آنتی بیوتیک بالاتر از استاندارد

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، اخبار مربوط به تغذیه مرغ‌ها از خبرهایی است که معمولا جنجالی می‌شود. چون‌ این پروتئین درایران مصرف بالاتری نسبت به گوشت گوسفند و گاو دارد. هرچند که حالا و با این گرانی از سفره بسیاری از مردم حذف شده است.

وجود هورمون در گوشت مرغ و حتی دادن تریاک به مرغ‌ها را حتما شنیده‌اید و شاید هم باخبر شده‌اید که هردو ادعا تکذیب شده‌اند اما این بار مساله بالا بودن میزان باقیمانده آنتی بیوتیک در گوشت طیور درایران است. مساله‌ای که توسط پژوهشگران تایید شده است.

شیوه نگهداری طیور به صورت صنعتی تفاوت زیادی با شیوه سنتی آن دارد. در مرغداری‌ها برای بهبود تولید طیور و جلوگیری از بیماری ها، در جیره غذایی پرندگان از مکمل‌های خوراکی مانند مواد ضدمیکروبی استفاده می‌شود که یکی از آنها آنتی بیوتیک‌هایی است که برای پیشگیری از بیماریها، درمان، محرک رشد و افزایش وزن و بهره وری به طیور داده می‌شود.

اما میزان آنتی بیوتیکی که باید به طیور داده شود استانداردی دارد که مرغداری‌ها باید آن را رعایت کنند. مساله‌ای که به نظر می‌رسد چندان مورد توجه قرار نگرفته و منجر به باقی ماندن داروها در محصولات طیور شده و حالا سلامت مصرف کنندگان یعنی ما را هم تهدید می‌کند.

میزان استاندارد باقی مانده آنتی بیوتیک در بدن طیور براساس محدودیت‌هایی که سازمان‌های بین المللی مانند سازمان جهانی بهداشت، اداره دامپزشکی اتحادیه اروپا، سازمان خواربار و کشاورزی (فائو) و سازمان غذا و دارو در نظر می‌گیرند «مرز بیشینه باقیمانده» یا MRL نام دارد که البته در کشورهای مختلف متفاوت است.

در مطالعه‌ای که توسط پژوهشگران درایران انجام و نتایج آن به تازگی اعلام شده‌ این مساله در حدفاصل سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۲۱ مورد بررسی قرار گرفته و باقیمانده آنتی بیوتیکی طیور، در شهرهای تهران، اصفهان، اهواز، شیراز، مشهد، کرمان، سنندج، مازندران و ارومیه مطالعه شده است.

براساس‌ این تحقیق باقیمانده آنتی بیوتیک در گوشت طیور درایران بالا است و هرچند این میزان برای مصرف کنندگان مشکلی‌ایجاد نمی کند باید استراتژی‌های نظارتی دقیق بر مصرف آنتی بیوتیک‌ها در مرغداری‌ها تعیین شود.

مقاومت آنتی بیوتیکی

براساس همین تحقیق انروفلوکساسین، کلرامفنیکل، اکسی تتراسایکلین، فلوروکینولون و تتراسایکلین آنتی بیوتیک‌هایی هستند که برای طیور درایران مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما این داروها روی کدام بخش از بدن پرندگان و بیشتر از همه مرغی که معمولا مصرف می‌کنیم اثر می‌گذارد؟ بیشترین میزان باقیمانده آنتی بیوتیکی در کبد (جگر) مرغ است و کمترین میزان باقیمانده آنتی بیوتیکی هم در عضله ران مرغ دیده می‌شود.

مصرف آنتی بیوتیک در مرغداری‌ها مساله‌ای نیست که تازه مطرح شده باشد و مصرف آن هم تا حدودی مجاز است اما این داروها باید با تجویز دامپزشک و براساس استانداردها به مرغ‌ها داده شود اما بعضی از پرورش دهندگان طیور از این داروها به عنوان محرک رشد به صورت خودسر استفاده می‌کنند که به‌ این شکل دوره منع مصرف دارو رعایت نمی شود و باقیمانده آنتی بیوتیک در شیر، گوشت و تخم مرغ وجود دارد و به صورت غیرمستقیم از راه غذا وارد بدن انسان می‌شود.

این آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند در انسان‌ایجاد آلرژی کند و در دراز مدت، سبب بروز باکتری‌های پاتوژن (بیماری زا) مقاوم شوند. در چنین شرایطی هنگام‌ بروز بیماری‌های باکتریایی، آنتی بیوتیک‌های رایج قادر به درمان فرد بیمار نیستند.

از طرفی، آنتی بیوتیک‌ها برخی از باکتریهای مفید روده انسان را از بین برده و موجب اختلالات گوارشی در انسان می‌شود. همچنین می‌توانند در دراز مدت عوارضی مانند افزایش میزان ناباروری، نقایص مادرزادی، انواع سرطان ها، آسیب‌های کبدی و کلیوی و ….‌ایجاد کنند.

به گفته کارشناسان مرغ‌هایی با وزن ۱٫۶ تا ۱٫۸ کیلوگرم به دلیل وزن پایین در دوره پرورش آنتی بیوتیک کمتری مصرف می‌کنند و نسبت به مرغ‌های سنگین وزن، باقیمانده آنتی بیوتیکی ندارد.

البته مرغ‌هایی با نام مرغ سبز هم عرضه می‌شود که تولیدکنندگان شان مدعی هستند بدون آنتی بیوتیک پرورش پیدا کرده اند. مساله‌ای که سایر تولیدکنندگان آن را باور ندارند و ادعا می‌کنند که در کنار غذاهای گیاهی حتما به‌ این مرغ‌ها هم مقداری آنتی بیوتیک داده شده است وگرنه از بیماری در امان نبودند.

هورمون را فراموش کنید

مسئله دیگری که درباره گوشت مرغ درایران مطرح است و خیلی‌ها هم آن را باور دارند وجود هورمون در مرغ هاست. در واقع به دلیل گفته می‌شود هورمون رشد به مرغ‌ها تزریق می‌شود. مسئله‌ای که بارها تکذیب شده اما چندان مورد توجه قرار نمی گیرد.

برخلاف آنتی بیوتیک که کسی آن را تکذیب نمی کند وجود هورمون در مرغ همیشه تکذیب می‌شود. دکتر بهادر حاجی محمدی بازرس انجمن علمی بهداشت وایمنی مواد غذایی‌ایران می‌گوید که استفاده از هورمونهای رشد برای پرورش مرغ اصلا مقرون به صرفه نیست و درایران انجام نمی شود. او مدتی پیش گفت: «شایعه استفاده از هورمون رشد برای پرورش مرغ تا جایی پیش رفته که عده‌ای اختلالاتی چون نازایی، پرمویی در زنان، بلوغ زودرس در دختران را به باقیمانده هورمون در گوشت مرغ نسبت دادند. اگرچه در معدودی از کشورهای جهان ممکن است برخی از هورمونهای استروئیدی مجاز برای پرورش چهارپایانی نظیر خوک و گاو استفاده شود اما استفاده از این هورمونها برای پرورش مرغ اصلا مقرون به صرفه نیست. تاکنون هیچ شواهد علمی در مورد وجود هورمون رشد در مرغ‌های پرورشی در کشور به دست نیامده و مردم اصلا نباید نگران باقیمانده هورمون در گوشت مرغ باشند.»