به گزارش سلامت نیوز به نقل از وب ام دی، ناتوانی ذهنی (ID) که زمانی عقب ماندگی ذهنی نامیده می شد، با هوش یا توانایی ذهنی کمتر از حد متوسط و فقدان مهارت های لازم برای زندگی روزمره مشخص می شود. افراد دارای ناتوانی ذهنی می توانند مهارت های جدیدی را بیاموزند و توانایی یادگیری دارند، اما به نسبت دیگران آهسته تر یاد می گیرند. درجات مختلفی از ناتوانی ذهنی، از خفیف تا عمیق وجود دارد. اصطلاح «عقب ماندگی ذهنی» دیگر استفاده نمی شود، زیرا توهین آمیز است و لحن منفی دارد.

ناتوانی ذهنی چیست؟

فردی که معلولیت ذهنی دارد در دو زمینه محدودیت دارد. این زمینه ها عبارتند از:

• عملکرد فکری : عملکرد فکری که به عنوان IQ نیز شناخته می شود، به توانایی فرد در یادگیری، استدلال، تصمیم گیری و حل مشکلات اشاره دارد.
• رفتارهای انطباقی: اینها مهارت هایی هستند که برای زندگی روزمره ضروری هستند، مانند توانایی برقراری ارتباط موثر، تعامل با دیگران و مراقبت از خود.

ضریب هوشی با تست هوش سنجیده می شود. میانگین ضریب هوشی 100 است و اکثریت افراد بین 85 تا 115 امتیاز دارند. اگر فردی دارای ضریب هوشی کمتر از 70 تا 75 باشد، معلول ذهنی محسوب می شود.

برای سنجش رفتارهای انطباقی کودک، متخصص، مهارت های کودک را مشاهده می کند و آنها را با سایر کودکان هم سن و سال مقایسه می کند.

مواردی که ممکن است مشاهده شود عبارتند از اینکه:

• کودک چقدر می تواند خودش غذا بخورد یا لباس بپوشد
• چقدر کودک می تواند با دیگران ارتباط برقرار کند
• تا چه میزان در درک کردن احساسات و رفتار آنها موفق است
• نحوه تعامل کودک با خانواده، دوستان و سایر کودکان همسن

تصور می شود که ناتوانی ذهنی حدود 1 درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می دهد. از میان افراد مبتلا، 85 درصد دارای ناتوانی ذهنی خفیف هستند. این بدان معناست که آنها برای یادگیری اطلاعات یا مهارت های جدید کمی کندتر از حد متوسط هستند. با حمایت مناسب، بیشتر آنها می توانند به عنوان بزرگسالان مستقل زندگی کنند.

نشانه های کم توانی ذهنی در کودکان چیست؟

علائم مختلفی از ناتوانی ذهنی در کودکان وجود دارد. علائم ممکن است در دوران شیرخوارگی ظاهر شوند یا ممکن است تا زمانی که کودک به سن مدرسه نرسد قابل توجه نباشد. اغلب به شدت ناتوانی بستگی دارد. برخی از شایع ترین علائم ناتوانی ذهنی عبارتند از:

• غلت زدن، نشستن، خزیدن یا دیر راه رفتن
• دیر صحبت کردن یا مشکل در صحبت کردن
• تسلط آهسته بر چیزهایی مانند استفاده از لگن در کودکی ، لباس پوشیدن و غذا خوردن
• مشکل در به خاطر سپردن چیزها
• ناتوانی در ارتباط دادن اعمال با پیامدها
• مشکلات رفتاری مانند عصبانیت های شدید
• مشکل در حل مسئله یا تفکر منطقی

در کودکان مبتلا به ناتوانی ذهنی شدید یا عمیق، ممکن است مشکلات سلامتی دیگری نیز وجود داشته باشد. این مشکلات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تشنج
• اختلالات خلقی(اضطراب، اوتیسم و غیره)
• اختلال در مهارت های حرکتی
• مشکلات بینایی
• مشکلات شنوایی

برای کمک به فرزند کم توان ذهنی خود چه کنم؟

اقداماتی که برای کمک به کودک کم توان ذهنی شما انجام می شود عبارتند از:

• هر آنچه می توانید در مورد ناتوانی های ذهنی، بیاموزید. هرچه بیشتر بدانید، حامی بهتری برای فرزندتان خواهید بود.
• استقلال فرزندتان را تشویق کنید. اجازه دهید فرزندتان چیزهای جدید را امتحان کند و او را تشویق کنید تا کارها را خودش انجام دهد. در صورت نیاز او را راهنمایی کنید و هنگامی که فرزندتان کاری را به خوبی انجام می‌دهد یا به چیز جدیدی تسلط پیدا می‌کند، بازخورد مثبت بدهید.
• فرزندتان را در فعالیت های گروهی شرکت دهید. شرکت در کلاس هنر یا شرکت در پیشاهنگی به کودک شما کمک می کند تا مهارت های اجتماعی خود را گسترش دهد.
• با حفظ ارتباط با معلمان فرزندتان، می‌توانید پیشرفت آنها را دنبال کنید و آنچه را که فرزندتان در مدرسه می‌آموزد، از طریق تمرین در خانه تقویت کنید.
• سایر والدین کودکان کم توان ذهنی را بشناسید. آنها می توانند منبع عالی مشاوره و حمایت عاطفی باشند.

چه چیزی باعث ناتوانی ذهنی می شود؟

هر زمان که چیزی در رشد طبیعی مغز اختلال ایجاد کند، می تواند باعث بروز ناتوانی ذهنی شود. با این حال، یک علت خاص برای ناتوانی ذهنی را تنها می توان در حدود یک سوم موارد مشخص کرد.

شایع ترین علل ناتوانی ذهنی عبارتند از:

• شرایط ژنتیکی: این موارد شامل مواردی مانند سندرم داون و سندرم X شکننده است.
• مشکلات دوران بارداری: مواردی که می توانند در رشد طبیعی مغز جنین اختلال ایجاد کنند عبارتند از مصرف الکل یا مواد مخدر، سوء تغذیه، برخی عفونت ها یا ئره اکلامپسی
• مشکلات حین زایمان: اگر نوزاد در هنگام زایمان از اکسیژن محروم شود یا بسیار نارس به دنیا بیاید، ممکن است ناتوانی ذهنی ایجاد شود.
• بیماری یا جراحت: عفونت هایی مانند مننژیت، سیاه سرفه یا سرخک می توانند منجر به ناتوانی ذهنی شوند. آسیب شدید به سر ، غرق شدن، سوء تغذیه شدید، عفونت در مغز، قرار گرفتن در معرض مواد سمی مانند سرب و بی توجهی شدید یا سوء استفاده نیز می تواند باعث آن شود.
• هیچ کدام از موارد بالا : در دو سوم همه کودکانی که ناتوانی ذهنی دارند، علت ناشناخته است.

در 31 تیرماه، روز ناتوانی ذهنی چه کمکی می توانیم بکنیم؟

• آنها را همان طور که هستند, بپذیریم
• به آنها اجازه دهیم با آزمون و خطا یاد بگیرند.
• اجازه ی امتحان کردن و کسب تجربه را از آنها نگیریم
• با آنها مهربان باشیم و دست از تمسخرشان برداریم
• اگر در اطرافمان کودک نا توان ذهنی داریم، او را مهربانانه حمایت کنیم.