به گزارش سلامت نیوز به نقل از health.clevelandclinic، شما تمام صبح را بیرون از خانه مشغول دویدن بودهاید و حالا باید به سرعت به خانه برسید چون ادرار دارید. احساس میکنید که واقعاً باید به دستشویی بروید. به سختی میتوانید بدون اینکه حادثهای رخ دهد، به خانه برسید. اما وقتی کلیدتان را در قفل در میگذارید، ناگهان کنترل مثانه خود را از دست میدهید.
پدیدهای که به نام «بی اختیاری لچکی» شناخته میشود، هزاران نفر را تحت تأثیر قرار میدهد. اورولوژیست، دکتر امیلی اسلوپنیک، توضیح میدهد که چرا ممکن است وقتی به خانه میرسید، کنترل مثانه خود را از دست بدهید و چه کارهایی میتوانید برای مقابله با آن انجام دهید.
بی اختیاری لچکی چیست؟
بی اختیاری لچکی، که به آن «سندرم کلید» یا «بی اختیاری کلید در دست» نیز گفته میشود، به وضعیتی اطلاق میشود که در آن، با رسیدن به خانه و باز کردن در، احساس فوری و شدیدی برای ادرار کردن پیدا میکنید.
دکتر اسلوپنیک میگوید: «بی اختیاری لچکی نوعی بیاختیاری ادراری است، به این معنا که میل ناگهانی و شدیدی برای ادرار کردن دارید. با بی اختیاری لچکی، وقتی به خانه میرسید یا در را باز میکنید، این میل تحریک میشود.»
این نوع بی اختیاری، بیماری نیست بلکه معمولاً نشانهای از یک مشکل دیگر در مثانه است.
او توضیح میدهد: «مثانه بیش فعال (OAB) رایجترین علت بیاختیاری اضطراری یا فوریتی است. اگر OAB دارید، ممکن است تمایل به ادرار کردن بیشتر از حالت معمول پیدا کنید یا این میل به صورت ناگهانی و شدید بروز کند.»
بی اختیاری لچکی به ندرت بهطور مستقل بروز میکند. به عبارت دیگر، معمولاً در دیگر مواقع روزانه یا شبانه ممکن است تکرر یا فوریت ادرار را تجربه کرده باشید، اما متوجه آن نشدهاید.
دکتر اسلوپنیک ادامه میدهد: «بی اختیاری لچکی در یک زمان خاص رخ میدهد و به همین دلیل توجه شما را جلب میکند. اما افراد مبتلا به این نوع بیاختیاری ممکن است در طول روز یا شب بیشتر از حد معمول ادرار کنند. آنها ممکن است گاهی اوقات تصادفات ادراری هم داشته باشند.»
علل بی اختیاری لچکی
مغز و مثانه شما ارتباط نزدیکی با هم دارند. سیگنالهای مغز به مثانه دستور میدهد که چه زمانی باید ادرار را نگه دارد و چه زمانی باید آن را آزاد کند. این ارتباط توضیح میدهد که چرا وقتی به خانه میرسید، ممکن است کنترل مثانه برای شما دشوار شود.
دکتر اسلوپنیک میگوید: «اگر همیشه بعد از ورود به خانه به دستشویی میروید، مغز و مثانه شما به این الگو عادت میکنند. وقتی مغز شما ماشهای مانند کلید در درب میبیند، به مثانه پیام میدهد که زمان رفتن به دستشویی است.»
اما همه کسانی که به محض رسیدن به خانه به سرویس بهداشتی میروند، دچار بی اختیاری لچکی نمیشوند. عوامل مختلفی میتوانند خطر ابتلا به این مشکل را افزایش دهند، از جمله:
- سن: افراد بالای ۴۰ سال بیشتر در معرض ابتلا به هر نوع بیاختیاری اضطراری هستند، از جمله بیاختیاری لچکی.
- یبوست: تجمع مدفوع سفت در روده بزرگ میتواند به مثانه فشار وارد کند و بیاختیاری را بدتر کند.
- یائسگی: افراد یائسه بیشتر در معرض بیاختیاری اضطراری هستند.
- شرایط عصبی: بیماریهایی که اعصاب را تحت تاثیر قرار میدهند میتوانند باعث حساستر شدن اعصاب مثانه یا تحریک مغز برای ارسال سیگنالهای ناخواسته به مثانه شوند. این شرایط شامل دیابت، مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون یا سکته قبلی است.
- عفونتهای دستگاه ادراری (UTIs): عفونتهای ادراری میتوانند پوشش مثانه را تحریک کرده و باعث انقباضات غیرارادی عضلات مثانه شوند.
آیا میتوان مثانه را برای جلوگیری از بی اختیاری لچکی آموزش داد؟
بی اختیاری لچکی میتواند شرمآور و ناراحتکننده باشد، اما شما در برابر آن ناتوان نیستید. تمرینات مثانه میتوانند به کاهش این میل ناگهانی برای ادرار کردن در زمان رسیدن به خانه کمک کنند.
دکتر اسلوپنیک میگوید: «بی اختیاری لچکی معمولاً در یک زمان خاص اتفاق میافتد، بنابراین میتوانید از قبل برای آن برنامهریزی کنید.»
او توصیه میکند:
- از تحریککنندههای مثانه اجتناب کنید یا آنها را به حداقل برسانید: کافئین، نوشابههای گازدار و غذاهای اسیدی یا تند میتوانند مثانه را تحریک کرده و خطر وقوع فوریتها را افزایش دهند. دکتر اسلوپنیک پیشنهاد میکند که مصرف قهوه، چای یا نوشابه را زمانی که بیرون از خانه هستید کاهش دهید و از غذاهای اسیدی یا تند و شیرینکنندههای مصنوعی خودداری کنید.
- مثانه خود را خالی کنید: وقتی بیرون از خانه هستید، حتی اگر احساس نیاز به ادرار ندارید، به دستشویی بروید. دکتر اسلوپنیک میگوید: «شاید شما آنقدر به نگهداشتن ادرار عادت کردهاید که وقتی در مکانهای عمومی هستید، تمایلی به رفتن به دستشویی ندارید. سعی کنید به هر حال بروید تا وقتی به خانه میرسید مثانه شما پر نشود.»
- یک دفتر خاطرات داشته باشید: فعالیتها و تغذیه روزانه خود را برای یک هفته یادداشت کنید. دکتر اسلوپنیک توصیه میکند: «این کار به شما کمک میکند تا ببینید آیا چیزهایی وجود دارد که بیاختیاری لچکی را بدتر کند.»
- بایستید و استراحت کنید: وقتی به خانه رسیدید، فوراً به سمت در نروید و به دستشویی نروید. بلکه حدود ۱۰ ثانیه در بیرون یا ماشین خود بنشینید و ببینید که آیا میل به ادرار کاهش مییابد یا خیر. تمرینات آرامشبخش مانند تنفس عمیق یا تمرینات کگل میتوانند کمک کنند تا این میل آرام شود.
این تغییرات ممکن است چندین هفته طول بکشد تا تاثیر خود را نشان دهد، بنابراین صبور باشید. بسیاری از افراد متوجه میشوند که علائم آنها با این تغییرات بهبود مییابد.
درمانهای دیگری نیز در دسترس است
اگر این مراحل در خانه پاسخگو نبود، نگران نباشید. ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما میتواند کمک کند.
دکتر اسلوپنیک میگوید: «ما میتوانیم علل بیاختیاری را شناسایی کرده و گزینههای درمانی مختلفی را پیشنهاد دهیم.» بسیاری از افراد از فیزیوتراپی کف لگن بهرهمند میشوند، جایی که شما تمرینات خاصی برای بهبود کنترل مثانه انجام میدهید. داروها، تزریقات و روشهایی برای کاهش سیگنالهای عصبی غیرطبیعی و کاهش فوریتها نیز وجود دارند.
در نهایت، به یاد داشته باشید که بیاختیاری ادراری همیشه به معنای بخشی از روند طبیعی پیری نیست. بسیاری از مردم فکر میکنند که نشت مثانه با افزایش سن امری طبیعی است، اما اینگونه نیست. بیاختیاری فوری قابل درمان است و با اقدامات صحیح میتوانید کیفیت زندگی خود را بهبود دهید.