دکتر سید امیرپاشا طبائیان، معاون آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پزشکی تهران در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، درباره تجویز بی رویه آندوسکوپی توسط برخی پزشکان گفت:«آندوسکوپی به دو دسته آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی و نیز آندوسکوپی دستگاه گوارش تحتانی تقسیم می شود.( که کولونوسکوپی نامیده می شود). اگر منظور آندوسکوپی های فوقانی است که معده و مری و اثنی عشر در آن بررسی می شود با توجه به اینکه کشور ما در یک منطقه جغرافیایی قرار گرفته است که شانس و میزان ابتلا به سرطان معده در کشور بالاست بنابراین سن انجام آندوسکوپی نسبت به کشورهای دیگر متفاوت است.»

وی در ادامه گفت:«در کشورهایی که از نظر جغرافیایی در آنها سرطان معده کمتر است وقتی فرد دچار علایم سوء هاضمه می شود یعنی احساس درد شکمی و احساس سیری زودرس بعد از غذا خوردن دارد این افراد در سن 60 سالگی به بعد اولین آندوسکوپی را انجام می دهند. در کتاب پزشکی تاکید بر این است که این دسته از افراد تا سن 60 سالگی آندوسکوپی نمی شوند و بعد از این سنین اگر چنین علایمی داشتند آندوسکوپی شوند.»

دکتر طبائیان افزود:« در کشور ما با توجه به اینکه آمار سرطان معده به دلیل موقعیت جغرافیایی کشورمان بالا است سن آندوسکوپی از 40 تا 45 سالگی است یعنی در کشور ما اگر فرد با علایم سوء هاضمه و دیس پپسی و سیری بعد از غذا و درد شکمی بعد از غذا خوردن و احساس نفخ مراجعه کند و اگر به سن 40 تا 45 سالگی رسیده باشد و این علایم را داشته باشد حتما باید آندوسکوپی برای این فرد انجام شود تا اگر واقعا ضایعاتی دارد که ممکن است بعدها تبدیل به سرطان شود کشف و درمان شود. بنابراین اگر سن اندوسکوپی در ایران پایین تر از دیگر کشورها است به دلیل بحث جغرافیایی کشور ما است.»

دبیر انجمن آندوسکوپی های گوارشی ایران به سلامت نیوز تاکید کرد:« واقعیت این است که اگر اندوسکوپی به صورت دقیق و توسط فوق تخصص گوارش انجام شود مشکل بیمار به صورت دقیق تشخیص داده می شود اما گاهی اوقات که این آندوسکوپی ها تکرار می شود به این دلیل است که آندوسکوپی اولیه به خوبی انجام نشده است، البته این را هم بگویم تعدد آندوسکوپی به تنهایی برای بدن مشکلی ایجاد نمی کند ولی بهرحال به بیمار هزینه اضافی تحمیل می شود که درست نیست. اگر اندوسکوپی به درستی انجام شود شاید نیاز به تکرار نباشد ولی بعضی اوقات مواردی داخل آندوسکوپی مشاهده می شود که به عنوان مثال در آندوسکوپی بیمار زخم معده مشاهده می شود که بعد از درمان بیمار، باید آندوسکوپی دو ماه دیگر برای وی تکرار شود تا مشخص شود زخم معده بهبود پیدا کرده است یا خیر.»

دبیر انجمن مطالعات بیماری های کبدی افزود:« یا مثلا بیمار آندوسکوپی می شود و ضایعاتی در آن دیده می شود و براساس این ضایعات تصمیم گرفته می شود مثلا هر دو سال برای بیمار آندوسکوپی تکرار شود اینها همه براساس گایدلاین ها و مقالات علمی است و تکرار اندوسکوپی ها اگر بر این اساس باشد واقعا هیچ مشکلی ندارد و فرد باید چک شود. به عنوان مثال اگر بیمار زخم معده دارد و آندوسکوپی نشود ممکن است به دلیل عدم تشخیص و درمان زخم معده به سرطان مبتلا شود، بنابراین نه می توانیم بگوییم تکرار همه آندوسکوپی ها درست است نه می توانیم بگوییم غلط است. اگر تکرار آندوسکوپی براساس گایدلاین ها و مقالات علمی باشد، ایرادی ندارد.»

وی درباره سن انجام کولونوسکوپی گفت:« کولونوسکوپی را که آندوسکوپی تحتانی است در سن 50 سال به بعد به عنوان غربالگری برای افراد تجویز می کنیم یعنی حتی اگر فردی هیچ مشکلی هم نداشته باشد ولی برای غربالگری باید دراین سن کولونوسکوپی را انجام دهد که اگر پولیپ یا ضایعه ای داشته باشد بتوانیم به راحتی درمان کنیم تا بعدا تبدیل به سرطان نشود، یعنی ما کولونوسکوپی را به عنوان غربالگری برای افراد انجام می دهیم و اگر مشکلی وجود نداشته باشد ده سال بعد مجددا باید تکرار شود ولی اگر در نتیجه کولونوسکوپی مشخص شد فرد پولیپ روده دارد براساس تعداد و سایز پولیپ ها ممکن است تکرار کولونوسکوپی به یکسال یا حتی 6 ماه هم کاهش پیدا کند.»

دکتر طبائیان خاطرنشان کرد:« بنابراین برخی از تعددهای تجویز کولونوسکوپی یا آندوسکوپی درست و برخی تجویزها بی رویه است ولی تعددی که براساس گایدلاین ها و مقالات علمی باشد حتما برای بیمار مفید است.»

وی درباره آندوسکوپی در سنین پایین تر گفت:« اگر در سنین پایین بیماری با علایم هشدار مراجعه کند برای توصیه به انجام آندوسکوپی می کنیم. به عنوان مثال بیماری مراجعه می کند که دیسفاژی دارد یا وقتی غذا می خورد داخل مری گیر می کند و ممکن است فرد در سن 20 سالگی باشد، در این موارد فرد باید آندوسکوپی شود یا فردی دچار کاهش وزن بی دلیل شده است و در سن پایین قرار دارد و علایم هشدار را داشته باشد به دلیل اینکه برخی از سرطان ها را در سنین پایین داریم توصیه به اندوسکوپی برای وی می کنیم. ولی به طور معمول اگر فرد تا سن 40 سالگی علایم هشدار نداشته باشد نیاز به اندوسکوپی ندارد اما اگر بعد از این سنین علایم سوء هاضمه را داشته باشد نیاز به اندوسکوپی وجود دارد.»

وی در پایان درباره بیشترین سرطان های دستگاه گوارش که در کشور رو به افزایش است، گفت:« متاسفانه آمار سرطان های دستگاه گوارش بخصوص سرطان روده بزرگ، سرطان کبد و سرطان پانکراس در کشور رو به افزایش است و باید بتوانیم با پیشگیری از افزایش آمار سرطان ها جلوگیری کنیم.»