به گزارش سلامت نیوز به نقل از وری ول هلث ،بیماری های خودایمنی گروهی از بیماری ها هستند که زمانی رخ می دهند که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به سلول های سالم حمله می کند. تشخیص بیماری های خودایمنی می تواند یک فرآیند طولانی باشد: تشخیص دقیق یک بیماری خودایمنی می تواند بیش از پنج سال طول بکشد.

• هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند تمام 80 نوع بیماری خودایمنی را تشخیص دهد.
• با این حال، برخی از آزمایش‌های خون که در همه آزمایشگاه ها قابل انجام شدن هستند می‌توانند نشان دهند که آیا یک فرآیند التهابی در بدن شما در جریان است یا خیر، که مشخصه بیماری‌های خودایمنی است یا خیر و به تعیین راه تشخیص صحیح کمک می‌کند.

آزمایشات تخصصی بیشتری برای تشخیص دقیق بیماری در دسترس است.

پروتئین واکنشی سی (CRP)

این آزمایش برای اندازه گیری سطح CRP، پروتئینی که توسط کبد تولید می شود و در پاسخ به التهاب در جریان خون آزاد می شود، استفاده می شود. تغییرات در سطح CRP می تواند التهاب فعال در بدن ناشی از بیماری های خودایمنی، عفونت باکتریایی یا قارچی، یا سایر شرایط مزمن مانند دیابت نوع 2 و آرتروز را نشان دهد.

تفسیر سطوح CRP به شرح زیر است:

کمتر از 0.3 میلی گرم در دسی لیتر:

طبیعی است (این سطحی است که در بیشتر بزرگسالان سالم دیده می شود.)

0.3 تا 1.0 میلی گرم در دسی لیتر:

افزایش طبیعی یا جزئی (این را می توان در چاقی، بارداری، افسردگی، دیابت، سرماخوردگی، التهاب لثه، پریودنتیت، سبک زندگی بی تحرک، سیگار کشیدن و پلی مورفیسم های ژنتیکی مشاهده کرد.)

1.0 تا 10.0 میلی گرم در دسی لیتر: افزایش متوسط (این نشان دهنده التهاب سیستمیک است، مانند آرتریت روماتوئید ، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)، یا سایر بیماری های خود ایمنی، بدخیمی ها، انفارکتوس میوکارد، پانکراتیت و برونشیت )

بیش از 10.0 میلی گرم در دسی لیتر:

افزایش قابل توجه (این نشان دهنده عفونت های باکتریایی حاد، عفونت های ویروسی، واسکولیت سیستمیک و ترومای بزرگ است.)

بیش از 50.0 میلی گرم در دسی لیتر:

افزایش شدید (علت ممکن است عفونت های حاد باکتریایی باشد.)

برای اینکه بدانید نحوه ی خواندن جواب آزمایش چکاپ کامل چگونه است این مطلب را بخوانید.

میزان رسوب گلبول قرمز (ESR)

تست ESR سرعت جمع‌آوری گلبول‌های قرمز خون (گلبول‌های قرمز) را در انتهای لوله آزمایشی حاوی نمونه خون اندازه‌گیری می‌کند. به طور معمول، گلبول های قرمز خون نسبتاً آهسته ته نشین می شوند. سرعت بالاتر از حد طبیعی ممکن است نشان دهنده التهاب در بدن باشد. این می تواند نشان دهنده یک بیماری خودایمنی، عفونت، سرطان، بیماری مزمن کلیوی یا سایر شرایط التهابی باشد.

در صورت داشتن علائم یک اختلال التهابی مانند سردرد، تب، کاهش وزن و سفتی مفاصل، پزشک ممکن است این آزمایش را تجویز کند. ESR همچنین می تواند برای تشخیص و نظارت بر بیماری های خود ایمنی استفاده شود.

محدوده طبیعی ESR عبارتند از:

• 0 تا 15 میلی متر در ساعت برای مردان زیر 50 سال
• 0 تا 20 میلی متر در ساعت برای مردان بالای 50 سال
• 0 تا 20 میلی متر در ساعت برای زنان زیر 50 سال
• 0 تا 30 میلی متر در ساعت برای زنان بالای 50 سال
• 0 تا 10 میلی متر در ساعت برای کودکان
• 0 تا 2 میلی متر در ساعت برای نوزادان

ESR بسیار بالا می تواند نشان دهنده لوپوس ، پلی میالژی روماتیکا و آرتریت روماتوئید باشد.

آنتی بادی های ضد هسته ای (ANA)

آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با مواد خارجی مانند ویروس ها و باکتری ها می سازد. اما یک آنتی بادی ضد هسته ای به سلول های سالم خود شما حمله می کند. "ضد هسته ای" نامیده می شود زیرا هسته (مرکز) سلول ها را هدف قرار می دهد. بنابراین، اگر آزمایش ANA آنتی بادی های ضد هسته ای را در خون شما پیدا کند، ممکن است به این معنی باشد که شما یک اختلال خود ایمنی دارید. با این حال، تا 15٪ از افراد سالم می توانند ANA با تیتر پایین مثبت و بدون هیچ گونه بیماری خودایمنی زمینه ای داشته باشند.

این تست که عمدتاً برای تشخیص SLE ( لوپوس منتشر یا لوپوس اریتماتوس سیستمیک ) استفاده می شود، سطح آنتی بادی یا تیتر را اندازه گیری می کند و معمولاً برای وجود آنتی بادی ، مثبت یا زمانی که هیچ آنتی بادی تشخیص داده نمی شود ، منفی اندازه گیری می شود. وجود ANA تشخیص SLE را تایید نمی کند، اما کمبود ANA باعث می شود احتمال این تشخیص بسیار کمتر شود. در حالی که ANA اغلب برای تشخیص لوپوس استفاده می شود، این آنتی بادی ها گاهی اوقات می توانند موجب سایر اختلالات خودایمنی سیستمیک (دلیل التهاب در سراسر بدن) مانند آرتریت روماتوئید، اسکلرودرمی یا سندرم شوگرن شوند.

در صورت داشتن علائم بیماری خودایمنی مانند تب، خستگی، بثورات پروانه ای، درد عضلانی و درد مفاصل، پزشک شما ممکن است آزمایش ANA را تجویز کند.

سنجش ایمونوسوربنت مرتبط با آنزیم (ELISA)

آزمایش الیزا تعدادی آنتی بادی یا آنتی ژن خاص را در نمونه خون تشخیص می دهد. پزشک شما می‌داند که چه وضعیتی باعث علائم شما می‌شود، به همین علت خون شما را برای آنتی‌بادی‌های خاصی که می‌توان در آن بیماری یافت، آزمایش کند. به عنوان مثال، در مورد آرتریت روماتوئید، تست ELISA می تواند برای بررسی بسیاری از نشانگرها، استفاده شود. محدوده نرمال و غیر طبیعی بر اساس آنتی ژن مورد بررسی متفاوت خواهد بود. برای برخی شرایط، تشخیص یک آنتی بادی خاص ممکن است طبیعی باشد.

فاکتور روماتوئید (RF)

آزمایش RF وجود فاکتور روماتوئید را بررسی می کند، پروتئینی که توسط سیستم ایمنی تولید می شود و می تواند به اشتباه به مفاصل، غدد یا سلول های سالم حمله کند. معمولاً برای تشخیص آرتریت روماتوئید استفاده می شود، اما می تواند آرتریت نوجوانان، لوپوس، عفونت های خاص مانند سل، برخی از انواع سرطان مانند لوسمی و سایر اختلالات خود ایمنی را نیز تشخیص دهد.

حدود 20 درصد از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید دارای مقدار کمی فاکتور روماتوئید در خون خود یا بدون فاکتور روماتوئید هستند. بنابراین حتی اگر نتایج شما طبیعی باشد، پزشک شما ممکن است آزمایش‌های بیشتری مانند آزمایش آنتی‌بادی‌های پپتید سیترولینه سیکلیک را برای تأیید یا رد آرتریت روماتوئید تجویز کند.

آنتی بادی های Anti-cyclic Citrullinated Peptide (Anti-CCP)

آنتی بادی های ضد CCP که آنتی بادی های CCP نیز نامیده می شوند، نوعی آنتی بادی به نام اتوآنتی بادی هستند. آنتی بادی ها و اتوآنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که توسط سیستم ایمنی ساخته می شوند. آزمایش آنتی بادی CCP سطح این اتوآنتی بادی ها را اندازه گیری می کند. اگر آنتی بادی CCP در خون شما یافت شود، می تواند نشانه ای از آرتریت روماتوئید باشد.

نتایج معمولاً فقط به عنوان مثبت یا منفی فهرست می شوند. نتیجه آزمایش معمولاً همراه با نتیجه آزمایش RF تفسیر می شود:

• آنتی بادی های CCP مثبت و RF مثبت به احتمال زیاد به این معنی است که فردی مبتلا به آرتریت روماتوئید است.
• آنتی بادی های CCP مثبت و RF منفی ممکن است به این معنی باشد که فردی در مراحل اولیه آرتریت روماتوئید است یا در آینده به آن مبتلا خواهد شد.
• آنتی بادی های CCP منفی و RF منفی به این معنی است که فرد کمتر به آرتریت روماتوئید مبتلا می شود.

نتایج آزمایش آنتی‌بادی‌های CCP نیز می‌تواند به یکی از دو روش گزارش شود:

• حجم، نرمال کمتر از 15
• تیتر، نرمال کمتر از (1 تا 80)

بازه ی مقادیر متوسط بین آزمایشگاه های مختلف ممکن است به طور نامحسوس متفاوت باشد.

ایمونوگلوبولین ها

این آزمایش میزان ایمونوگلوبولین ها را که به عنوان آنتی بادی نیز شناخته می شوند، در خون شما اندازه گیری می کند. معمولاً سه نوع خاص ایمونوگلوبولین را اندازه گیری می کند: igG، igM و IgA.

IgA رایج ترین آنتی بادی است و در پوشش های دستگاه تنفسی و دستگاه گوارش و همچنین در بزاق، اشک، خون، شیر مادر و سایر مایعات بدن یافت می شود. در برابر عفونت های باکتریایی و ویروسی محافظت می کند. این نوع آنتی بادی ممکن است بعد از عفونت یا ایمن سازی تشکیل شود. IgM عمدتاً در خون و مایع لنفاوی یافت می شود. این اولین آنتی بادی است که بدن هنگام مبارزه با عفونت جدید می سازد.

نمونه هایی از بیماری های خود ایمنی که با این آزمایش شناسایی می شوند عبارتند از:

• پلی نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن
• سندرم گیلن باره
• پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایمنی
• میاستنی گراویس
• سندرم شوگرن

تست های غیر معمول خود ایمنی:

برای تشخیص دقیق‌تر، تعدادی از آزمایش‌های خون آنتی‌بادی‌های خاص یا نشانگرهای خودایمنی را هدف قرار می‌دهند. برخی از تست های آنتی بادی خاص که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است توصیه کند عبارتند از:

• آنتی بادی ضد DNA دو رشته ای (لوپوس)
• آنتی ژن هسته ای قابل استخراج (لوپوس، اسکلروز سیستمیک شوگرن، میوزیت التهابی، بیماری بافت همبند مخلوط)
• تست ذرات تشخیص ضد سیگنال (میوزیت التهابی)
• آنتی بادی سیتوپلاسمی ضد نوتروفیل (گرانولوماتوز همراه با پلی آنژیت، گرانولوماتوز ائوزینوفیلیک با پلی آنژیت ، بیماری التهابی روده )
• کمپلکس های مکمل (لوپوس)
• کرایوگلوبولین ها ( سندرم رینود )
• ضد انعقاد لوپوس، ضد کاردیولیپین یا اتوآنتی بادی های ضد فسفولیپید (لوپوس، سندرم آنتی فسفولیپید

تشخیص بیماری خودایمنی می تواند یک فرآیند طولانی و خسته کننده باشد. ممکن است نیاز به انجام چندین آزمایش خون داشته باشید، اما این آزمایش ها لزوماً تصویر کاملی را نشان نمی دهند. با پزشک خود در مورد علائمی که دارید، صحبت کنید، حتی اگر فکر می کنید به یک بیماری خاص مربوط نمی شود. هر علامتی سرنخی است که می تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص افتراقی آنها را محدود کند.