این که می گویند مدفوع آدمی نشان دهنده وجود بیماری‌های مختلفی در بدن افراد است تا چه میزان قابل استناد است؟

بله این موضوع حقیقت دارد، رنگ طبیعی مدفوع به دلیل وجود ماده ای در بدن به نام "بیلی روبین" است که در کبد ساخته می شود؛ زمانیکه این ماده از ادرار دفع می‌شود " اوروبیلینوژن " و وقتی از مدفوع  خارج شود "استرکوبیلینوژن" نامیده می شود. نهایتاً رنگ طبیعی نارنجی و یا زردی که در مدفوع داریم ناشی از وجود این ماده است . هرگاه این بیلوروبین از بین برود یعنی از داخل کبد به داخل روده ترشح نشود رنگ مدفوع به رنگ گچ وسفید در می آید. بنابراین رنگ مدفوع در تشخیص بیماریها بسیار کمک کننده است.

هنگامی که انسان به هر دلیلی از قسمت‌های فوقانی دستگاه گوارش مثل معده و اثنی عشر دچار خونریزی شود، رنگ مدفوع سیاه می شود البته بعضی از غذاها و میوه ها و سبزیجات مثل لبو رنگ مدفوع و ادرار را سیاه میکنند.

بنابراین تمامی بیماری ها در شکل و فرم مدفوع خود را نشان می دهند، از تغییر در قطر و اندازه مدفوع گرفته تا رنگ آن  در تشخیص با اهمیت است.

آیا تعداد دفعات دفع مدفوع در کودکان و بزرگسالان با هم برابر است؟

تعداد دفعات دفع هم در بزرگسالان هم در کودکان برابر است. اما میزان دفع مدفوع در افراد بزرگسال به طور میانگین در طی شبانه روز  ۲۰۰سی سی و در کودکان کمتر است. در ایران و کشورهای شرقی به دلیل مصرف فیبر بیشتر و میوه جات و سبزیجات، این میزان بیشتر از حد طبیعی در سایر نقاط  دنیا و کشورهای غربی است.

این باور که مدفوع  تکه تکه از وجود غده‌ای سرطانی یا انسدادی وخیم در بدن خبر می‌دهد، صحت دارد؟

بله این احتمال وجود دارد، تغییر شکل در مدفوع به صورت حالت تکه تکه، اصلا نشانه خوبی نیست و نشان از انسداد و گرفتگی در مسیر روده می‌دهد. در واقع هر گونه تغییر شکلی در مدفوع اعم از باریک شدن و یا نازک شدن قطر آن  ممکن است نشانه ای از وجود بیماری‌های وخیم باشد.

چه زمانی گفته می شود فرد دچار یبوست و یا اسهال شده است؟

زمانی که تعداد دفع مدفوع کمتر از ۲ بار در هفته باشد فرد دچار یبوست شده و زمانی که دفع بیشتر از سه بار در روز و به شکل مایع باشد، اصطلاحا اسهال گفته میشود.

اغلب بیماری ها چه بیماری های عفونی و چه بیماریهای غیر عفونی نشانه های خود را در دستگاه گوارش نشان می دهند و با تغییر شکل در مدفوع تظاهر پیدا می کنند.

فرد با مشاهده چه علائمی باید به پزشک مراجعه کند؟

 دفعات طبیعی دفع مدفوع در شبانه روز باید یک یا دوبار باشد. 2. عمل دفع درهنگام شب طبیعی نیست، یعنی فرد به طور طبیعی برای انجام عمل دفع نباید از خواب بیدار شود.

 در نهایت باید به شکل و رنگ مدفوع توجه شود در صورتی که غیرطبیعی باشد این موضوع نیاز به بررسی دارد. در واقع مدفوع انسان آینه تمام نمای بدن است.

همانطور که حالات زبان انسان نشان دهنده بسیاری از بیماری هاست، شکل مدفوع نیز چنین کاربردی دارد جالب است بدانید که امروزه علم پزشکی به حدی پیشرفت کرده که مدفوع انسان ها برای درمان برخی از بیماریها قابل پیوند به یکدیگر است.

برخی از افراد با ابتلا به یبوست اقدام به خود درمانی کرده و از داروهای ملین استفاده میکنند، این اقدام خودسرانه را تأیید می‌کنید؟

به هیچ عنوان استفاده خودسرانه از ملین ها را توصیه نمی کنیم . افرادی که به دنبال اسهال و یا یبوست از داروهای درمان کننده این دو به شکلی خودسرانه استفاده می کنند به طور مقطعی مشکل خود را رفع کرده در حالیکه علت بیماری پنهان باقی می ماند، تا علت پیدا نشود معلول همچنان پا برجاست، خصوصاً این ملین ها در دراز مدت( سه تا پنج سال) ممکن است اثر معکوس داشته باشند و حرکات دستگاه گوارش را دچار اختلال کنند.

هموروئید به چه دلیل ایجاد می‌شود و چه اقداماتی برای این بیماران موثر است؟

در تمام قسمت های بدن همانطور که سرخرگ وجود دارد، سیاهرگ ها هم وجود دارند. ما در قسمت انتهایی بدن،  در ناحیه مقعد وریدهایی داریم، این وریدها در افرادی که دچار هموروئید میشوند به هم اتصال پیدا می کند درست مانند کسانی که دچار واریس هستند، در واقع واریس ناحیه مقعد را هموروئید می گوییم. این بیماری با تعداد دفع ارتباط دارد.  در گذشته فکر می‌کردند که هموروئید تنها به دلیل یبوست ایجاد می‌شود، اما امروزه مشخص شده است، افرادی که دچار اسهال های متعدد هستند، ممکن است به هموروئید مبتلا شوند. به جرات  می توان گفت ۸۵ درصد ایرانیان هموروئید دارند و نیاز به اقدام خاصی ندارند اما گروهی که هموروئید آنها از ناحیه مقعد بیرون زده و یا دچار خونریزی زیاد هستند که اصطلاحا در گرید ۳ و ۴ هستند ، برای درمان نیاز به عمل جراحی دارند.

علاوه بر مشکلاتی که اشاره کردید یبوست چه مشکلات دیگری برای فرد ایجاد می کند

زور زدن های متعدد باعث هموروئید و فیشر میشود و در بعضی مواقع این افراد یبوست های طولانی مدت ۱۰ یا ۱۵ روزه دارند درنتیجه آب مدفوع آنها گرفته می شود و مدفوع به شکل  قلوه سنگ درمی آید، به حدی که از  طریق شکم قابل لمس کرد.

تغذیه تا چه حد در بهبود علائم و پیشگیری از بیمای نقش دارد

 مهمترین عامل  در پیشگیری از یبوست، تغذیه و بهترین ملین، آب است که باید 8 لیوان در شبانه روز مصرف شود . چای کمرنگ و انواع میوه و سبزیجات نقش موثری در پیشگیری از ابتلا به یبوست دارد، میوه های نظیر آلو،انگور، گلابی، زیتون و انجیر ملین هستند وباید  به طور طبیعی در برنامه غذایی  روزانه افراد  گنجانده شوند. علاوه بر این تحرک  و انجام حرکات ورزشی کمک بزرگی به پیشگیری از ابتلا به یبوست می کند.