خدیجه رحمانی،عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، درباره خطرات مصرف فست فودها بخصوص فست فودهای ارزان قیمت، گفت:«فست فودها غذاهایی هستند که سریع آماده می شوند و معمولا رستورانی هستند و دو ویژگی این نوع غذاها ارزان قیمت بودن و در دسترس بودن آنها است. البته یک ویژگی سومی هم دارند که بیشتر باعث تمایل به مصرف این غذاها می شود و آن خوشمزه بودن این غذاها به دلیل نمک بالا و افزودنی ها می باشد.»

وی ادامه داد:« در کنار فست فودها، تعریف جانک فودها(هله هوله) را داریم که راحت و سریع تهیه می شوند ولی هیچ منفعتی برای انسان ندارند و فقط دارای کالری هستند و از هر جایی هم قابل خریداری هستند.همچنین می توان به غذاهای خیابانی اشاره کرد که ارزان قیمت و در دسترس هستند و در هر جایی از جمله خیابان ها، توقف گاه ها، نمایشگاه و بازارها در دسترس هستند که می توانند غذاهای سالم محلی مثل خوراک ها و انواع آش باشند یا حتی می توانند جزو جانک فودها و فست فودها باشند.»

وی افزود:« از جمله فست فودها می توان به همبرگر، هات داگ، سیب زمینی سرخ شده، مرغ سوخاری، ناگت مرغ، پنیر کبابی، ساندویچ گوشت و انواع پیتزاها اشاره کرد که می تواند منابع آنها سالم یا ناسالم باشند(از نظر ارزش تغذیه ای). در جانک فودها می توان به ذرت بو داده، چیپس سیب زمینی، پفک، چوب شور، آب نبات و کیک ها و شکلات ها و نوشابه ها اشاره کرد.»

استفاده از جگر و چربی مرغ در تولید سوسیس و کالباس های ارزان قیمت

وی درباره ترکیبات سوسیس و کالباس، که رایج ترین نوع فست فود در میان مردم است، گفت:« بهترین نوع سوسیس و کالباس ها حاوی 90 درصد گوشت چرخ کرده هستند که عمدتا گوشت قرمز است اما گاها ممکن است از گوشت مرغ یا ماهی تهیه شده باشند. میزان نمک مصرفی در تهیه سوسیس و کالباس به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده بسیار بالا است. همچنین از ادویه جات، شیرخشک، آرد ونشاسته، پروتئین سویا، خرده های نان، پودر سیب زمینی، روغن مایع، و گاها نیترات ها و فسفات ها در تولید سوسیس و کالباس استفاده می شود. ممکن است از جگر و چربی گاو و گوسفند و مرغ هم به ترکیبات سوسیس و کالباس ها اضافه کنند. همچنین شاید در صنایع، از لاشه هایی که کیفیت خیلی خوبی ندارند برای تهیه سوسیس وکالباس استفاده شود به همین دلیل مصرف روتین سوسیس و کالباس اصلا توصیه نمی شود.»

روی آوردن مردم به فست فودهای ارزان قیمت

وی با اشاره به اینکه میزان نمک موجود در فست فودها بسیار زیاد است که باعث کاهش جذب پروتئین و کلسیم در بدن می شود، گفت:« اگر هرازگاهی برای تنوع این غذها را بخوریم مشکلی نیست ولی فست فودها نباید به صورت روتین مصرف شوند زیرا مطالعات نشان داده اگر هفته ای دو بار یا بیشتر به صورت روتین فست فود بخورید عوارض کوتاه مدت و بلند مدتی را به دنبال دارد.»

وی خاطرنشان کرد:«بحث دیگر مسئله ارزان قیمت بودن این غذاهاست. درمطالعه ای که در واشنگتن انجام شده است در طی دو سال دیده شده است که مواد غذایی کم کالری 19 درصد افزایش قیمت پیدا کرده اند ولی مواد غذایی پرکالری فقط 5 درصد افزایش قیمت داشته اند و افراد به دلیل قیمت پایین تر فست فودها بیشتر به مصرف این نوع غذاها روی آورده اند.»

چرا مصرف فست فودها اعتیاد آور است؟

رحمانی گفت:« حقایقی که درباره فست فودها وجود دارد این است که فست فودها طعم پذیری بالایی دارند، پرکالری هستند همچنین پرچربی، پرنمک، پرشکر(نوشابه هایی که همراه با فست فودها مصرف می شود)هستند که عواقبی که مصرف این غذاها می تواند به دنبال داشته باشد می تواند در کوتاه مدت و بلند مدت متفاوت باشد. از جمله عواقب کوتاه مدت مصرف فست فودها، افزایش قند خون، پرفشاری خون، افزایش التهاب و بیماری های التهابی بدن، اثر بر جذب مواد مغذی با احساس سیری( که توجه به مصرف مواد اصلی غذایی نمی شود)، پوسیدگی دندان و کاهش دانستیه استخوانی، آسم و اختلالات تنفسی و ایجاد حالت اعتیاد در فرد است که به دلیل اینکه این غذاها خوشمزه هستند یک حالت اعتیاد به فست فودها در افراد بوجود می آید در واقع مصرف فست فودها بخصوص آنهایی که قند بالایی دارند باعث ترشح انسولین در بدن می شوند و انسولین قند خون را در فرد پایین آورده لذا فرد دوباره به مصرف فست فودها تمایل پیدا می کند.»

عوارض بلند مدت از کاهش حافظه تا سرطان

وی درباره عوارض بلند مدت مصرف فست فودها گفت:« از جمله عوارض بلند مدت می توان به مشکلات گوارشی مثل یبوست، اختلال جذب(سوء جذب ریزمغذی ها)، اختلال در سیستم ایمنی بدن، افزایش خطر بروز سرطان، افزایش خطر بروز آلرژی ها، اگزما، بیماری های خود ایمنی، افزایش بیماری های التهابی در بدن، تاثیر منفی بر روی حافظه و یادگیری( ظرفیت حافظه را برای یادگیری کم می کند) اشاره کرد. مطالعه ای بر روی دانشجویان در سال 2020 نشان داد امتیاز حافظه کوتاه مدت دانشجویانی که فست فود را به صورت روتین مصرف می کردند کمتر از دانشجویانی که بود که مصرف مداوم فست فود را نداشتند، این افراد در هفته به طور مداوم از فست فودها استفاده می کردند.»

وی افزود:« از دیگر عوارض بلند مدت مصرف فست فودهایی که از مواد سالم تهیه نشده اند و ارزان قیمت هستند افزایش خطر آلزایمر و زوال عقل، پارکینسون است همچنین به دلیل افزایش کلسترول خون به دنبال مصرف فست فودها بیماری های قلبی و عروقی، سکته های مغزی و قلبی و از همه مهمتر افزایش وزن و متعاقب آن چاقی و متعاقب انواع بیماری های متابولیک در افراد بروز می کند. بنابراین فست فودهایی که قیمت ارزان تری دارند دقیقا آنهایی هستد که ارزش تغذیه ای بسیار پایینی دارند به همین دلیل نباید به خاطر ارزان قیمت بودن آنها به مصرف روتین این نوع غذاها روی بیاورید.»

حقایقی درباره جانک فودها

بروز مشکلات در حافظه و یادگیری، ابتلا به دیابت نوع دو، تشدید مشکلات گوارشی، خستگی و ضعف، افسردگی در بین نوجوانان، اختلال میزان قندخون، افزایش خطر بیماری قلبی، بروز بیماری های کبدی و کلیوی، خطر بروز سرطان و همچنین نازایی از جمله عوارض مصرف زیاد جانک فودها هستند.