به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه پیام ما، مسئولان استان سیستان‌وبلوچستان آمار روستاهایی که نیازمند آبرسانی‌اند را اعلام نکرده‌اند. هنوز فراخوان دریافت امکانات از استان‌های معین هم منتشر نشده است.
براساس اعلام منابع رسمی «انعقاد تفاهم‌نامه با سایر دستگاه‌ها و نوسازی شبکه‌های آبرسانی» به‌عنوان راه مسئله انتخاب شده است. اهالی برخی از این روستاها، در گفت‌وگو با «پیام ما» می‌گویند عمق و فوریت بحران بر مسئولان مشخص نیست. آنها بر این نظرند که مشکلات روزانۀ روستاییان از سوی مسئولان نادیده گرفته شده و به‌همین دلیل سرعت عمل در مواجهه با بحران کاهش یافته است.
نوشتن از مسئلۀ کم‌آبی در استان سیستان‌وبلوچستان دیگر به قدری تکراری شده که درجۀ حساسیت مسئولان به آن نیز کاهش یافته است. کم‌آبی شدید در مناطق شمالی استان به‌قدری جدی است که بسیاری از روستاها به آب شرب بهداشتی دسترسی ندارند.درحالی‌که هر روز خبری جدید از تحولات مذاکرات میان ایران و افغانستان دربارۀ حقابۀ ایران از هیرمند منتشر می‌شود؛ اهالی روستاهای شهرستان هیرمند در مرز ایران و کشور همسایه، در بی‌آبی مطلق به‌سر می‌برند. نبود آب از یک‌سو و کمبود امکاناتی که آبرسانی سقایی در استان را میسر کند هم از سوی دیگر بر مشکلات این منطقه افزوده است.روستای اربابی یکی از این روستاهاست که اهالی آن نزدیک به ۱۰ روز است که به آب دسترسی ندارند. حتی «تانکر آب هم موجود نیست.»
تانکرها نمی‌آیند
یکی از اهالی این روستا با ارسال ویدئویی به «پیام ما» وضعیت بغرنج روستا را نشان داده است. «ابراهیم ارباب» روبه‌روی دوربین ایستاده است و شیر آب را نشان می‌دهد: «آب نیست. یک هفته است که آب نمی‌آید. تانکرهای آب هم هر روز نمی‌آیند. اگر در استان تانکر نداریم، باید از جای دیگری تهیه کنند. نمی‌شود که مردم را این‌همه روز بی آب گذاشت.
آب را جیره‌بندی به ما تحویل می‌دهند، همان جیره را هم باید خودمان جیره‌بندی کنیم. بیایید روستاهای ما را ببینید. بیشتر اهالی پیر هستند. سن‌وسالی از آنها گذشته و یا بیمار هستند. اینکه بخواهیم آب داشته باشیم انتظار زیادی نیست. حق ماست.»
آمار منتشرشده از سوی استانداری و شرکت آب‌وفاضلاب استان سیستان‌وبلوچستان در اعلام و تأیید تعداد روستاهایی که معمولاً و هرساله نیازمند آبرسانی سیار هستند، آنقدر تفاوت دارد که چندان قابل استناد نیست.
«مهدی ارباب» یکی دیگر از اهالی این روستا دربارۀ پیشینه این مشکل توضیح می‌دهد: « یک سال است که اگر آبی هم از لوله‌ها بیاید قابل خوردن نیست. حالا همان آب هم دیگر وجود ندارد. کسی به فکر مردم ما نیست. آب تانکر را هم مرتب نمی‌رسانند. نمی‌توانیم چاه حفر کنیم، چون در چاه‌ها هم دیگر آبی نیست. جواب این سؤال را یک نفر باید بدهد: چند روز می‌شود با این شرایط زندگی کرد؟ ما مدت‌هاست که آن را تحمل می‌کنیم. چارۀ این کار به دست ما نیست. زن و مرد و بچه و پیر جوان هر روز متحمل این مشکل است. چرا کسی کاری نمی‌کند؟»
در روستای «تپه کیخا» تیز اوضاع از این بهتر نیست. این روستا هم روزهاست که دسترسی به آب شرب ندارد. همۀ اهالی روستاهای هیرمند باید هرچند روز در انتظار تانکرهای آبرسان باشند که حتی برای آمدن، زمان مشخصی ندارند و به‌نظر جیرۀ متعلق به هر خانوار نیز کفاف روزهای بی‌آبی را نمی‌دهد. یکی از اهالی روستا می‌گوید: «شرق و غرب و قبله آب دارند. فقط این منطقه است که بی‌آب است. گفتند چاه حفر می‌کنیم و آب می‌دهیم. هیچ اتفاقی نیفتاد. گرما بیداد می‌کند. چلۀ تابستان نیست، اما باد و خورشید شبیه تابستان داغ است. می‌گویند همه همین مشکل را دارند. انگار بگویی همه بیکارند. پس دولت چه کار می‌کند؟»
درد، فقط تشنگی نیست
تپه کیخا روستای کوچکی است، اما کمی آن‌طرف‌تر در «کریم کشته» یکی از روستاهای پرجمعیت شهرستان هیرمند نیز اوضاع بر همین منوال است. «محمد عاصی» که تمام خانواده‌اش روستا را به قصد عزیمت به گرگان ترک کرده‌اند، تصور می‌کند انتخاب درست با آنانی است که رفته‌اند: «باید خیلی سخت کار کنند. اما مگر ما نمی‌کنیم. خانه و زندگیشان که روی دوششان نیست.
رفته‌اند یک جای دیگر سقفی بالای سرشان است. جان می‌کنند و نان در می‌آورند، مانند همۀ مردم. اما حداقل هر صبح به خورشید التماس نمی‌کنند که داغ نباشد، به آسمان التماس نمی‌کنند این همه گردوغبار نیاورد، می‌توانند توی چشم زن و بچه‌شان نگاه کنند، نه اینکه بچه‌ات در تب بسوزد، بیمار باشد از خانه همسایه آب قرض کنی تبش را بیاری پایین. نه اینکه اجابت مزاج بچه‌ات را بپایی که یک قطره اضافه‌تر آب پایین‌تر نریزد. بی‌آبی فقط تشنگی نیست. بوی بد کهنه‌های تلنبارشدۀ بچه‌ات گوشۀ سکو هم هست؛ چون آب نیست که نظافت کنی. زخم بستر پدر و مادر و مریض و ناخوش هم هست. بی‌آبی با ۲۰ لیتر سهمیۀ چندروز یک‌بار حل نمی‌شود.»
«فرشید عابدی»، فعال اجتماعی سیستان‌وبلوچستان که بسیار بر مسئله و چالش آب در منطقۀ سیستان این استان تمرکز دارد، به «پیام ما» می‌گوید: «موضوع در انجام ندادن آبرسانی با تانکر به روستاهای دارای چالش نیست، بلکه چالش در کمبود امکانات آبرسانی سقایی است.»به گفتۀ او اگر چه بحران آب در این منطقه نیازمند اجرای طرحی بلندمدت است؛ اما باید در کوتاه‌مدت برای عبور از این بحران برنامه ضربتی اجرا شود:«حداقل می‌توان از استان‌های همجوار درخواست ارسال تجهیزات کنیم. طرح آبرسانی حتی اگر نتیجه‌بخش هم باشد، برای کوتاه‌مدت مناسب نیست.»
پرسش‌های بی‌پاسخ‌مانده
آمار منتشرشده از سوی استانداری و شرکت آب‌وفاضلاب استان سیستان‌وبلوچستان در اعلام و تأیید تعداد روستاهایی که معمولاً و هرساله نیازمند آبرسانی سیار هستند، آنقدر تفاوت دارد که چندان قابل استناد نیست. روابط عمومی شرکت آبفای استان در پاسخ به سؤالات «پیام ما» به ارسال یک خبر اکتفا می‌کند. براساس این خبر رفع مشکل آب این روستاها با انعقاد تفاهم‌نامه‌ای با ارتش در حال پیگیری است.
براساس این خبر، در تفاهم‌نامۀ ارتش جمهوری اسلامی، استانداری و شرکت آب‌وفاضلاب استان مبنی‌بر اصلاح و توسعۀ شبکۀ آب آشامیدنی تعدادی از روستاهای دچار تنش آبی شهرستان هیرمند، عملیات اصلاح و توسعۀ خطوط فرعی و شبکه‌های توزیع آب شرب در ۱۷ روستای دچار تنش آبی به طول ۹۰ کیلومتر با انواع لوله‌های «پلی اتیلن» در سایزهای ۷۵ تا ۲۵۰ میلی‌متر آغاز شده است.
براساس آنچه در این خبر به‌نقل از «علیرضا قاسمی» مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب این استان منتشر شده است، روستاهای هدف دارای شبکۀ آب شرب هستند، اما به‌دلیل قدمت بالا و سایز پایین و باتوجه‌به گسترش و رشد روستاها، در فصل گرم سال با بالا رفتن مصرف دچار قطعی و افت فشار می‌شوند.
پیشتر در اردیبهشت‌ماه امسال، یعنی زمانی‌که بحران آب در برخی از روستاهای این منطقه تازه شروع شده بود، فرماندار هیرمند اعلام کرده بود: «مقرر شد سایر ارگان‌ها از جمله شهرداری و ادارۀ عشایری نسبت به همکاری در توزیع آب تانکری اقدام کنند.»او همچنین از موافقت قرارگاه محرومیت‌زدایی برای پرداخت هزینۀ اجارۀ یک دستگاه تانکر برای توزیع آب تانکری در روستاهای هیرمند خبر و توضیح داده بود: «مخزن آب هزار لیتری بین خانواده‌های بی‌بضاعت در سطح روستاهای دارای تنش آبی توزیع می‌شود. مقرر شد تعداد ۱۰ باب مخزن پنج‌هزارلیتری با اولویت روستاهای دارای تنش شدید توسط امور آبفای هیرمند با همکاری دهیاری‌ها نصب و آبگیری شود.»
وعده‌هایی که تا زمان تنظیم این گزارش عملی نشده‌اند. منتشر نشدن آمار قابل استناد از سوی مراجع رسمی تخمین اینکه از جمعیت بیش از ۵۰ هزار نفری دهستان‌های هیرمند چه تعداد در حال حاضر با بحران آب روبه‌رو هستند را دشوار می‌کند. با این‌حال گزارش‌های محلی وضعیت «دوست‌محمد»، «جهان‌آباد» و حتی زابل را در شرایط بهتری نشان نمی‌دهند.
نظر شما