دوران کرونا باعث شد تا زحمات و خدمات پرستاران به مردم و بیماران، بیش از پیش نمایان شود و در این بین، چند ده هزار پرستار درگیر بیماری شدند و تعدادی نیز جان خود را از دست دادند. اما، واقعیت امر این است که جامعه پرستاری از وعده‌هایی که شنیده، خسته است و انتظار دارد به جای تقدیر و تشکرهای نمادین، حمایت شود.

عدم پرداخت به موقع کارانه ها، اخراج پرستارانی که قراردادهای ۸۹ روزه دارند، شیفت‌های اجباری و…، تنها چند نمونه از تبعیض علیه پرستاران است. در حالی که بیشترین خدمات در مراکز درمانی توسط پرستاران ارائه می‌شود و اگر مراقبت‌های پرستاری از بیماران نباشد، اوضاع سلامت جامعه به هم خواهد خورد.

در ایام نوروز و تعطیلات که اغلب مردم به سفر و استراحت مشغول بودند، جامعه پرستاری در کنار سایر کادر بهداشت و درمان کشور، همچنان مشغول ارائه خدمت به بیماران بود. در این بین، شاهد دید و بازدیدهای وزیر از برخی از بیمارستان‌ها بودیم و در این دیدارهای نوروزی، شاخه‌های گل به رسم تقدیر از زحمات پرستاران، به آنها هدیه می‌شد و تصاویر آنها نیز ثبت و ضبط می‌شد. اما، جامعه پرستاری همچنان دلخور و ناراحت است که چرا وعده‌های مسئولان نظام سلامت به پرستاران، محقق نمی‌شود.

بر اساس آنچه که وزارت بهداشت گزارش کرده است، بیش از ۲.۵ میلیون خدمت در بخش‌های مختلف درمانی در بیمارستان‌ها و همچنین بیش از ۱.۱ میلیون خدمت در حیطه‌های مختلف بهداشتی و انجام بیش از ۲۳۰ هزار مأموریت توسط نیروهای اورژانس، تنها گوشه کوچکی از خدمات رسانی بی وقفه خادمان سلامت کشور در ایام تعطیلات نوروز بوده است.

قطعاً در لابه لای چنین آماری، پرستاران از سهم بالایی برخوردارند. زیرا، موضوع مراقبت‌های پرستاری از بیماران را نمی‌توان به نیروهای غیر پرستار واگذار کرد و از همین رو، جامعه پرستاری کشور نقش به سزایی در ارائه خدمات سلامت به مردم دارد.

مهم‌ترین مشکلات و مطالبات پرستاری

محمدتقی جهانپور معاون پارلمانی سازمان نظام پرستاری، با عنوان این مطلب که کادر پرستاری به صورت شبانه‌روزی در خط مقدم مقابله با ویروس کرونا، سلامتی خود را نذر تأمین سلامت و رفاه خلق خدا کردند، گفت: یکی از مطالبات پرستاران، تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری است. مطالبه بعدی موضوع کمبود پرستار است زیرا به تعدادی که امروز نیاز تخت‌های بیمارستان‌ها است، پرستار نداریم. بایستی سرانه پرستار به تخت بیمارستانی به میزان آنچه نیاز هست، تکمیل شود.

وی افزود: مشکلات پرداخت‌ها و معوقات پرستاران باید حل شود. امنیت شغلی کادر سلامت باید تأمین شود، پیگیری‌های زیادی در رابطه با استخدام نیروهای موجود پرستاری انجام شده ولی هنوز وعده‌های مسئولان در این زمینه تحقق نیافته است. نیروهای پرستاری اعم از قراردادی، شرکتی، طرحی و…، که از دوران کرونا تاکنون فعالیت دارند باید در اولویت تغییر وضعیت قرار بگیرند.

جهانپور ادامه داد: تبدیل وضعیت نیروهای غیر رسمی مستلزم موافقت سازمان اداری و استخدامی و تأمین منابع مالی از طریق سازمان برنامه و بودجه کشور و همچنین تصویب قانون مربوطه در مجلس شورای اسلامی است. با اخذ مجوزهای لازم برای تبدیل وضعیت کارکنان نظام سلامت، انگیزه خدمت افزایش و در مراکز بهداشتی و درمانی خدمات با کیفیت تر و با توان بیشتر به مردم و جامعه ارائه خواهد شد و اثرات مثبت آن را خواهیم دید، البته که اگر تا اواخر اردیبهشت ۱۴۰۱ مجوز تبدیل وضعیت داده نشود، تصمیم شورای عالی نظام پرستاری را اجرا می‌کنیم.

پرستاران قزوین از اردیبهشت ۱۴۰۰ کارانه نگرفته اند

در همین حال، وهب نصیری رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری قزوین گفت: پرستاران استان قزوین از اردیبهشت ۱۴۰۰ کارانه دریافت نکرده اند.

وی افزود: با آغاز همه گیری کرونا، کمبود پرستار در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها بیشتر حس می‌شود زیرا تعداد پرستاران در استان قزوین به لحاظ شاخص پرستار به تخت بیمارستانی از میانگین کشوری پایین‌تر است.

نصیری ادامه داد: کمبود پرستار باعث شده پرستاران شیفت‌ها و اضافه کاری‌های طولانی داشته باشند و این کمبود آسیب‌های جسمی و روانی جبران ناپذیری را برای پرستاران به وجود آورده است.

رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری قزوین ادامه داد: فرسوده و خسته شدن پرستاران به دلیل این است که آنها شیفت و اضافه کاری‌های طولانی دارند و جذب نیرو می‌تواند کمکی برای پرستاران باشد، تا مجبور نباشند اضافه کار و شیفت‌های اجباری انجام دهند.

کمبود نیروی پرستاری

علیرضا طریقی خدام رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری قم گفت: مهم‌ترین مشکل پرستاران قم، مسئله تبدیل وضعیت نیروهای پرستاری غیر رسمی است. در حال حاضر در استان قم حدود ۲۰۰ نفر نیروی شرکتی داریم که تبدیل وضعیت نشده‌اند و حقوق آنها نسبت به نیروهای استخدامی خیلی کمتر است.

وی افزود: با تبدیل وضعیت پرستاران، شرکتی، قراردادی و طرحی، می‌توان انگیزه‌ای برای آنها ایجاد کرد، تا در ادامه مبارزه با این بیماری خسته نشوند و در آینده و با بحران‌های بعدی به مشکل بر نخوریم.

رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری قم اضافه کرد: در حال حاضر نسبت پرستار به تخت در استان قم، نسبت به استان‌های دیگر نزدیک ۹ دهم تا یک است. در این میان حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از همکاران به علت داشتن وضعیت ایثارگری تبدیل وضعیت شده اند؛ اما بیش از ۸۰ درصد از همکاران غیر رسمی با وجود اینکه خودشان در دوران کرونا ایثارگری کرده اند، هنوز تبدیل وضعیت نشده اند. پیگیر هستیم تا هرچه سریع‌تر آنها نیز تبدیل وضعیت شوند.

آسیب پرستاران از کووید ۱۹

محمد میرزابیگی رئیس سازمان نظام پرستاری کشور، با عنوان این مطلب که حدود ۸۰۰ پرستار در ۲ سال اخیر دچار آسیب‌های طولانی مدت ناشی از کرونا شدند و نمی‌توانند در بخش‌های بالینی کار کنند، گفت: حدود ۱۵۰ هزار پرستار شاغل در مراکز درمانی دولتی، خصوصی، تأمین اجتماعی و نیروهای مسلح نیز چند مرتبه مبتلا به کرونا شدند.

وی با بیان اینکه کرونا آسیب‌های زیادی به جامعه پرستاری وارد کرد، افزود: بسیاری از این قشر زحمتکش علاوه بر اینکه مبتلا به کرونا شدند، خانواده‌های آنها نیز درگیر این بیماری شدند و آسیب‌های زیادی از لحاظ جسمی و روانی دیدند.

میرزابیگی تصریح کرد: ۱۵۰ پرستار در ۲ سال اخیر از زمان همه‌گیری کرونا تاکنون جان خود را بر اثر ابتلاء به این بیماری از دست دادند که حدود ۷۰ نفر آنها به عنوان شهید مدافع سلامت مورد تأیید قرار گرفتند و پرونده‌های مابقی فوت‌شدگان نیز در دست بررسی است.

استثمار پرستاران

در همین حال، محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار، با عنوان این موضوع که پرستاران ۱۲ مدل قرارداد دارند که شامل پرستاران ۸۹ روزه، پرستارانِ شرکتی، تبصره ۳، تبصره ۴، پیمانی، قراردادی، رسمی و…، می‌شود، گفت: مزد و مزایای هر کدام از این پرستاران با هم تفاوت دارد در حالی که کار همه آنها یکی است.

وی افزود: حدود ۳۵ درصد از پرستاران شرکتی هستند و قرارداد آنها موقت است و این به معنای استثمار همکاران شرکتی است. چرا باید پرستاران را در پیک کرونا به کار بگیرند و بعد از سه ماه که پیک خوابید، از کار بیکار کنند.

شریفی مقدم با اشاره به طرح ساماندهی استخدام کارکنان دولت، گفت: حدود ۴۵ درصد از پرستاران ما قرارداد موقت هستند که ما انتظار داریم تبدیل وضعیت شوند.