به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند، طبق سرشماری‌های مرکز آمار ایران از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵ جمعیت ۶۰ سال به بالا در کشور از ۱.۴ به ۷.۴ میلیون نفر افزایش پیدا کرد. اما این روند در سال‌ها و دهه‌های آینده سرعت بیشتری به خود خواهد گرفت.
بر اساس پیش‌بینی‌های جمعیتی تعداد سالمندان ۶۰ ساله و بالاتر از ۷.۴ به ۳۳.۴ میلیون نفر در سال ۱۴۳۵ خواهد رسید. بر همین اساس ایران هم مانند بسیاری از کشورهای جهان در مسیر زنانه شدن سالمندی پیش می‌رود. گفته می‌شود در حال حاضر وضعیت جمعیت جهان نیز به سوی انفجار جمعیت سالمند زنان تغییر حالت داده است. حرکت شتابان کشور ما در مسیر سالمندی و بروز پدیده‌هایی همچون زنانه شدن سالمندی، تنهایی در این دوران و چالش‌های ناشی از آن در جامعه باعث شده این موضوع در مدار توجه مسئولان و کارشناسان قرار گیرد.
٤٧/١١ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می دهند
«مژگان رضازاده» رئیس دبیر خانه شورای ملی سالمندان کشور درباره وضعیت زنانه شدن سالمندی در کشور می گوید:«بر اساس گزارش مرکز آمار ایران جمعیت سالمندان کشور درسال ١٣٩٥ ، هفت میلیون و ٤١٤ هزارو ٩١ نفر بود که ٩,٢٧ درصدجمعیت کشور بود. در سال ١٤٠٣،نیز از جمعیت کل کشور که شامل ٨٥ میلیون و ٩٦٤ هزار نفر است که ٩میلیون و ٨٦٦ هزار نفر جمعیت سالمندی کشور است در واقع ٤٧/١١ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می دهند؛ ازکل جمعیت کشور، جمعیت زنان چهل و دو میلیون و ٥٨٩ هزار نفر است که ٢٧/٥٢ درصد جمعیت را تشکیل می دهند و جمعیت مردان ٤٣ میلیون و ٣٧٢ هزار نفر است که ٧٣/٤٧ درصدجمعیت کشور را تشکیل می دهند.
در بین جمعیت ، چهار میلیون و ٧٠٩ هزار مرد سالمند وجود دارد که آمارشان ٨٦/١٠ درصد است و در بین جمعیت زنان، پنج میلیون و ١٥٧ هزار زن سالمند وجود دارد که آمار ١١/١٢درصدی را به خود اختصاص داده اند.» براساس تحلیل‌های صورت گرفته، رضازاده معتقد است که جمعیت سالخورده کشور به مرور «زنانه‌تر» و پیش‌بینی می‌شود این آمار درسال ١٤٣٥ به بیش از٣٣ درصد برسد. او در ادامه آمار سالمندان زن و مرد را در روستاها و شهرها به تفکیک می‌گوید: «طبق برآورد مرکز آمار ایران در سال ١٤٠٣، دو میلیون و ٣٧٢ هزار نفر سالمند در روستاها زندگی می کنند.
از این تعداد یک میلیون و ٨٨ هزار نفر مرد هستند و یک میلیون و ٢٨٤ هزار نفر زن. در واقع٢٤.٠٤ درصد جمعیت سالمندان ٦٠سال به بالا در روستا ها ساکن هستند. همچنین هفت میلیون و ٤٩٤ هزار سالمند نیز در شهرها زندگی می کنند. از این تعداد سه میلیون و ٦٢١ هزار نفر مرد سالمند و ٣ میلیون و ٨٧٣ هزار نفر زن سالمند هستند. به عبارتی ٩٦/٧٥ درصد جمعیت سالمندان ٦٠سال به بالا در شهرها ساکن هستند.»
چرا تعداد زنان از مردان پیشی گرفته است؟
از دهه ۸۰ شمسی، با تغییرات فرهنگی و اجتماعی، نرخ طلاق و انزوا در میان زنان نیز افزایش یافت و در سال‌های اخیر، کارشناسان و محققان به طور مکرر درباره چالش‌های تنهایی زنان سالمند و نیاز به حمایت‌های اجتماعی و اقتصادی از این قشر هشدار داده‌اند. رضازاده در پاسخ به این پرسش که چرا تعداد زنان سالمند از مردان پیشی گرفته است؟ می‌گوید: «امید زندگی بالاتر زنان در مقایسه با مردان یکی از دلایلی است که سالمندی، زنانه تر می شود. عدم ازدواج زنان سالمند، مهاجرت جوانان و افزایش زنان سالمند تنها، رواج سبک زندگی جدید که منجر به تنها زیستی زنان درمواردی می شود، تمایل زنان به استقلال بیشتر،افزایش طلاق، کاهش نرخ رشد جمعیت از دیگر مواردی است که سالمندی را زنانه تر می کند.»
رییس دبیر خانه شورای ملی سالمندان کشور برای رفاه زنان سالمند و سالمندی پیشنهاد می دهد که سهمیه ای از درآمد ناخالص ملی به مقوله سلامت سالمندان اختصاص داده شود تا در آینده دچار چالش نشوند. مژگان رضازاده برای جلوگیری از زنانه شدن سالمندی راهکارهایی توصیه می کند: « جهت آموزش و آگاه سازی از سبک زندگی باید برنامه ریزی صورت گیرد.
قوانین مرتبط با بیمه اجتماعی باید مورد بازبینی قرار گیرد. سیاست هایی برای پیشگیری از تنهازیستی زنان سالمند در پیش گرفته شود. آگاهی جامعه در زمینه مخاطرات تنهازیستی زنان سالمند بیوه افزایش پیدا کند تا نگاه های منفی فرهنگی ازدواج پس از فوت همسر از میان برداشته شود. از مهاجرت مردان در سنین جوانی و میانسالی کاسته شود. آگاهی جامعه در خصوص آثار و تبعات تجرد قطعی زنان افزایش پیدا کند. برای ازدواج های موفق و کاهش طلاق با مشاوره های قبل از ازدواج و پس از آن بستر سازی انجام شود.»
وضعیت بهداشت و درمان با افزایش سالمندی
او معتقد است که با افزایش سالمندی، درصدی از زنان سالمند که مبتلا به بیماری های خاص و نیز دچار انواع معلولیت هستند، دچار مشکل خواهند شد. «باید مسئولان در قوانین مرتبط با بیمه اجتماعی تجدید نظر کنند. در خصوص ارتقاء نظام آموزشی و آموزش نیروی انسانی باید تربیت مراقبین رسمی و غیر رسمی در دستور کار دستگاه ها قرار گیرد، بسته های بیمه ای اجتماعی ، مراقبتی و پیشگیری محور خاص سالمندان ایجاد شود، برنامه های حمایتی مستقیم به سرمایه گذاری های بیمه ای تغییر پیدا کند و جهت توسعه پوشش بیمه ای سالمندان تامین اعتبار صورت گیرد.»
رئیس دبیر خانه شورای ملی سالمندان کشور در رابطه با سند ملی سالمندی نیز می گوید: «دبیرخانه شورای ملی سالمندان پس از سال ها تلاش فراوان توانست اولین سند ملی سالمندان ایران را در تاریخ ١٣٩٩ به کلیه دستگاه های عضو شورای ملی سالمندان به عنوان مبنای سیاستگذاری، برنامه ریزی ابلاغ کند.
اولین سند ملی سالمندان ایران، با هدف پاسخ هماهنگ به چالش‌ها و فرصت‌های ناشی از سالخوردگی جمعیت ایران، برای رسیدن به بهترین نتیجه، برای همه ایرانیان به کمک مدیران، سیاستگذاران، متخصصان و کارشناسان بخش‌های مختلف، تدوین شد.این در حالی است که به دلیل عدم تخصیص اعتبار، اهداف و برنامه های سند اجرا نشد اما همین امسال، بازنگری برنامه راهبردی سند ملی سالمندان کشور در حال انجام است. تدوین لایحه جامع حمایت از حقوق سالمندان نیز انجام شده، پیش نویس تهیه و آماده ارائه به مراجع قانونی جهت انجام پروسه تصویب است.»
اجرای بسته های خدمات مراقبت ادغام یافته سالمندان
صدیقه رستگار، سرپرست گروه سلامت سالمندان مرکز جوانی جمعیت سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت | نرخ جهانی امید به زندگی برای هردو جنسیت مرد و زن افزایش داشته است و در این میان امید به زندگی در زنان چهار سال و نیم بیشتر بوده است. طی چهار دهه گذشته نیز امید به زندگی زنان ایرانی از ۵۴ سال به ۷۸ سال و مردان به ٧٥ سال افزایش یافته است. سالمندی یکی از پدیده‌های فراگیر اجتماعی است که امکان پیشگیری از وقوع آن وجود ندارد. شاخص امید به زندگی و آمارهای جهانی جمعیت سالمندی در کل جهان و ایران نشان دهنده این است که سالمندی به سوی زنانه شدن حرکت می کند.
طولانی شدن عمرو گذار جمعیتی به سوی سالمندی در بسیاری از کشورها حاصل بهبود مدیریت شرایط بهداشتی، درمانی، پیشرفت فناوری‌های سلامت و کاهش مرگ‌ومیر است. یکی از علل اینکه سالمندی زنانه می شود این است که خود مراقبتی در مردان نسبت به زنان کم است و آسیب پذیری و خطرات شغلی و میزان سوانح و حوادث در مردان بیشتر است.
اگر مردان نسبت به مراقبت های بهداشتی درمانی خود اهمیت بیشتری بدهند و همچنین از سوانح و حوادث پیشگیری کنند و به انجام غربالگری بیماری ها اهتمام ورزند با افزایش امید به زندگی در مردان مواجه خواهیم شد و زنانه بودن سالمندی کمتر می شود. وزارت بهداشت در نظر دارد از ابتلای زنان به بیماری‌هایی مانند دیابت پیشگیری کند و در صورت ابتلای آنها به این بیماری، از بروز عوارض خطرناک آن جلوگیری کند.
هم اکنون بسته های خدمات مراقبت ادغام یافته سالمندان در حال اجرا است که شامل خطر سنجی قلبی عروقی، دیابت و فشارخون، پیشگیری از زمین خوردن، غربالگری تغذیه و افسردگی، پیشگیری از سرطان های شایع شامل سرطان پستان و سرطان کولورکتال در مراکز خدمات جامع سلامت، می شود.
بر اساس برآورد مرکز آمار در سال ١٤٠٣
تعداد جمعیت کشور: ٨٥٩٦٤٠٠٠نفر
نسبت جمعیت ٦٠ سال به بالای کشور به کل جمعیت کشور:
١١,٤٧درصد برابر با ٩٨٦٦٠٠٠نفر
نسبت مردان ٦٠ سال به بالای کشور به کل جمعیت سالمند:
٤٧,٧٣درصد برابر با ٤٧٠٩٠٠٠نفر
نسبت زنان جمعیت ٦٠ سال به بالای کشور به کل جمعیت سالمند:
٥٢,٢٧درصد برابر با ٥١٥٧٠٠٠نفر
نسبت جمعیت سالمندان شهری:
٧٥,٩٦درصد
جمعیت زنان ٦٠ سال به بالای شهری:
٣٨٨٢٠٠٠نفر
جمعیت مردان ٦٠ سال به بالای شهری:
٣٦٢٦٠٠٠نفر
نسبت جمعیت سالمندان روستایی:
٢٤,٤درصد
جمعیت زنان روستایی ٦٠ سال به بالا:
١٢٨٥٠٠٠نفر
جمعیت مردان روستایی ٦٠ سال به بالا:
١٠٨٢٧٠٠نفر
نظر شما