به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، آنطور که علیرضا عسگری‌چاوردی، مدیر پایگاه تخت‌جمشید به وزارت میراث‌فرهنگی اطلاع داده است، بر اثر بارندگی‌های اخیر، محوطه باستانی نقش‌رستم دچار آب‌گرفتگی شده و فرونشست‌های متعدد در منطقه پدیدار شده است.

فرونشست‌های متعدد رخ داده در محوطه ثبت جهانی شده نقش‌رستم، این مجموعه را در 2روز گذشته به تعطیلی کشاند تا تیم پایش، حفاظت و مرمت در آن مستقر شود و گزارش علمی خسارات وارد شده را برای ساماندهی این محوطه ارائه کند. علیرضا عسگری‌چاوردی به وزارت میراث‌فرهنگی گفته است که بخشی از فرونشست‌های رخ داده در نقش رستم به‌دلیل فرونشست عمومی دشت مرودشت و بخش دیگر آن به دلیل رانش باروهای خشتی نقش رستم در بارندگی‌های چند روز اخیر است.

فرونشست عمومی دشت مرودشت به‌دلیل برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی از 8سال قبل آغاز شد و دامنه آن به تخت‌جمشید، نقش رستم و پاسارگاد رسید و با تداوم این وضعیت، هزاران چاه غیرمجاز در دشت مرودشت با برداشت میلیاردها مترمکعب آب، خشکیدگی آبخوان‌هاو ایجاد شیارهای عمیق و طولانی در نزدیکی نقش رستم، تخت جمشید، آرامگاه کوروش و دشت پارسه را تسریع کردند.

نقش رستم، رکورددار فرونشست در دشت پارسه

علیرضا عسگری‌چاوردی، مدیر پایگاه میراث‌جهانی تخت‌جمشید: آب قابل شرب تا 10سال آینده در تخت‌جمشید، پارسه و دشت مرودشت وجود ندارد و تمامی چاه‌های آب این منطقه به‌دلیل شوری زیاد غیرقابل استفاده خواهند شد. فرونشست در تخت‌جمشید و دشت پارسه پیچیده شده و اقدام لازم در وهله نخست، بستن چاه‌های آب بود و بسیاری از چاه‌ها نیز پر شدند، اما مقابله با این پدیده نیاز به‌کار علمی دقیق و تحقیقات جدی دارد. برای ما مشخص است که حریم درجه یک تخت‌جمشید تا ۱۰سال آینده با بی‌آبی مطلق مواجه می‌شود.

دشت پارسه اکنون تبدیل به محدوده کشاورزی در تخت‌جمشید شده و کشاورزی در این شهر وسیع باستانی که ویرانه‌های زیادی از تمدن‌های مختلف را در خود جای داده در حال انجام است. خشکسالی حوضه آبریز رودخانه سیوند و خشکیدگی چشمه‌ها و قنات‌های بسیاری که در دشت مرودشت، تخت‌جمشید و پارسه قرار داشتند، موجب شد که دشت پارسه از یک باغشهر دوره هخامنشی به یک پهنه‌ خشک با ویرانه‌های متعدد تبدیل شود.

بحران فرونشست البته در دشت پارسه شدیدتر از تختگاه تخت‌جمشید است؛ چون تخت‌جمشید در کوهپایه بنا شده و کوه رحمت و کوه حسین در تخت‌جمشید از نظر گسل و زمین‌شناسی با باروی خشتی و گسل‌های نقش رستم تفاوت دارند. در نقش‌رستم به‌دلیل وجود گسل‌های زمین‌شناسی، حجم فرونشست بیشتر است؛ ضمن آنکه مسئله فرونشست و زلزله مسئله دائمی دشت مرودشت بوده که در دوره هخامنشیان و دوره‌های بعد هم اتفاق افتاده است.

در سطح تختگاه تخت‌جمشید، تأثیرات فرونشست چندان زیاد نیست، اما اگر ادامه پیدا کند، خطرناک است. در محدوده حریم درجه یک تخت‌جمشید و دشت پارسه، فرونشست‌ها عمدتا در نقاطی هستند که زمین‌ رسوبی است. به‌دلیل سست‌بودن بافت خاک در لایه‌های سطحی و زیرین، دشت پارسه تأثیر بیشتری از فرونشست‌ گرفته است.

برنامه ۱۰ساله پایان کشاورزی در دشت پارسه با تغییر کاربری کشاورزی به پهنه گردشگری در دروازه پردیس پارسه و تل آجری در حال انجام است تا جامعه محلی متوجه شود می‌توان با تغییردادن کشاورزی به گردشگری در پهنه مهم‌ترین شهر تاریخی ایران باستان، یعنی پارسه به رفاه بیشتر رسید و نرخ فرونشست را هم کاهش داد.