به گزارش سلامت نیوز به نقل از پرنتینگ، این روزها کمتر پیش می‌آید گوشی تلفن و یا تبلت دست کودکان نبینیم؛ بچه‌های 3 و 4 ساله حتی اگر خودشان صاحب گوشی همراه و تبلت نباشند، تمام فوت و فن‌های تلفن همراه پدر و مادرشان را از حفظ هستند، حتی بهتر از خود آنها و اگر تنها یکی دو سال بزرگ‌تر باشند، صاحب تبلت‌های اسمارت می‌شوند.

این در حالی است که گاهی اوقات والدین، خود برای کودکشان تبلت می‌خرند، بدون آنکه کودک بخواهد و کلی هم ذوق می‌کنند که چه خوب است این تکنولوژی؛ بچه‌ها یک گوشه می‌نشینند و سرگرم بازی با آن می‌شوند، اما نباید فراموش کرد که آسیب‌های تلفن همراه و تبلت بسیار بیشتر از مزایای آن است.

تلفن همراه همچنین به یک وسیله جدانشدنی از دانش‌آموزان تبدیل شده است؛ آنها تقریباً در همه جا از این وسیله استفاده می‌کنند، بازی می‌کنند، جست‌وجو می‌کنند و گاهی هم اطلاعات مفید کسب می‌کنند؛ اما واقعیت این است که دانش‌آموزان اگر از این وسیله به درستی استفاده نکنند، بیش از هر قشر دیگری آسیب خواهند دید.

استفاده از گوشی‌های هوشمند و دستگاه‌های دیجیتال توسط کودکان می‌تواند عوارض مختلفی به دنبال داشته باشد. این عوارض می‌توانند شامل اثرات جسمانی، روانی و اجتماعی باشند. در ادامه به بررسی عوارض مختلف استفاده از گوشی برای کودکان پرداخته شده است:

عوارض جسمانی استفاده از گوشی برای کودکان

1. مشکلات بینایی

   • خستگی چشم: نگاه کردن طولانی مدت به صفحه نمایش می‌تواند باعث خستگی چشم، تاری دید و سردرد شود.
   • درد گردن و شانه: استفاده طولانی مدت از گوشی به حالت نشسته می‌تواند منجر به درد گردن و شانه‌ها شود.

2. مشکلات خواب

   • اختلال در خواب: نور آبی صفحه نمایش گوشی می‌تواند تولید ملاتونین (هورمون خواب) را کاهش داده و باعث اختلال در خواب و بی‌خوابی شود.

3. مشکلات پوسچر (وضعیت بدن)

   • پوزیشن نادرست: نشستن طولانی مدت با وضعیت نادرست می‌تواند به مشکلات پوسچر، کمردرد و مشکلات عضلانی منجر شود.

4. درد و مشکلات دست و مچ

   • درد مچ دست و انگشت: استفاده مکرر از گوشی‌های لمسی می‌تواند به درد مچ دست و انگشتان منجر شود، که به آن "سندرم مچ دست تلفن همراه" می‌گویند.

عوارض روانی و رفتاری استفاده از گوشی برای کودکان

1. افزایش استرس و اضطراب

   • نمایش‌های مقایسه‌ای و فشارهای اجتماعی در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند باعث افزایش استرس و اضطراب شود.
   • استفاده مفرط از گوشی می‌تواند به اعتیاد و مشکلات روانی منجر شود.

2. مشکلات توجه و تمرکز

   • استفاده از گوشی‌های هوشمند می‌تواند باعث کاهش توجه و تمرکز در کارهای مدرسه و فعالیت‌های دیگر شود.

3. رفتارهای پرخطر

   • دسترسی به محتوای نامناسب یا رفتارهای پرخطر آنلاین می‌تواند به مشکلات روانی و اجتماعی منجر شود.

عوارض اجتماعی استفاده از گوشی برای کودکان

1. کاهش تعاملات اجتماعی

   استفاده زیاد از گوشی می‌تواند منجر به کاهش تعاملات اجتماعی و ارتباطات واقعی با خانواده و دوستان شود.

2. تأثیر بر مهارت‌های اجتماعی

   استفاده مداوم از دستگاه‌های دیجیتال می‌تواند باعث کاهش مهارت‌های اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی شود.

3. مشکلات آموزشی

   استفاده مفرط از گوشی و بازی‌های دیجیتال می‌تواند توجه کودک را از تحصیل و یادگیری دور کند.

مضرات گوشی برای کودکان

تلفن همراه با تمام اثرات منفی که دارد، وقتی در دست کودک قرار می‌گیرد باعث آرامش او می‌شود؛ هرچند کاذب؛ هر چند برای لحظه‌ای کوتاه.

کافیست به یک کودک خردسال که مدام با شیطنت‌هایش آرامش را از شما سلب کرده و مانع تمرکز شما شده است، یک گوشی همراه و یا تبلت بدهید تا ببینید چطور یک گوشه می‌نشیند بدون آنکه چیزی را خراب کند و اعصاب کسی را بهم بریزد و سرگرم بازی می‌شود.

اما واقعیت این است که آیا این نکته مثبت به آسیب‌هایی که تلفن همراه به فرزند ما می‌رساند، می‌ارزد؟ در ادامه به مضرّات تلفن همراه و آسیب‌های غیر قابل جبرانی که به کودک و نوجوان ما وارد می‌کند، می‌پردازیم.

عوارض استفاده زیاد از گوشی برای کودکان:

تلفن بر فعالیت مغز تأثیر می گذارد

مطالعات نشان می دهد که مغز انسان به تشعشعات الکترومغناطیسی حساس است. با این حال، نیاز به مطالعات بیشتری وجود دارد تا ثابت شود تابش می تواند فعالیت مغز را مختل کند. از آنجایی که تلفن‌های همراه عمدتاً بر روی امواج الکترومغناطیسی برای همه اشکال ارتباطی، حتی داخلی، کار می‌کنند و مغز دارای تکانه‌های الکتریکی خاص خود است که در آن ارتباطات در شبکه عصبی انجام می‌شود، احتمالاً می‌تواند بر مغز تأثیر بگذارد. با این حال، همانطور که قبلا ذکر شد، تحقیقات بیشتری باید انجام شود تا ثابت شود که تشعشع بر فعالیت مغز تأثیر می گذارد.

در حال حاضر، چیزی که ممکن است بر مغز تأثیر بگذارد، محتوایی است که کودک در معرض آن قرار می‌گیرد و مدات زمان تماشای صفحه نمایش. بنابراین، برای والدین ضروری است که زمان نمایش صفحه را کنترل یا محدود کنند و اطمینان حاصل کنند که کودکان فقط به برنامه ها و بازی های خاصی دسترسی دارند که مناسب سن آنها است و اطمینان حاصل کنند که زمان محدود استفاده از تلفن همراه بر یادگیری یا تمرکز کودک روی چیزها فعالیت‌های مهم دیگر مانند مطالعه، سرگرمی‌ها، ورزش و غیره تأثیر نگذارد

تاثیر تلفن همراه بر عملکرد تحصیلی

بسیاری از کودکان تلفن همراه خود را به مدارس خود می برند. گپ زدن با دوستان یا بازی کردن در تعطیلات مدرسه یا حتی در کلاس، روز به روز در حال افزایش است. این باعث می شود کودکان در کلاس به درسشان توجهی نداشته باشند، دروس مهم را از دست بدهند و در نتیجه از مطالعه و امتحان بی اطلاع باشند.

تاثیر تلفن همراه بر قصور تحصیلی

تلفن‌های هوشمند نه تنها حواس کودکان را از مطالعه منحرف می‌کند، بلکه ممکن است ابزار سوء رفتار آنها برای کسب نمره خوب در امتحانات باشد. استفاده از ماشین حساب داخلی در امتحاناتی که در آن مجاز نیست، ذخیره عکس ها یا اطلاعات مرجع برای تقلب در امتحان، یا حتی تبادل پاسخ با دانش آموزان دیگر از طریق چت در طول امتحان، به طور گسترده در مدارس مختلف مشاهده شده است. چنین رفتاری نه تنها بر عملکرد تحصیلی تأثیر می گذارد، بلکه منجر به بروز مشکلات شخصیتی نیز می شود.

رسانه های نامناسب

مانند هر وسیله ی دیگری، تلفن همراه نیز یک ابزار است و می توان از آن برای اهداف مثبت و حتی منفی استفاده کرد. بچه‌ها ممکن است با پیام‌ها، تصاویر یا متن‌های نامناسبی که دوستانشان یا در گروه به اشتراک گذاشته‌اند، برخورد کنند و آن را به دیگران منتقل کنند. آنها می توانند در سنین پایین راه خود را در پورنوگرافی بیابند و ادراکات و روند فکر خود را تغییر دهند. حتی مبادله غیرمسئولانه تصاویر خود می‌تواند شکستی را ایجاد کند که زندگی آنها را برای مدت طولانی تحت تأثیر قرار دهد.

اختلال در خواب

کودکان ممکن است تا دیروقت بیدار بمانند و با دوستانشان صحبت کنند، بازی کنند یا در شبکه های اجتماعی پست ها را مرور کنند، که در یک دوره زمانی باعث خستگی و بیقراری می شود. همچنین زندگی تحصیلی را مختل می کند، زیرا بچه ها آنقدر خواب آلود هستند که نمی توانند روی آنچه در مدرسه تدریس می شود تمرکز کنند. از این رو، یک اثر دومینویی دارد که در تمام جنبه های زندگی آنها نفوذ می کند.

مسائل پزشکی

کودکانی که در اوقات فراغت خود به تلفن همراه چسبیده اند، فعالیت بدنی ندارند و هوای تازه دریافت نمی کنند. این آنها را در معرض خطر چاقی و سایر بیماری ها قرار می دهد که بعداً می تواند به بیماری های مضر مانند دیابت و فشار خون تبدیل شود.

سلامت روان

کودکان در رسانه های اجتماعی ممکن است با زورگویان سایبری که از طریق اینترنت آنها را آزار و اذیت می کنند، در تماس باشند. بسیاری از کودکانی که مورد آزار و اذیت سایبری قرار گرفته‌اند، مکن است خیلی دیر متوجه آسیب روانی ای شوند که بر آنها وارد شده است. رسانه های اجتماعی همچنین ممکن است باعث افسردگی و اضطراب شوند، زمانی که به بچه ها توجه آنلاین مورد انتظارشان داده نمی شود.

ضعف بینایی

بررسی‌های جدید دانشمندان اروپایی نشان می‌دهد کار زیاد با تبلت به چشم کودکان آسیب‌های جدی وارد می‌کند و می‌تواند برای سیستم عصبی و چشمی کودکان بسیار مضر باشد.

با توجه به اینکه استفاده از گوشی همراه و تبلت برای کودکان در مدت زمان کوتاه خلاصه نمی‌شود، قطعاً به بینایی آنها آسیب می‌زند.

به گفته گری هیتینگ نویسنده ارشد سایت "AllAboutVision.com"، خستگی دیجیتالی چشم (Digital Eye Strain) که گاهی اوقات تحت عنوان سندروم بینایی کامپیوتری (computer vision syndrome) از آن یاد می‌شود، باعث آزردگی بسیاری می‌شود.

بر اساس گزارشی که در سال 2015 میلادی از سوی انجمن بینایی ایالات متحده آمریکا با عنوان «بینایی 20/20/20 است: از چشمانتان در برابر دستگاه های دیجیتالی محافظت نمایید» به چاپ رسید، 61 درصد از آمریکایی‌ها پس از استفاده دراز مدت از دستگاه‌های الکترونیکی دچار خستگی چشم می‌شوند؛ به بیان دیگر تقریباً از هر سه آمریکایی، دو نفر را شامل می‌شود.

بروز مشکلات عصبی در کودکان

یکجا نشینی و غافل شدن از بازی‌های کودکانه موجب بروز مشکلات عصبی در آنها می‌شود. کار زیاد با رایانه، تبلت، گوشی و حتی تماشای زیاد تلویزیون از فاصله نزدیک و مواجهه بیش از حد با منابع نوری باعث بروز این مشکل می‌شود.

انجمن متخصصین اطفال آمریکا نیز می‌گوید که کودکان پیش از دو سالگی نباید به هیچ نمایشگری نگاه کنند اما تقریبا 90 درصد کودکان تا قبل از دو سالگی به طور منظم تلویزیون نگاه می‌کنند؛ زمان مشاهده تلویزیون نیز به تدریج بیشتر می‌شود.

به وجود آوردن اختلالات ذهنی

به گفته محققان روسی، ارسال بیش از اندازه پیام کوتاه نوعی وسواس و اختلال ذهنی به دنبال دارد که متاسفانه نزد کاربران نوجوان بسیار رایج است.

استفاده بیش از اندازه و غیر ضروری از تلفن همراه برای کاربر استرس و پریشانی ذهنی پدید می آورد.

این اختلالات به حدی است که نوعی بیماری روانی و عصبی براساس آن تعریف شده است و فرد مبتلا در طول روز چندین بار احساس می کند گوشی تلفن همراهش زنگ می‌خورد.

از سوی دیگر برخی اختلالات روانی به دلیل تماشای صحنه‌های نامناسب در برخی بازی‌ها، فیلم‌های بلوتوثی، فیلم‌های فضای مجازی و مطالب خاص از دیگر مواردی است که نباید از آن غافل شد.

منزوی شدن کودکان

روزنامه دیلی‌میل نوشت: «بازی با تبلت و گوشی همراه فرصت آموزش، خواندن، نوشتن و حتی اجتماعی شدن و برقراری ارتباط با دیگران را از کودکان سلب می‌کند».

تمام روزهایی که می‌توانند بهترین گزینه‌های برقراری ارتباط کودکان با دیگران و ایجاد روابط اجتماعی مفید باشند، با بازی با وسایل الکترونیکی به هدر می‌روند.

چاقی کودکان

محققان آمریکایی با بررسی داده‌های بیش از هزار کودک چاق اظهار کردند: «با فراگیر شدن تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند چاقی کودکان بیش از قبل شیوع پیدا کرده است که در پی آن بیماری‌های متعدد دیگری نیز شکل می‌گیرند».

زل‌ زدن کودکان به صفحه نمایشگر وسایل الکترونیکی، نشستن‌های مداوم، بی‌تحرکی‌های زیاد، پایین آمدن کیفیت خواب و حتی غذا خوردن در هنگام بازی به چاقی کودکان دامن زده است.

تومور مغزی

متخصصان انگلیسی باور دارند، تومور مغزی در نوجوانی و بزرگسالی حاصل استفاده بی‌رویه کودکان از وسایل الکترونیکی است؛ یک مطالعه جامع بین‌المللی در سال 2011، نشان داد، میان استفاده از وسایل الکترونیکی و ابتلا به تومور مغزی در بزرگسالی ارتباط مستقیم وجود دارد. هر چه کودک بیشتر از وسایل الکترونیکی استفاده کند، احتمال آسیب دیدن او در بزرگسالی افزایش می‌یابد.

آسیب‌های انگشت دست کودکان

آکادمی پزشکی اطفال آمریکا هشدار می‌دهد که استفاده طولانی‌مدت از صفحات لمسی ابزارهای الکترونیکی به انگشت دست کودکان آسیب می‌زند؛ سرگرم شدن با تبلت و گوشی همراه فرصت بازی‌های معمولی را سلب می‌کند و به این ترتیب عضلات کودک روز به روز تحلیل می‌رود و به مروز زمان حرکاتش تأخیر بیشتری خواهند داشت.

خطر ابتلا به سرطان

از آنجایی که تلفن‌های همراه برای برقراری ارتباط از امواج رادیویی استفاده می‌کنند،‌ یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های استفاده از اینگونه وسایل افزایش خطر ابتلا به سرطان است.

آسیب‌های جسمی فراوان در اثر استفاده از هندزفری

متخصصان کلینیک درمانی کالیفرنیا ابراز کردند: «گوش دادن با صدای بلند به موزیک با استفاده از هدفون یا هندزفری به صورت طولانی‌مدت، سبب عارضه‌های مختلفی از جمله کاهش سطح شنوایی گوش به صورت موقت و یا دائم می‌شود».

هدفون به دلیل انتقال صدا به صورت مستقیم و بی‌واسطه روی سیستم شنوایی و حلق تأثیر منفی می‌گذارد.

اعتیاد به تلفن همراه

برخی کودکان عادت کرده‌اند صبح که از خواب بیدار می‌شوند، سراغ تلفن همراه و حتی قبل از آنکه صبحانه بخورند ساعت‌های زیادی را صرف بازی‌های آنلاین کنند که اگر والدین نتوانند کنترلی بر روی بازی‌های آنلاین فرزندشان اعمال کنند، باید گفت به راحتی این دست بازی‌ها اعتیادآور می‌شوند.

ضمن اینکه بعضی از کودکان برای افزایش رتبه و جایگاه خود در اینگونه بازی‌ها، حتی حاضر به پرداخت هزینه‌هایی هستند و گاهاً می‌بینیم که یک کودک خردسال با استفاده از کارت بانکی والدین از حساب آنها برداشت کرده تا رتبه خود در بازی را ارتقاء دهد؛ ضمن اینکه بعضی از این بازی‌های آنلاین حاوی تصاویر مستهجنی است که کودک را با فضایی که هیچ تناسبی به سن او ندارد، آشنا می‌کند و قطعاً تبعات جبران‌ناپذیری در روح و روان وی به جای می‌گذارد.

بسیاری از محققان معتقدند استفاده بیش از اندازه از تلفن همراه در ذهن و اعصاب کاربران نوعی اعتیاد پدید می‌آورد که درست مانند اعتیاد به مواد مخدر، بازی‌های رایانه‌ای، اینترنت و ... مخرب است.

معتادان به استفاده از تلفن همراه از دوستان و خانواده فاصله می‌گیرند، انزواطلب می‌شوند، اولویت‌های سنی و اجتماعی نظیر تحصیل و اشتغال را پس می‌زنند، هنگامی که تلفن همراه در دسترس‌شان نیست به آن فکر می‌کنند و از دوری‌اش رنج می‌برند.

کاهش مهارت‌های ارتباطی

شواهد نشان می‌دهد، جایگزینی این تکنولوژی به جای ارتباطات حضوری (به خصوص با استفاده از امکان ارسال پیام‌های کوتاه) تا حدود زیادی ارتباطات انسان‌ها را به حداقل رسانیده است.

افزایش این گونه ارتباطات به کاهش روابط چهره به چهره و زنده صوتی منجر می‌شود. ارتباطات ناقصی که در قالب متون خشک و بی روح جان می‌گیرد، مرز شوخی و جدی را درهم می‌آمیزد و مسیر اغراق آمیز و نادرستی را می‌پیماید که هرگز جایگزین مناسبی برای ارتباط کلامی و عاطفی میان گروه دوستان و آشنایان نیست و شناخت مجازی و غیر واقعی حاصل از آن نمی‌تواند معیار خوبی برای آگاهی درباره طرفین رابطه باشد.

این ارتباط مجازی فرصت یادگیری آداب زندگی را به طور عملی و از طریق ارتباط موثر با اقشار مختلف اجتماعی از فرد سلب و او را در محیطی بسته و محدود محصور می‌کند.

اتلاف وقت زیاد

از آنجا که گوشی‌های تلفن همراه قابلیت دارا بودن بازی‌های مختلف را در خود دارد، کودک یا نوجوان مدت زمان زیادی را سرگرم بازی می‌شود و از دیگر کارهای ضروریش باز می‌ماند.

براساس گزارشی که شبکه سی ان ان در سال 2015 منتشر کرد، نوجوانان روزانه حداقل 9 ساعت از وسایل الکترونیکی استفاده می‌کنند که تاکنون به طرز چشمگیری نیز افزایش داشته است.

استفاده بهتر کودکان از ابزار الکترونیکی با همراهی والدین

استفاده از ابزار دیجیتال ممکن است گاهی هم بسیار خوب باشد؛ به‌خصوص زمانی که بچه‌ها و والدینشان با یکدیگر برای استفاده از این دستگاه‌ها در تعامل باشند. پدرها و مادرها می‌توانند برای فرزندانشان کتاب الکترونیکی بخوانند، در بازی‌ها و اپلیکیشن‌های آموزشی به آنها کمک کنند و تجربه‌های کسب‌شده از اسمارت‌فون‌ها را به دنیای واقعی متصل کنند.

اغلب تصور می‌شود کودکان فقط به تماشای کارتون و سریال تلویزیونی علاقه دارند، ولی مطالعات موسسه "Zero to Three‌" ثابت کرده این رده سنی به بازی کردن، کتاب خواندن و استفاده از برنامه‌های تعاملی بیشتر توجه می‌کند. در واقع، برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، کودکان به دنبال‌های راه‌های بیشتری برای کار با اپلیکیشن‌ها و دستگاه‌ها هستند و اگر والدین نیز با آنها همراهی کنند، یادگیری و تجربه کاربری آنها بسیار غنی‌تر و موثرتر می‌شود.

ممنوعیت استفاده از تلفن همراه در کلاس درس

آمارها حکایت از آن دارد که تقریباً تمام مدارس دنیا استفاده از گوش همراه در کلاس درس را ممنوع کرده‌اند، 62 درصد دانش‌آموزان می‌توانند گوشی همراه به مدرسه ببرند اما اجازه استفاده از آن در کلاس درس و یا حتی به همراه بردن آن در کلاس را ندارند.

گرچه بردن تلفن همراه به کلاس درس ممنوع است اما قطعاً هستند دانش‌آموزانی که به شیوه خاص خود از قانون مدرسه سرپیچی می‌کنند و حتی در کلاس درس از تلفن همراه استفاده می‌کنند که در این صورت بیشترین آسیب را خود دانش‌آموز می‌بینند.

نتیجه‌گیری

استفاده از گوشی‌های هوشمند برای کودکان می‌تواند با عوارض جسمانی، روانی و اجتماعی همراه باشد. برای مدیریت بهتر این مسئله، نیاز به توجه و نظارت والدین، تنظیم زمان استفاده، و تشویق به فعالیت‌های غیر دیجیتال است. با اتخاذ استراتژی‌های مناسب، می‌توان از عوارض منفی گوشی‌ها جلوگیری کرده و از مزایای تکنولوژی به طور ایمن و مؤثر بهره‌برداری کرد.