود ندارد؛ به همین دلیل کمبود نیروها جبران نمی‌شود.
بخش‌هایی که افتتاح نمی‌شوند
چندین بخش در بیمارستانی که ما مشغول به خدمت هستیم وجود دارد که معطل نیروی پرستاری هستند و افتتاح نمی‌شوند. این مسئله به ضرر مردم است و آنها را از دریافت خدمات محروم می‌کند. مسئله اینجاست که تعارض منافع درباره پرستاران منجر به مشکلات زیادی شده است. پزشکانی که مسئول باشند یا ریاست کنند، اگر قرار به تصویب قانون باشد، به نفع خودشان رأی می‌دهند.
چه باید کرد؟
به تأکید شریفی‌مقدم، مشکل پرستاران بی‌عدالتی است؛ چون از سال 86قانون تعرفه‌گذاری به شکل نامناسبی در حال اجراست. تعرفه‌گذاری پرستاران برای بیماری که 24ساعت روی تخت می‌خوابد سال گذشته 270هزار تومان بود و امسال افزایش 45درصدی دارد که آن هم بین پرستار 3شیفت (صبح، عصر و شب)، سوپروایزر، پرستار نظارت و کمک پرستار تقسیم می‌شود.
شریفی‌مقدم معتقد است که مشکل پرستاران درصورتی رفع خواهد شد که حکمرانی در نظام سلامت که شعار رئیس‌جمهوری هم هست شفافیت، پاسخ‌دهی، صداقت و عدالت داشته باشد و هیچ‌کدام اینها در حال حاضر وجود ندارد. این در حالی است که تعارض منافع در بسیاری از کشورها سال‌هاست که حل شده، اما در ایران همچنان با چنین معضلی مواجه هستیم. 96درصد از رؤسای بیمارستان‌های آمریکا غیرپزشک هستند، 55درصد دنیا وزرای بهداشت پزشک نیستند و اگر هم باشند باید در زمان مسئولیت اجرایی طبابت را کنار بگذارند و این مسئله در ایران دیده نمی‌شود. به همین دلیل باید تأکید کرد که مشکلات پرستاران با این وضعیت حل نخواهد شد.
نظر شما