به گزارش سلامت نیوز به نقل از فرهیختگان، «برای پذیرش دانشجو در هر رشته سابقه تحصیلی دروس مرتبط با آن رشته ملحوظ می‌گردد.» عبارتی که در ماده 4 قانون پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی مصوب سال 86 مجلس قید شد تا از این طریق برای اولین بار موضوع اعمال سابقه تحصیلی برای رسیدن به صندلی‌های دانشگاه‌ها در نظام آموزش عالی کشور مطرح شود.
بحث جنجال‌برانگیزی که از همان برهه تا امروز جاده پر فراز و نشیبی را پیش روی متقاضیان گذاشته است. سوابق تحصیلی که زمانی قرار بود عدالت را در رسیدن به دانشگاه‌های بنام کشور فراهم کنند، حالا با اظهارنظرهای ضد و نقیض مسئولان به کابوس داوطلبان تبدیل شده و از طرف دیگر نیز به نظر می‌رسد مسئولان آموزش عالی عزمی برای پایان دادن به این جنگ اعصاب ندارند.
اتفاقی که پس‌لرزه‌های دوباره آن با شروع آغاز به کار دولت چهاردهم و البته حضور نمایندگان مجلس در میدان بهارستان شروع شده بود. تلخی‌ای که علی‌رغم زمان کمتر از یک ماهه تا رسیدن به زمان برگزاری کنکور هنوز هم پابرجاست و مشخص نیست چه زمانی تصمیم‌گیران این حوزه می‌خواهند خیال داوطلبان را برای همیشه از بابت کنکور و حواشی آن راحت کنند.
پای سابقه چگونه به کنکور باز شد؟
اولین بار سال 86 بود که مجلسی‌ها با تصویب قانون پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها به دنبال اعمال تأثیر قطعی 15 درصدی سوابق تحصیلی در رتبه نهایی کنکور بودند؛ اتفاقی که خیلی دوام نیاورد و در دی و بهمن‌ماه سال 91 اما و اگرهای زیادی پیرامون عدم اجرای آن رسانه‌ای شد تا اینکه در نهایت اعمال تأثیر قطعی به دلیل نبود بسترهای لازم در آموزش‌وپرورش برای برگزاری امتحان نهایی به حاشیه رفت.
البته در ظاهر بحث ضرایب تأثیر سوابق تحصیلی کنار گذاشته نشد؛ هرچند مخالفت‌ها با مصوبه مجلس باعث شد در بازه زمانی 90 تا 92 با تأثیر سوابق تحصیلی از قطعی به 25 درصد مثبت برسد اما این تصمیم هم چندان ماندگار نبود. بالاخره مجلسی‌ها دوباره وارد میدان شدند و تأثیر را از مثبت به قطعی در سال‌های 93 و 94 برگرداندند.
مصوبه‌ای که با ورود دیوان عدالت اداری در بهمن‌ماه سال 1394 عملاً باطل شد تا از این طریق با اصلاح قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور در اردیبهشت 95 از سوی مجلسی‌ها، بار دیگر تأثیر سابقه تحصیلی به حالت سال‌های 95 و 96 به حالت مثبت درآید.
شورای سنجش و پذیرش دانشجو در آبان‌ماه 96 هم تصمیم بر تداوم همان مسیر سابق گرفت تا اینگونه برای کنکور 97 نیز حداکثر تأثیر سابقه تحصیلی به صورت 25 درصد و مثبت باشد. سال 98 را هم باید یکی از سال‌های پرحاشیه برای داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها دانست؛ چراکه در آن سال هرچند در ابتدا قرار بود تأثیر سابقه تحصیلی از 25 درصد به 30 درصد و به صورت قطعی برسد اما بالاخره شورای سنجش و پذیرش دانشجو با برگزاری دو جلسه اضطراری تصمیم گرفت برای کنکور آن سال، تأثیر را به صورت اعمال 30 درصدی مثبت اجرایی کند؛ روندی که در سال بعد از آن هم ادامه پیدا کرد.
مثبت و قطعی؛ واژه‌های دلهره‌آور
داوطلبان در سال 1400 هم با همان فرمان تأثیر 30 درصدی مثبت به دانشگاه‌ها راه پیدا کردند، اما عملاً سرنوشت اعمال سابقه تحصیلی از این سال به بعد با مصوبه «سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی» که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده بود وارد مسیر جدیدی شد.
براساس این مصوبه باید سابقه تحصیلی در کنکور 1401 به صورت تأثیر 40 درصد مثبت و برای پذیرش از سال 1402 به بعد به صورت 60 درصد قطعی در نمره کل نهایی داوطلبان لحاظ می‌شد؛ اما کار در عمل به همین سادگی که در مصوبه قید شده بود، پیش نرفت. هر چند در سال 1401 شاهد اعمال 40 درصدی سهم سابقه تحصیلی به صورت مثبت بودیم اما در سال 1402 به دلیل مخالفت‌های ایجادشده، این میزان به جای 60 درصد به صورت 40 درصدی قطعی اعمال شد.
سهمی که برای کنکور 1403 نیز به صورت 50 درصد قطعی درآمد تا اینگونه عملاً مصوبه هیچ‌گاه نتواند به تأثیر 60 درصدی قطعی برسد. مسیر پر پیچ و خم اعمال سوابق، ساز دعوا میان شورا و مجلسی‌ها را کوک کرد. بالا گرفتن دعوای بین نمایندگان مجلس و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و دولت بر سر اعمال تأثیر سابقه تحصیلی که از نخستین روزهای آغازین سال خبرساز شده، موضوعی است که جرقه‌های آن از نیمه دوم سال گذشته زده شد. اتفاقی که هر چند از گذشته هم وجود داشت اما تغییر ناگهانی دولت و همچنین روی کار آمدن مجلس جدید باعث شد بار دیگر این مسئله به موضوع پررنگی برای رسیدگی تبدیل شود.
آخرین روزهای شهریورماه بود که حضور احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش و ابراهیم سوزنچی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در برنامه «جریان» با حواشی مختلفی همراه شد. چهره‌هایی که هر کدام نگاه متفاوتی را نسبت به اعمال سابقه تحصیلی داشتند، به طوری که عظیمی‌راد آن را دلیلی برای افزایش استرس دانش‌آموزان معرفی و در مقابل سوزنچی اعمال سابقه تحصیلی را دستاورد مجلسی‌ها در دهه 80 می‌دانست که شورا روند اجرایی‌سازی این تصمیم را محقق کرده بود. البته این مناظره چند ماه بعد و با تصویب مصوبه حذف تأثیر سابقه پایه دهم وارد فضای مجازی شد تا دعواها شکل متفاوتی به خود بگیرد.
بمب ساعتی که در 1403 کار گذاشته شد!
کمی که به عقب برگردیم باید عنوان کرد که تغییرات اعمال سابقه تحصیلی در کنکور از مهرماه سال گذشته مطرح شد. همان وقتی که مسعود پزشکیان در دانشگاه تهران به مناسبت آغاز سال تحصیلی حاضر شد و در طول مراسم با مطالبه حذف مصوبه تأثیر قطعی سابقه تحصیلی از سوی رتبه‌های برتر کنکور 1403 روبه‌رو شد؛ مطالبه‌ای که بالاخره در جلسه 911 شورای عالی انقلاب فرهنگی شنیده شد و از همان زمان چند سناریوی جدید برای کنکور مطرح شده که یکی از آن‌ها حذف تأثیر معدل پایه دهم و تأثیر قطعی پایه‌های یازدهم و دوازدهم بود.
درنهایت نیز بهمن‌ماه 1403 بود که عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در حاشیه جلسه این شورا عنوان کرد، قرار است سوابق تحصیلی پایه دهم در کنکور لحاظ نشده و تنها سوابق پایه‌های یازدهم و دوازدهم برای کنکور به صورت قطعی مدنظر باشد.
البته تغییرات کنکور تنها به همین‌جا ختم نمی‌شد؛ به طوری که حسین سیمایی صراف، وزیر علوم با انتشار ویدئویی اعلام کرد هرچند مخالف تأثیر قطعی است اما زورش به تصمیم شورا نمی‌رسد! البته این خبر هم با تکذیب غیررسمی اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی همراه شد.
در نهایت با ابلاغ مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در 16 اسفندماه سال گذشته، مقرر شد تا تأثیر قطعی سابقه پایه دهم حذف و سهم نمره سابقه تحصیلی پایه‌های یازدهم و دوازدهم نیز به صورت 60 درصد قطعی در نمره کل نهایی لحاظ شود.
البته این مصوبه یک تبصره جالب هم داشت که طبق آن شورای سنجش و پذیرش دانشجو به پیشنهاد شورای عالی آموزش و پرورش باید جزئیات اجرای این ماده واحده را تصویب و ابلاغ می‌کرد تا اینگونه مصوبه لازم‌الاجرا شود؛ هرچند در اینجا ابهاماتی وجود دارد مبنی بر اینکه بر چه اساسی باید شورای سنجش و پذیرش دانشجو متولی تدوین جزئیات آن باشد، اما مسئله مهم‌تر اینکه با شفاف‌تر شدن جزئیات این مصوبه مخالفت‌ها با اجرای آن هم پررنگ‌تر شد.
1404 از راه نرسیده روان داوطلبان قربانی شد
یک روز مانده به پایان سال بود که احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس با انتشار توییتی وزیر علوم را به دلیل مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو تهدید به استیضاح کرد. توییتی تند که این نماینده مجلس در آن نوشته بود: «وزیر علوم باید سرپرست بی‌لیاقت سازمان سنجش آموزش کشور را فوری برکنار کند؛ هر دستاوردی که برای نجات داوطلبان عزیز کنکور به دست آوردیم را این آقا یک‌شبه بر باد داد!
دکتر سیمایی‌صراف بین ماندن خودش در کرسی وزارت یا برکناری این جوان بی‌تجربه یکی را انتخاب نماید!» افزایش فشارها و اعتراض گسترده داوطلبان باعث شد تا شورای سنجش و پذیرش دانشجو در 10 فروردین ماه جلسه تشکیل دهد و عملاً از مصوبات قبلی خود یک گام عقب بنشیند.
جلسه‌ای که سخنگوی کمیسیون آموزش درباره‌اش عنوان کرده بود؛ این شورا 3 تصمیم جدید مهم گرفت که بر اساس آن نمرات پایه یازدهم برای همه داوطلبان به صورت مثبت بوده و همچنین مصوبات شورای سنجش و پذیرش درباره تأثیر سابقه پایه یازدهم دیگر عطف به ماسبق نخواهد بود. یکی دیگر از این تصمیمات را هم باید کاهش تعداد دروس مؤثر پایه یازدهم در صورت عدم پذیرش پیشنهاد عطف به ماسبق نشدن دانست.
بعد از انتشار صحبت‌های عظیمی‌راد در رسانه‌ها، ابراهیم سوزنچی در صفحه شخصی خود نوشت: «تأثیر قطعی پایه یازدهم مثبت نخواهد شد، گول جنجال‌ها رو نخورید، برخی دنبال به هم زدن فضای روانی هستند که در پازل دشمن و خلاف امنیت ملی است.
مصوبه شورای عالی راجع به تأثیر قطعی پایه یازدهم و دوازدهم قابل تغییر نیست. طبق آیین‌نامه هم زودتر از شش ماه هیچ مصوبه‌ای قابل تغییر نیست.» البته این توییت بدون جواب نماند و سخنگوی کمیسیون آموزش هم در واکنش توییتری اینگونه پاسخ داد: «از کسی که خودش را طراح مصوبه ناعادلانه، ظالمانه و برهم‌زننده امنیت روانی دانش‌آموزان این مملکت می‌داند، انتظاری جز این موضع‌گیری نیست! مصوبات شورا #وحی-منزل نیست که قابل تغییر نباشد، این #تغییر را با اراده‌ای محکم رقم خواهیم زد.»
دعوایی که البته سرانجام آن هنوز مشخص نیست و عملاً تنها رهاورد آن را باید سردرگمی داوطلبان دانست، آن هم در شرایطی که کمتر از یک ماه دیگر به برگزاری آزمون سراسری زمان باقی مانده و عملاً هیچ‌کدام از مسئولان قصد تمام کردن این دعوا و تعیین‌تکلیف وضعیت داوطلبان را ندارند.
به فکر اعصاب داوطلبان آینده باشید
اتفاقات رخ‌داده در کمتر از 5 ماه گذشته برای چگونگی اعمال سابقه تحصیلی پایه‌های مختلف دوره متوسط دوم برای کنکور 1404، نشان داد که عملاً قدرت تصمیم‌گیری درست درباره یک موضوع مشخص که سابقه نزدیک به 2 دهه‌ای هم در نظام آموزش عالی کشور دارد، میان مسئولان و تصمیم‌گیران مختلف وجود ندارد.
مسئله‌ای که قطعاً این داوطلبان خواهند بود که قربانی اصلی آن محسوب می‌شوند. ماه‌های پرتلاطمی که از نماینده مجلس که مدعی دفاع از حقوق ملت است در آن نقش‌آفرینی داشته تا اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و حتی آن آن رسانه‌ای که در بهترین زمان استراحت مردم در نقش تهیه آتش این دعوا عمل کرده است.
البته در این میان نمی‌توان از بدعادت شدن بخشی از بدنه داوطلبانی که خواهان رسیدن به صندلی‌های دانشگاه هستند هم گذشت، همان‌هایی که ترجیح می‌دهند با قیل و قال به دنبال آسان‌ترین مسیر برای رسیدن به بهترین صندلی‌های دانشگاهی باشند.
اما هیچ کدام از این عوامل باعث نمی‌شود که بخواهیم چشم‌مان را روی دعوای همیشگی و فقدان اراده تصمیم‌های بزرگ در آموزش عالی ببندیم، اتفاقی که هر بار به شکلی سر باز میکند و فضای علمی کشور را تا مدت‌ها تحت تأثیر قرار می‌دهد. درباره تعیین‌تکلیف اعمال سابقه تحصیلی هم باید تا سه‌شنبه هفته جاری منتظر ماند و دید بالاخره متولیان چه تصمیمی برای آرام کردن فضای فعلی خواهند گرفت.
نظر شما