در سال‌های اخیر، داروهای کاهش وزن مانند اُزِمپیک (Ozempic)، وگووی (Wegovy) و مونجارو (Mounjaro) با محبوبیت زیادی روبه‌رو شده‌اند. این داروها که ابتدا برای درمان دیابت نوع دو طراحی شده بودند، به دلیل تأثیرات چشمگیر در کاهش وزن، به‌عنوان ابزارهای جدیدی برای کنترل چاقی شناخته می‌شوند. اما این داروها علاوه بر مزایای خود، عوارض و خطراتی نیز دارند که نباید نادیده گرفته شوند.

مزایای داروهای کاهش وزن

کاهش خطر بیماری‌های قلبی و مغزی
مطالعات نشان داده است که داروهای دسته گیرنده‌های آگونیست GLP-1 مانند اُزِمپیک، خطر سکته مغزی، حمله قلبی و دیگر بیماری‌های قلبی‌عروقی را کاهش می‌دهند. همچنین، این داروها احتمال ابتلا به زوال عقل و آلزایمر را نیز کاهش می‌دهند، که احتمالاً ناشی از کاهش التهاب مغزی و بهبود سلامت سلول‌های مغزی است.

کمک به کنترل رفتارهای روانی و اختلالات ذهنی
تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف این داروها ممکن است خطر ابتلا به برخی اختلالات روانی مانند افکار خودکشی، پرخوری عصبی (بولیمیا) و اعتیاد به مواد مخدر یا الکل را کاهش دهد.

کاهش وزن مؤثر
آزمایش‌های بالینی نشان داده است که مصرف این داروها می‌تواند بین ۱۵ تا ۲۲ درصد از وزن بدن را کاهش دهد. این اثر به دلیل کندتر شدن تخلیه معده و کاهش اشتها اتفاق می‌افتد.

معایب و خطرات احتمالی

افزایش خطر پانکراتیت حاد
یکی از جدی‌ترین عوارض جانبی این داروها التهاب حاد پانکراس (پانکراتیت حاد) است. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف این داروها خطر ابتلا به پانکراتیت را تا دو برابر افزایش می‌دهد، که در موارد شدید می‌تواند منجر به نارسایی اعضا، سپسیس و خونریزی داخلی شود.

مشکلات گوارشی
حدود ۳۰ درصد از مصرف‌کنندگان این داروها از تهوع و استفراغ شکایت دارند. علاوه بر این، مشکلاتی مانند یبوست، اسهال و دردهای شکمی نیز گزارش شده است.

افزایش خطر آرتریت و دردهای مفصلی
برخلاف تصور اولیه که کاهش وزن فشار روی مفاصل را کم می‌کند، تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که مصرف این داروها خطر ابتلا به آرتریت را ۱۱ درصد افزایش می‌دهد.

اختلالات خواب و سردرد
طبق مطالعات، احتمال سردرد (۱۰٪ افزایش) و مشکلات خواب (۱۲٪ افزایش) در مصرف‌کنندگان این داروها بیشتر است که می‌تواند بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر بگذارد.

ریسک مشکلات کلیوی
یکی از نگرانی‌های اصلی پزشکان، تأثیر این داروها بر عملکرد کلیه‌ها است. در بسیاری از موارد، مشکلات کلیوی ممکن است تا مراحل پیشرفته بدون علامت باشند، بنابراین نظارت پزشکی دقیق ضروری است.

اُزِمپیک، وگووی و دیگر داروهای پرکاربرد کاهش وزن

اُزِمپیک (Ozempic): در سال ۲۰۱۸ توسط FDA تأیید شد و در ابتدا برای کنترل دیابت نوع دو مورد استفاده قرار گرفت، اما به‌دلیل تأثیر زیاد در کاهش وزن، به‌صورت غیررسمی برای این هدف نیز تجویز شد.

وگووی (Wegovy): در سال ۲۰۲۱ با دوز بالاتر از اُزِمپیک، به‌طور خاص برای درمان چاقی مفرط تأیید شد.

مونجارو (Mounjaro): در سال ۲۰۲۲ برای دیابت تأیید شد و از ترکیب جدیدی به نام تیرزپاتاید (Tirzepatide) استفاده می‌کند که تأثیر زیادی در کاهش وزن دارد.

زپ‌باند (Zepbound): در سال ۲۰۲۳ توسط شرکت الی لیلی به‌طور خاص برای درمان چاقی معرفی شد.

آیا اُزِمپیک ایمن است؟

داروهای کاهش وزن مانند اُزِمپیک، با وجود فوایدی مانند بهبود سلامت قلب، مغز و کاهش وزن، خطراتی مانند پانکراتیت، مشکلات گوارشی و افزایش ریسک بیماری‌های مفصلی دارند.

پزشکان توصیه می‌کنند که مصرف این داروها فقط تحت نظر پزشک متخصص انجام شود و افراد از عوارض و خطرات احتمالی آن‌ها آگاه باشند.