به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، این بار، همه چیز از یک تصویر شروع شد. تصویر جاده‌ای در حوالی مرز که به دل یک کوهستان منتهی شده و کوه‌هایی که بخشی از آنها خشک و بخشی سفیدپوش از برف است. این تصویر یک سؤال به دنبال داشت؛ چرا در ترکیه برف می‌بارد اما در ایران نه؟ کارشناسان هواشناسی، آب، اقلیم و محیط زیست همان لحظات نخست موضوع را رد و آن را بی‌اهمیت خواندند.

اما شبکه‌های اجتماعی و برخی از کاربران مسأله را رها نمی‌کنند. پیش‌بینی هواشناسی از پاییزی پر باران برای ایران خبر داده بود اما این پیش‌بینی به وقوع نپیوست. همین مسأله هم باعث شد تا عکس منتشر شده هر بار دوباره موضوع را به صدر توئیت‌ها، استوری‌ها و پست‌های کاربران در فضای مجازی بیاورد و مسئولان را به واکنش وادارد.

مسئولان و کارشناسان مختلفی چون احد وظیفه، رئیس مرکز اقلیم کشور به صراحت اعلام کرده‌اند که تغییر مسیر ابرها فراتر از قدرت و دانش انسان است. تجربه بارورسازی ابرها در کشور هم نشان می‌دهد که بارورسازی ابرها در نهایت بتواند یک زمین کشاورزی را آبیاری کند، آن هم نه لزوماً زمین کشاورزی که مد نظر است. چون ممکن است ابر حرکت کند و روی زمین همسایه کناری ببارد.علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم در واکنش به آنچه که این روزها روی خط خبری موج می‌خورد، می‌گوید: شرایط جوی امکان استفاده از فناوری‌ بارورسازی ابرها را نمی‌دهد.

او همچنین بهره‌گیری دشمنان از حربه‌های علمی برای کاهش بارندگی را صرفاً در حد فرضیه می‌داند و می‌گوید: برای بهره گرفتن از فناوری‌هایی مانند یونیزاسیون یا بارورسازی ابرها باید میزان درجه حرارت و رطوبت جو به سطحی برسد که امکان استفاده از ظرفیت‌های مصنوعی وجود داشته باشد، ولی در بسیاری از موارد چه در ایران و چه در سایر کشورهای جهان، اساساً شرایط جوی به گونه‌ای نیست که بتوان از این فناوری‌ها استفاده کرد.
او در گفت‌وگو با رسانه‌ها مهم‌ترین عامل کاهش بارندگی‌های کشور را تغییر اقلیم و پیامدهای ناشی از آن می‌داند. احد وظیفه رئیس مرکز ملی اقلیم هم وضعیت امروز جغرافیای ایران را ناشی از دستکاری‌های انسانی و تغییر اقلیم دانسته و سرقت ابرها را رد کرده است.وظیفه، بارورسازی ابرها را منبع مطمئنی برای تأمین منابع آبی ندانسته و گفته است: در بهترین حالت تأثیری 5 تا 10 درصدی دارند.

سلاجقه هم با تأکید بر اینکه کاهش بارندگی در ایران به دلیل بارورسازی ابرها توسط دشمنان صرفاً در حد فرضیه مطرح است به ایلنا می‌گوید: به هر حال فناوری‌هایی مانند بارورسازی ابرها در سطح جهان وجود دارد و ممکن است برخی کشورها از آن استفاده کنند؛ همان‌طور که ایران نیز به این فناوری دسترسی دارد و خود ما هم در سال گذشته به صورت محدود در برخی نقاط کشور از فناوری بارورسازی ابرها استفاده کردیم، به همین دلیل، ممکن است دشمنان ایران هم از حربه‌های علمی برای آسیب زدن به کشورمان استفاده کنند، ولی تا امروز برای ما ثابت نشده است که دشمنان به صورت گسترده از فناوری‌هایی مانند هارپ یا بارورسازی ابرها علیه کشورمان استفاده کرده‌اند.

او می‌گوید: بررسی‌های ما نشان می‌دهد که دشمنان ایران و برخی دیگر از کشورها، در مقیاس‌های کوچک، محلی و در سطح آزمایشگاهی از فناوری بارورسازی ابرها استفاده کرده‌اند، ولی گزارشی دریافت نکرده‌ایم که دشمنان در مقیاس‌های کلان به نحوی که بتوانند روی میزان بارندگی‌ها در کشور پهناوری مانند ایران تأثیر بگذارند، از فناوری هارپ یا یونیزاسیون استفاده کرده باشند. البته ما از معاونت محیط‌زیست دریایی و پژوهشکده محیط‌زیست درخواست کرده‌ایم که تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام دهند تا بتوانیم پاسخی علمی به ابهاماتی بدهیم که در این زمینه در ذهن مردم وجود دارد.

سلاجقه می‌گوید: برای بهره گرفتن از فناوری‌هایی مانند یونیزاسیون یا بارورسازی ابرها باید میزان درجه حرارت و رطوبت جو به سطحی برسد که امکان استفاده از ظرفیت‌های مصنوعی وجود داشته باشد، ولی در بسیاری از موارد چه در ایران و چه در سایر کشورهای جهان، اساساً شرایط جوی به گونه‌ای نیست که بتوان از این فناوری‌ها استفاده کرد و قطعاً اگر شرایط جوی فراهم بود، با توجه به فناوری‌های موجود در کشور، ما هم می‌توانستیم در مقیاس‌های بزرگتر از بارورسازی مصنوعی ابرها برای افزایش میزان بارندگی‌های خود استفاده کنیم.

هارپ، نقشی در تغییرات اقلیمی ایران ندارد

علی بیت‌اللهی، عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات راه و شهرسازی هم تأثیر هارپ روی تغییرات اقلیمی ایران را رد می‌کند و به ایسنا می‌گوید: لایه مطالعاتی هدف هارپ (لایه یونوسفر) که به‌مراتب فوقانی‌تر از اتمسفر و محدوده تشکیل ابرهاست، نمی‌تواند نقشی در تغییرات اقلیمی در کشور ما داشته باشد.

بیت‌اللهی، هارپ (برنامه پژوهشی شفق قطبی فعال با فرکانس بالا) را یک برنامه تحقیقاتی برای مطالعه لایه یونوسفر جو می‌داند که آنتن‌های آن در [شمال] آلاسکا مستقر و در اختیار دانشگاه آلاسکا است.او به تسنیم می‌گوید: لذا توهمات بی‌پایه و بزرگ کردن بیش از اندازه برنامه‌های محدود تحقیقاتی در سایر کشورها که نتیجه آن فرافکنی و رفع مسئولیت است، کار چندان شایسته‌ای نیست.

دی ماه مثل آذر

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی هم با تکذیب شائبه‌های عقیم‌سازی ابرها در گفت‌وگو با برنا، تأسیسات هارپ را مرتبط با لایه‌های اتمسفر نمی‌داند و می‌گوید: آنچه مشخص است اینکه طی دو هفته آینده بارندگی‌ها در کشور کمتر از نرمال خواهد بود و دی ماه مانند آذرماه است. او احتمال اینکه پس از 2 هفته شرایط بارندگی در کشور تغییر کند را زیاد نمی‌داند و می‌گوید: البته امواجی از کشور عبور می‌کند اما اینکه بتواند توده سردی را وارد کرده و به دنبال آن بارش‌های فراگیر داشته باشیم، وجود ندارد.

وظیفه با تأکید بر اینکه مدل‌های عددی فعلاً این وضعیت را نشان می‌دهند در رابطه با شایعات مربوط به عقیم‌سازی ابرها و سامانه هارپ، می‌گوید: اینها فقط شایعه است که متأسفانه توسط برخی مطرح می‌شود. این امواج هیچ ارتباطی به اتمسفر که در آنجا ابر تشکیل می‌شود، ندارد.
به گفته وظیفه، ‌این اقدام برای آن است تا دانشمندان بدانند واکنش امواج رادیویی در لایه‌های یونوسفر چگونه است.او خشکسالی و ترسالی‌های اخیر را ناشی از تغیــــــیر اقلیم می‌دانــــــــد و یـــــــــادآوری می‌کند که این شرایط مختص جغرافیای ایران نیست.