سید علی ابوالحبیب در گفت‌وگو با فارس اظهار داشت: انسان دارای 4 طبع صفرا، دم، بلغم و سودا است همچنین صفرا دارای مزاج گرم و خشک، دم دارای مزاج گرم وتر، بلغم دارای مزاج سرد و تر و سودا دارای مزاج سرد و خشک است.

 

انسان دارای 4 طبع صفرا، دم، بلغم و سودا است

وی گفت: اگر طبع کسی دموی (خونی) باشد، مزاجش گرم و تر است همچنین برای این چنین افرادی هوا و فصل بهار لطیف است و بر عکس اگر فردی دارای طبع صفراوی باشد، مزاجش گرم و خشک است؛ فصل گرم تابستان برایش غیرقابل تحمل، سخت و خشن است.
 

غذاها، آلودگی هوا و گردش روز و شب در بروز بیماری‌ها نقش مؤثر دارند

این محقق طب اسلامی افزود: بر اساس نظریات حکمای طب سنتی به دلیل اینکه غذاها، محیط اطراف، آلودگی هوا، فصل‌ها، ماه‌ها، گردش روز و شب و بیماری‌های داخلی همگی در تغییرات مکرر بیوشیمیایی خود (اخلاط) نقش دارند؛ بنابراین انسان یک موجود تقریباً مجبور و تابع این تغییرات گوناگون است و مزاجش با تغییر آنها دائماً‌ تغییر خواهد کرد، بر این اساس هر که بیمارتر است یعنی اخلاطش بیشتر دستخوش تغییر است و به عبارتی دیگر نیاز به مراقبت بیشتری دارد.

ابوالحبیب اضافه کرد: طبع پنجمی هم وجود دارد که به طبع معتدل نامگذاری شده است و بیشتر این طبع، در افراد خاص معنوی و وابستگان به درگاه الهی دیده می‌شود اما در میان طبایع چهارگانه غلبه دم اگر چه خود یک مریضی حساب می‌شود ولی تقریباً آن را معادل سلامت می‌دانیم و بقیه طبع‌ها به تناسب از طبع اعتدال دورتر و دورتر می‌شوند.
 

تشخیص طبع افراد چندان سخت نیست

وی اظهار داشت: تشخیص طبع در افراد چندان سخت نیست. در ابتدای کار باید سرد مزاجی را از گرم مزاجی تفکیک کرد. برخی از مردم فکر می‌کنند، سرد مزاجی یعنی اینکه انسان میل جنسی‌اش کم شده باشد یا اینکه سرد مزاجی آن است که وقتی سردی می‌خورند، حالش بدتر می‌شود یعنی خوردن سردی به آنها نمی‌سازد یا انگشتانشان دائماً سرد است.
 

بسیاری از بیماری‌ها طبع سرد و برخی نیز طبع گرم دارند

این محقق طب اسلامی بیان کرد: بسیاری از بیماری‌ها طبع سرد و برخی نیز طبع گرم دارند و چون در شرایط عادی گاهی یک، دو، سه یا بیشتر از بیماری‌ها مثل کم خونی یا قند خون و نظایر آن به طور همزمان در وجود کسی پیدا می‌شوند که هر کدام به سهم خود در زمینه طبع غالب مریض از نظر سردی یا گرمی تأثیراتی را می‌گذارند که شما را در پیدا کردن طبع اصلی خود، در لا به لای این تأثیرات گوناگون سرد و گرم مختلف گمراه می‌کند.

ابوالحبیب گفت: البته قاعده‌ای است که افراد بتوانند طبع بدن خود را شناسایی کنند. در ابتدا تشخیص سردی مزاج از گرمی مزاج‌ برای افراد از اهمیت خاصی برخوردار است که سؤالاتی از بیماران پرسیده می‌شود مثلاً آیا در بیشتر حالات شما لباس زیاد می‌پوشید یا خیر، خصوصاً در فصل زمستان؟ زیرا کسانی که طبع سرد دارند، تحمل سرما را ندارند و کسانی که طبع گرم دارند، تحمل گرما را ندارند.

وی افزود: بر اساس این قاعده 3 دسته افراد را می‌توان شناسایی کرد؛ افرادی که به طور واضح سرد مزاجند و معمولاً بیشتر از دیگران لباس می‌پوشند، افرادی که گرم مزاجند و کمتر از دیگران لباس می‌پوشند و افرادی که در زمستان لباس زیاد می‌پوشند و در تابستان هم کم می‌پوشند.

این محقق طب اسلامی اضافه کرد: گروه اول به طور سرد مزاج هستنند و گروه دوم هم به طور واضح فقط در فصل زمستان هم لباس زیادی نمی‌توانند، بپوشند؛ پس نتیجه می‌گیریم که سرد مزاج، کسی است که یا در همه فصول سردی طبع دارد یا اینکه فقط در فصول سرد، سردی مزاج پیدا می‌کند و برعکس گرم مزاج کسی است که در همه فصول گرمی طبع دارد و در اکثر اوقات سال لباس زیادی نمی‌پوشد.
 

بلغمی در هر چهار فصل احساس سرما می‌کنند

ابوالحبیب گفت: در بین سرد مزاجان، گروه بلغمی کسانی هستند که در هر چهار فصل احساس سرما می‌کنند ولی گروه سوداوی مزاج خیلی احساس سردی نمی‌کنند اما در بین گرم مزاجان، گروه صفرا مزاج همیشه و در هر چهار فصل حرارت بدنشان بالاست و همیشه از گرما شاکی هستند اما گروه دموی مزاج، فقط در فصول بهار و تابستان از گرما شاکی هستند و در بقیه فصول خیلی احساس بدی ندارند.

صفراوی‌ها در تمام فصول سال، خصوصاً در تابستان دمای بدنشان بالاست

این محقق طب اسلامی افزود: به طور خلاصه می‌توان نتیجه گرفت که صفراوی‌ها در تمام فصول سال، خصوصاً در تابستان دمای بدنشان بالاست، آن قدر که در هیچ فصلی نیاز به پوشانیدن بدن خود ندارند. دموی‌ها فقط در فصول گرم سال ( یعنی در تابستان) حرارت بدنشان بالاست ولی در پاییز و زمستان به لباس گرم احتیاج پیدا می‌کنند، بلغمی‌ها، افرادی هستند که در تمام فصول سال، خصوصاً در زمستان احتیاج مبرم به پوشیدن لباس گرم دارند.
 

سوداوی‌ها فقط در پاییز و زمستان به لباس گرم احتیاج دارند

وی بیان کرد: سوداوی‌ها، هم مثل دموی‌ها فقط در فصول سرد سال (یعنی پاییز و زمستان) به لباس گرم احتیاج دارند و در سایر فصول بر خلاف بلغمی‌ها، خیلی احساس سردی نداشته وحالت عادی دارند و بالاخره گروه پنجمی وجود دارند که اگر چه با یکی از شرایط گفته شده فوق منطبق بوده ولی قسمتی از بدنشان(مثل نوک انگشتان دست) همیشه سرد است یا همیشه گرم است(مثل کف پاها).
این محقق طب اسلامی اظهار داشت: لازم به توضیح است که برخی از بیماری‌ها خصیصه‌شان این است که قسمتی از بدن را گرم یا برعکس سرد کنند و همین امر باعث اشتباه افراد در تشخیص طبع می‌شود.

ابوالحبیب اضافه کرد: به عنوان مثال خصوصیت کم خونی این است که نوک انگشتان دست‌ها و پاها سرد می‌شود و برعکس یائسگی باعث گرگرفتگی سر و صورت می‌شود و چربی خون خصوصاً کلسترول باعث داغی کف پاها می‌شود و ممکن است سینوزیت باعث احساس سردی شدید در پیشانی و ورم سر معده باعث احساس سردی زیاد در ناحیه وسط قفسه سینه شود و لازم است، افراد اینگونه موارد استثناء را شناسایی کنند و حساب آن را از طبع غالب خودشان جدا کنند.

این محقق طب اسلامی بیان داشت: برخی حبوبات، غلات مانند چاودار دارای طبع معتدل، ذرت سرد و خشک، ماش سرد و خشک، نان سنگک کمی گرم و خشک، نخود فرنگی سرد و تر، باقالا سرد و تر، برنج سرد و تر، لوبیا چشم بلبلی کمی گرم و تر، لوبیا قرمز گرم و تر، نخود سیاه ـ گرم و خشک، نخود سفید گرم و خشک، گندم گرم و تر، دال عدس گرم و خشک، عدس سرد و خشک، لوبیا سویا گرم و تر، لوبیا چیتی گرم و تر، لپه گرم و خشک و لوبیا سفید کمی گرم و تر است.
بیشتر بدانید:سرد مزاجی، شایع ترین اختلال جنسی

آجیل‌ منبع غنی پروتئین‌ها و ویتامین‌هاست

ابوالحبیب گفت: آجیل‌ها مانند بادام، گردو، فندق و پسته منبع غنی پروتئین‌ها و ویتامین‌ها و دیگر مواد لازم برای بدن انسان، مثل ملاح املاح معدنی هستند؛ در میان مغزها مخصوصاً گردو، بادام، فندق و پسته حاوی 20 نوع پروتئین هستند؛ اگر از این مغزها به تعادل استفاده شود، نیازهای بدن افراد رفع می‌شود و دچار کمبود نخواهند شد البته آجیل‌ها انرژی زیادی در بدن انسان تولید می‌کنند.

وی افزود: برخی از مغزهای گیاهی مانند بادام درختی تازه دارای مزاج کمی گرم و تر، پسته گرم و خشک، بلوط سرد و خشک، بادام زمینی گرم و تر، نارگیل گرم و خشک، تخمه طالبی گرم و تر، تخمه دستنبو گرم و تر، تخمه گرمک سرد و تر، تخمه هندوانه سرد و تر، تخمه کدو سرد و تر، شاهدانه گرم و خشک، تخمه خربزه گرم و تر، بادام کوهی گرم و خشک، کنجد گرم و تر، بادام هندی گرم و خشک، گردو گرم و خشک، تخمه آفتابگردان گرم و تر و فندق گرم و خشک است.
 

آجیل 4 برابر گوشت‌ انرژی دارد

این محقق اسلامی بیان کرد: بهترین روش استفاده از چهار مغز (گردو، بادام، فندق و پسته) این است یا به صورت شیرهای گیاهی یا به جای یک وعده غذای اصلی مصرف شود که از هر کدام 12.5 گرم همراه با کمی عسل یا خرما یا کشمش یا توت خشک و یک عدد میوه فصل در طول یک شبانه‌روز مصرف شود البته این مقدار آجیل در مقایسه با گوشت از 4 برابر انرژی غذایی برخوردار است.

وی افزود: ریشه‌ها بهترین و بیشترین املاح و مواد معدنی را دارند و بهترین روش استفاده از آنها در درجه اول به صورت خام، تازه و در درجه دوم به روش بخارپز است.

ابوالحبیب اضافه کرد: شلغم دارای مزاج گرم و تر، سیب زمینی ترشی کمی گرم و تر، سیب‌زمینی سرد و تر، کلم قمری گرم و تر، ترب سفید گرم و خشک، ترب سیاه گرم و خشک، هویج فرنگی گرم و تر، چغندر قند معتدل و کمی گرم، چغندر معتدل و کمی گرم، سیر گرم و خشک، موسیر گرم و خشک و پیاز گرم و خشک است.

این محقق طب اسلامی گفت: سبزی‌ها از فیبر زیادی برخوردارند و علاوه بر این دارای ویتامین‌های مختلفی هستند، سبزی‌ها به خاطر داشتن فیبر زیاد موجب فعالیت حرکت‌های دودی شکل روده می‌شوند که موجب کارکرد سیستم گوارش انسان می‌شود.

وی افزود: از سبزی‌ها لوبیا سبز سرد و تر، شوید گرم و خشک، خرفه خیلی سرد و خشک، اسفناج کمی سرد و تر، شور گرم و خشک، قارچ سرد و تر، ترشک سرد و خشک، مارچوبه گرم و تر، ریواس سرد و کمی خشک، تره‌فرنگی گرم و خشک، کنگر گرم و کمی خشک، کلم بروکلی گرم و خشک، گل کلم گرم و خشک، ریحان کمی گرم و خشک، کلم برگ گرم و خشک، کرفس گرم و خشک، بامیه سرد و تر، کاهو سرد و تر است.

ابوالحبیب اضافه کرد: همچنین پونه گرم و خشک، سوسنبر خیلی گرم و خشک، مرزه نسبتاً گرم و خشک، ترخون خیلی گرم و خشک، نعناع نسبتاً گرم و خشک، پیازچه گرم و خشک، کنگر فرنگی گرم و خشک، شاهی گرم و نسبتاً خشک، تربچه گرم و خشک، گشنیز سرد و خشک، شنبلیله گرم و خشک، جعفری خیلی گرم و خشک، تره خیلی گرم و کمی خشک است.
 

توت‌ها انرژی زیادی را در بدن تولید می‌کنند

این محقق طب اسلامی بیان داشت: توت‌ها مواد غذای شیرینی هستند که هم به صورت تازه و هم به صورت خشک می‌توان از آنها استفاده کرد. توت‌ها دارای قند فراوانی هستند که ارزش غذایی فوق‌العاده بالایی دارند و انرژی زیادی را در بدن تولید می‌کنند؛ خصوصاً اگر خشک شده باشند که مقدار قند آنها افزایش می‌یابد. قندهای موجود در این گونه میوه‌ها ساده است و بی‌ضرر و سریع جذب بدن می‌شود و انرژی فراوانی تولید می‌کند.
 

بذرها از نفوذ اسید معده به جداره آن نیز جلوگیری می‌کند

ابوالحبیب اظهار داشت: بذرهای ملین نیز از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردارند زیرا بر اثر خیس شدن، موسین فراوانی تولید می‌کنند. استفاده از این نوع بذرها سیستم‌های گوارش را سالم می‌کند و از نفوذ اسید معده به جداره آن نیز جلوگیری می‌کند. بذرهای ملین همچنین حرکات دودی روده را افزایش داده و از یبوست جلوگیری می‌کنند.

وی افزود: توت سفید دارای مزاج گرم و تر، توت سیاه گرم و تر، شاه‌توت سرد و تر، تمشک معتدل، بارهنگ خنک، توت خشک گرم و تر، خاکشیر خنک، تخم شربتی گرم و تر، تخم ریحان گرم و تر است.

این متخصص طب اسلامی گفت: مزاج خربزه گرم و تر، هندوانه سرد و تر، طالبی، گرم و تر، گرمک سرد و تر، خیار سبز کمی سرد و تر، خیار چمبر معتدل، کدو حلوایی گرم و تر، گوجه فرنگی سرد و تر، فلفل سبز گرم و خشک، فلفل دلمه‌ای گرم و خشک، بادمجان گرم و خشک، کدو خورشتی سرد و تر، دستنبو گرم و تر است.

ابوالحبیب اضافه کرد: مزاج پرتقال سرد و تر، لیمو شیرین سرد و تر، بالنگ سرد و تر، نارنگی سرد و خشک، نارنج خیلی سرد و تر، لیموترش سرد و تر، گریپ فوروت سرد و تر، کیوی سرد و تر، پرتقال مربایی سرد و تر، لیمو عمانی سرد و خشک است.

وی بیان کرد: مزاج آناناس گرم و تر، آلوسیاه سرد و تر، زیتون کال سرد و خشک، زیتون رسیده گرم و تر، گیلاس گرم و تر، به معتدل، گلابی گرم و تر، انار سرد و تر، سیب مرکب القوی تا گرم و خشک، پاپایا (خربزه درختی) گرم و تر، انبه گرم و تر، زردآلو سرد و تر، آلو سرد و تر، شفتالو سرد و تر، آلبالو سرد و تر، قیسی گرم و تر، خرما گرم و خشک است.

این محقق طب اسلامی افزود: مزاج گوشت شتر گرم و خشک، گاو سرد و تر، گوساله سرد و تر، گوسفند گرم و تر، بز سرد و تر، مرغ محلی گرم و تر، خروس سرد و تر، جوجه مرغ گرم و تر، جوجه خروس خنک، انواع ماهی سرد و تر، کبوتر گرم و تر، آهو گرم و تر، کله و پاچه، سرد و تر، سیرابی‌ سرد و تر، میگو سرد و تر، اردک سرد و تر، غاز گرم و تر، بوقلمون گرم و تر، کبک گرم و تر، بلدرچین وحشی گرم و تر، قرقاول گرم و تر، گنجشک گرم و تر ، دل گرم و تر، قلوه گرم و تر، جگر سفید سرد و تر، جگر سیاه گرم و تر است.

ابوالحبیب گفت: مزاج اودیه آویشن گرم و خشک، اکلیل کوهی گرم و خشک، بادیان گرم و خشک، پونه گرم و خشک، جوز هندی گرم و خشک، خردل گرم و خیلی خشک، دارچین گرم و خشک، فلفل قرمز خیلی گرم و خشک، سماق سرد و خشک، کاکائو گرم و خشک، هل کمی گرم و خیلی خشک، میخک خیلی گرم و خشک، زردچوبه گرم و خشک، زعفران گرم و خشک، زنجبیل خیلی گرم و خشک، زنیان گرم و خشک، زیره سبز خیلی گرم و خشک، زیره سیاه خیلی گرم و خشک، فلفل سیاه خیلی گرم و خشک، فلفل سفید خیلی گرم و خشک، گلرنگ گرم و خشک، گل پر گرم و خشک، وانیل گرم و خشک، سیاهدانه گرم و خشک، انیسون گرم و خشک است.