خارش در دوران کودکی عمدتاً با بیماری های پوستی همراه است. بیماری سیستمیک و واکنش های دارویی در مقایسه با بزرگسالان نادر است. بیماری های پوستی خارش دار در کودکان شامل اگزما (به ویژه درماتیت آتوپیک)، بثورات، عفونت ها، آلودگی ها، کهیر/ماستیتوز، اختلالات خودایمنی و درماتوزهای ارثی است.
دکتر شادی نعیمی؛ متخصص نوزادان و کودکان میگوید در جریان بیماری‌های کودکان گاه خارش پوستی وجود دارد. در بعضی از این موارد بثورات پوستی دیده می‌شود و گاه خارش اولین و تنها علامت یک بیماری داخلی است.
در میان بیمارانی که به دلیل خارش بدون ضایعه پوستی به ملاقات متخصصین پوست فرستاده می‌شوند، 14 تا 24 درصد از آنها یک بیماری داخلی دارند.
در این موارد متخصص پوست آنها را از نظر بیماری‌های تیروئید، کبد، کلیه و حتی بدخیمی‌هایی مثل هوچکین (یک بیماری بدخیم است که سیستم لنفاوی را درگیر می‌کند و در کودکان شایع نیست) بررسی می‌کند.
خارش گاه می‌تواند خواب و خوراک کودک و تمام خانواده را تحت تاثیر قرار دهد. در مورد خارش هم مثل هر بیماری دیگر برای رسیدن به تشخیص دقیق، شرح‌حال و معاینه بالینی حرف اول را می‌زند.
باید درباره تغذیه کودک، سفرهای اخیر، تماس با مواد شیمیایی، تماس با بیماری‌های واگیردار، تماس با شوینده‌ها، تماس اتفاقی با کرم‌ها و مواد آرایشی، تماس طولانی با آفتاب، شروع مصرف داروها و یا مکمل‌های جدید سوال شود.
دقت بفرمایید که در سفر تماس با انگل‌ها، حشرات و حیوانات جدید و غذاهای متفاوت همگی مطرح است.
در معاینه باید به بزرگی طحال و کبد توجه شود که می‌تواند نشان دهد این خارش به یک بیماری داخلی مربوط است.
همین‌طور باید بپرسیم ضایعات از چند روز پیش ایجاد شده‌اند؟ آیا تغییر شکل داشته‌اند یا از ابتدا به همین شکل بوده‌اند و اگر زیادتر شده‌اند، در کدام قسمت‌ها به تازگی بیدار شده‌اند؟
متاسفانه گاه خوددرمانی با کرم‌های نامناسب صورت گرفته که شکل ضایعه را عوض کرده و تشخیص را به تاخیر می‌اندازد.
علت‌های خارش در کودکان
درماتیت آتوپیک
شایع‌ترین علت خارش در کودکان درماتیت آتوپیک (التهاب پوست در اثر وجود زمینه آلرژی) است. این بیماران اغلب از دوران نوزادی به طور تکرار شونده ضایعات پوستی خارش‌دار داشته‌اند، سابقه خانوادگی اغلب مثبت است و در خانواده‌های آنها سایر بیماری‌های وابسته به زمینه آلرژی مثل آسم و تب یونجه هم موجود است.
در این نوع بیماران به جز درمان، مراقبت دائمی پوست، شوینده مناسب، لباس مناسب و دوری از عوامل تشدید کننده و تحریک‌کننده پوست، باید به خانواده آموزش داده شود. یک لباس مخمل تنگ با رنگ غیر استاندارد می‌تواند در این کودکان دردسر زیادی ایجاد کند.
در این بیماران اگر ضایعه در یک نقطه از پوست زیاد تکرار شود، پوست ضخیم و دچار تغییر رنگ می‌شود. درماتیت تماسی (التهاب پوست در اثر تماس با مواد آزاردهنده پوست در یک نقطه مشخص) در اثر تماس مستقیم پوست با ماده‌ای که فرد به آن آلرژی دارد ایجاد می‌شود و ضایعه محدود به نقطه تماس است. دکمه لباس از جنس فلز نیکل، بند ساعت و اجزای برخی اسباب‌بازی‌ها می‌توانند در این موارد مقصر باشند.
غیر از درمان باید روی دوری از آن ماده خاص تاکید کرد، چون با تماس مجدد دوباره ضایعه خواهیم داشت.
قارچ پوستی
ضایعات گرد با پوسته‌ریزی در اطراف و گاه سرخی و خارش در مرکز مهم‌ترین مشخصه است. در کشاله ران، بدن و گاه پوست سر رخ می‌دهد، البته عامل آن در این مناطق متفاوت است. درمان ساده می‌باشد و البته شوینده‌های ضدقارچ نقش مهمی در درمان دارند.
شپش
شپش باعث خارش در پوست سر می‌شود. متاسفانه امروزه با وجود امکانات بهداشتی فراوان در زندگی شهری مشاهده می‌گردد. بی‌توجهی به بهداشت کودکان و تماس با افراد آلوده، مهم‌ترین عامل انتقال است.
اگر به نکات درمانی توجه شود، درمان قطعی و آسان می‌باشد. باید خانواده نیز درمان شوند تا میزان انتقال آلودگی به افراد دیگر کم شود.
خارش فصلی
گاه در اثر مشکلات رژیم غذایی خاص در بیماران خاص یا خشکی ذاتی پوست در پاییز و زمستان خارش پوستی داریم.
این نوع خارش در بهار و تابستان کمتر اتفاق می‌افتد.
اغلب ضایعه‌ای دیده نمی‌شود، مگر آنکه خارش پوست را تحت تاثیر گذاشته باشد و مریض با خاراندن، پوست را آسیب‌دیده و زخم کرده باشد.
درمان شامل آموزش نحوه استفاده از شوینده‌های مناسب، لوسیون‌های مرطوب‌کننده و لباس مناسب است و البته باید دفعات شستن نیز مناسب باشد.
شستشوی زیاد با شوینده نامناسب در این بیماران عوارض بسیار شدیدی به همراه دارد.
بیماری‌های واگیردار
بیماری‌های واگیردار مثل آبله‌مرغان، مولوسکوم کونتاژیوزوم (یک عارضه ویروسی که ضایعاتی شبیه آبله‌مرغان در بدن، دست و پا پدید می‌آورد، اما علائم عمومی مثل تب و آبریزش ندارد، ضایعات آن همیشه مثل آبله‌مرغان آبدار نیست و در اثر استفاده از لباس و حوله مرطوب فرد مبتلا، منتقل می‌شود). مخملک و سایر بیماری‌های بثوری دوران کودکی نیز با خارش خود را نشان می‌دهند که البته علائم همراه منجر به تشخیص و درمان می‌شوند.
گزش حشرات
حتی گزش پشه نیز می‌تواند خارش ایجاد کند، البته گزش سایر حشرات مثل زنبور و گاه هزارپا خارش و عوارض بیشتری دارد.
بیماری مزمن کلیه
چون دفع مواد زائد خوب انجام نمی‌شود، کودک دچار خارش می‌گردد.
بیماری مزمن کبد
در اثر اختلال در ترشح و متابولیزم صفرا خارش دارند. گاه در انسدادهای مادرزادی مجاری صفراوی خارش‌های شدید داریم.
بدخیمی هوچکین
بیماری سیستم لنفاوی که در کودکان نادر است، بدخیم می‌باشد و در 30 درصد موارد تنها علامت اولیه خارش است.
برخی از سرطان‌ها
در سرطان‌های رحم، پستان، کولون (روده) و پروستات گاه خارش غیر قابل کنترل، علامت همراه است که خوشبختانه به کودکان ربطی ندارد. همین‌طور خارش در MS (مولتیپل اسکلروزیس) و حاملگی.
گال
به گزارش سلامت نیوز به نقل از مدیسن نت، گال یک مشکل شایع پوستی است که توسط کنه های ریز ایجاد می شود که در پوست کودک شما فرو می روند و در حفره هایی که ایجاد می کنند تخم می گذارند. این باعث واکنشی می شود که منجر به راش و خارش می شود که اولین علامت گال است. این عارضه از طریق تماس نزدیک با فردی که آلوده است منتقل می شود. به همین دلیل است که اغلب در مکان های شلوغ مانند مهدکودک ها، خوابگاه ها و خانه های سالمندان گسترش می یابد.
همراه با خارش، سایر علائم گال می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تاول یا برآمدگی
- پوست پوسته شدن و ضخیم شدن پوست
- تحریک پذیری و تغذیه ضعیف در کودکان خردسال
گال با یک لوسیون دارویی درمان می شود که کنه ها را از بین می برد. این لوسیون در تمام بدن به جز دهان و چشم استفاده می شود. معمولاً باید 8 تا 12 ساعت بماند و سپس شسته شود.
ممکن است لازم باشد درمان در یک یا دو هفته تکرار شود و ممکن است 2 تا 6 هفته پس از درمان طول بکشد تا بثورات و خارش به طور کامل برطرف شود.
کهیر
مانند درماتیت آتوپیک و گال، کهیر می تواند در هر قسمتی از بدن ایجاد شود. کهیرها در اثر یک واکنش پوستی ایجاد می شوند که باعث می شود مکرراً جوش ها ظاهر شده و محو شوند.
کهیر ممکن است در هر جایی از بدن ظاهر شود و ممکن است با تورم همراه باشد. کهیر اغلب با یک واکنش آلرژیک به محرک هایی مانند موارد زیر ایجاد می شود:
- آجیل
- شکلات
- ماهی
- گوجه فرنگیها
- تخم مرغ
- توت ها
- شیر
- دارو
- نیش حشرات
برخی از افراد نیز از هر چیزی که باعث گرم یا عرق کردن آنها می شود دچار کهیر می شوند. کهیرهای فیزیکی می توانند در اثر نور خورشید، سرما، فشار یا ورزش ایجاد شوند.
کهیرهایی که بیش از 6 هفته طول بکشد کهیر مزمن نامیده می شود. در بیشتر موارد کهیر مزمن، علت مشخصی وجود ندارد.
رایج ترین درمان برای کهیر آنتی هیستامین است.
عفونت
عفونت های ویروسی مانند آبله مرغان، عفونت های قارچی پوست یا عفونت های پوستی باکتریایی می توانند باعث خارش شوند. همراه با آبله مرغان، کودکان ممکن است تب داشته باشند، احساس ناخوشی داشته باشند و بثورات خارش دار شدیدی داشته باشند.
عفونت های قارچی با کرم ضد قارچ درمان می شوند. اگر عفونت با کرم بهبود نیافت، ممکن است به یک داروی ضد قارچ خوراکی نیاز باشد. عفونت های باکتریایی پوست نیز ممکن است با آنتی بیوتیک هایی که روی پوست اعمال می شود یا در صورت نیاز با آنتی بیوتیک های خوراکی درمان شوند.
بیماری سیستمیک
به ندرت، بثورات خارش دار بدون هیچ نشانه ای از مشکلات پوستی می تواند توسط یک بیماری زمینه ای ایجاد شود مانند:
- نارسایی مزمن کلیه
- بیماری کبد یا کیسه صفرا
- اختلالات غدد درون ریز
- واکنش های دارویی
- اختلالات میلوپرولیفراتیو
- انواع خاصی از سرطان
اضطراب
خارش مزمن همچنین می تواند با استرس، اضطراب و انواع دیگر اختلالات خلقی همراه باشد.
خارش ناشی از علل دیگر حتی ممکن است باعث استرس و اضطراب شود که می تواند خارش را حتی بدتر کند. این احساس در سیستم عصبی مرکزی که از مغز و نخاع تشکیل شده است پردازش می شود و ممکن است در رابطه بین خارش و اضطراب نقش داشته باشد.
داروهایی وجود دارند که می توانند چرخه خارش و اضطراب را درمان کنند، اما ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. برخی از راههای دیگر برای درمان آن عبارتند از: بازآموزی عادت، تکنیک‌های آرام‌سازی و درمان شناختی رفتاری.
خارش ناشی از بیماری مزمن کبد
به گزارش سلامت نیوز به نقل از چایلد لیور دزیز، خارش کلستاتیک اصطلاحی است که برای توصیف خارش ناشی از بیماری کبدی استفاده می شود. خارش ممکن است زمانی رخ دهد که جریان صفرا ضعیفی در داخل و از کبد وجود داشته باشد (کلستاز). برخی از بیماری های کبدی وجود دارند که در آنها خارش می تواند دردسرساز باشد، مانند کلستاز پیشرونده داخل کبدی خانوادگی (PFIC) و سندرم آلاژیل.
جریان ضعیف صفرا منجر به سطوح بالای اسیدهای صفراوی در جریان خون می شود. تصور می شود که این اسیدهای صفراوی منجر به خارش می شوند.
زردی همیشه در افراد مبتلا به خارش وجود ندارد. خارش معمولاً در تمام بدن احساس می شود، اما شدیدتر کف دست ها، کف پا و قسمت بالایی بدن (تنه) را درگیر می کند. خارش ممکن است در دوره ها یا در فصول مختلف بیاید و از بین برود.
خارش چگونه روی کودک یا جوان تاثیر می گذارد؟
سطح خارش می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. علائم می تواند از خفیف بودن و بیشتر آزاردهنده بودن تا بسیار مخرب و تداخل در خواب و زندگی روزمره متغیر باشد. در موارد نادر خارش می تواند آنقدر شدید شود که پیوند کبد به
منظور بهبود کیفیت زندگی کودک در نظر گرفته شود.
کرم سنجاقی و خارش در کودکان
به گزارش سلامت نیوز به نقل از کیدزهلث، کرم سنجاق نوعی کرم کوچک است که معمولاً روده ها را به خصوص در بچه ها آلوده می کند.بسیاری از بچه‌های شما احتمالاً در یک زمان به کرم‌های سوزنی مبتلا شده‌اند و این کرم‌ها چیزی برای ترسیدن نیستند.
فکر کردن در مورد آن کار ناخوشایندی است، اما هر کسی ممکن است به کرم سنجاق مبتلا شود.
چگونه بچه ها کرم سنجاق می گیرند؟
کرم های سوزنی بسیار کوچک هستند (تقریباً به اندازه یک پایه).تخم‌های آنها پس از لمس چیزی که به تخم‌های کرم سنجاق آلوده است از طریق دهان وارد بدن می‌شود.
تخم‌ها پس از ورود به دهان، از دستگاه گوارش عبور می‌کنند .تخم ها در روده کوچک بیرون می آیند و کرم ها رشد می کنند و به سمت روده بزرگ حرکت می کنند. در آنجا کرم‌ها به دیواره روده می‌چسبند. پس از چند هفته، کرم‌های سوزنی ماده به انتهای روده بزرگ حرکت می‌کنند و شب‌ها از بدن خارج می‌شوند تا تخم‌های خود را در اطراف مقعد (محل خروج مدفوع) بگذارند.
مدت زمانی که از زمانی که فردی تخم‌ها را می‌بلعد تا زمانی که کرم‌ها تخم‌های جدید بگذارند، حدود 1 تا 2 ماه می‌گذرد.
بچه های کوچک به راحتی مبتلا به کرم سنجاق می شوند زیرا زمان زیادی را با بچه های دیگر می گذرانند که ممکن است کرم سنجاق داشته باشند. زمانی که با بچه های دیگر بازی می کنند ممکن است چیزی را لمس کنند که تخم کرم سنجاق روی آن قرار دارد و حتی بدون اینکه بدانند تخم ها را بخورند. تخم‌ها به قدری سبک هستند که حتی ممکن است تعدادی از آنها در هوا قرار بگیرند، جایی که ممکن است در هنگام نفس کشیدن بلعیده شوند. اگرچه این یک روش معمول برای ابتلا به کرم‌های سوزنی نیست.
چگونه بفهمم که کودک کرم سنجاق دارد؟
اگر کودک شما کرم سنجاق دارد، ممکن است بعد از رفتن به دستشویی کرم‌ها را در توالت ببینید. آنها مانند تکه های ریز نخ سفید به نظر می رسند. همچنین ممکن است هنگام صبح که از خواب بیدار می شوند آنها را روی لباس زیر خود ببینند؛اما تخم‌های کرم سوزنی آنقدر ریز هستند که بدون میکروسکوپ دیده نمی‌شوند.
خارش ناشی از کرم های سوزنی ممکن است شما و کودکتان را در نیمه شب از خواب بیدار کند و باعث شود که فرزندتان زیاد به هم بپیچد. بنابراین به او بگویید که اگر در قسمت پایین بدنش خارش و درد دارد و اگر در لباس زیر یا توالت کرم مشاهده کرد، باید فوراً به شما اطلاع دهد.
با این حال، باید بدانید که برخی از افراد مبتلا به کرم سنجاقی اصلاً علائمی ندارند.
بیماری مزمن کلیه و خارش شدید پوست
به گزارش سلامت نیوز به نقل از کیدنی کر یوکی، خارش پوست همراه با میل به خاراندن (که خارش اورمیک نیز نامیده می شود) در افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی پیشرفته (CKD) شایع است. این می تواند برای بسیاری از افراد یک مشکل جدی باشد و می تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی شما داشته باشد.
خارش در بیماری مزمن کلیه بسیار شایع است. این بیماری حدود نیمی از افراد مبتلا به بیماری کلیوی پیشرفته و تقریباً همه افراد مبتلا به نارسایی کلیه را که تحت دیالیز یا مراقبت های محافظه کارانه هستند، تحت تاثیر قرار می دهد. ممکن است متوجه شوید که با بدتر شدن عملکرد کلیه، خارش بیشتری دارید.
علت دقیق خارش در بیماری کلیوی نامشخص است اما تعدادی از عوامل ممکن است دخیل باشند. خارش ممکن است ناشی از موارد زیر باشد یا بدتر شود:
- آلرژی
- پوست خشک
- اگزما
- آب و هوای گرم
- برخی از لوازم بهداشتی یا محصولات تمیز کننده
- دیابت
- داشتن غدد پاراتیروئید بیش فعال (هیپرپاراتیروئیدیسم)
- سطوح بالای منیزیم یا آلومینیوم در خون
- اورمی - سطوح بالای اوره در خون
- سطوح بالاتر فسفات
- کم خونی - کمبود گلبول های قرمز
- کمبود آهن - سطح پایین آهن در خون
- داروهای خاص مانند مسکن های مبتنی بر مورفین
- مصرف محدود مایعات
اگزما
به گزارش سلامت نیوز به نقل از کیدز هلث، اگزما وضعیتی است که در آن پوست تحریک، قرمز، خشک و خارش دار و برجسته می شود. انواع مختلفی از اگزما وجود دارد، اما شایع ترین آنها درماتیت آتوپیک است. برای بسیاری از مردم، "اگزما" و "درماتیت آتوپیک" به یک معنا هستند.
علائم و نشانه های اگزما چیست؟
علائم اگزما:
- عمدتاً پوست خشک و خارش دار هستند. از آنجایی که بسیار خارش دارد، اغلب به آن "خارشی که راش می کند" می گویند.
- شامل قرمزی، پوسته‌ها و برجستگی‌هایی است که می‌توانند مایع تراوش کند و سپس پوسته پوسته شوند
- به صورت دوره ای علائم تشدید شده یا فروکش می کند.
- ممکن است در شب بیشتر قابل توجه باشد
علائم به نسبت سن تغییر می کند:
- نوزادان: کمتر از 1 سال معمولاً جوش های اگزما را روی گونه ها، پیشانی یا پوست سر خود دارند.ممکن است به زانو، آرنج و تنه گسترش یابد (اما نه معمولاً در ناحیه پوشک)
- بچه‌های بزرگتر و نوجوانان: معمولاً این بثورات را در خم آرنج‌ها، پشت زانوها، روی گردن یا در مچ دست و مچ پا احساس می کنند. پوست آنها اغلب پوسته پوسته تر و خشک تر از زمانی است که اگزما برای اولین بار شروع شده است. همچنین می‌تواند ضخیم‌تر، تیره‌تر یا از همه خراش‌ها زخمی شود (به نام لیکنفیکاسیون شناخته می شود).
میلیاریا روبرا
به گزارش سلامت نیوز به نقل از کنسالتنت، این اختلال، نتیجه انسداد غدد عرق اکرین تقریباً در لایه دانه‌ای با احتباس و نشت عرق به درم اطراف است با پاپولووزیکول های کوچک با اریتم شدید مشخص می شود. این وضعیت در محیط های گرم و مرطوب رایج است.
ضایعات معمولاً در مناطقی از بدن که با لباس پوشانده شده است یا در نواحی خاصی که پوست ممکن است خیس شود، موضعی می شود. مناطقی که لباس اجازه جمع شدن عرق را می دهد، مانند یقه ها و کمربندها، به ویژه مکان های رایجی هستند.
میلیاریا روبرا هرگز در کف دست یا پا دیده نمی شود و به ندرت در صورت دیده می شود.
خارش آکواژنیک
خارش ناشی از تماس با آب معمولا در عرض 30 دقیقه پس از دوش گرفتن رخ می دهد و 10 تا 120 دقیقه طول می کشد.
هیچ تغییر عینی پوستی و هیچ بیماری پوستی یا سیستمیک مرتبطی وجود ندارد. این یک وضعیت بسیار نادر است، اما ممکن است به راحتی قابل تکرار باشد.
چرا توجه به خارش پوست کودکان مهم است ؟
به گزارش سلامت نیوز به نقل از وب ام دی لارنس آیکنفیلد، رئیس بخش پوست کودکان در بیمارستان کودکان رادی در سن دیگو می گوید: "مشکل خراشیدن این است که در واقع می تواند وضعیت را بدتر کند." و می‌تواند باعث بریدگی در پوست شود که ممکن است عفونی شود. بنابراین برای والدین مهم است که راه‌هایی را بیاموزند تا به کودکشان کمک کنند خاراندن را متوقف کند.»
راههای برای کاهش خارش پوست کودکان
از مرطوب کننده ها قوی استفاده کنید
پوست کودک خود را مرطوب نگه دارید. این می تواند به جلوگیری از تشدید اگزما و خارش کمک کند.
آیکنفیلد میگوید: «من به والدین پیشنهاد می‌کنم به فرزند بزرگ‌ترشان اجازه دهند چندین مرطوب‌کننده را امتحان کند و انتخاب کنند که کدام نوع استفاده کنند. زیرا بهترین مرطوب کننده همان مرطوب کننده ای است که کودک شما از آن استفاده می کند.
چندین بار در روز به خصوص بعد از حمام کردن یا شستن از آن استفاده کنید.
قرار دادن پارچه های مرطوب
برخی از والدین متوجه می شوند که اینها می توانند به توقف خارش کمک کنند.
بهترین زمان برای استفاده درست قبل از خواب است. در اینجا چگونه است:
از کودک خود بخواهید حدود 5 تا 10 دقیقه در وان ولرم بماند.پس از حمام، پوست را به آرامی با حوله خشک کنید و طبق دستور از مرطوب کننده یا دارو استفاده کنید.
باندهای گاز تمیز را با آب مرطوب کنید و پوست آسیب دیده را بپیچید.باندهای مرطوب را با یک باند یا حوله خشک بپوشانید تا رطوبت یک شب بماند. می‌توانید روی هر قسمتی از بدن فرزندتان که مخصوصاً خارش دارد، روکش‌های مرطوب بمالید.
ناخن های دست را کوتاه نگه دارید
ناخن های کوتاه آسیب کمتری به پوست وارد می کند. اگر خاراندن در شب مشکل ساز است، از کودکتان بخواهید در رختخوابش دستکش نخی بپوشد.
برای تسکین خارش از کمپرس سرد استفاده کنید
سعی کنید از یک دستمال مرطوب و سرد استفاده کنید. همچنین می توانید یک کیسه یخ را در یک حوله نرم بپوشانید. هر زمان که نیاز به رفع خارش داشتید، کمپرس را روی پوست کودک خود نگه دارید. در صورت لزوم می توانید این کار را در طول روز تکرار کنید.
نظر شما