به گزارش سلامت نیوز به نقل از dentistpeshawar اگر تاکنون دچار سنگ لوزه شده باشید، می‌دانید که چقدر می‌توانند آزاردهنده باشند. این رسوبات کوچک و سخت که در شکاف‌های لوزه‌ها تشکیل می‌شوند، می‌توانند منجر به بوی بد دهان، گلودرد و احساس گیر کردن چیزی در گلو شوند. اما آیا دندان عقل هم می‌تواند در ایجاد سنگ لوزه نقش داشته باشد؟ در این مقاله بررسی می‌کنیم که آیا دندان عقل می‌تواند موجب تشکیل سنگ لوزه شود، چگونه این دو به یکدیگر مرتبط هستند و چه اقداماتی برای پیشگیری و درمان می‌توان انجام داد.
دندان عقل چیست؟
دندان‌های عقل یا آسیاب‌های سوم، آخرین دندان‌هایی هستند که معمولاً بین سنین ۱۷ تا ۲۵ سالگی رشد می‌کنند. از آنجایی که اغلب فضای کافی برای رویش این دندان‌ها وجود ندارد، می‌توانند مشکلات متعددی ایجاد کنند.
مشکلات رایج دندان عقل
- نهفتگی: زمانی که دندان عقل کاملاً بیرون نیاید یا در زیر لثه گیر کند، نهفته محسوب می‌شود و ممکن است درد، تورم و عفونت ایجاد کند.
- رویش ناقص: برخی دندان‌های عقل فقط به‌صورت جزئی بیرون می‌آیند و فضاهایی را ایجاد می‌کنند که می‌توانند محل تجمع باکتری‌ها شوند.
- شلوغی دندان‌ها: رشد دندان‌های عقل ممکن است باعث فشار به سایر دندان‌ها و نامرتب شدن آنها شود.
- عفونت: موقعیت نامناسب دندان‌های عقل می‌تواند تمیز کردن آنها را دشوار کند، که منجر به پوسیدگی و بیماری لثه می‌شود.
سنگ لوزه چیست؟
سنگ‌های لوزه (تونسیلولیت) رسوبات سختی هستند که در شکاف‌های لوزه‌ها شکل می‌گیرند. آنها معمولاً از ذرات غذا، سلول‌های مرده و مخاط تشکیل شده و به مرور زمان کلسیفیه می‌شوند.
علائم سنگ لوزه
- بوی بد دهان (هالیتوزیس) ناشی از تجمع باکتری‌ها در سنگ‌ها
- گلودرد و احساس تحریک
- مشکل در بلع به دلیل وجود سنگ‌های بزرگ‌تر
- گوش درد ناشی از ارتباط عصبی بین گلو و گوش‌ها
- وجود نقاط سفید یا زرد در پشت گلو که نشان‌دهنده سنگ‌های لوزه است.
آیا دندان عقل می‌تواند باعث سنگ لوزه شود؟
در حالی که دندان عقل به‌طور مستقیم باعث ایجاد سنگ لوزه نمی‌شود، اما می‌تواند شرایطی را فراهم کند که احتمال تشکیل آن را افزایش دهد. برخی از این شرایط عبارتند از:
۱. افزایش بار باکتریایی
دندان عقل نهفته یا نیمه‌روییده فضاهایی را ایجاد می‌کند که محل تجمع ذرات غذا و باکتری‌ها می‌شوند. این افزایش بار باکتریایی می‌تواند به التهاب لثه و در نهایت، تشکیل سنگ‌های لوزه کمک کند.
۲. بهداشت ضعیف دهان
قرارگیری دندان‌های عقل در انتهای دهان، تمیز کردن آنها را دشوار می‌کند. اگر پلاک و باقی‌مانده غذا به درستی از بین نرود، محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها ایجاد می‌شود که خطر سنگ لوزه را افزایش می‌دهد.
۳. عفونت و التهاب
التهاب لثه و عفونت ناشی از دندان عقل می‌تواند باعث افزایش میزان مخاط و باکتری‌ها در دهان و گلو شود که در ایجاد سنگ لوزه نقش دارند.
۴. غدد لنفاوی متورم
عفونت دندان عقل می‌تواند باعث تورم غدد لنفاوی گردن شود که ممکن است تولید مخاط اضافی را تحریک کند. این مخاط می‌تواند در لوزه‌ها جمع شده و به همراه باکتری‌ها و زباله‌ها، سنگ لوزه را تشکیل دهد.
۵. ترشح پشت حلق (Postnasal Drip)
مشکلات ناشی از دندان عقل گاهی منجر به تحریک سینوس‌ها و افزایش ترشحات بینی می‌شود. این ترشحات می‌توانند در پشت گلو جمع شده و همراه با سایر عوامل، موجب تشکیل سنگ‌های لوزه شوند.
چگونه از سنگ لوزه پیشگیری کنیم؟
اگر دندان عقل شما مشکل‌ساز است و نگران ایجاد سنگ‌های لوزه هستید، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- بهداشت دهان را رعایت کنید: حداقل دو بار در روز مسواک بزنید، از نخ دندان استفاده کنید و از دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده بهره ببرید.
- دهان خود را مرتب بشویید: شست‌وشوی منظم با آب نمک یا دهان‌شویه ضد باکتری به کاهش بار میکروبی کمک می‌کند.
- آب کافی بنوشید: نوشیدن آب باعث شستشوی دهان و کاهش تجمع باکتری‌ها و مخاط می‌شود.
- مشکلات دندان عقل را برطرف کنید: اگر دندان عقل شما باعث ناراحتی می‌شود، برای بررسی و درمان به دندانپزشک مراجعه کنید.
- بهداشت گلو را رعایت کنید: غرغره کردن آب نمک و حذف بقایای غذایی از گلو می‌تواند به کاهش احتمال تشکیل سنگ‌های لوزه کمک کند.
- از دخانیات و الکل پرهیز کنید: سیگار و الکل می‌توانند محیط دهان را خشک کرده و رشد باکتری‌ها را تسریع کنند.
درمان سنگ لوزه و مشکلات دندان عقل
اگر با سنگ لوزه یا مشکلات دندان عقل مواجه هستید، گزینه‌های درمانی زیر می‌توانند به شما کمک کنند:
۱. حذف سنگ‌های لوزه
سنگ‌های لوزه کوچک ممکن است خودبه‌خود دفع شوند، اما در صورت نیاز می‌توان آنها را با سواب پنبه‌ای یا پشت مسواک به‌آرامی خارج کرد. در موارد پیچیده‌تر، پزشک می‌تواند آنها را به‌صورت تخصصی بردارد.
۲. آنتی‌بیوتیک‌ها
در صورت وجود عفونت ناشی از دندان عقل یا سنگ لوزه، مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تجویزشده توسط پزشک ممکن است ضروری باشد.
۳. کشیدن دندان عقل
اگر دندان عقل نهفته یا نیمه‌روییده باعث التهاب و تجمع باکتری‌ها شود، ممکن است کشیدن آن بهترین گزینه باشد.
۴. جراحی برداشتن لوزه
در موارد شدید، اگر سنگ‌های لوزه مکرراً تشکیل شوند و علائم شدیدی ایجاد کنند، ممکن است پزشک برداشتن لوزه را توصیه کند.
۵. لیزر درمانی (کریپتولیز لوزه)
این روش می‌تواند با صاف کردن سطح لوزه‌ها، از تشکیل سنگ‌های جدید جلوگیری کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده علائم زیر، لازم است به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید:
- درد یا ناراحتی مداوم در دهان و گلو
- سنگ‌های لوزه مکرر و مزمن
- علائم عفونت (تب، تورم، قرمزی شدید)
- مشکل در بلع یا تنفس
