دکتر محمد شریفی مقدم در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، در واکنش به تکذیب مهاجرت سالیانه 3 هزار پرستار از سوی معاون پرستاری وزارت بهداشت، گفت:« کافی است برای اطلاع از وضعیت مهاجرت پرستاران به بیمارستان ها مراجعه کنید تا مشخص شود در سال گذشته چند پرستار مهاجرت کرده اند، مسئله مهاجرت پرستاران مبتنی بر شواهد است. معاون پرستاری در حالی از مهاجرت فقط 270 پرستار در سال گذشته خبر می دهد که در بخشی دیگر از سخنانش آمار داده است ماهانه 100 پرستار گود استندینگ می گیرند که با یک حساب و کتاب ساده این آمار به مهاجرت سالیانه 1200 پرستار در کشور می رسد.»

وی تاکید کرد:« اما باید گفت ملاک آمار مهاجرت پرستاران فقط گود استندینگ نیست به دلیل اینکه خیلی از کشورها نیازی به این گواهی ندارند از طرف دیگر پرستاران از کانال های مختلف از جمله مراکز کاریابی، گرفتن وکیل برای پیگیری کارهای مهاجرت و یا به صورت مستقیم اپلای کردن، اقدام به مهاجرت می کنند. نمی دانیم وزارت بهداشت آمار مهاجرت 270 نفر در سال 1401 را از کجا آورده است؟ این آمار متعلق فقط به 2 تا 3 مرکز کاریابی است.»

وی گفت:« اگر 100 هزار نفر پرستار در کشور داشته باشیم اگر 3 درصد از پرستاران مهاجرت کرده باشند آمار مهاجرت سالیانه پرستاران به 3 هزار نفر در سال می رسد البته قطعا آمار مهاجرت پرستاران از این آمار هم بالاتر است بنده آمار حداقلی مهاجرت پرستاران را دادم.»

نسبت پرستار به تخت بیمارستانی یک و نیم نفر به ازای هر هزار نفر جمعیت!
آمارهای جهانی چه می گویند؟

وی در واکنش به تکذیب مرگ و میر بیماران بر اثر کمبود پرستار از سوی معاون پرستاری وزارت بهداشت گفت:« اگر پایین ترین نسبت پرستار به تخت بیمارستانی را به ازای هر هزار نفر 3 پرستار و بالاترین تعداد را 12 پرستار در نظر بگیریم سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است استاندارد نسبت پرستار به تخت بیمارستانی به ازای هر هزار نفر جمعیت متوسط 5.6 پرستار است در ایران طبق آمارها نسبت پرستار به تخت بیمارستانی یک و نیم نفر به ازای هر هزار نفر جمعیت است. سازمان بهداشت جهانی می گوید هر قدر تعداد پرستار نسبت به جمعیت از کف که 3 پرستار است کمتر باشد به همان نسبت مرگ و میر بیماران افزایش پیدا می کند بنابراین تعداد پایین پرستاران در کشور ما نشان دهنده این است که ما مرگ و میر بیماران را بر اثر کمبود پرستار در کشور داریم.»

وی گفت:«وزارت بهداشت کمبود پرستار را قبول دارد و طبق اعلام معاون پرستاری دچار کمبود 70 هزار نیروی پرستاری در کشور هستیم. زمانی که تعداد پرستاران در بیمارستان ها کم باشد خطای پرستاری اجتناب ناپذیر است به عنوان مثال پژوهش ها نشان می دهد اگر به یک بخش بیمارستان 3 پرستار اضافه کنیم مرگ و میر بیماران کاهش پیدا می کند.»

شریفی مقدم در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، افزود:«روز گذشته که با یکی از پرستاران بخش آی سی یو یکی از بیمارستان ها صحبت می کردم گفت بیمارستان 30 تخت آی سی یو دارد و تعداد پرسنل پرستاری این بیمارستان چیزی حدود 70 پرستار و کادر پرستاری است. طبق آمارهای وزارت بهداشت به ازای هر تخت آی سی یو باید 4 تا 5 پرستار داشته باشیم یعنی اگر بخشی 30 تخت آی سی یو دارد برای ارائه خدمات حداقلی باید 120 پرستار داشته باشیم وقتی با وجود 30 تخت آی سی یو فقط 60 پرستار داریم کار 60 پرستاری که دچار کمبود است را چه کسی انجام می دهد؟ باید گفت درمان بیماران روی زمین مانده است.»

مسوولین پاسخ دهند: کجای دنیا به یک پرستار مراقبت همزمان از 5 بیمار در آی سی یو را می دهند؟

وی در ادامه گفت:« در آی سی یو همراه بیمار اجازه حضور ندارد و پرستار در نهایت بتواند به دو بیمار آی سی یو رسیدگی کند موقعی که به هر پرستار در آی سی یو 5 بیمار برای ارائه خدمت می دهید سوال من از مسوولین این است کجای دنیا به یک پرستار آی سی یو مراقبت از 5،6 بیمار را می دهند؟ یا به یک پرستار بخش بیمارستان 10 بیمار می دهند پرستار که نمی تواند 24 ساعته بالای سر بیماران باشد و باید در ساعتی هم استراحت کند اما به یک پرستار مسوولیت رسیدگی همزمان از 20 بیمار را می دهند اینها دلایلی است که باعث بروز خطای پرستاری می شود.»

افزایش مرگ بیماران بر اثر کمبود پرستار از نظر علمی ثابت شده است

وی تاکید کرد:« در دنیا کمبود کادر پرستاری مستقیما با خسارت به بیماران و مرگ و میر آنها ارتباط دارد. یک سرچ ساده به شما می گوید اگر تعداد پرستار نسبت به تخت از تعداد استاندارد آن کمتر شد چقدر آمار مرگ و بیماران افزایش پیدا می کند و برعکس، این کاملا از نظر علمی امری ثابت شده است.»

وی در ادامه با اشاره به معضل بزرگ نبود سیستم ثبت خطای پرستاری و پزشکی در کشور به خبرنگار سلامت نیوز،گفت:« در خارج از کشور اگر یک پزشک یا پرستار خطا کند گزارش می شود و کاملا مشخص است که خطای پرستار یا پزشک چه خسارتی به بیمار وارد کرده است یا اگر بیمار فوت کرد علت آن را بررسی می کنند در کشور مطلقا این سیستم گزارش دهی را نداریم.»

وی افزود:« در خارج از کشور وقتی خطای پرستاری گزارش می شود خطا را بررسی می کنند که بیمار چه خسارتی دیده است از طرف دیگر با پرستار به دلیل خطای پرستاری برخورد نمی کنند بلکه علت خطای وی را بررسی می کنند اگر حقوق پرستار کم باشد یا مشکل خانوادگی داشته باشد به وی برای حل مشکل کمک می کنند اما پرستاران کشور ما تعدادشان کم است و به همین دلیل خطای پرستاری اجتناب ناپذیر است با این حال به پرستاران اضافه کار اجباری هم می دهند.»

خطای پرستاران گزارش نمی شود

وی در ادامه گفت:« طی تحقیقی در امریکا مشخص شد افزایش 2 ساعت اضافه کار به پرستاری که یک شیفت کار می کند 14 درصد خطای پرستاری را افزایش داده است، حالا به پرستاران ما علاوه بر اینکه اضافه کار اجباری با نرخ بسیار پایین می دهند گاها 36 ساعت پشت سر هم سرکار هستند و اگر مقایسه ای داشته باشیم با آمار خطای پرستاری به دلیل اضافه کار در امریکا آمار خطای پرستاری در ایران قطعا بسیار بالا خواهد بود.»

شریفی مقدم خاطرنشان کرد:«به دلیل اینکه سیستم گزارش دهی خطای پرستاران را نداریم اگر هم پرستاری خطا داشته باشد سعی می کنند خطای وی را گزارش نکنند چون اگر گزارش کنند با برخورد تند مسوولین و سوپروایزر و رییس بخش و ... مواجه می شوند و در نهایت یا قرارداد پرستار تمدید نمی شود یا کارانه وی کسر می شود یا توبیخ روی پرونده اش می خورد.»

وی در پایان گفت:«خطای پزشکی هم در کشور ما بسیار زیاد است چون زمانی که بیمار به بیمارستان دولتی مراجعه می کند باید توسط اساتید تحت درمان قرار گیرد اما وقتی کار را به رزیدنت می سپارند و استاد هم بالای سر وی نیست چه اتفاقی می افتد؟ آمار فوت بیماران بالا می رود.»