واکسن‌ها فرزند شما را در برابر بیماری‌های جدی مانند فلج اطفال، سرخک و سرفه سیاه محافظت می‌کنند. با این حال، آن‌ها مانند همه داروها بعضی اوقات نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. این واکنش‌ها طبیعی و بی‌ضرر هستند. دانستن عوارض رایج و غیر رایج به آرامش شما بعد از هر واکسن کودک، کمک می‌کند. در ادامه به بررسی عوارض واکسن با جزئیات بیشتری پرداخته‌ایم..

آیا عوارض واکسن در نوزادان صحت دارد؟

بررسی عوارض واکسن در نوزادان نشان داده است که همه واکسن ها از واکسن بدو تولد تا دوسالگی که در جدول واکسیناسیون نوزادان وجود دارد به طور کلی بی‌خطر هستند، اما مانند هر دارویی بعضی اوقات با یکسری عوارض جانبی همراه هستند. این واکنش‌ها به واکسن‌ها خفیف و به صورت موضعی است. ممکن است در محل تزریق، کمی درد یا قرمزی بروز پیدا کند که بیشتر از یک یا دو روز طول نمی‌کشد. کمی تب نیز ممکن است ایجاد شود اما هر عارضه جدی‌تری نادر است. اثبات ارتباط واکسن با یک عارضه جانبی خاص آسان نیست.

نوزادان و کودکان نوپا معمولا مریض می‌شوند، بنابراین احتمال دارد کودک شما تقریبا در زمان تزریق واکسن در اثر مسئله‌ای دیگر بیمار شده باشد. به همین دلیل، ممکن است برخی از والدین معتقد باشند که واکسن باعث بیمار شدن فرزندشان شده است، درحالی‌که درواقع میکروب‌هایی که کودک روزانه در معرض آن‌ها قرار می‌گیرد یا رفتن به فروشگاه یا پارک می‌تواند مقصر این مسئله باشد.

همچنین مهم است که بدانید واکسیناسیون‌ها در دوره‌ای از زندگی که برخی شرایط سلامتی شروع یا آشکار می‌شوند، انجام می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، واکسن سه‌گانه MMR از یک‌سالگی تا 15 ماهگی کودک تزریق می‌شود، در همان زمانی که اغلب تاخیرهای رشدی در کودکان مشاهده می‌شود. این مسئله ممکن است باعث شود که والدین واکسن را عامل تاخیر رشدی فرزندشان بدانند.

در صورت بروز عوارض واکسن در نوزادان چه کاری باید انجام داد؟

استفاده از کیسه یخ بعد از تزریق واکسن و همچنین حرکت دادن بازو یا پایی که واکسن در آن تزریق شده است می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند. برای کمک به تسکین درد پاهای کودک می‌توانید آن را به حالت دوچرخه حرکت دهید. مسکن غیر آسپرین مانند استامینوفن (سن دو ماه به بالا) یا ایبوپروفن (شش ماه به بالا) می‌تواند به کاهش درد واکسن و بهبود تب کودک کمک کند. بنابراین، قبل از ترک کلینیک در مورد مصرف این داروها از پزشک سوال کنید.

آیا در واکسن‌ها جیوه وجود دارد؟

بررسی عوارض واکسن در نوزادان نشان داد مقادیر بسیار کمی "تیمروزال"، ماده نگهدارنده مبتنی بر جیوه، در برخی از واکسن‌ها وجود دارد که نقش آن جلوگیری از آلودگی باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌باشد. تیمروزال همچنین در حال حاضر در برخی از داروها و فرآورده‌های متداول مانند محلول‌های لنز تماسی و اسپری‌های حلق و بینی یافت می‌شود، اگرچه بسیاری از تولیدکنندگان در حال حاضر محصولات خود را بدون تیمروزال تولید می‌کنند.

چندین مطالعه نشان داده‌اند که میزان بسیار پایین تیمروزال در واکسن‌هایی که قبلا استفاده می‌شده است مضراتی نداشته و این ماده نگهدارنده به سرعت از بدن نوزاد خارج می‌شده است. با این حال، متخصصان تصمیم گرفتند که استفاده از تیمروزال را در واکسن‌ها محدود کنند. بر این اساس، امروزه همه واکسن‌های توصیه‌شده معمول برای نوزادان بدون تیمروزال هستند به جز واکسن آنفولانزا که حاوی مقادیر بسیار کمی تیمروزال است که آن هم به سرعت توسط بدن دفع می‌شود.

بعلاوه، بیشتر واکسن‌های توصیه‌شده در دوران کودکی (MMR، فلج اطفال، واریسلا و واکسن پرونار یا پنوموکوک) هرگز به هیچ وجه حاوی تیمروزال نبودند. از همه مهم‌تر اینکه مطالعات گسترده‌ای در مورد این نظریه که مواد موجود در واکسن‌ها می‌تواند باعث تاخیر یا اختلال در رشد شود، پشتیبانی نکرده‌اند.

آیا واکسن‌ها می‌توانند باعث اوتیسم شوند؟

خیر، بررسی عوارض واکسن در نوزادان نشان داده است که واکسن‌ها باعث اوتیسم نمی‌شوند. مطالعات متعددی بر روی کودکان، هیچ ارتباطی میان واکسن‌ها و اختلالات رشدی ازجمله اوتیسم پیدا نکرده‌اند. همچنین، گزارشی از انستیتوی پزشکی بر اساس داده‌ها و شواهد جامع جمع‌آوری‌شده طی چند سال، هیچ ارتباطی بین تیمروزال یا واکسن MMR و مشکلات رشد نشان نداد.

در حقیقت، مطالعه بحث‌برانگیز سال 1998 که حاکی از وجود رابطه احتمالی بین واکسن MMR و اوتیسم بود، در سال 2010 پس گرفته شد و توسط همه سازمان‌های بهداشتی ازجمله آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، مرکز کنترل بیماری و پیشگیری (CDC)، موسسه ملی سلامت (NIH) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) رد شد. از آن زمان تاکنون، هیچ مطالعه دیگری ارتباطی بین واکسن‌ها و اوتیسم یا سایر اختلالات رشد یا بین واکسن‌ها و مشکلات شناختی و رفتاری گزارش نکرده است.

چه زمانی باید در مورد عوارض واکسن در نوزادان با پزشک تماس بگیرید؟

اگرچه بررسی عوارض واکسن در نوزادان نشان داده است که عوارض جانبی شدید واکسن‌ها نادر است اما اگر فرزندتان در طی دو روز پس از انجام واکسیناسیون هر یک از واکنش‌ها یا علائم زیر را دارد فورا لازم است به پزشک مراجعه کنید.