به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی، کارشناسان بر این باورند که تسریع در تفکیک منابع و راه‌های استفاده از انرژی اتمی صلح‌آمیز در حوزه‌هایی مانند تولید انرژی، پزشکی و... با نگاهی جامع نگر می‌تواند دستاوردهایی بزرگی در زمینه افزایش تولید انرژی به خصوص برق، کاهش آلودگی هوا و رعایت استانداردهای زیست محیطی به‌همراه داشته باشد و در مجموع به بهبود اقتصاد انرژی کشور بینجامد.
سهم تولید برق ایران از انرژی هسته‌ای تقریبا
حمیدرضا صالحی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در این خصوص به «آرمان ملی» گفت: نیروگاه هسته‌ای بوشهر نخستین تأسیسات هسته‌ای ایران است که از گونه رآکتور آب فشرده با ظرفیت تولید 1024 مگاوات برق در سال 1354 توسط رژیم سابق راه‌اندازی شد و قرار بود تا پایان سال 1364 به مرحله بهره‌برداری برسد که به دلیل وقوع انقلاب در تحقق این وعده وقفه ایجاد شد و سرانجام در سال 1374 با قرارداد فی مابین ایران و روسیه تکمیل این نیروگاه تا نیمه دوم سال 1390 به طول انجامید و در دولت دوم احمدی نژاد به مرحله تولید برق با توان 700 مگاوات رسید.
او افزود: ظرفیت تولید برق ایران از محل منبع انرژی هسته‌ای حدود 5/1 تا 2 درصد از مجموع کل برق تولید شده در کشور است که رقم بسیار پایینی است، هرچند برق تولید شده از طریق انرژی اتمی به عنوان انرژی پاک تلقی می‌شود، اما به دلیل زباله‌های هسته‌ای مورد مخالفت برخی از طرفداران محیط زیست نیز واقع می‌شود.
صالحی با بیان اینکه روند توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای در ایران کند است گفت: استفاده از انرژی‌های پاک مانند تجدیدپذیرها، انرژی بادی و خورشیدی در سراسر جهان رو به افزایش است و ایران سعی کرده است از این قافله عقب نماند، اما استفاده از ذخایر گازی و نفتی مانع از رشد مطلوب کشور در این حوزه شده است علاوه بر آن استفاده از انرژی هسته‌ای به منظور تولید برق در کشور با توجه به محدودیت‌های جهانی و سازمان‌های بین‌المللی علیه ایران با چالش‌هایی مواجه شد و نظارت دائم این سازمان‌ها حتی فرصت فعالیت‌های بهینه در بخش‌های تولید انرژی یا مصارف پزشکی را نیز از ایران گرفته است.
عقب‌ماندگی در حوزه تجدیدپذیرها
نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: سهم اندک ایران از انرژی هسته‌ای در تولید برق با وجود نیاز بسیار کشور در مصارف خانگی و صنعتی و کمبود محسوس در این زمینه در حالی رخ می‌دهد که سهم کشورهای دیگر هر روزه از انرژی اتمی برای تولید انرژی به خصوص در صنعت برق در حال افزایش است و در این خصوص فرانسه، روسیه و بسیاری از کشورهای دیگر سهم مطلوبی در این زمینه دارا هستند و دیگر کشورها نیز با روی آوردن به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر در تلاش برای جایگزین کردن ابزارها و منابع دیگر برای تولید برق و حفظ محیط زیست و کره زمین هستند در حالی که ایران با وجود تلاش‌های بی‌شمار سهم چندان مطلوبی از انرژی اتمی در تولید برق نداشته و علاوه بر این دارای حرکت کندی برای استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و پانل‌های خورشیدی و دیگر تجهیزات تولید برق است.
این کارشناس اضافه کرد: جهان هر روز به سمت کاهش منابع سوخت فسیلی گام برمی‌داد تا علاوه بر حفظ محیط زیست و نجات کره زمین به هدف تولید انرژی ارزان‌تر و پاک‌تر گام بردارند تا آلودگی هوای کمتری نیز در کشور داشته باشند، ایران هنوز درگیر مصرف مازوت به عنوان یکی از منابع نیروگاهی است.
دلایل بدون کاربرد ماندن انرژی هسته‌ای در تولید برق
صالحی درباره دلایل استفاده نکردن ایران از انرژی اتمی برای تولید برق در کشور گفت: تجهیزات مورد نیاز در این خصوص در کشور ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای جهت تولید انرژی در کشور به دلایل مختلف از جمله مسائل تحریم‌ها متوقف شده است، ولی امیدواریم که این مساله با توجه به اهمیت تولید انرژی به خصوص برق برای کشور در نهایت به تعامل در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای بینجامد تا کلید خوردن راه‌اندازی پروژه با روسیه از سال حدودا 1350 به نتیجه‌ای برسد.
نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران بیان کرد: تفکیک این مسائل و پرداختن به استفاده بهینه از این فرآیند از ابتدا می‌توانست برای کشور مفید و مثمرثمر باشد، هرچند باید با لحاظ کردن متغیرهای مختلف در نهایی کردن این فرآیند به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار گیرد تا به نتیجه و هدف مورد نظر نیز نائل آئیم.
عدم تمرکز مدیریت انرژی
دکتر احمد قریب، رئیس موسسه آموزش عالی انرژی معتقد است: مدیریت انرژی در ایران در یکجا متمرکز نیست و اگر در حوزه‌هایی هم متمرکز است به‌طور کافی بدان پرداخته نشده است. هم اکنون مدیریت انرژی کشور در حوزه وظایف و ماموریت‌های وزارت نفت، وزارت نیرو و بخشی هم مربوط به سازمان انرژی اتمی و سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر است. آنچه که مسلم است مدیریت انرژی در کشور به صورت واقعی و منطقی و از همه مهمتر علمی به‌وجود نیامده است که بخواهیم به آن ایراد وارد کنیم.
سال‌های سال است که صحبت از برنامه جامع انرژی کشور می‌شود، اما تاکنون اقدام کافی برای تدوین و عملیاتی شدن آن در قالب یک پیشنهاد، قانون و دستورالعمل صورت نگرفته است. او با اشاره به اینکه سازمان انرژی اتمی در ایران از حدود ۴۷ سال پیش تاسیس شد، گفت: سازمان انرژی اتمی پس از به‌وجود آمدن تشکیلات آن قرار بود با برنامه‌ریزی خاصی پیشرفت کند، اما متأسفانه روند پیشرفت آن با کندی مواجه شد و سرعتی که پیشرفت نسبی آن به خود گرفته بود به دلیل تضادهای سیاسی که بین ما و ارائه دهندگان تکنولوژی‌های اتمی به‌وجود آمد، کاهش یافت و نتوانستیم انرژی هسته‌ای زیادی را تولید کنیم.
استفاده ۳۲ کشور از انرژی اتمی نیروگاهی
رئیس موسسه آموزش عالی انرژی افزود: هدف‌گذاری تولید ۲۰ هزار مگاوات انرژی در برنامه جامع انرژی که از گذشته تدوین شده بود در این عرصه موفقیت چندانی نداشت و در حال حاضر ۳۲ کشور در حال استفاده از انرژی اتمی نیروگاهی هستند و نیروگاه‌های متعددی احداث کرده‌اند و در حوزه‌های دیگر انرژی اتمی در سایر کشورها پیشرفت‌های خوبی داشته‌اند ولی ما برعکس دیگر کشورها با چالش‌های متاثر از مسائل سیاسی ایجاد شده در این زمینه مواجه شده است.
او بیان کرد: حتی اگر بخواهیم نیمی از انرژی مورد نیاز کشور از مسیر انرژی اتمی حاصل شود حداقل باید از ۳۰ هزار مگاوات انرژی اتمی برخوردار باشیم در حالی که هم‌اکنون تنها افزون بر هزار مگاوات انرژی اتمی در ایران تولید می‌شود. گرچه قرار است چند نیروگاه دیگر به ظرفیت کشور افزوده شود تا با رسیدن به ۳۰ هزار مگاوات در سبد انرژی، از انرژی‌های دیگر مخصوصا انرژی فسیلی کم نیاز شویم ولی در شرایط کنونی در ابتدای راه هستیم.
قریب افزود: انرژی‌های تجدیدپذیر نوعی از انرژی‌ها در جهان هستند که برخی کشورها به سمت آن حرکت می‌کنند و متأسفانه در ایران نیز در این حوزه کار اساسی صورت نگرفته است. اگر حداقل ۱۰ درصد از هزینه‌هایی که صرف سایر انرژی‌ها در کشور شده است صرف انرژی‌های نو و تجدیدپذیر شده بود قطعا شرایط بهتری داشتیم. به عنوان مثال کشورهایی نظیر چین، آلمان، آمریکا، ترکیه نسبت به یک دهه قبل رشد چندین برابری در حوزه انرژی‌های نو داشته و دارند.
ضرورت بررسی دقیق علمی راهکارها و اقدامات
او خواستار بررسی دقیق علمی راهکارها و اقدامات برای برخورداری کشور از انرژی‌های نو شد و افزود: باید در کشور به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود و انرژی به شیوه‌ای مورد بهره‌برداری قرار گیرد که منجر به بروز خسارت انسانی و مادی نشود و در این میان تشکیل وزارت انرژی با تجمیع وزارتخانه‌ها و سازمان‌های فعال در حوزه انرژی می‌تواند این مطالبه را محقق کند ولی به‌وجود آوردن چنین وزارتخانه‌ای نیازمند بررسی‌های جدی، علمی و عالمانه و متناسب با ساختارهای دانشگاهی و تکنولوژیکی موجود است. برای تحقق این مهم لازم است تا جلسات کارشناسی تشکیل و پس از بحث و بررسی دقیق نسبت به تامین زیرساخت‌های مورد نیاز، در این رابطه اقدام شود و شاهد تشکیل وزارت انرژی در کشور باشیم.
چرا انرژی اتمی نتوانست از انرژی فسیلی بی‌نیازمان کند؟
او در باره اینکه چرا انرژی اتمی، کشور را از انرژی فسیلی بی‌نیازنکرده است گفت: علت اصلی تحقق نیافتن این مهم عدم وجود برنامه جامع انرژی و عدم پایداری تصمیمات و از سوی دیگر، مخالفت برخی از کشورهای قدرتمند بود. اکنون برخی کشورها نظیر پاکستان و کشورهای جهان سوم از انرژی اتمی برخوردارند و بی‌سروصدا از مزایای آن بهره‌مند هستند، اما متأسفانه به دلیل برخوردهای سیاسی ایران نتوانسته است نسبت به پیشبرد پروژه‌ها و احداث نیروگاه‌های متعدد در کشور اقدام کند و از این مزیت برق فراوان و اقتصاد متناسب برخوردار شود.
دکتر قریب بیان کرد: سیاست ایران بر این است که بدور از پرداختن به ساخت بمب اتم بتواند با احداث نیروگاه‌های متعدد از مزایای انرژی هسته‌ای استفاده کند تا بتوان نیاز کشور را تامین و تولید انرژی اتمی را جایگزین استحصال انرژی فسیلی کند. موضوعی که در برخی کشورهای منطقه و جهان بدون هیچ هیاهو و سروصدا و مانعی از سوی سایر کشورها بدان پرداخته شده است.
گرچه برخی کشورهای توسعه یافته نظیر آلمان به‌دنبال جایگزینی انرژی اتمی با انرژی‌های نو و تجدیدپذیر هستند چرا که واقفند نیروگاه‌های اتمی هم تاریخ انقضاء دارند و باید دیر یا زود به سمت انرژی‌های نو مانند خورشیدی و بادی حرکت کنند. او بیان کرد: هم‌اکنون کشوری نظیر فرانسه حدود ۹۰ درصد و آمریکا با داشتن بیش از یکصد نیروگاه اتمی افزون بر ۳۰ درصد انرژی مورد نیاز خود را از طریق انرژی اتمی تامین می‌کنند، در حالیکه ایران از این مزیت محروم است. کشوری نظیر قطر با وسعت جغرافیایی کمتر نسبت به سایر کشورهای منطقه در حال احداث چهار نیروگاه اتمی است.
قریب در خصوص اقتصاد انرژی در ایران نیز گفت: متأسفانه شرایط اقتصادی در کشور به گونه‌ای است که در حوزه انرژی عملکرد قابل توجهی نداریم. اقتصاد انرژی در کشور در شرایطی است که صرفا محدود به درآمد حاصل از نفت، گاز، انرژی آبی، انرژی خورشیدی، بادی هستیم و اراده‌ای برای پویایی اقتصادی در حوزه انرژی و سایر حوزه‌های مرتبط وجود ندارد.
هیچ نیروگاهی هم در ایران وجود ندارد که اقتصاد محور در حوزه انرژی فعالیت کند. عضو هیات علمی سازمان انرژی اتمی ایران افزود: موانع بهره‌گیری ایران از انرژی اتمی سبب کاهش استفاده از مزایای آن شده است، و علت اصلی تحقق نیافتن این مهم عدم وجود برنامه جامع انرژی و عدم پایداری تصمیمات و از سوی دیگر، مخالفت برخی از کشورهای قدرتمند بوده است.
نظر شما