تجزیه و تحلیل مایع منی semen analysis :
آنالیز مایع منی ، آزمایش اسپرم و منی مرد است. همچنین به عنوان آزمایش شمارش اسپرم یا تست باروری مردانه شناخته می شود، نتایج آن نشان می دهد که چه تعداد اسپرم آزاد می شود، همچنین چگونه شکل می گیرد و چقدر خوب حرکت می کند.
اگر قبل از مراجعه به پزشک، علاقه مند به نحوه ی خواندن جواب آزمایش چکاپ کامل هستید، می توانید با ما همراه باشید.
چرا باید آنالیز منی انجام داد؟
اگر شما و همسرتان برای باردار شدن مشکل دارید ، یکی از اولین آزمایشاتی که پزشک شما احتمالاً از شما درخواست خواهد کرد، آنالیز مایع منی است.در حالی که هم مردان و هم زنان ممکن است مشکلاتی داشته باشند، مسائل مربوط به باروری مردان می تواند در نیمی از موارد ناباروری نقش داشته باشد. و ناباروری مردان اغلب به دلیل تولید کم اسپرم ایجاد می شود.
لیل دیگری که ممکن است نیاز به تجزیه و تحلیل مایع منی داشته باشید، اطمینان از موفقیت آمیز بودن وازکتومی (روشی برای جلوگیری از بارداری ) است. معمولاً 8 تا 16 هفته پس از جراحی انجام می شود تا ببینیم آیا هنوز هم اسپرم سالمی تولید می کنید یا خیر.
ارائه نمونه سِمِن
برای آزمایش مایع منی، پزشک از شما نمونه مایع منی می خواهد:
احتمالاً از شما خواسته می شود که در یک ظرف جمع آوری در یک اتاق خصوصی در مطب پزشک خود انزال کنید.
گاهی اوقات می توانید نمونه خود را در خانه جمع آوری کنید. اگر چنین است، باید آن را در دمای اتاق نگه دارید و ظرف 1 ساعت به پزشک یا آزمایشگاه خود ببرید. برخی از پزشکان یک کاندوم مخصوص به شما می دهند که منی شما را در حین رابطه جنسی جمع می کند .
هنگام جمع‌آوری نمونه از روان‌کننده‌ها استفاده نکنید، زیرا می‌توانند روی اسپرم شما تأثیر بگذارند.
آماده شدن برای تجزیه و تحلیل مایع منی
چند نکته وجود دارد که قبل از ارائه نمونه باید در نظر داشته باشید:
- ممکن است پزشک از شما بخواهد که 2 تا 5 روز قبل از انجام آزمایش، رابطه جنسی یا خودارضایی نداشته باشید تا مطمئن شود تعداد اسپرم شما تا حد امکان بالا خواهد بود.
- بیش از 2 هفته قبل از آزمایش از انزال خودداری نکنید. این می تواند منجر به نمونه ای با اسپرم هایی شود که فعالیت کمتری دارند.
- بهتر است قبل از تجزیه مایع منی الکل مصرف نکنید.
شما همچنین باید در مورد هر گونه دارو یا مکمل های گیاهی که مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید. داروهایی که می توانند بر نتایج شما تأثیر بگذارند عبارتند از:
- تستوسترون
- استروئیدهای آنابولیک
- ماری جوانا
- مواد افیونی
نتایج تست آنالیز مایع منی
هنگامی که آزمایشگاه نمونه مایع منی شما را دریافت می کند، آن را زیر میکروسکوپ بررسی می کند. این اطلاعات انبوهی از جمله:
- چند اسپرم وجود دارد (غلظت).
- نحوه حرکت اسپرم شما (تحرک)
- اسپرم شما چه شکلی است (مورفولوژی).
آزمایش PSA
آزمایش PSA یک آزمایش خون است که عمدتاً برای غربالگری سرطان پروستات استفاده می شود.
این آزمایش میزان آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) را در خون شما اندازه گیری می کند. PSA پروتئینی است که توسط بافت سرطانی و غیرسرطانی پروستات تولید می‌شود، غده کوچکی که در زیر مثانه مردان قرار دارد.
PSAبیشتر در مایع منی یافت می شود که در پروستات نیز تولید می شود. مقادیر کمی از PSA معمولاً در خون گردش می کند.
آزمایش PSA می تواند سطوح بالای PSA را که ممکن است نشان دهنده وجود سرطان پروستات باشد، تشخیص دهد. با این حال، بسیاری از شرایط دیگر، مانند پروستات بزرگ یا ملتهب، نیز می تواند سطح PSA را افزایش دهد.
چرا این آزمایش انجام می شود؟
سرطان پروستات شایع است و یکی از علل شایع مرگ ناشی از سرطان است. تشخیص زودهنگام ممکن است ابزار مهمی در دریافت درمان مناسب و به موقع باشد.سرطان پروستات می تواند باعث افزایش سطح PSA شود. با این حال، بسیاری از شرایط غیر سرطانی نیز می توانند سطح PSA را افزایش دهند . آزمایش PSA می تواند سطوح بالای PSA را در خون تشخیص دهد، اما اطلاعات تشخیصی دقیقی در مورد وضعیت پروستات ارائه نمی دهد.
تست PSA تنها یک ابزار مورد استفاده برای غربالگری علائم اولیه سرطان پروستات است. یکی دیگر از تست های غربالگری رایج که معمولا علاوه بر آزمایش PSA انجام می شود، معاینه فیزیکی رکتوم است.
معاینه فیزیکی رکتوم
در این آزمایش، پزشک یک انگشت روغن کاری شده و دستکش دار را وارد راست روده شما می کند تا به پروستات برسد. با احساس یا فشار دادن روی پروستات، پزشک ممکن است بتواند تشخیص دهد که آیا توده‌های غیرطبیعی یا مناطق سفت دارد.
نه آزمایش PSA و نه آزمایش رکتوم اطلاعات کافی برای تشخیص سرطان پروستات در اختیار پزشک شما قرار نمی دهند. نتایج غیرطبیعی در این آزمایشات ممکن است باعث شود پزشک شما بیوپسی پروستات را توصیه کند.
در طول بیوپسی پروستات، نمونه هایی از بافت پروستات برای بررسی آزمایشگاهی برداشته می شود. تشخیص سرطان بر اساس نتایج بیوپسی است.
دلایل دیگر برای آزمایش PSA
برای کسانی که قبلاً سرطان پروستات تشخیص داده شده است، آزمایش PSA ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:
- قضاوت در مورد اثربخشی یک درمان
- بررسی سرطان عود کننده
تست DHEA چیست؟
این آزمایش خون اغلب برای زنانی انجام می شود که به نظر می رسد هورمون های مردانه زیادی دارند. همچنین زمانی که یک زن میل جنسی کم دارد و پسری خیلی زود به سن بلوغ می رسد، می توان این کار را انجام داد.
DHEAمخفف دهیدرواپی آندروسترون است. این هورمونی است که در غدد فوق کلیوی، بالای کلیه ها یافت می شود و به ساخت هورمون های دیگر مانند تستوسترون در مردان و استروژن در زنان کمک می کند. سطح DHEA طبیعی شما در بزرگسالی در بالاترین حد خود قرار دارد. با افزایش سن آنها کمتر می شوند. در غدد آدرنال و کبد ، DHEA به DHEA-S (DHEA-sulfate) تغییر می کند.
آزمایش DHEA-S برای بررسی اینکه آیا غدد فوق کلیوی شما به خوبی کار می کنند انجام می شود. این مقدار DHEA-S در جریان خون شما را اندازه گیری می کند.
سطوح DHEA-S بالا
در زنان، این می تواند علائمی مانند:
- بدون دوره قاعدگی
- موهای زیاد بدن و صورت
- آکنه زیاد
- ریزش مو
- مشکلات باروری
- سایر ویژگی‌هایی که معمولاً در مردان یافت می‌شود، از جمله صدای کلفت، نداشتن سینه ، طاسی با الگوی مردانه ، و بزرگ شدن سیب آدم
- عضلات حجیم تر
DHEA بیش از حد در مردان ممکن است خیلی قابل توجه نباشد. سطوح بالای DHEA-S در کودکان می تواند باعث رشد زود هنگام موهای ناحیه تناسلی یا زیر بغل شود.
آمادگی های قبل از آزمایش :
لازم نیست قبل از آزمایش کار خاصی انجام دهید. اما اگر از مکمل DHEA-S یا داروهایی مانند داروهای ضد دیابت که دارای DHEA هستند، استفاده می کنید به پزشک خود اطلاع دهید. مکمل هایی که دارای برچسب "افزایش دهنده عملکرد ورزشی" هستند نیز ممکن است حاوی DHEA باشند. اگر شما یک خانم هستید، پزشک ممکن است آزمایش را یک هفته قبل یا بعد از پریود انجام دهد. به این دلیل که قاعدگی بر سطح DHEA شما تأثیر می گذارد. این آزمایش با بررسی خون فرد انجام می گیرد.
نتایج
محدوده طبیعی DHEA-S به سن، جنس، سلامتی و حتی روشی که آزمایشگاه نتایج را اندازه گیری می کند بستگی دارد. سطح نرمال به این معنی است که غدد فوق کلیوی شما درست کار می کنند.
سطح بالای DHEA-S ممکن است به این معنی باشد که ممکن است:
- سرطان آدرنال یا تومور
- بیماری کوشینگ که می تواند باعث ایجاد چربی در پشت گردن و شکم، پری صورت، کبودی پوست و رشد موهای زائد شود.
- هیپرپلازی آدرنال ، وضعیتی که غده فوق کلیوی شما را بیش از حد فعال می کند
- سندرم تخمدان پلی کیستیک که باعث از بین رفتن تعادل هورمون های جنسی می شود و اغلب منجر به ناباروری می شود.
سطح پایین DHEA-S ممکن است به این معنی باشد:
- غده فوق کلیوی آسیب دیده
- بیماری آدیسون، یک بیماری نادر که باعث ضعف عضلات، کمبود انرژی، کاهش وزن و فشار خون پایین می شود .
- هیپوفیز، یک بیماری هورمونی نادر است که می تواند منجر به خستگی، کاهش میل جنسی، ناباروری، کاهش وزن و کوتاهی قد در کودکان شود.
DHT دی هیدروتستوسترون
این آزمایش میزان دی هیدروتستوسترون خون را اندازه گیری می کند.DHT هورمونی است که از تستوسترون مشتق شده است و به طور مستقیم با طاسی مردانه و زنانه، رشد جنسی در بلوغ، آکنه و بزرگ شدن پروستات و سرطان پروستات مرتبط است. این هورمون مسئول ایجاد خصوصیات جنسی مردانه در دوران بلوغ ، زمخت شدن صدا، افزایش توده عضلانی و موهای بدن، رشد آلت تناسلی، بیضه ها و کیسه بیضه، شروع تولید اسپرم و همچنین تغییر در نحوه شروع ذخیره چربی در بدن است. با افزایش سن، نقش DHT بارزتر می شود زیرا هورمون شروع به ایفای نقش در حفظ توده عضلانی کلی می کند. همچنین باعث افزایش سلامت جنسی و باروری می شود.
چرا آزمایش دی هیدروتستوسترون را انجام دهیم؟
کمک می کند تا علت طاسی در مردان و زنان مشخص شود، دلیل اینکه قاعدگی در زنان به تعویق می افتد و الگوهای مردانه ای مانند افزایش رشد مو و آکنه ایجاد می شود، و همچنین درمان برای تنظیم سطح این هورمون را پیگیری می کند. اگر علائم سطح DHT پایین یا بالا دارید، باید آزمایش شوید.
آزمایش تستوسترون چیست؟
پزشک شما از این آزمایش می تواند برای تشخیص بیماری های ناشی از کاهش یا افزایش تستوسترون که در بیضه های یک مرد تولید می شود استفاده کند.
همچنین در دوران بلوغ ، تستوسترون ماهیچه‌های اقایان را می سازد, باعث خشوت وزمختی صدا می شود ، ایجاد مو روی سینه‌ها و باعث رشد آلت تناسلی مردانه می شود. در طول زندگی یک مرد، این هورمون همچنین به تولید اسپرم و حفظ میل جنسی آنها کمک می کند .
زنان نیز به مقدار خیلی کم تستوسترون تولید می کنند، که باعث تنظیم هورمون ها می شود.
تست تستوسترون چه چیزی را اندازه گیری می کند؟
در آقایان، آزمایش تستوسترون می تواند به یافتن دلیل مشکلات جنسی، سخت باردار شدن همسر و یا بررسی مشکلات سطح پایین هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز کمک کند.
در خانم‌ها، این آزمایش می‌تواند دلیل پریود نشدن، باردار شدن سخت یا رشد موی مردانه روی سینه یا صورت را پیدا کند. پزشکان همچنین می توانند از آن برای کمک به تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک ( PCOS ) استفاده کنند که باعث افزایش تستوسترون می شود.
در طول آزمایش چه اتفاقی می افتد؟
این یک آزمایش خون ساده است که معمولاً در اوایل صبح، زمانی که سطح تستوسترون شما در بالاترین حد است، انجام می شود. مقداری خون از ورید بازوی شما گرفته می شود. در صورت مصرف هر گونه دارو یا داروهای گیاهی به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از داروها می توانند بر نتایج آزمایش شما تأثیر بگذارند. از آنجایی که سطح تستوسترون از روز به روز و ساعت به ساعت متفاوت است، در صورت مشاهده سطح پایین یا بالا، آزمایش معمولاً تکرار می شود.
منابع :
https://www.webmd.com/infertility-and-reproduction/guide/what-is-semen-analysis
https://www.webmd.com/healthy-aging/aging-dhea-test
https://www.healthtestingcenters.com/test/dht-dihydrotestosterone/
https://www.webmd.com/a-to-z-guides/testosterone-test
نظر شما