اختلال شخصیت دوقطبی چیست؟

اختلال شخصیت دوقطبی در واقع یک نوع بیماری روانی به شمار می آید که روی خُلق افراد تاثیرگذار است. در گذشته اختلال شخصیت دوقطبی را با نام افسردگی - شیدایی می شناختند. در این بیماری روانی فرد دچار نوسانات و تغییرات بسیار شدید در سطح انرژی، تمرکز و توانایی انجام دادن کارهای روزمره خود می شود.

علائم اختلال دوقطبی می تواند در طیف نسبت خفیف تا شدید قرار گیرد. قابل ذکر است بگوییم که این نوع اختلال روانی را با دوره های افسردگی، شیدایی و خلق غیرطبیعی می‌شناسند. اختلال دوقطبی به صورت دوره‌ای است و فرد در طول زندگی خود مدتی را در حالت افسردگی و مدتی را در حالت مانیا، یا همان شیدایی می‌گذراند. البته در بین این دوره‌ها فرد دوره های سالم هم دارد. در واقع این گونه می‌توان گفت که در حالت افسردگی فرد به شدت آرام و افسرده است. اما در حالت شیدایی وضعیت کاملاً برعکس است و فرد از خُلق و خوی بسیار فعالی برخوردار می باشد.

وضعیت آماری اختلال دوقطبی در ایران

به طور کلی می توانیم بگوییم که دورۀ معمول برای آغاز اختلال شخصیت را سن ۲۵ سالگی در نظر می‌گیرند. فراوانی این اختلال روانی نیز چیزی بین ۱ الی ۳ درصد است. علت اختلال دو قطبی به طور دقیق مشخص نشده است، اما می‌توان عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی را از مهم ترین عوامل زمینه ساز برای این بیماری دانست.

لازم به ذکر است بگوییم که مردان و زنان از نظر میزان ابتلا به اختلال شخصیت دوقطبی در وضعیت یکسانی قرار دارند. هر چند ممکن است که علائم اصلی آنها کمی با یکدیگر فرق داشته باشد.

عمده ترین مسائل خانواده های دارای بیماران دوقطبی چیست؟

اختلال شخصیت دوقطبی علاوه بر اینکه فرد بیمار را درگیر می‌کند می‌تواند اثرات منفی و جبران ناپذیری بر روی خانواده و اطرافیان بیمار داشته باشد. خودزنی و خودکشی در بین مبتلایان دوقطبی بیشتر است. بنابراین فرد مبتلا ممکن است دست به چنین کارهایی بزند.

به طور کلی اختلال شخصیت دوقطبی عوارض و پیامدهایی دارد که خانواده و تمامی افرادی را که با فرد مبتلا در ارتباط هستند تحت تاثیر قرار می دهد. از این رو اختلال دوقطبی را می‌توان به عنوان یک بیماری ویرانگر در نظر گرفت که اگر درمان نشود می تواند پیامدهایی همچون ویران شدن خانواده ها، مشاغل و غیره را به همراه داشته باشد. زندگی با فردی که مبتلا به این بیماری است می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد.

تندخویی با عزیزان، مشکلات شغلی و غیره از جمله مسائلی هستند که خانواده‌های دارای بیماران اختلال شخصیت با آن مواجه هستند. در واقع این گونه می توان گفت که خانواده و اطرافیان با فردی روبرو هستند که در دوره‌ای از زندگی خود بسیار پر انرژی، غیر قابل کنترل، دارای اعتماد به نفس بیش از حد و پر حرف است. اما در دوره ای دیگر حالت افسرده دارد و احساس پوچی و بی ارزشی می کند. این فرد ممکن است برای انجام فعالیت ها تمایلی از خود نشان ندهد و بیش از اندازه بخوابد یا حتی دچار بی خوابی باشد که چنین ویژگی ها و رفتارهایی خانواده را دچار چالش بزرگی می‌کند. در چنین شرایطی خانواده و دوستان می توانند با کسب اطلاعات در مورد این بیماری و حمایت از این بیماران به آنها در روند بهبودی و درمانشان کمک کنند.

مبتلایان دوقطبی امکان دارد حالات و رفتارهایی از خود بروز دهند که این رفتارها بر سایر افراد تأثیرگذار باشند و به نوعی جنبه‌های مختلف زندگی خانوادگی را دچار اختلال کنند. همانطور که کمی قبل تر هم اشاره کردیم در طول هر دوره فرد مبتلا به اختلال شخصیت با علائم مختلفی روبرو است که درک، عشق و صبر از طرف خانواده می تواند در بهبودی فرد نقش قابل توجهی داشته باشد.

به طور کلی زندگی با شخص مبتلا به اختلال شخصیت دوقطبی سختی های مخصوص به خود را دارد. در محیط خانه ای که یک فرد مبتلا به اختلال دوقطبی زندگی می‌کند استرس و تنش بسیار زیادی وجود دارد. درماندگی، عصبانیت، ترس و احساس گناه از جمله مسائلی به شمار می‌آیند که خانواده های دارای بیمار دوقطبی با آنها روبرو هستند.