به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، «محمد درویش» رئیس گروه محیط‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو، مهم‌ترین ضرر ته‌سیگارها را ناشی از سم آرسنیک درون فیلتر سیگار دانسته و به «ایران» می‌گوید: این سم که در طبیعت رها می‌شود می‌تواند سالانه نیاز آبی شهری به بزرگی 7برابر وسعت تهران را برای همیشه از چرخه مصرف خارج کند. همین امر نیز نشان می‌دهد سیگاری‌ها نه تنها به خودشان آسیب می‌زنند، بلکه می‌توانند نیاز به آب شرب دست‌کم 70میلیون انسان را نیز برای همیشه نابود کنند. مسأله کاملاً جدی است و بر طبق همین دستاورد نیز جنبشی با این عنوان ایجاد شد که «اگر همچنان رعایت نکرده و سیگار می‌کشید، حداقل ته‌سیگارتان را در طبیعت نیندازید.»
ته‌سیگار محیط‌زیست را تخریب می‌کند
به گفته محمد درویش، روزانه 70میلیارد ته‌سیگار در طبیعت رها می‌شود که با این حساب حتماً تا سال‌های اخیر این میزان افزایش پیدا کرده است. همچنین 8میلیارد نخ سیگار، می‌تواند حدود 7میلیارد مترمکعب آب را برای همیشه از بین ببرد که این میزان آب هفت برابر نیاز آب مردم تهران در یک سال می‌باشد.
این فعال محیط‌زیست می‌گوید: ته‌سیگارها خطرات بسیار زیادی برای طبیعت، انسان‌ها و حیوانات دارند. ته‌سیگارهای رها شده در طبیعت توسط پرندگان و دیگر حیوانات مصرف شده و در چرخه غذایی، وارد غذای انسان‌ها شده و به ناراحتی‌های گوارشی و سرطان منجر می‌شود. این ته‌سیگارها، منجر به آلودگی آب و خاک شده و همین امر نیز روی میوه گیاهان و دام‌ها تأثیر مخربی دارد.وی ته‌سیگارها را یکی از عوامل مهم در آتش‌سوزی جنگل‌ها و رویشگاه‌های طبیعی دانسته و می‌گوید: رانندگان بدون هیچ توجهی ته‌سیگار خود را از شیشه ماشین پرتاب کرده و باعث آتش‌سوزی علوفه‌های خشک می‌شوند. این آتش‌سوزی‌ها گسترش یافته و گاهی تا دل جنگل‌ها پیش رفته و آتش‌سوزی‌های گسترده در دل طبیعت را ایجاد می‌کنند. به گفته او، در اتحادیه اروپا چنانچه شخصی ته‌سیگار خود را در زمین و طبیعت رها کند تا 2هزار پوند جریمه می‌شود. این مقررات سختگیرانه نیز باید در کشور ما اعمال شود. این در حالی است که در ایران به‌صورت کلی پرت کردن زباله از شیشه خودرو به بیرون، ۳۰هزار تومان جریمه دارد اما ته‌سیگار از آن تفکیک نشده است. البته همین قانون نیز چندان درست اجرا نمی‌شود؛ چراکه اگر فردی شاهد پرتاب زباله از خودروی جلویی بوده و به پلیس راهور اطلاع دهد، جریمه نمی‌شود! زیرا پلیس می‌گوید باید خودمان ببینیم، اما آیا واقعاً کسی در مقابل چشمان پلیس خطایی می‌کند؟! البته نمایندگان مجلس نیز می‌توانند با ارائه طرحی، از خطرات مهلک ته‌سیگارها در طبیعت و محیط‌زیست جلوگیری کنند.
فرهنگ‌سازی برای نجات زمین
در همین حال «یحیی پرویزی» پژوهشگر و محقق حفاظت از خاک، یکی از منابع مهم آلودگی خاک و منابع زیستی که کمتر مورد توجه قرار گرفته را آلاینده‌ای به نام ته‌سیگارها دانسته و به «ایران» می‌گوید: ساختار این ماده از ترکیبات سلولزی تشکیل یافته و همین امر نیز تجزیه آن در طبیعت را با تأخیر مواجه نموده و ماندگاری آن را طی ده‌ها سال تضمین می‌کند. علاوه بر مواد سمی موجود در ساختار شیمیایی ته‌سیگار، این ماده به دلیل سطح ویژه بسیار بالا، آلاینده‌های ناشی از تدخین مواد دخانی را در خود نگه داشته و به‌صورت پایدار مانع تجزیه آنها در طبیعت می‌شود.
به گفته این پژوهشگر، خاک مهم‌ترین فیلتر طبیعی برای آلاینده‌ها بوده و ماندگاری ته‌سیگار در آن، آسیب جدی به سلامت و کارکرد خاک در محیط‌زیست وارد می‌کند، اما از آنجا که حدود یک‌سوم تنوع زیستی موجود در کره‌زمین متعلق به لایه نازک خاک در سطح این کره خاکی است و به علاوه این خاک در تعامل با دیگر ارکان زیست‌بوم در جهان قرار دارد، بنابراین زمانی که ته‌سیگار در خاک مانده و تثبیت می‌شود، بر اثر جذب آب متورم شده و مواد سمی موجود در آن (که حدود 2500 ماده مختلف برآورد شده است) در خاک منتشر شده و برای ریزجانداران خاک بسیار سمی و خطرناک است و می‌تواند به یک منبع چالشی جدی برای کلیه جانداران و بوم سازگان آنها تبدیل شود. علاوه بر آن در اثر تجزیه فیزیکی ته‌سیگار، ذرات ریز میکروپلاستیک تولید می‌شوند که بسیار مخرب هستند و سرطان‌زا بودن آنها تأیید شده است. به علاوه هیدروکربن‌های آروماتیک حاصل از تدخین مواد دخانی و نیز عناصر سنگین مانند سرب، آرسنیک، کادمیوم، روی و... همگی در ساختمان ته‌سیگار تغلیظ شده و منبع آلودگی جدی دیگری را تولید می‌کنند. این محقق حفاظت از خاک می‌افزاید: در چرخه طبیعی خاک و گیاه، این مواد مضر و خطرناک جذب شده و به‌دلیل تماس انسان‌ها و گیاهان با این چرخه، آسیب را در کوتاه‌مدت و میان‌مدت خواهیم دید.
یحیی پرویزی، فرهنگ‌سازی در سطوح مختلف را مهم‌ترین رهیافت در عدم پرتاب ته‌سیگار در طبیعت دانسته و می‌گوید: سازوکارهای قانونی می‌تواند در مراکز الگو همانند ادارات دولتی، بانک‌ها، شرکت‌ها و دیگر بخش‌های فعال اقتصادی اجرا شده و با توسعه فرهنگ‌سازی، افراد به رعایت قوانین جدید ملزم شوند. در برخی کشورها برای پرتاب ته‌سیگار در اماکن یا حتی جاده‌ها جریمه نقدی اعمال می‌شود و قوانینی در این زمینه تصویب شده است. از طرفی رسانه‌ها نیز می‌توانند نقش مهمی در فرهنگ‌سازی ایفا کرده و با انعکاس بموقع مسائل، مردم را نسبت به مخاطرات این پدیده مذموم آگاه و به الزام رعایت عدم پرتاب ته‌سیگار در محیط‌زیست تشویق کنند.
نظر شما