به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی، صنایع و نیروگاهها برای تولید برق و گاز از سوخت بیکیفیت مازوت استفاده میکنند و دلیلشان هم این است که ما تحریم هستیم و نمیتوانیم سوخت جایگزین داشته باشیم. اما این مازوت، این متهم ردیف اول آلودگی هوا لااقل در اذهان و افکار عمومی اصلا چیست؟ به گفته متخصصان، مازوت نوعی نفت کوره به شمار میآید که کیفیت پایین و ویسکوزیته بالایی دارد و در نیروگاههای حرارتی و موارد مشابه از آن استفاده میشود.
در اروپا و ایالات متحده، ترکیب مازوت شکسته به گازوئیل تبدیل میشود. به گزارش سایت علمی و آموزشی «فرادرس»، مازوت که بهطور عمده توسط کشورهای روسیه، قزاقستان، آذربایجان، ترکمنستان و ایران تولید میشود برای گرم کردن بویلرها (دیگ بخار) جهت تولید بخار مورد استفاده قرار میگیرد چراکه این ماده، گرمای سوختن بسیار بالایی دارد. از عوامل مهم در درجهبندی این سوخت باید به محتوای گوگرد آن اشاره کرد که متاثر از منبع اصلی آن است.
در حمل و نقل مازوت بهطور معمول به این سوخت، «نفت کثیف» (Dirty Oil) میگویند و از آنجا که ویسکوزیته بسیار بالایی دارد، پمپ کردن آن به تجهیزات خاصی نیازمند است. مازوت و سایر سوختها زمانی که آنها را در هوا تنفس یا اینکه آب و غذای آلوده را مصرف کنید و همچنین هنگام تماس پوست با این مواد، همچنین اگر محل کار یا زندگی شما در نزدیکی کارخانهها و نیروگاههایی باشد که از این سوخت استفاده میکنند، مازوت و سایر سوختها وارد بدن میشوند و اثرات زیانبار و کشندهای بر محیط زیست و سلامتی انسان میگذارند که در انتهای این گزارش به آنها اشاره میشود.
درابتدای بحث مازوتسوزی در مواردی اصل این قضیه را تکذیب و به تدریج در مناطقی مثل اصفهان تایید کرده و همانطور که ذکر شد، گفتند که چارهای ندارند. در تهران هم اخیرا داریوش گلعلیزاده، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، مازوت سوزی در تهران را به کلی تکذیب کرده و البته گفته که «از بین 16 نیروگاه بخاری در کشور 14 نیروگاه مازوت سوزی دارند.»
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، درباره مازوتسوزی در نیروگاههای بخاری تهران، گفته: «تنها نیروگاه بعثت در منطقه 16 تهران قابلیت مازوتسوزی دارد که از سال 93 با حکم قضائی این بخش آن پلمب شده است.» داریوش گلعلیزاده، با بیان اینکه مازوت در نیروگاههای بخاری یا توسط صنایع سوزانده میشود، مدعی شده که «صنایع ما در چند روز اخیر قطعی گاز نداشتند که بخواهند به سمت سوخت دوم و مازوتسوزی بروند. نیروگاههایمان نیز مازوت سوزی نداشتهاند.»
شاید بخش مهم صحبتهای او اینجا باشد که مازوتسوزی در برخی نیروگاههای کشور را تایید کرده و این طور توضیح داده که: «از 16 نیروگاه بخاری در کشور 14 نیروگاه مانند نیروگاه طوس در مشهد، مفتح در همدان، سهند بناب در تبریز، ایرانشهر در سیستان و بلوچستان، شهید منتظری در اصفهان، شهید منتظر قائم در البرز، شهید رجایی در قزوین و بندرعباس مازوتسوزی دارند.»
علت آلودگی هوا مازوت سوزی نیست!
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیطزیست علت آلودگی هوا را مازوتسوزی ندانسته و دو نمونه آورده که «تا دو سال گذشته در تبریز مازوتسوزی نداشتیم اما آلودگی هوا بود. در این مواقع میتوان گفت مصرف مازوت عامل ایجاد آلودگی هوا نیست اما میتواند در شهرهایی که در مجاورت نیروگاهها هستند، تشدیدکننده آلودگی هوا باشد.
بدین جهت در سالهای گذشته با وجود مصرف صرفا گاز، به علت وارونگی دما، آلودگی هوا داشتیم.» گلعلیزاده در واکنش به نامه منتشر شده که محیط زیست از مازوتسوزی بیش از چهار نیروگاه خبر داشته اما آن را تکذیب کرده است، گفته: «ما هیچ وقت مازوتسوزی در کشور را تکذیب نکردیم. تنها مازوتسوزی در تهران را تکذیب میکنیم چراکه واقعا چنین چیزی وجود ندارد.»از او پرسیده شده که آیا نیروگاه بخاری منتظرقائم در البرز به علت نزدیکی به تهران بر آلودگی پایتخت تاثیر ندارد و گل علیزاده، اینطور پاسخ داده است که «مسیر باد دارای اهمیت است.
منتظر قائم حدود سه هفته است که به علت کمبود گاز و برای توسعه درحال مازوتسوزی است. انتشار آلودگی از منتظر قائم به سمت شهر قدس و اسلامشهر خواهد بود.» به گفته سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیطزیست «نیروگاه شهیدرجایی قزوین اگر میتوانست با باد 30 کیلومتر آلایندگی را جابهجا کند اصلا مشکلی وجود نداشت.
ما به دنبال چنین وزش بادی هستیم چراکه آلایندگی منتشر شده را تخلیه و رقیق میکند اما بهطور کلی مسیر باد شهیدرجایی به سمت اشتهارد و نظرآباد است و تهران در مسیر آن نیست.» گلعلیزاده همینطور، به علت آلودگی هوای تهران اشاره کرده و گفته: در نیمه دوم سال که وارد فصل سرد میشویم، با توجه به وارونگی دما، عدم وزش باد و سکون هوا آلودگی هوا را خواهیم داشت. در سال 97 شرایط جوی بسیار خوبی به علت باد و باران داشتیم، به گونهای که سال 97 از بهترین سالها به جهت تعداد روزهای سالم و شرایط مطلوب بود.
اثرات مازوت سوزی بر سلامتی
اما در خصوص اثرات مضری که سوزاندن مازوت بر محیط زیست و سلامتی انسان دارد، کارشناسان گفتهاند که سوزاندن مازوت و سایر سوختهای گوگردی، تشکیل سولفاتها و نیتراتها به شکل آئروسول یا ذرات بسیار ریز هواست که ذرات معلق موجود در هوا را سبب میشوند. این ذرات معلق با تشدید آلودگی هوا خطر آسم و حملات قلبی و تنفسی را افزایش میدهند.
نظر شما