به گزارش سلامت نیوز، روزنامه جهان صنعت در ادامه نوشت: در حالی هنوز منشاء این بحران مشخص نشده که دیروز خبرگزاری فارس در این باره نوشت: «تحقیقات گسترده نهادهای ذیربط نشان می‌دهد که بیش از ۹۰ درصد حوادث مدارس منشاء داخلی داشته و توسط دانش‌آموزان اتفاق افتاده است و شیطنت‌های دوره نوجوانی همزمان با پوشش رسانه‌ای گسترده، این رقابت را بین برخی دانش‌آموزان تسری داده است. بررسی‌ها همچنین نشان می‌دهد در موارد معدودی برخی معلمان نیز تخلفاتی در این زمینه داشته‌اند و به رغم با خبر بودن از ماجرا با دانش‌آموزان برای تعطیل کردن کلاس‌ها همراهی کرده‌اند که پرونده تخلف آنها در حال رسیدگی است. این تحقیقات نشان می‌دهد در موارد با منشاء داخلی، علت بدحالی دانش‌آموزان منتقل‌شده به مراکز درمانی حدود ۸۰ درصد تمارض و حدود ۲۰ درصد تلقین اعلام شده است. البته در مواردی ابتلای آنها به آسم، مشکلات ریوی یا قلبی هم با تحریک مواد بدبو یا استرس منجر به بدحالی شده است.»
البته پیش از آن هم «بهرام عین‌اللهی» وزیر بهداشت دولت سیزدهم، روز ۲۵ فروردین امسال درباره پیگیری مسمومیت دانش‌آموزان در بیش از ۱۰۰ مدرسه کشور گفته بود: «کمیته علمی متشکل از بهترین اساتید در کشور تشکیل و وضعیت دانش‌آموزان بررسی شد. تصمیم گرفتیم که نام آن را بدحالی دانش‌آموزان بگذاریم، زیرا شواهد محکمی برای مسمومیت دانش‌آموزان وجود نداشت. در هر بیماری یک مساله مربوط به وضعیت بیماری فرد و بخش دیگر مربوط به آثار روانی ناشی از بیماری است که در دانش‌آموزان شاهد این وضعیت بودیم. جمع‌بندی ما نشان می‌دهد که در بیش از ۹۰ درصد بدحالی دانش‌آموزان، هیچ نوع مسمومیتی دیده نمی‌شود و هیچ نوع سمی وجود ندارد و بیشتر شاهد استرس بودیم و درصد کمی نیز مربوط به شیطنت‌هایی بوده که صورت گرفته و باعث بدحالی دانش‌آموزان شده است. بدحالی دانش‌آموزان عوارض پایدار نداشته و هیچ نوع عارضه پایداری در دانش‌آموزان ندیدیم.»
این اولین‌بار نیست که اظهارات وزیر بهداشت درباره ماجرای مسمومیت دانش‌آموزان موجب نگرانی می‌شود. هفته اول اسفند که تعداد دانش‌آموزان قربانی ماجرای مسمومیت در مدارس دخترانه و پسرانه به بیش از ۱۵۰۰ نفر رسیده بود، بهرام عین‌اللهی گفت: «بنده به قم رفتم و همه بیماران بیمارستان شهید بهشتی را ویزیت کردم و مدتی طولانی این کار طول کشید. مسمومیت ایجاد شده بسیار خفیف بود و هیچ‌گونه عارضه‌ای برای کسی ایجاد نکرده بود و تنها چند ساعتی دچار علائم ضعف عضلانی، بی‌حالی و حالت تهوع بودند. کمیته ویژه‌ای مامور کردیم که در این رابطه تحقیق کنند و از بهترین اساتید سم‌شناسی کشور کمک گرفتیم که تحقیقات آنها نشان داد سم بسیار خفیفی باعث این عوارض شده است. بررسی اینکه سم از کجا می‌آید و… در حیطه وزارت بهداشت نیست. اظهارات در مورد عمدی بودن آن به عهده ما نیست. درمان این مشکل انجام می‌شود و تاکنون عارضه خاصی نداشته است.»
این اظهارات، اولین واکنش وزیر بهداشت به پروژه مسمومیت دانش‌آموزان بود. عادی‌سازی وضعیت آن هم از زبان متولی سلامت کشور همان زمان نگرانی بسیاری از والدین و خانواده‌های دانش‌آموزان را برانگیخت. البته وزیر بهداشت تنها فردی نیست که از به کار بردن واژه «مسموم‌سازی» خودداری کرده بلکه وزارت کشور هم در ۴ بیانیه‌ای که خطاب به مردم منتشر کرد، کاربرد واژگان و اصطلاحاتی همچون «بدحالی»، «بروز علائم» و «عوارض و ناراحتی» را به اذعان واقعیت ترجیح داد و همچون سایر دفعاتی که در یک بحران دولت‌ساز، بار تقصیر به گردن مردم افتاده، این بار هم شیطنت و هیجان‌طلبی و کنجکاوی دانش‌آموزان به عنوان عامل یکی از ناگوارترین حوادث سال ۱۴۰۱ که دامنه‌اش تا همین امروز هم ادامه دارد، معرفی شد در حالی که برخلاف تمایل و انتظار مسوولان حوزه سلامت و تامین امنیت کشور، مقام معظم رهبری روز ۱۵ اسفند و در حاشیه مراسم روز درختکاری گفتند: «مسوولان باید موضوع مسمومیت دانش‌آموزان را با جدیت دنبال کنند. این یک جنایت بزرگ و غیرقابل اغماض است. عاملان این اتفاق به اشد مجازات محکوم خواهند شد.» با این حال هنوز برخی مسوولان موضوع اصلی را انکار می‌کنند. البته انگار چند دانش‌آموز در این رابطه بازداشت شده‌اند اما روایت دانش‌آموزان از مسمومیت‌ها و تصاویری که در رسانه‌ها منتشر شده است با ادعای برخی مسوولان همخوانی ندارد.
در هر صورت وزارت آموزش و پرورش هم که این روزها بدون سکان‌دار رها شده، وضعیتی بهتر از وزارت بهداشت نداشته است. وزیر آموزش و پرورش پیش از برکناری گفته بود: «ماجرای مسمومیت دانش‌آموزان بیش‌از حد برجسته شده است.» این در حالی است که به عقیده بسیاری از کارشناسان این حوزه دانش‌آموزان امانت آموزش و پرورش هستند، به همین دلیل وزیر آموزش و پرورش مسوول‌ترین فرد نسبت به آنچه که در مدرسه اتفاق می‌افتد، است. اما برخلاف تصورات وزرای کابینه دولت سیزدهم در حالی در مدیریت کشور بازماندند که هنوز دو سال از خدمت‌شان نگذشته یکی‌یکی صندلی خود را ترک می‌کنند. در حالی با گذشت ۵ ماه هنوز منشاء اصلی این بحران مشخص نشده که نگرانی‌ها در این خصوص روز به روز بیشتر می‌شود. زیرا به عقیده بسیاری از جامعه‌شناس‌ها به‌طورکلی موضوعات اجتماعی از نگاه مسوولان جدی گرفته نمی‌شود. این در حالی است که برخورداری از امنیت و سلامت از حقوق اولیه و ابتدایی هر انسانی است که در ماه‌های اخیر چنین حقی از دانش‌آموزان سلب شده است. به همین خاطر به باور بسیاری از روان‌شناسان اجتماعی ادامه این روند ممکن است موجب افت تحصیلی و ناامیدی دانش‌آموزان شود. بنابراین مقامات امنیتی باید هرچه سریع‌تر منشاء اصلی مسمومیت دانش‌آموزان را پیدا کنند.
چرا که رفتارهای دولت برای عادی‌انگاری شرایط آن هم در حالی که مردم هنوز در بی‌خبری از هویت واقعی عاملان این حوادث به سر می‌برند، ربط بدحالی دانش‌آموزان به استشمام بوی نفتالین و طرح ادعای «دست داشتن دانش‌آموزان شیطان فراری از مدرسه و امتحان در ماجرای مسمومیت» و توسل به برچسب تاریخ مصرف گذشته «سرایت القائات روانی به سایر دانش‌آموزان به دنبال رسانه‌ای شدن اخبار مسمومیت‌ها» و در نهایت، خودداری دولت از تشکیل ستاد بحران و رابط با رسانه‌ها، تلاش‌های ناامیدکننده کابینه سیزدهم برای منحرف کردن اذهان عمومی از واقعیت تلخ‌ترین حادثه در جامعه دانش‌آموزی کشور است. موضوعی که نشان از ضعف وزرای دولت رییسی دارد. دولتی که از همان ابتدا در صدد برقراری عدالت اجتماعی در جامعه بود، حال موضوع به این مهمی را بی‌اهمیت جلوه می‌دهد و حتی حاضر به غیرحضوری کردن مدارس برای یافتن منشاء اصلی این بحران دانش‌آموزان هم نیست. وقتی دانش‌آموزان مدام در استرس و اضطراب احتمال بدشان حال‌شان باشند، طبیعتا توجهی به درس ندارند. چنین امری برای افت تحصیلی آنها بسیار نگران‌کننده است.
مسوولان بی‌مسوول
در همین حال دکتر «سیمین کاظمی» پزشک و جامعه‌شناس در پاسخ به اینکه چرا بعد از گذشت ۵ ماه هنوز برای ماجرای دانش‌آموزان اقدام جدی انجام نشده است، به «جهان‌صنعت» گفت: به نظر می‌رسد، مساله جدی گرفته نمی‌شود و سعی می‌شود با بی‌اهمیت جلوه دادن آن ضرورت بررسی و پیشگیری از آن انکار شود. وزارت آموزش و پرورش مسوول پیگیری این مساله است و تامین سلامت و امنیت دانش‌آموزان در ساعاتی که در مراکز آموزشی هستند، بر عهده این وزارتخانه است. این وزارتخانه تاکنون از برآورده کردن این انتظار حداقلی ناتوان بوده است. والدین دانش‌آموزان یا سرپرستان قانونی آنها می‌توانند علیه آموزش و پرورش اقامه دعوی کنند. نمایندگان مجلس هم اگر در مقابل رای‌دهندگان احساس مسوولیت داشته باشند. این روزها وزیر برکنار شده است اما باید از دستگاه‌های مسوول برقراری امنیت بخواهند که هر چه سریع‌تر مدارس را به فضای عادی برگردانند اما ظاهرا اراده‌ای برای حل این مساله وجود ندارد.
وی با اشاره به عوارض روحی و روانی ادامه‌دار بودن این قضیه اظهار کرد: برخورداری از امنیت و سلامت از حقوق اولیه و ابتدایی هر انسان است که در کمال تاسف و تعجب می‌بینیم در ماه‌های گذشته چنین حقی از دانش‌آموزان دختر سلب شده است. احساس ناامنی و اضطراب مهم‌ترین عارضه این اتفاق است و ممکن است موجب افت تحصیلی و ناامیدی دانش‌آموزان شود. بی‌توجهی به وضعیت مدارس دخترانه و گاها پسرانه این پیام را به دانش‌آموزان که اکثریت دختر هستند، می‌دهد که جان و سلامت آنها برای دولت بی‌اهمیت است و این وضعیت از احساس تعلق و همبستگی آنها با جامعه می‌کاهد و نارضایتی و احساس خشم را در آنها تقویت می‌کند. این جامعه‌شناس درخصوص اینکه چرا وزیر آموزش و پرورش و وزارت بهداشت کماکان ریشه این ماجرا را به گردن دانش‌آموزان می‌اندازند و آن را تلقین و بدحالی می‌نامند، بیان کرد: وزارت آموزش و پرورش مسوول اصلی پیگیری مسمومیت‌ها و حل‌وفصل این مساله است، اما تاکنون به وظیفه‌اش عمل نکرده است.
دکتر کاظمی با اشاره به آسیب‌های اجتماعی ادامه این روند را برای جامعه نگران‌کننده خواند و گفت: ناکارآمدی دستگاه‌های مسوول در مقابله با موضوع بسیار مهم امنیت مدارس و حفظ سلامت دانش‌آموزان از نظر جامعه غیرقابل قبول است. و بدیهی است چنین وضعیتی موجب تشدید نارضایتی در جامعه می‌شود.
نظر شما