سلامت نیوز:تا همین چند سال پیش، ناشنوایی كودك مفهومی جز زندگی غم‌انگیز، بدون لذت شنیدن و گپ و گفت نداشت. تا جایی كه داغ ناشنوایی بر پیشانی كودك و نیز اندوه بی‌شمار در سینه والدینش تا پایان عمر باقی می‌ماند. اما امروزه با پیشرفتهای چشمگیر در غربالگری نوزادان در بدو تولد و حتی در دوران جنینی، امكان تشخیص زودهنگام ناشنوایی و كم‌شنوایی و مداخله درمانی زودهنگام فراهم شده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم ،تاجایی كه بسیاری از كودكان كم‌شنوا شبیه به كودكان عادی به نظر می‌رسند و مانند آنها صحبت می‌كنند، آموزش می‌بینند و از موهبت شنیدن برخوردار می‌شوند. اما باید توجه داشت كه تمام افراد كم‌شنوا و ناشنوا شبیه هم نیستند، به‌خصوص اگر مداخلات به‌موقع و درست درمانی دریافت كنند. زیرا با مداخله زودهنگام و استفاده از روش‌های شنیداری، همه كودكان كم‌شنوا قادر خواهند بود حرف بزنند.
اهمیت توجه به عوامل موثر در بروز كم‌شنوایی در نوزادان و تشخیص زودهنگام اختلالات شنوایی انگیزه ما برای گفت‌و‌گو با دكتر گیتی موللی، استادیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و عضو هیأت‌مدیره انجمن شنوایی ایران بوده است.
آیا لزوما عوامل وراثتی در بروز كم‌شنوایی مادرزادی موثر است؟ در این صورت چرا در برخی موارد می‌بینیم نوزاد كم‌شنوا از والدین سالم متولد می‌شود؟
تقریبا حدود نیمی از نوزادان كم‌شنوا كه هر سال متولد می‌شوند، به دلیل ژنتیكی كم‌شنوا شده‌اند.البته گاهی اوقات كم‌شنوایی در شرایطی به وجود می‌آید که هیچ مورد مشابهی پیش از آن در تاریخچه خانوادگی وجود نداشته است. حدود 70درصد این كودكان، ژن كم‌شنوایی را به ارث برده‌اند كه البته این ژن هیچ مشكل سلامتی یا كم‌توانی‌های دیگری را ایجاد نمی‌كند. در 30درصد باقیمانده، ژن درگیر علت كم‌شنوایی قسمتی از یك نشانگان (سندرم) است.نشانگان شامل مجموعه‌ای از نشانه‌ها یا علائم است كه با هم در كم‌شنوایی مؤثر بوده‌اند.
به عنوان مثال، نشانگان «واردِن بِرگ» می‌تواند منجر به كم‌شنوایی شود. در این نشانگان یك تكه موی سفید روی موها وجود دارد و تغییرات بارزی در اطراف چشم‌ها ایجاد می‌شود.
اغلب مادران می‌دانند ابتلا به بیماری‌هایی مثل سرخك یا آبله‌مرغان در دوران بارداری بسیار خطرناك است و ممكن است منجر به ناشنوایی نوزاد شود. علاوه بر این دو مورد چه عوامل دیگری در دوران بارداری ممكن است منجر به بروز اختلالات شنوایی جنین یا نوزاد شود؟
كم‌شنوایی می‌تواند ناشی از عوارض و مشكلات دوران بارداری مانند توكسوپلاسموز باشد.بیماری‌هایی مثل سرخك و ویروس سیتومگالو زونا نیز می‌توانند علت كم‌شنوایی یك كودك تازه متولدشده باشند. همچنین مشكلات هنگام زایمان مانند تولد زودرس یا كمبود اكسیژن در كنار عوامل ژنتیكی و ارثی منجر به بروز اختلالات شنوایی در نوزاد می‌شود.
پس احتمال بروز كم‌شنوایی در نوزادان نارس زیاد است؟
بله. نوزادان نارس بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌هایی هستند كه علت كم‌شنوایی است.آنها همچنین ممكن است با یرقان (زردی) شدید یا بی‌اكسیژنی (فقدان اكسیژن) در برخی مناطق متولد شوند. هر دوی این عوامل می‌تواند موجب كم‌شنوایی شود. ناسازگاری خونی مادر و جنین به‌ندرت موجب ایجاد كم‌شنوایی می‌شود.
چه عواملی در نوزاد یا كودك سالم می‌تواند كم‌شنوایی ایجاد كند؟
یكی از علل شایع كم‌شنوایی‌های قابل درمان در كودكان اتیت میانی ترشحی یا عفونت گوش میانی است.بیماری گوش و عفونت غالبا منجر به كم‌شنوایی دائمی نمی‌شود و با درمان و مداخله پزشكی قابل درمان است. اما گاهی تاحدودی كم‌شنوایی ایجاد می‌كند. در دوران كودكی برخی بیماری‌ها مانند مننژیت، سرخك و اوریون می‌توانند منجر به كم‌شنوایی شوند. همچنین صداهای خیلی بلند مانند ترقه‌بازی، موسیقی بلند یا صدای كارخانجات و ضربات و صدمات وارده به سر از عوامل موثر دیگر در بروز اختلالات شنوایی در سنین بالاتر است.ناگفته نماند كه در برخی موارد یافتن علت كم‌شنوایی بسیار مشكل است.اما در عین حال پزشكان فهرستی از علل ناشناخته دارند كه كم‌شنوایی می‌تواند به یكی از آن عوامل مربوط باشد.
عوارض دارویی ممكن است به كم‌شنوایی در كودك منجر شود؟
برخی داروها كه با نام داروهای سمی برای گوش (اتوتوكسیك) شناخته می‌شوند، می‌توانند به دستگاه شنوایی كودك آسیب برسانند. این داروها معمولا باید طبق دستور خاصی مصرف شوند اما گاهی اوقات این داروها تنها راه درمان محسوب می‌شوند. مانند جنتامایسین كه سبب كم‌شنوایی كودك می‌شود.
شوك‌های استرسی و اضطرابی هم كم‌شنوایی ایجاد می‌كند؟
خیر، شوك و استرس و اضطراب عامل ایجاد كم‌شنوایی نیست.
آیا ممكن است تست شنوایی در بدو تولد اختلالات شنوایی نوزاد را تایید نكند، در حالی كه این اختلالات در ماه‌های بعدی بروز كند؟
كم‌شنوایی در بدو تولد قابل بررسی و تشخیص است و تست‌های شنوایی‌شناسی به‌خوبی قادر به تشخیص آن در بدو تولد و نوزادی‌اند.
پس از تشخیص كم‌شنوایی، لازم است خانواده حتما برای توانبخشی كودك و سمعك اقدام فوری به عمل آورد تا زمان طلایی زبان‌آموزی كودك از دست نرود.حتی اگر در بدو تولد و پس از تست شنوایی كودك، كم‌شنوایی را نشان ندهد لازم است والدین روند رشد زبان و گفتار كودك را بدانند و درصورتی كه متوجه تاخیری در كودك خود شوند، لازم است حتما برای سنجش شنوایی مراجعه كنند.
هر نوع تاخیر گفتار می‌تواند ناشی از كم‌شنوایی كودك باشد و نكته مهم این‌كه اغلب كودكان ناشنوا مقداری شنوایی دارند كه به صداهای بلند عكس‌العمل نشان می‌دهند. بنابراین انجام تست‌های خانگی به‌ویژه از طرف والدین ارزش و اعتباری ندارد.
نظر شما