به گزارش سلامت نیوز به نقل از کیدز هلث، سنگ کلیه زمانی اتفاق می افتد که مواد معدنی در داخل کلیه ها کریستال ایجاد کنند. وقتی کریستال ها بزرگتر شوند، تبدیل به سنگ کلیه می شوند. سنگ های کلیه می توانند به داخل دستگاه ادراری حرکت کنند. در آنجا، آنها می توانند مشکلاتی مانند درد و خون در ادرار ایجاد کنند.

برخی از سنگ ها می توانند جریان ادرار را مسدود کنند.

بیشتر سنگ های کلیه بدون ایجاد آسیب از بدن خارج می شوند. داروهای ضد درد و مایعات فراوان به اکثر کودکان مبتلا به سنگ کلیه کمک می کند تا بهتر شوند.

علائم و نشانه های سنگ کلیه در کودکان چیست؟

معمولاً سنگ‌های کلیه تا زمانی که در کلیه حرکت نکنند یا به حالب (لوله عضلانی که کلیه را به مثانه متصل می‌کند) نرسند، علائمی ایجاد نمی‌کنند. سنگ های کوچک می توانند با درد کم یا بدون درد از بدن خارج شوند.

سنگ های بزرگتر در سیستم ادراری ممکن است گیر کرده و علائمی زیر را ایجاد کنند:

• درد، که معمولا: ( از پهلو یا پشت شروع می شود، با حرکت سنگ ها از طریق مجاری ادراری به قسمت پایین شکم و کشاله ران گسترش می یابد، درد مانند موج می آید و می رود)
• خون در ادرار (هماچوری)
• تهوع و استفراغ
• نیاز به ادرار کردن مکرر یا فوری
• تب یا لرز (علائم عفونت احتمالی)
• درد حین ادرار کردن
• بوی بد ادرار
• ادرار با رنگ کدر و مبهم
• به سختی ادرار کردن

گاهی اوقات، سنگ های بزرگ کلیه می تواند با مسدود کردن مسیر ادرار یک یا هر دو کلیه را متورم کند و باعث درد در پهلو و پشت شود. اگر سنگ کلیه در کودکان درمان نشود، ممکن است باعث آسیب طولانی مدت کلیه شود.

بیشتر بدانید: کلیه کودکان هم سنگ ساز است.

چه چیزی باعث سنگ کلیه در کودکان می شود؟

اکثر کودکانی که به سنگ کلیه مبتلا می شوند، برخی از موارد زیر را دارند که خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد :

• مصرف برخی از داروها
• رژیم های غذایی خاص، مانند رژیم کتوژنیک که گاهی برای جلوگیری از تشنج استفاده می شود
• دیابت
• چاقی
• مشکلات در نحوه تشکیل دستگاه ادراری
• اختلالات متابولیک (مشکلات در نحوه تجزیه بدن و استفاده از غذا)
• نقرس (نوعی آرتریت)
• سایر شرایط کلیوی
• شرایطی که بر تیروئید یا غده پاراتیروئید تأثیر می گذارد
• برخی از عفونت های دستگاه ادراری (UTIs)

موارد دیگری که می توانند سنگ کلیه را در کودکان بیشتر کنند عبارتند از:

• ننوشیدن آب کافی
• خوردن نمک زیاد
• عدم وجود اسید سیتریک کافی (اسید موجود در مرکبات مانند پرتقال) در ادرار
• داشتن کلسیم بیش از حد در ادرار

سنگ کلیه بیشتر بزرگسالان را مبتلا می کند اما کودکان و نوجوانان نیز می توانند به آنها دچار شوند.

بیشتر بدانید: سنگ کلیه در کمین کودکانی که کم آب می نوشند.برخی از انواع سنگ کلیه به صورت خانوادگی وجود دارند، بنابراین داشتن یکی از اقوام مبتلا به سنگ کلیه می تواند احتمال ابتلای فرد به آن را افزایش دهد.

کودکانی که قبلا سنگ کلیه داشته اند، احتمال بیشتری دارد که دوباره به آن مبتلا شوند.

سنگ کلیه در کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟

دکتر در مورد موارد زیر از شما سوال می پرسد:

• علائم و مدت زمان ادامه آنها در کودکتان
• رژیم غذایی کودک شما
• آیا کودک شما ممکن است کم آبی داشته باشد
• آیا سابقه خانوادگی سنگ کلیه وجود دارد یا مشکلات ادراری یا کلیوی

پزشک معاینه ای انجام می دهد و احتمالا موارد زیر را توصیه می کند:

• آزمایش خون
• آزمایشات ادرار
• تست های عملکرد کلیه
• تست های تصویربرداری، مانند سونوگرافی، اشعه ایکس، یا سی تی اسکن .اینها می توانند اندازه و محل دقیق سنگ را نشان دهند.

سنگ کلیه در کودکان چگونه درمان می شود؟

درمان بستگی به نوع سنگ کلیه و اندازه آن دارد. برخی از کودکان برای دفع سنگ کلیه فقط باید آب زیادی بنوشند و داروهای ضد درد مصرف کنند. کسانی که سنگ های بزرگتر دارند ممکن است به جراحی یا درمان های دیگری برای کمک به برداشتن سنگ نیاز داشته باشند.

سنگ ها انواع مختلفی دارند. بررسی سنگ ها و علائم کودک می تواند در تشخیص نوع سنگ و ارائه توصیه هایی برای درمان آن و پیشگیری از سایر سنگ ها کمک کند.

درمان خانگی سنگ کلیه

برای کمک به دفع یک سنگ کوچک، به کودک خود آب فراوان بنوشانید و برای تسکین درد به او دارو بدهید.

اغلب داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن و استامینوفن کافی است اما گاهی اوقات پزشکان داروهای ضد درد تجویز می کنند.

ممکن است پزشک از شما بخواهد که ادرار کودکتان را برای چند روز صاف کنید تا سنگ کلیه جمع آوری شود. بررسی آنها می تواند به پزشک کمک کند تا تصمیم بگیرد که آیا فرزند شما به درمان بیشتری نیاز دارد یا خیر.

درمان بیمارستانی

کودکانی که سنگ کلیه آنها مجرای ادراری را مسدود می کند یا باعث درد شدید یا کم آبی بدن می شود، ممکن است نیاز به مراقبت در بیمارستان داشته باشند. آنها ممکن است مایعات داخل وریدی (IV) و داروهای ضد درد برای کمک به دفع سنگ ها و درمان کم آبی بدن دریافت کنند.

سنگ های بزرگ به ندرت خود به خود عبور می کنند. برای خلاص شدن از شر سنگ‌های بزرگ و سنگ‌هایی که به کلیه‌ها آسیب می‌رسانند، پزشکان می‌توانند روشی برای شکستن سنگ انجام دهند. این روش ها اجازه می دهد تا قطعات کوچکتر به خودی خود عبور کنند یا با یک اسکوپ یا جراحی برداشته شوند.

آیا می توان از سنگ کلیه در کودکان پیشگیری کرد؟

همیشه نمی توان از برخی انواع سنگ کلیه پیشگیری کرد.

اما همه کودکانی که سنگ کلیه داشته اند باید:

• در طول روز مایعات زیادی بنوشید (آب بهترین است)؛ از نوشابه های تیره، نوشابه های گازدار و نوشیدنی های ورزشی خودداری کنند. اگر ادرار آنها تقریباً شفاف است، این نشانه آن است که به اندازه کافی نوشیدنی می نوشند. از پزشک خود بپرسید که کودک شما چقدر باید در طول روز مایعات بنوشد.
• نمک و پروتئین را در رژیم غذایی کودک خود محدود کنید.

اگر تغییرات رژیم غذایی از ایجاد سنگ کلیه جلوگیری نکند، داروها می توانند کمک کنند. بسته به نوع سنگ کلیه کودک شما، پزشک می تواند درمان ها یا داروهایی را برای کاهش سطح مواد کریستال ساز در ادرار تجویز کند.

پزشکان مراقب کودکانی هستند که سنگ کلیه داشته اند و سعی می کنند از سنگ های جدید جلوگیری کنند. ممکن است پزشک از کودک شما بخواهد از آزمایش جمع آوری ادرار 24 ساعته استفاده کند. این حجم ادرار را در یک دوره 24 ساعته اندازه گیری می کند و آنچه در آن وجود دارد را بررسی می کند.

کم‌آبی، عدم تحرک بدنی و سدیم، نقش مهمی دارند

یکی از بزرگ‌ترین دلایل اینکه تعداد کودکان و نوجوانانی که دچار سنگ کلیه می‌شوند در حال افزایش است، چیزی غیر از عارضه‌های پزشکی می‌باشد؛ آن‌ها به اندازه‌ی کافی آب نمی‌نوشند!

وقتی یک سنگ کلیه تشخیص داده می‌شود، ادرار کودک به مدت 24 ساعت جمع‌آوری شده و سپس جهت آزمایش به لابراتوار فرستاده می‌شود تا محتوای املاح و میزان آن تعیین شود. ضمناً حجم ادرار نیز از جهت اختلالات متابولیکی مانند دیابت نیز چک می‌شود.

وجود یک نقص ساختاری در مجاری ادراری نیز می‌تواند جلوی جریان ادرار را گرفته و ناحیه‌ی کوچکی درست کند که در آن ادرار تجمع می‌کند. وقتی ادرار جریان نداشته باشد، مواد کریستالی به هم چسبیده و سنگ تشکیل می‌دهند؛ البته به ندرت پیش می‌آید که کودک دچار اختلال متابولیکی باشد؛ اما تقریباً همه‌ی بیماران، حجم ادرار کمی دارند. اگر شما به اندازه‌ی کافی ادرار نمی‌سازید احتمالاً به این دلیل است که به اندازه‌ی کافی مایعات نمی‌نوشید.

مایعات کمک می‌کنند تا مواد معدنی از سیستم‌تان خارج شوند و هیدراته نگه نداشتن بدن منجر به تشکیل سنگ کلیه خواهد شد. بیشتر کودکان تصور می‌کنند که آب کافی می‌نوشند، اما به آب خیلی بیشتری نیاز دارند، مخصوصاً اگر فعالیت زیادی دارند.

وجود یک نقص ساختاری در مجاری ادراری نیز می‌تواند جلوی جریان ادرار را گرفته و ناحیه‌ی کوچکی درست کند که در آن ادرار تجمع می‌کند. وقتی ادرار جریان نداشته باشد، مواد کریستالی به هم چسبیده و سنگ تشکیل می‌دهند.

ضمناً برخی از داروهای تجویزی و داروهای بدون نیاز به نسخه‌ی پزشک نیز در صورت مصرف در دوزهای زیاد می‌توانند احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش بدهند.

چه اندازه آب کافی است؟ برای بچه‌های بالای 12 سال، 2 تا دو و نیم لیتر آب در روز کافی است. سبک زندگی یکجانشینی و مصرف زیاد سدیم در رژیم غذایی نیز منجر به تشکیل سنگ کلیه خواهد شد. فست فودها و غذاهای فرآوری شده، متهمان ردیف اول از جهت محتوای زیاد سدیم هستند.

چه باید بکنید اگر به سنگ کلیه مشکوک هستید؟

علاوه بر جمع‌آوری 24 ساعته‌ی ادرار، کودکی که پزشک او مشکوک به سنگ کلیه است باید تحت سونوگرافی قرار بگیرد تا از جهت هرگونه سنگ یا انسدادی بررسی شود. برای اینکه کودکان کمتر در معرض اشعه‌ی X قرار بگیرند، از CT اسکن یا سایر تست‌های تصویری برای آن‌ها استفاده می‌شود.