به گزارش سلامت نیوز به نقل از کلیولند کلینیک،‌ بلوغ زمانی است که بدن کودک شما با انتقال به بزرگسالی شروع به رشد و تغییر می کند. این زمانی در زندگی فرزند شماست که تغییرات فیزیکی را برای رسیدن به بلوغ جنسی پشت سر می گذارد و قادر به تولید مثل است. مراحل بلوغ مسیر مشخصی را با پیشرفت تغییرات جسمانی دنبال می کند. تغییرات عاطفی بلوغ ممکن است با سرعت تغییرات فیزیکی پیشرفت نکند. تغییرات جسمی و عاطفی بلوغ هر دو در سنین مختلف برای هر کودک شروع و پایان می یابد.

بلوغ زمانی شروع می شود که بخشی از مغز کودک شما به نام هیپوتالاموس شروع به تولید هورمونی به نام هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) می کند. هیپوتالاموس GnRH را به قسمت دیگری از مغز به نام غده هیپوفیز می فرستد.

GnRH غده هیپوفیز را تحریک می کند تا دو هورمون دیگر ترشح کند:

• هورمون لوتئینه کننده (LH)
• هورمون محرک فولیکول (FSH)

این هورمون‌ها به اندام‌های جنسی (تخمدان‌ها و بیضه‌ها) سفر می‌کنند و آنها را تحریک می‌کنند تا هورمون‌های جنسی (استروژن و تستوسترون) را آزاد کنند. این هورمون های پیام رسان باعث می شوند که نشانه های بلوغ شروع شود.

بلوغ پسران از چه زمانی شروع می شود؟

پسران بین 9 تا 14 سالگی بلوغ را آغاز می کنند. پسران حدود دو سال دیرتر از دختران به بلوغ می رسند. اگر پسر شما قبل از 9 سالگی علائم بلوغ را نشان می دهد، ارزش دارد که از پزشک اطفال او در مورد این تغییرات اولیه بپرسید. به همین ترتیب، اگر تا سن 15 سالگی هیچ نشانه ای از بلوغ اتفاق نیفتاده باشد، ارزش آن را دارد که از پزشک اطفال او در مورد این تاخیر سوال کنید.

مراحل بلوغ پسران چیست؟

ابزاری به نام مراحل Tanner مراحل بلوغ پسران و زمان احتمال وقوع آنها را مشخص می کند. مراحل جداگانه ای برای آلت تناسلی/بیضه ها و موهای ناحیه تناسلی وجود دارد. برای والدین، مراحل Tanner می تواند به عنوان یک راهنمای عالی برای تغییراتی باشد که می توانید انتظار داشته باشید در پسر خود مشاهده کنید. بلوغ پسران دارای پنج مرحله است.

مرحله 1 قبل از بلوغ است. در این مرحله، پسران هیچ تغییر قابل مشاهده ای را تجربه نکرده اند.

در مرحله 2، تغییرات فیزیکی شروع می شود. بین 9 تا 14 سالگی، پسرها معمولاً شروع به تجربه موارد زیر می کنند:

• رشد دستگاه تناسلی (رشد بیضه ها و کیسه بیضه)
• رشد موهای کم پشت در اطراف آلت تناسلی و زیر بغل آنها
• افزایش قد (معمولاً حدود 2 تا 2 و نیم اینچ در سال) که می تواند دردهای رشدی را به همراه داشته باشد.

در مرحله 3 تغییرات فیزیکی سرعت بیشتری می گیرد. در سنین 10 تا 16 سالگی، پسران موارد زیر را تجربه می کنند:

• رشد مداوم آلت تناسلی و بیضه‌ها و همچنین دیدن «رویاهای خیس» احتمالی. رویاهای خیس انزال در شب، هنگام خواب است.
• تیره شدن، درشت شدن موهای ناحیه تناسلی به شکل مثلث در ناحیه تناسلی آنها
• افزایش مداوم قد (حدود 2/4 تا کمی بیش از 3 اینچ در سال)
• تعریق بیشتر که می تواند منجر به بوی بدن شود
• تغییرات صوتی
• افزایش توده عضلانی

برخی از رشد سینه ها یا ژنیکوماستی در حدود 50 درصد از پسران نوجوان رخ می دهد، اما معمولاً تا پایان بلوغ برطرف می شود. این بیماری در سنین 11 تا 15 سالگی شایع‌تر است. اگر این مشکل از نظر جسمی یا اجتماعی تبدیل شد، باید با پزشک فرزندتان صحبت کنید.

در مرحله 4، بلوغ کامل می شود. بین سنین 11 تا 16 سالگی، پسران موارد زیر را تجربه می کنند:

• رشد در اندازه آلت تناسلی و تیره شدن پوست روی کیسه بیضه و بیضه آنها
• برآمدگی های قرمز رنگ روی بیضه های آنها به نام روگا شروع به ایجاد می کند
• رشد موهای بدن که به سطح بزرگسالان می رسد. موهای ناحیه تناسلی در یک مثلث درشت باقی می مانند
• اوج جهش رشد که به طور متوسط نزدیک به 4 اینچ در سال است
• رشد آکنه
• ادامه تغییرات صدا

مرحله 5 مرحله نهایی است. بلوغ در این مرحله به پایان می رسد. پسران رشد جسمانی خود را به پایان می‌رسانند. بسیاری از افراد ممکن است تا این مرحله رشد موی صورت نداشته باشند. موهای ناحیه تناسلی ممکن است تا ران‌هایشان امتداد پیدا کند و بعضی از پسرها ممکن است تا نافشان خطی از مو داشته باشند. رشد بیشتر پسرها تا 17 سالگی به پایان می رسد، اما برخی ممکن است تا اوایل 20 سالگی به رشد خود ادامه دهند.

پسران در دوران بلوغ چه احساساتی را تجربه می کنند؟

وقتی پسر شما وارد سن بلوغ می شود، ممکن است شاهد تغییرات عاطفی باشد یا خیر. افزایش تستوسترون همراه با فشارهای اجتماعی ممکن است باعث رفتار بد خلقی، طغیان عاطفی و اختلاف خانوادگی شود. والدین معمولاً می توانند این مشکلات را حل کنند.

فعالانه به آنها گوش کنید و بپرسید که چه زمانی پسرتان نظر شما را می‌خواهد و چه زمانی فقط می‌خواهد شنیده شود. به او بگویید که دوستش دارید و در کنارش هستید. هر زمان که مسائل ایمنی یا اخلاقی وجود دارد وارد عمل شوید و در آن موارد محدودیت های محبت آمیز را تعیین کنید.

اگر مشکلات عاطفی جدی ایجاد شود، علائم اضطراب، افسردگی یا نوسانات شدید خلقی، مهم است که او را توسط پزشک ارزیابی کنید. این می‌تواند خود را به‌صورت کناره‌گیری، انتخاب نکردن کارهایی که قبلاً از آن لذت می‌برد، انزوا از دوستان و خانواده یا کاهش نمرات نشان دهد. مسائل عاطفی می تواند نشانه ای از یک اختلال خلقی یا سایر نگرانی های روانی باشد. دارو و یا درمان ممکن است در این موارد مفید باشد.

اگر بلوغ واقعا زود یا دیر شروع شود چه؟

همه در یک جدول زمانی قرار ندارند. برخی از پسران خیلی زود تغییرات را مشاهده می کنند که به آن بلوغ زودرس می گویند. برخی دیگر ممکن است تا بعداً تغییراتی را مشاهده نکنند، که اغلب به عنوان بلوغ تاخیری شناخته می شود.

اگر پسر شما قبل از 9 سالگی علائم بلوغ را نشان داد، با پزشک خود تماس بگیرید. این ممکن است نشانه مشکل غده هیپوفیز یا مشکل عصبی باشد.پزشک پسر شما باید به محض مشکوک شدن به مشکل، او را ارزیابی کند.

علل احتمالی بلوغ زودرس عبارتند از:

• غده هیپوفیز خیلی زود هورمون ها را "فعال" می کند.
• کم کاری تیروئید
• تومور در غده فوق کلیوی یا جای دیگر

اگر مشکل هورمونی باشد، متخصص غدد می‌تواند مسدودکننده‌های بلوغ را برای متوقف کردن بلوغ تا زمان مناسب تجویز کند. مسدود کننده های بلوغ داروهایی هستند که بدن کودک شما را از تولید هورمون های جنسی که باعث تغییرات فیزیکی دوران بلوغ می شوند، باز می دارند. اگر پزشک پسر شما به مشکل دیگری مشکوک باشد، ممکن است پسر شما برای آزمایش‌های بیشتر ارجاع داده شود.

اگر پسر شما بعد از 14 سالگی بلوغ خود را شروع کرد یا در مرحله بلوغ پیشرفت نکرد، باید با پزشک او نیز مشورت کنید. پسر شما ممکن است دیر شکوفا شده باشد، به خصوص اگر پدرش نیز همینطور بوده باشد.

اما اختلالات هورمونی یا غدد درون ریز نیز می تواند بلوغ را به تاخیر بیندازد. اگر پزشک فرزند شما مشکوک به یک مشکل اساسی باشد، احتمالاً پسر شما برای آزمایش های بیشتر به متخصص ارجاع داده می شود.

بلوغ دختران از چه زمانی شروع می شود؟

به طور کلی دختران حدود دو سال زودتر از پسران بلوغ را شروع می کنند. بلوغ دختران معمولاً بین 8 تا 13 سالگی شروع می شود. با این حال، دختران سیاهپوست و اسپانیایی تبار زودتر از دختران سفیدپوست (سن 7 و نیم به جای 8 سالگی) بلوغ را شروع می کنند.

مراحل بلوغ دختران چیست؟

مراحل Tanner همچنین مراحل بلوغ دختران و زمانی که احتمال وقوع آن وجود دارد را مشخص می کند. مراحل جداگانه برای سینه ها و موهای ناحیه تناسلی وجود دارد. مراحل Tanner می تواند به عنوان یک راهنمای عالی برای تغییراتی باشد که می توانید انتظار داشته باشید در دختر خود مشاهده کنید. بلوغ دختران پنج مرحله دارد.

مرحله 1 قبل از بلوغ است. در این مرحله دختران هیچ تغییر مشهودی را تجربه نکرده اند.

در مرحله 2، تغییرات فیزیکی شروع می شود. بین 8 تا 13 سالگی، دختران معمولاً این موارد را تجربه می کنند:

• سینه های آنها شروع به جوانه زدن می کند و آرئول ها (ناحیه رنگدانه دار اطراف نوک پستان) بزرگ می شوند.
• موهای نازک ناحیه تناسلی ظاهر می شود.
• قد حدوداً 2/4 اینچ در سال افزایش می یابد.

در مرحله 3 تغییرات فیزیکی سرعت بیشتری می گیرد. بین 9 تا 14 سالگی:

• سینه های آنها همچنان به جوانه زدن ادامه می دهد.
• موهای زیر بغل شروع به رشد می کنند و موهای ناحیه تناسلی به رشد خود ادامه می دهند. موهای ناحیه تناسلی درشت، مجعد و به شکل مثلث است.
• جهش رشد بیش از 3 اینچ در سال رخ می دهد.
• پوست آنها چرب تر می شود و آکنه ایجاد می شود.

در مرحله 4، بلوغ کامل می شود. بین 10 تا 15 سالگی:

• سینه های آنها به رشد خود ادامه می دهد و نوک سینه های آنها شروع به بیرون زدن می کند.
• موهای ناحیه تناسلی هنوز در یک مثلث هستند و اکنون تعداد موهای زائد بسیار زیاد است.
• رشد ممکن است با سرعت حدود 2 اینچ در سال ادامه یابد.
• مشکلات آکنه ممکن است ادامه یابد.

پریودها (قاعدگی) معمولاً از حدود 12 سالگی شروع می شود (معمولاً در همان سنی که پریودهای مادر و خواهرشان شروع می شود). برخی از دختران، به ویژه آنهایی که اختلالات غذایی دارند، دیرتر شروع می کنند.

مرحله 5 مرحله نهایی است. توسعه معمولاً در این مرحله به پایان می رسد. دختران به بلوغ جسمی می رسند. موهای ناحیه تناسلی ممکن است تا ران‌هایشان امتداد پیدا کند و برخی از دختران ممکن است یک خط مو تا ناف داشته باشند. بیشتر دختران در سن 16 سالگی به اوج قد خود می رسند، اما برخی ممکن است تا 20 سالگی به رشد خود ادامه دهند.

دختران در دوران بلوغ چه نوع احساساتی را تجربه می کنند؟

همه دختران در دوران بلوغ دچار تغییرات عاطفی می شوند. برخی از آنها بیشتر از دیگران تحت تأثیر قرار می گیرند زیرا استروژن و پروژسترون در بدن آنها به صورت دوره ای تغییر می کند.

ترکیبی از فشارهای اجتماعی و مدرسه و بدخلقی می تواند باعث طغیان عاطفی و درگیری با والدین شود. ممکن است فکر کنید دختر نازنین شما به یک دختر بدجنس تبدیل شده است. وقتی می بینید که اعمال او بر دیگران تأثیر می گذارد، ارزش آن را دارد که فضای امنی برای او فراهم کنید تا «همه احساساتش را بیان کند» یا احساساتش را به اشتراک بگذارد.

هر زمان که مسائل ایمنی یا اخلاقی وجود دارد وارد عمل شوید و در غیر این صورت پناهگاه امنی برای او فراهم کنید تا هویت جدید خود را کشف کند. تمام استرس ها را از سر راه او دور کنید. به او اجازه دهید تا از اشتباهاتش درس بگیرد، تا زمانی که اشتباهات تهدید کننده زندگی نباشد، نشان دهنده اعتماد شما به توانایی او در حل مشکلات برای خودش است.

اگر نشانه هایی از اضطراب، افسردگی یا سایر چالش های سلامت روان را مشاهده کردید، نگرانی های خود را با پزشک او در میان بگذارید. گاهی اوقات، تجویز درمان هورمونی، مانند داروهای ضد بارداری، می تواند علائم را کاهش دهد و خلق و خو را بهبود بخشد. در مواقع دیگر، ممکن است برای کمک به مدیریت خلق و خو و ایجاد مهارت‌هایی برای توسعه انعطاف‌پذیری و تنظیم دقیق نقاط قوت خود، به مشاوره یا داروهای دیگری نیاز داشته باشد.

اگر بلوغ واقعا زود یا دیر شروع شود چه؟

همه افراد همزمان به بلوغ نمی رسند. برخی از دختران خیلی زود تغییرات را مشاهده می کنند که به آن بلوغ زودرس می گویند. سایر دختران ممکن است تا بعداً تغییراتی را مشاهده نکنند که گاهی به آن بلوغ تاخیری می گویند.

بلوغ زودرس (اوایل): چند پرچم قرمز نشانه رشد غیرعادی در دختران است. این شامل موارد زیر است:

• نشان دادن علائم بلوغ قبل از تولد 8 سالگی
• تغییرات بدن که خیلی سریع پیشرفت می کند
• تغییرات بدنی که "بدون نظم" رخ می دهد، مانند شروع دوره های قبل از رشد سینه ها
• یک گسست عمده بین رشد موهای ناحیه تناسلی و رشد سینه (مانند عدم وجود موهای ناحیه تناسلی اما سینه های در حال رشد کامل یا برعکس)

اگر این موارد رخ داد، آن را به پزشک فرزندتان بگویید. آزمایشات ساده می تواند به تعیین علت بلوغ زودرس کمک کند، مانند:

• غده هیپوفیز ممکن است خیلی زود هورمون ها را "فعال" کرده باشد.
• ممکن است یک تومور در غده فوق کلیوی یا جای دیگری در حال رشد باشد.
• ممکن است دختر شما در معرض استروژن قرار گرفته باشد (مثلاً از طریق کرم استروژن).

پزشک فرزند شما ممکن است به سادگی منتظر بماند و پیشرفت دختر شما را زیر نظر بگیرد یا او را برای آزمایش به یک متخصص ارجاع دهد. در صورت نیاز، متخصص غدد می‌تواند مسدودکننده‌های بلوغ را برای متوقف کردن بلوغ تا زمان مناسب تجویز کند. مسدود کننده های بلوغ داروهایی هستند که بدن کودک شما را از تولید هورمون های جنسی که باعث تغییرات فیزیکی دوران بلوغ می شوند، باز می دارند.

بلوغ تاخیری: اگر دختر شما خیلی دیر بلوغ را شروع می کند یا به نظر نمی رسد که در سن بلوغ پیشرفت کند، همچنین ارزش دارد که در مورد آن از پزشک او بپرسید. او ممکن است دیر شکوفا شده باشد، به خصوص اگر مادرش باشد.

با این حال، مشکلات هورمونی یا اختلال در غذا خوردن از دیگر احتمالات است. اگر پزشک فرزند شما مشکوک به یک مشکل اساسی باشد، ممکن است کودک شما را برای آزمایش و مدیریت به متخصص ارجاع دهد.