به گزارش سلامت نیوز به نقل از هلث هاروارد، با این حال، دانش ما درباره تأثیر التهاب مزمن بر سلامت در سال‌های اخیر به‌طور چشمگیری گسترش یافته است. این افزایش دانش، سه پرسش رایج را مطرح می‌کند:
- آیا ممکن است بدون آگاهی، التهاب داشته باشم؟
- چگونه می‌توانم تشخیص دهم که التهاب دارم؟
- آیا آزمایش‌هایی برای تشخیص التهاب وجود دارد؟
پاسخ مثبت است؛ آزمایش‌هایی برای بررسی التهاب وجود دارد.
آزمایش‌های تشخیص التهاب
چندین آزمایش رایج برای تشخیص التهاب در مراقبت‌های پزشکی استفاده می‌شود. اما مهم است بدانیم که این آزمایش‌ها بین التهاب حاد (مثلاً ناشی از سرماخوردگی، ذات‌الریه یا آسیب) و التهاب مزمن (مرتبط با دیابت، چاقی یا بیماری‌های خودایمنی) تفاوت قائل نمی‌شوند. درک این تفاوت ضروری است.
چهار آزمایش رایج برای تشخیص التهاب عبارت‌اند از:
-
سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR یا Sed Rate): این آزمایش میزان سرعت سقوط گلبول‌های قرمز در یک لوله خون را اندازه‌گیری می‌کند. در صورت وجود التهاب، این سرعت افزایش می‌یابد. مقادیر طبیعی معمولاً کمتر از ۲۰ میلی‌متر در ساعت است، درحالی‌که مقادیر بالاتر از ۱۰۰ میلی‌متر در ساعت نشان‌دهنده التهاب شدید است.
-
پروتئین واکنشی C (CRP): این پروتئین در کبد تولید می‌شود و در شرایط التهاب افزایش می‌یابد. مقدار طبیعی آن کمتر از ۳ میلی‌گرم در لیتر است. مقدار بالاتر از ۳ میلی‌گرم در لیتر می‌تواند نشان‌دهنده افزایش خطر بیماری‌های قلبی باشد. در برخی شرایط التهابی شدید، مقدار CRP ممکن است به ۱۰۰ میلی‌گرم در لیتر یا بیشتر برسد.
-
فریتین: این پروتئین نشان‌دهنده میزان آهن ذخیره‌شده در بدن است. فریتین پایین می‌تواند نشان‌دهنده کمبود آهن و کم‌خونی باشد، درحالی‌که سطح بالای آن می‌تواند نشان‌دهنده التهاب باشد. محدوده طبیعی معمولی بین ۲۰ تا ۲۰۰ میکروگرم در لیتر است.
-
فیبرینوژن: این پروتئین معمولاً برای بررسی وضعیت انعقاد خون اندازه‌گیری می‌شود، اما در شرایط التهاب نیز افزایش می‌یابد. محدوده طبیعی آن بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است.
آیا این آزمایش‌ها مفید هستند؟
در برخی شرایط، این آزمایش‌ها می‌توانند بسیار مفید باشند:
- تشخیص بیماری‌های التهابی: برای مثال، در بیماری نادر آرتریت سلول غول‌پیکر، ESR تقریباً همیشه بالا است. در این شرایط، وجود ESR بالا می‌تواند احتمال بیماری را تأیید کند.
- نظارت بر وضعیت التهاب: در بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، آزمایش ESR و CRP به ارزیابی میزان فعالیت بیماری و اثربخشی درمان کمک می‌کند.
بااین‌حال، این آزمایش‌ها بدون نقص نیستند. گاهی ممکن است نتایج منفی کاذب (وجود التهاب بدون تشخیص آزمایشگاهی) یا نتایج مثبت کاذب (نشان‌دهنده التهاب بدون وجود واقعی آن) رخ دهد.
آیا باید به‌طور منظم آزمایش التهاب انجام داد؟
در حال حاضر، آزمایش التهاب بخشی از مراقبت‌های معمول پزشکی برای همه افراد نیست و متخصصان انجام آن را توصیه نمی‌کنند.
آزمایش CRP در برخی موارد خاص، مانند ارزیابی خطر بیماری‌های قلبی در افراد با ریسک متوسط، توصیه می‌شود. اما برای اکثر افراد، شواهد نشان می‌دهد که این آزمایش ارزش افزوده‌ای در مقایسه با ارزیابی استاندارد عوامل خطر مانند فشار خون بالا، دیابت، سیگار کشیدن و سابقه خانوادگی بیماری قلبی ندارد.
التهاب خاموش: آیا باید نگران بود؟
درست است که التهاب مزمن گاهی بدون علائم خاصی رخ می‌دهد. اما انجام آزمایش التهاب بدون دانستن دلیل احتمالی آن، کمتر از داشتن یک برنامه جامع مراقبت‌های پزشکی مؤثر است. برخی از مهم‌ترین عوامل خطر که می‌توانند التهاب خاموش ایجاد کنند، عبارت‌اند از:
- اضافه وزن
- دیابت
- بیماری‌های قلبی و عروقی
- هپاتیت C و سایر عفونت‌های مزمن
- بیماری‌های خودایمنی
در بسیاری از این موارد، آزمایش‌های التهاب ضروری نیستند و پزشک شما می‌تواند با ارزیابی معمول پزشکی، این شرایط را تشخیص داده و درمان کند.
در آخر
آزمایش التهاب نقش مهمی در تشخیص و نظارت بر برخی بیماری‌ها مانند آرتریت روماتوئید دارد، اما به‌عنوان یک تست معمول برای همه افراد توصیه نمی‌شود. رویکرد بهتر، اتخاذ سبک زندگی سالم و انجام مراقبت‌های پزشکی منظم است که می‌تواند شرایطی را که به التهاب مضر کمک می‌کنند، شناسایی و مدیریت کند.
