سلامت نیوز : چشم‌ها مانند یک دوربین عکاسی هستند که اصلی‌ترین جزء آنها قرنیه است. قرنیه، بافتی شفاف و جلوترین سطح کره چشم است و چون مهم‌ترین سطح انکساری چشم محسوب می‌شود، بروز هرگونه اشکالی در آن که معمولا به صورت زخم است، دید را بشدت دچار اختلال می‌کند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم  ؛ البته دکتر فیروزه رحیمی چشم پزشک، فوق تخصص قرنیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران به جام جم می گوید: قرنیه بافت محکمی دارد، بنابراین معمولا میکروب های محیط بدون این که خراشی در این عضو ایجاد شده باشد، نمی توانند زخم عفونی در آن به وجود آورند که اگر این طور بود در چشم همه ما باید زخم عفونی قرنیه وجود داشت، چون چشم باز است و در معرض میکروب های محیط قرار دارد.

پلک ها، اولین محافظ قرنیه

پلک ها از قرنیه محافظت می کنند و وقتی شیئی به چشم نزدیک می شود، اولین مکانیسم دفاعی این است که فرد چشم هایش را می بندد.دکتر رحیمی در این باره می گوید: می توان مهم ترین عامل حفاظتی از قرنیه را واکنش پلک زدن دانست، ولی از آنجا که قرنیه اولین سطح چشم و در معرض محیط بیرونی است، به هر حال احتمال صدمه آن وجود دارد.

وی ادامه می دهد: اصابت اجسام برنده می تواند باعث پارگی قرنیه شود که یکی از اورژانس های چشم پزشکی است و این پارگی باید هرچه سریع تر ترمیم شود. گاهی هم اصابت اجسامی مانند وسایل آرایشی، شاخه درخت و ناخن در سطح قرنیه خراشی ایجاد می کند.

قرنیه و 2 زخم دردسرساز

این چشم پزشک توضیح می دهد: زخم های قرنیه در بیشتر موارد استریل است و عفونت به آنها اضافه نمی شود، بنابراین سطح قرنیه بعد از مدتی ترمیم خواهد شد، ولی گاهی به دلیل آلودگی محیط، روی زخم میکروب می نشیند و زخم عفونی ایجاد می شود که درمانش سخت تر است. پس به هر دلیلی قرنیه زخم شود، احتمال اضافه شدن میکروب به آن وجود دارد.

لنزهای تماسی دلیل مهم ابتلا به زخم قرنیه

یکی از عوامل زمینه ساز زخم قرنیه، استفاده از لنزهای تماسی است. دکتر رحیمی در این باره تاکید می کند: استفاده از لنزهایی که تاریخ مصر ف شان گذشته و خوابیدن با لنز، باعث می شود قرنیه با کمبود اکسیژن مواجه و دچار زخم شود و اگر عامل عفونت هم به دلیل رعایت نکردن بهداشت اضافه شود، زخم قرنیه عفونی خواهد شد.

این فوق تخصص قرنیه می افزاید: با وجودی که یکی از شایع ترین علت ایجاد زخم عفونی قرنیه، لنزهای تماسی است، لنزهای تماسی اصلا مسئول اولیه ایجاد این زخم نیستند و اگر فرد استفاده کننده از این لنزها نکته های بهداشتی را رعایت نکند با لنز بخوابد و از لنز کهنه تاریخ مصرف گذشته استفاده کند، زمینه را برای ایجاد زخم قرنیه و اضافه شدن عامل عفونت مهیا خواهد کرد.

خشکی چشم را هم جدی بگیرید

به گفته دکتر رحیمی، بعضی بیماری های زمینه ای در چشم، شرایط ایجاد زخم قرنیه را فراهم می کنند. مثلا خشکی چشم شدید می تواند باعث ایجاد زخم استریل روی قرنیه شود که احتمال عفونی شدن آن وجود دارد، بنابراین کسانی که به هر دلیل دچار خشکی چشم هستند باید برای درمان اقدام کنند.

زخم قرنیه درد دارد

قرنیه از رشته های عصبی تشکیل شده و به نسبت سطحش شاید غنی ترین بافت های عصبی را دارد، بنابراین هرگونه زخم روی سطح آن درد شدیدی خواهد داشت.این چشم پزشک ادامه می دهد: وقتی زخم عفونی می شود، علاوه بر درد، کاهش دید هم اتفاق می افتد و چیزی نیست که فرد متوجه آن نشود.

وی درباره علت کاهش دید بیان می کند: قرنیه اولین سطحی است که برای دیدن استفاده می کنیم و برای این که تصویر روی شبکیه بیفتد، باید از قرنیه عبور کند پس اگر سالم نباشد، تصویری روی شبکیه ایجاد نمی شود که بتوانیم آن را ببینیم.

قرنیه محکم است؛ اما...

قرنیه از نظر سلولی بافت محکمی دارد، بنابراین معمولا میکروب های محیط، بدون این که خراشی ایجاد شده باشد، نمی توانند زخم عفونی در آن به وجود آورند، اما دکتر رحیمی می گوید: متاسفانه گاهی، بعضی ویروس ها مثل ویروس تبخال یا آدنوویروس ها مستقیم و بدون این که قبلا در قرنیه خراشی ایجاد شده باشد، می توانند باعث بروز زخم قرنیه شوند.

زخمی که درمان دارد

درمان زخم عفونی قرنیه، ابتدا با گرفتن نمونه از زخم است تا میکروبی که روی آن وجود دارد، شناخته شود. بعد از تعیین نوع میکروب، مصرف آنتی بیوتیک مناسب شروع می شود.دکتر رحیمی با بیان این جمله ها ادامه می دهد: ترمیم زخم عفونی بسرعت ترمیم زخم استریل و تمیز نیست. البته در بسیاری موارد با درمان به موقع، زخم های عفونی هم کنترل می شود، ولی متاسفانه جای این زخم ها روی قرنیه باقی می ماند.

وی می افزاید: گاهی به علت این که چنین زخم هایی به درمان مقاوم است، بعد از ترمیم از آنها لک باقی می ماند که دید را بشدت مختل می کند. حتی اگر زخم به موقع کنترل نشود، می تواند باعث سوراخ شدن قرنیه شود و در این صورت مداخله های جراحی نیاز است. البته این سوراخ موقت ترمیم می شود، ولی بعد فرد نیاز به پیوند قرنیه خواهد داشت تا برای حفظ کره چشم، زخم ها و لکه های قرنیه از بین بروند.

زخم قرنیه شایع نیست

حتما با خواندن آنچه تا اینجا گفته شد، کلی نگران شده اید که مبادا دچار این زخم شوید، ولی خبر خوب این که به گفته دکتر رحیمی، زخم قرنیه شایع نیست و همه مردم به آن مبتلا نمی شوند. خوشبختانه موارد ابتلا به آن بسیار کم است و پزشکان در مطب، هر روز با بیمار مبتلا به این زخم روبه رو نیستند، چون علاوه بر پلک ها مکانیسم های دفاعی دیگری مانند وجود اشک خوب هم از قرنیه محافظت می کند، ولی اگر سطح قرنیه از اشک محروم یا مکانیسم پلک زدن مختل باشد، قرنیه در معرض خطر زیادی قرار می گیرد.

پیوند قرنیه

دکتر رحیمی معتقد است: در مواردی که عامل عفونت آنقدر شدید و مخرب باشد که بافت قرنیه را با وجود درمان های آنتی بیوتیکی خراب کند و قرنیه سوراخ شود، فرد، به طور اورژانس داوطلب تعویض و پیوند قرنیه خواهد شد.

او در ادامه می گوید: گاهی هم زخم عفونی کنترل و با آنتی بیوتیک درمان می شود، ولی از خود لک به جا می گذارد که وجود این لک مانع خوب دیدن فرد می شود. در این صورت دیگر شرایط اورژانسی نیست و در زمان مناسب پیوند قرنیه انجام می شود. زخم قرنیه شایع نیست، ولی با کمی توجه می توان درصد ابتلا به آن را پایین آورد.