به گزارش سلامت نیوز به نقل از بترهلث، اختلال هراس درمان نشده می تواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به مشکلات در محل کار یا مدرسه شود. خبر خوب این است که اختلال هراس قابل درمان است.
اختلال پانیک
اگر حملات پانیک زیادی را در زمان‌های غیرقابل پیش‌بینی تجربه می‌کنید و به نظر نمی‌رسد محرک یا علت خاصی وجود داشته باشد، ممکن است به شما تشخیص اختلال پانیک داده شود. تجربه اختلال هراس و انواع خاصی از فوبیا با هم معمول است. افرادی که اختلال پانیک را تجربه می‌کنند ممکن است دوره‌هایی با حملات پانیک کم یا بدون حملات پانیک داشته باشند، اما در زمان‌های دیگر ممکن است این حملات را بیشتر تجربه کنند.
حمله پانیک چیست؟
حمله پانیک دوره کوتاهی از اضطراب شدید است که باعث ایجاد احساسات فیزیکی ترس می شود. این موارد می تواند شامل ضربان قلب تند، تنگی نفس، سرگیجه، لرزش و تنش عضلانی باشد. حملات پانیک به طور مکرر و غیرمنتظره رخ می دهد و اغلب به هیچ تهدید خارجی مربوط نمی شود. حمله پانیک می تواند از چند دقیقه تا نیم ساعت طول بکشد. با این حال، اثرات فیزیکی و احساسی حمله ممکن است تا چند ساعت ادامه داشته باشد.
حملات پانیک رایج هستند. تا 35 درصد از جمعیت در دوره ای از زندگی خود دچار حمله پانیک می شوند. حمله پانیک را می توان حمله اضطراب نیز نامید. بدون درمان، حملات پانیک مکرر و طولانی مدت می تواند به شدت ناتوان کننده باشد. ممکن است فرد از ترس تجربه حمله از طیف وسیعی از موقعیت ها (مانند ترک خانه یا تنها ماندن) اجتناب کند.
حملات پانیک چه علائمی دارند؟
در طول حمله پانیک، علائم فیزیکی می توانند خیلی سریع ایجاد شوند. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ضربان قلب تند
- احساس ضعف، سرگیجه یا سبکی سر
- احساس خیلی گرم یا خیلی سرد
- عرق کردن، لرزیدن
- حالت تهوع (احساس بیماری)
- درد در قفسه سینه یا شکم
- تقلا برای نفس کشیدن یا احساس خفگی
- احساس می کنید پاهایتان می لرزد
- احساس جدا شدن از ذهن، بدن یا محیط اطراف خود
بیشتر بدانید: این تپش قلب عصبی است
در طول حمله پانیک ممکن است احساس ترس شدید داشته باشید که می تواند منجر به موارد زیر بشود:
- از دست دادن کنترل
- غش کردن
- داشتن حمله قلبی
- احساس مردن
ممکن است متوجه شوید که از بیرون رفتن به تنهایی یا مکان های عمومی می ترسید زیرا نگران حمله پانیک دیگر هستید. اگر این ترس بسیار شدید شود، ممکن است آگورافوبیا نامیده شود.
چه زمانی ممکن است حملات پانیک داشته باشم؟
حملات پانیک در زمان های مختلف برای همه اتفاق می افتد. برخی از افراد یک حمله پانیک را تجربه می کنند و سپس حمله دیگری را تجربه نمی کنند، یا ممکن است متوجه شوید که آنها را به طور منظم یا چندین بار در مدت زمان کوتاهی تجربه می کنید. ممکن است متوجه شوید که مکان‌ها، موقعیت‌ها یا فعالیت‌های خاصی به نظر می‌رسد باعث حملات پانیک می‌شوند. برای مثال، ممکن است قبل از یک قرار ملاقات استرس‌زا اتفاق بیفتند.
بیشتر حملات پانیک بین 5 تا 20 دقیقه طول می کشد. آنها می توانند خیلی سریع احساس شوند. علائم شما معمولاً در عرض 10 دقیقه به بدترین حالت خود خواهند رسید. همچنین ممکن است علائم حمله پانیک را در مدت زمان طولانی تری تجربه کنید. این ممکن است به این دلیل باشد که شما دچار یک حمله پانیک دوم شده اید یا علائم دیگری از اضطراب را تجربه می کنید.
هنگامی که بدن با خطر فوری روبرو می شود، مغز به سیستم عصبی خودمختار دستور می دهد تا پاسخ "مبارزه" را فعال کند. بدن پر از مواد شیمیایی از جمله آدرنالین است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی می شود. به عنوان مثال، ضربان قلب و تنفس تسریع می شود و خون به عضلات منتقل می شود تا برای مبارزه فیزیکی یا فرار آماده شود.
گفته می‌شود که حمله پانیک زمانی رخ می‌دهد که پاسخ «بجنگ یا فرار کن» آغاز می‌شود اما هیچ خطری در حال وقوع نیست. فرد ممکن است علائم حمله پانیک را در موقعیت‌های بی‌ضرر و ظاهراً بدون استرس، مانند تماشای تلویزیون یا هنگام خواب تجربه کند.
برخی از عواملی که می توانند بدن را برای فعال کردن نامناسب پاسخ «فرار یا مبارزه» تحریک کنند عبارتند از:
- استرس مزمن (مداوم) : این باعث می شود بدن سطوح بالاتر از حد معمول مواد شیمیایی استرس مانند آدرنالین تولید کند.
- استرس حاد (مانند تجربه یک رویداد آسیب زا): می تواند به طور ناگهانی بدن را با مقادیر زیادی از مواد شیمیایی استرس پر کند.
- هیپرونتیلاسیون معمولی: تعادل گازهای خون را به هم می زند زیرا دی اکسید کربن کافی در خون وجود ندارد.
- ورزش شدید بدنی: برای برخی افراد، ممکن است واکنش‌های شدیدی ایجاد کند.
- مصرف بیش از حد کافئین: کافئین موجود در قهوه، چای و سایر نوشیدنی ها یک محرک قوی است.
- بیماری: ممکن است باعث تغییرات فیزیکی شود.
- تغییر ناگهانی محیط: مانند راه رفتن در یک محیط شلوغ، گرم یا گرفتگی.
برخی از علائم رایج در حملات پانیک نیز ممکن است در برخی شرایط فیزیکی رخ دهد. برخی از داروها و داروها - مانند آرام بخش ها، الکل و کافئین - ممکن است علائمی شبیه هراس ایجاد کنند.
بیشتر بدانید: تفاوت حمله قلبی و حمله پانیک در چیست؟
چه چیزی به مدیریت حملات پانیک کمک می کند؟
حملات پانیک می تواند ترسناک باشد، اما کارهایی وجود دارد که می توانید برای کمک به خود در مقابله با آن انجام دهید؛ نوشتن آنها و نگه داشتن آنها در جایی آسان برای یافتن کمک می کند.
در طول حمله پانیک:
- روی تنفس خود تمرکز کنید. با این کار می توانید به تمرکز بر روی تنفس آهسته به داخل و خارج در حین شمردن تا پنج کمک کنید.
- روی حواس خود تمرکز کنید. به عنوان مثال، شیرینی یا آدامس با طعم نعناع را بچشید، یا چیزی نرم را لمس کنید یا در آغوش بگیرید.
پس از حمله پانیک
به مراقبت از خود فکر کنید. توجه به آنچه بدن شما پس از حمله پانیک به آن نیاز دارد بسیار مهم است. برای مثال، ممکن است لازم باشد در جایی آرام استراحت کنید یا چیزی بخورید یا بنوشید.
به کسی که اعتماد دارید بگویید. اگر احساس می کنید که بیان کردن این مورد می تواند به شما کمک کند که به کسی اطلاع دهید که دچار حمله پانیک شده اید. ذکر این نکته که چگونه آنها ممکن است متوجه شوند که شما با یک حمله دیگر درگیر شده اید و یا اینکه چگونه می خواهید به شما کمک کنند می تواند بسیار مفید باشد.
اختلال پانیک و حساسیت بالا
برخی از تحقیقات نشان می دهد که افرادی که مبتلا به اختلال پانیک هستند ممکن است به تجربیات حسی (مانند نور خورشید، بوها و تغییرات آب و هوا) بسیار حساس باشند، اما هنوز شواهد کافی برای گفتن قطعی وجود ندارد. همچنین مشخص نیست که آیا داشتن سطح بالایی از حساسیت به این نوع محرک ها چیزی است که ممکن است باعث ایجاد اختلال هراس در شما شود یا اینکه ممکن است ناشی از ابتلا به آن باشد.
همیشه به دنبال مشاوره حرفه ای باشید
اگر مطمئن نیستید که علائم شما یا علائم شخص دیگری نشان دهنده حمله پانیک است، همیشه به دنبال مشاوره پزشکی باشید. در مواقع اضطراری، سه صفر (۱۱۵) را برای آمبولانس شماره گیری کنید.
مهم است که برای معاینه به پزشک خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید که علائم مکرر مانند هراس فیزیکی به دلیل بیماری نیست، از جمله:
- دیابت
- آسم
- مشکلات گوش داخلی
- پرکاری تیروئید (غده تیروئید پرکار)
- شکایات قلبی
- پرکاری تیروئید پس از زایمان
پیشنهادات خودیاری
پیشنهاداتی در مورد چگونگی مقابله با حمله پانیک عبارتند از:
- از «خود گفتاری» که توجه شما را بر علائم شما متمرکز می کند اجتناب کنید – به خود نگویید «هراس را متوقف کنید!» یا «آرام باشید!»
- به خود یادآوری کنید که علائم حمله پانیک ناراحت کننده است، اما تهدید کننده زندگی نیست. به خودتان اطمینان دهید که قبلاً این احساسات را احساس کرده اید و هیچ اتفاق بدی برای شما نیفتاده است.
- توجه خود را بر روی چیزی خارج از بدن و علائم خود متمرکز کنید. برای مثال، با سه شمارش معکوس از 100، حواس خود را پرت کنید، کلمات یک آهنگ مورد علاقه را به خاطر بیاورید یا روی مناظر و صداهای اطراف خود تمرکز کنید.
- فرار از موقعیت فقط این تصور را تقویت می کند که حملات پانیک شما غیرقابل تحمل هستند. اگر بنشینید و اجازه دهید علائم از بین بروند، به توانایی خود برای مقابله اعتماد خواهید کرد.
گزینه های درمانی پزشکی
اگر علائم اضطراب جسمانی ناشی از بیماری‌های جسمانی مانند دیابت یا پرکاری تیروئید باشد، درمان مناسب برای این بیماری‌ها باید از عود علائم مشابه پانیک جلوگیری کند. اگر حملات پانیک به دلیل اضطراب باشد، گزینه های درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- داروها
- روان درمانی، از جمله رفتار درمانی شناختی
- بیوفیدبک درمانی
- تکنیک های مدیریت استرس
- تکنیک های صحیح تنفس
- تکنیک های آرام سازی
- یادگیری مهارت های حل مسئله
- تنظیم سبک زندگی، مانند توجه به رژیم غذایی، ورزش و خواب.
دارو
پزشکان ممکن است برای درمان اختلال پانیک دارو تجویز کنند. انواع مختلف دارو می تواند موثر باشد، از جمله:
- داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs)
- مسدود کننده های بتا
- داروهای ضد اضطراب مانند بنزودیازپین ها
- داروهای ضدافسردگی SSRI و SNRI معمولاً برای درمان افسردگی استفاده می شوند،
داروهای ضد افسردگی SSRI و SNRI معمولا برای درمان افسردگی استفاده می شوند، اما می توانند به درمان علائم اختلال هراس نیز کمک کنند. ممکن است چندین هفته طول بکشد تا شروع به کار کنند. این داروها همچنین ممکن است عوارض جانبی مانند سردرد، حالت تهوع یا مشکل در خواب ایجاد کنند. این عوارض جانبی معمولاً شدید نیستند، به خصوص اگر با دوز کم شروع شود و در طول زمان به آرامی افزایش یابد. در مورد هر گونه عوارض جانبی که ممکن است تجربه کنید با پزشک خود صحبت کنید.
بتابلوکرها می توانند به کنترل برخی از علائم فیزیکی اختلال هراس مانند ضربان قلب سریع، تعریق و لرزش کمک کنند. اگرچه پزشکان معمولاً بتا بلوکرها را برای اختلال پانیک تجویز نمی کنند، این دارو ممکن است در شرایط خاصی قبل از حمله پانیک مفید باشد.
بنزودیازپین ها، که داروهای آرام بخش ضد اضطراب هستند، می توانند در کاهش سریع علائم حمله پانیک بسیار موثر باشند. با این حال، برخی از افراد نسبت به این داروها تحمل می‌کنند و برای رسیدن به همان اثر به دوزهای بالاتر و بالاتر نیاز دارند. حتی برخی افراد به آنها وابسته می شوند. بنابراین، در صورت نیاز، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است آنها را فقط برای مدت کوتاهی تجویز کند.
هم روان درمانی و هم دارو درمانی ممکن است مدتی طول بکشد تا کار کنند. بسیاری از افراد قبل از اینکه بهترین دارو را برای خود بیابند، بیش از یک دارو را امتحان می کنند. یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی می تواند با شما همکاری کند تا بهترین دارو، دوز و مدت درمان را برای شما بیابد. یک سبک زندگی سالم همچنین می تواند به مبارزه با اختلال هراس کمک کند. مطمئن شوید که به اندازه کافی بخوابید و ورزش کنید، یک رژیم غذایی سالم داشته باشید و برای حمایت به خانواده و دوستانی که به آنها اعتماد دارید مراجعه کنید.
روان درمانی
درمان شناختی رفتاری (CBT)، یک نوع روان درمانی مبتنی بر تحقیقات، معمولا برای درمان اختلال هراس استفاده می شود. CBT روش های مختلف تفکر، رفتار و واکنش به احساساتی را که در حین یا قبل از حمله پانیک رخ می دهد، به شما می آموزد. زمانی که یاد بگیرید به احساسات فیزیکی اضطراب و ترس در طول حمله پانیک واکنش متفاوتی نشان دهید، حملات ممکن است کمتر شوند.
مواجهه درمانی یک روش متداول CBT است که بر رویارویی با ترس ها و باورهای مرتبط با اختلال هراس تمرکز می کند تا به شما کمک کند در فعالیت هایی که از آنها اجتناب کرده اید شرکت کنید. نوردهی درمانی گاهی همراه با تمرینات تمدد اعصاب استفاده می شود.
چگونه تفاوت میان اختلالات اضطرابی و حمله پانیک را تشخیص دهیم؟
حملات پانیک شامل دوره‌هایی شدید و ناگهانی از ترس یا احساس عذاب می‌شوند که مدت زمان کوتاهی تجربه می‌شوند (چیزی حدود ۱۰ دقیقه). این حملات حداقل چهار علامت از علائم زیر را دارند:
- عرق زیاد
- تپش قلب
- احساس ترسی ناگهانی و پریشان‌کننده
- تنگی نفس
- درد در قفسه سینه
- احساس خفگی
- ترس از مُردن
- رعشه
- گُرگرفتگی یا لرز از سرما
- سرگیجه
- تهوع
- کرختی یا گزگز در دست‌ها و پاها یا در تمام بدن
- احساس قطع ارتباط با دنیا
اختلال پانیک و حملات پانیک یکی نیستند. یک اختلال پانیک شامل حملات مکرر پانیک می‌شود. این حملات همراه با ترسی مداوم از تجربه‌ی حملات پانیک در آینده‌اند و معمولا فرد از موقعیت‌هایی که فکر می‌کند ممکن است سبب حمله پانیکش شود یا از یادآوری حملات گذشته‌اش به شدت اجتناب می‌کند. تمام حملات پانیک ناشی از اختلالات پانیک نیستند. دیگر علت‌هایی که می‌توانند عامل یک حمله پانیک باشند شامل موارد زیر می‌شوند:
علت اصلی حملات پانیک در افراد متفاوت است و شاید نتوان یک علت قطعی برای آن پیدا کرد؛ اما معلوم شده که مغز و سیستم عصبی، نقش مهمی در واکنش‌های اضطرابی یا ترس در موقعیتی خاص دارند
- حملات قلبی
- فوبیای اجتماعی (اضطراب اجتماعی)
- هیپوگلیسمی (افت قند خون)
- اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD)
- آگورافوبیا (ترس از عدم توانایی برای فرار مثلا بودن در جمعیت یا پرواز با هوایپما)
- افتادگی دریچه میترال
- پُرکاری تیروئید
اختلال عمومی اضطراب، یک نگرانی و اضطراب بی‌نهایت و غیرواقعی طی یک دوره‌ی دست‌کم شش ماهه است و حداقل سه علامت از علائم زیر را دارد:
- تنش عضلانی
- خستگی
- تغییرات شخصیتی مانند منزوی شدن
- مشکل در تمرکز
- اختلالات خواب
- بیقراری
- تحریک‌پذیری عصبی یا خشم انفجاری
اختلالات فوبیا (اضطرابی) شامل ترس‌های شدید و پیوسته و مکرر از چیزهایی خاص (مثلا حشرات، خون) یا موقعیت‌های بخصوصی (مثلا صحبت در جمع، ارتفاع) می‌شوند. قرار گرفتن در معرض چنین چیزها یا موقعیت‌هایی ممکن است برانگیزاننده‌ی یک حمله پانیک باشد. نمونه‌هایی از اختلالات اضطراب، آگوروفوبیا و اضطراب اجتماعی هستند.
اختلال استرسی پس از سانحه شامل یک سری از واکنش‌های هیجانی می‌شود. این واکنش‌ها می‌توانند نتیجه‌ی موارد زیر باشند:
- موقعیت‌های نزدیک به مرگ، مثلا زلزله، سیل، آتش سوزی، تصادف و ... یا مرگ
- تجربیاتی که سلامت جسمی خود فرد یا فردی دیگر را تهدید می‌کنند
این موقعیت‌های تکانشی ممکن است در خواب‌ها و افکار فرد ظاهر شده و با احساس ترس، ناامیدی و خوف مکررا تجربه شوند. رفتارهای فرد معمولا شامل موارد زیر می‌شود:
- بی‌نهایت مراقب و گوش به زنگ بودن
- مشکل در خواب
- احساس کلی اندوه و محکوم به شکست بودن
- اجتناب از مردم، فعالیت‌ها یا جاهایی که احساسات بد را در فرد برانگیخته می‌کنند
- مشکل در تمرکز
برای پیشگیری از حملات پانیک چه می‌توان کرد؟
طی جلسات روان‌درمانی، درمانگر به شما یاد می‌دهد چگونه نسبت به موقعیت‌هایی که موجب حملات پانیک‌تان می‌شوند جور دیگری پاسخ دهید و در کنار آن با مصرف داروهای تجویزشده بتوانید از وقوع این حملات جلوگیری کنید. توصیه‌های زیر نیز کمک زیادی به شما می‌کنند:
- به طور منظم ورزش کنید.
- استرستان را مدیریت کنید.
- کمتر کافئین مصرف کنید.
- یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.
- پیش از مصرف هرگونه مکمل بدون نسخه‌ای ابتدا با پزشکتان مشورت کنید.
کلام پایانی
حملات پانیک در برخی موارد می‌توانند بی‌نهایت دردناک و ناراحت‌کننده باشند، چه از نظر جسمی و چه از لحاظ روانی. این حملات ممکن است روتین روزانه‌تان را به هم بریزند و بر سلامت روانتان اثر بگذارند. بنابراین اقدام به موقع برای درمان می‌تواند در پیشگیری از وقوع حملات در آینده نقش مهمی داشته باشد. علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، تپش قلب، از حال رفتن، سرگیجه و ضعف را نباید نادیده گرفت و صرفا به اضطراب ربط داد، بلکه باید آنها را ارزیابی پزشکی و تخصصی کرد.
نظر شما