سلامت نیوز: وزارت نیرو در پاسخ به دومین مکاتبه سازمان حفاظت محیط‌زیست استان فارس پاسخی صریح به درخواست حقابه زیستی تالاب‌های این استان داد و معاون فنی اداره محیط‌زیست استان فارس به همشهری اعلام کرد وزارت نیرو در پاسخ به مکاتبات گفته است: «خشکسالی است و امسال نمی‌توانیم آب بدهیم.»حقابه‌  بختگان در سال‌های خشک 163میلیون مترمکعب است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،در سال آبی جاری مدیران محیط‌زیست و وزارت نیرو طی مذاکرات کارشناسی به توافق رسیدند که امسال 120میلیون مترمکعب به سمت تالاب بختگان سرازیر کنند. اما از این توافق فقط حدود 55میلیون مترمکعب تحقق یافته ‌که 15میلیون مترمکعب آن مربوط به شارژ رودخانه 200کیلومتری در بالادست تالاب است.  دیروز چندین مرتبه تلاش کرد با مسئولان وزارت نیرو در این خصوص گفت‌و‌گو کند‌که هیچ‌یک از تلاش ها از کانال روابط عمومی این وزارتخانه به نتیجه نرسید.

تالاب‌های فارس از حقابه محروم می‌شوند

عدم‌تامین حقابه‌ تالاب‌ها، حالا جوجه‌ فلامینگوهایی را که برای پرواز‌کردن به 70روز دیگر نیاز دارند، زیر لایه‌ای از نمک پنهان می‌کند. سیروس زارع، فعال محیط‌زیست درباره وضعیت تالاب‌های استان فارس می‌گوید: وزارت نیرو سرانجام تامین حقابه‌های زیستی را پس از سال‌ها پذیرفت، ولی مقدار رهاسازی آن به اندازه‌ای نبود که تالاب‌های تشک، بختگان و کمجان که در پایین‌دست حوضه آبریز رودخانه کر قرار دارند را احیا‌ کند. در بالادست این حوضه، 3 سد درودزن، سیوند و ملاصدرا احداث شده است.آورده سالانه رودخانه کر و ذخیره اسمی این 3 سد 1.7میلیارد مترمکعب است. این بدان معناست که اساسا برای جریان دائمی رودخانه کر و حیات تالاب‌های سه‌گانه در سازه‌های احداثی جایی درنظر نگرفته‌اند.   

 
این 3 تالاب دائمی تحت عنوان تالاب‌های نیریز و کمجان در فهرست کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است. به اعتقاد این فعال محیط‌زیست، توسعه نامتوازن کشاورزی، بی‌توجهی به الگوی کشت مناسب، کاهش راندمان آب و عدم‌نظارت به توزیع آب عواملی است که به حوضه رود کر آسیب رسانده‌است. این حوضه، 20درصد وسعت استان فارس را شامل می‌شود.

او می‌گوید که وزارت نیرو گزارشی در مورد برچیدن 27هزار چاه غیرمجاز ‌یا اجرای طرح احیا‌ و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی نمی‌دهد.سیروس زارع، معتقد است ایجاد ستادهای احیا‌، اجرای طرح مدیریت زیست‌بومی و یا اجرای الگوی کپی‌‌برداری‌شده، منجر به احیای تالاب‌ها نخواهد شد و دستگاه‌های اجرایی را ملزم به پایبندی به اجرای قانون نخواهد کرد.

به‌گفته او، وزارت نیرو هنوز حقابه تعیین‌شده را به‌طور کامل تخصیص نداده است. درحالی‌که نیاز آبی بختگان در کمترین حد خود 300میلیون مترمکعب بوده است ولی وزارت نیرو سال گذشته 42میلیون مترمکعب یعنی یک‌نهم نیاز آبی زیستی را تامین کرد. امسال هم 50میلیون مترمکعب آب داده است که بیش از 70درصد آن را کشاورزان از بستر رودخانه برداشت کرده‌اند.این فعال محیط‌زیست درباره شرایط زیستی تالاب بختگان و سرانجام فلامینگوهای گرفتار‌شده در این تالاب به همشهری می‌گوید: فلامینگوها از کم‌آبی در حال نمک‌سود‌شدن هستند.

چند سال قبل ما تشکل‌های غیردولتی با کمک سازمان حفاظت محیط‌زیست، آب چاه زراعی را خریداری و با لوله‌کشی به آن بخش از بستر تالاب که فلامینگوها لانه‌سازی و جوجه‌آوری کرده بودند رساندیم. برای فلامینگوها کرت‌هایی مثل زمین‌های برنجکاری درست کردیم و توانستیم تعدادی از فلامینگوها را نجات دهیم و امسال نیز قرار است از همین روش استفاده کنیم تا جوجه‌ها به فصل پرواز برسند و به سمت مناطق پر‌آب‌تر پرواز کنند.

فلامینگوها باز هم قربانی می‌شوند

حدود 4 تا 5هزار جوجه فلامینگو در آستانه نابودی هستند. گونه فلامینگوی بزرگ از گونه‌های جوجه‌آور در استان فارس است که در سال‌های اخیر در تالاب‌های مهارلو و از گذشته دور و در برخی از سال‌ها در تالاب بختگان جوجه‌آوری دارد. جوجه‌‌آوری پرندگان در تالاب بختگان وابسته به میزان بارندگی در فصل زمستان و بهار است. با آغاز فصل گرما و خشک‌شدن تالاب تعدادی از جوجه‌ها به‌علت کریستاله‌شدن نمک روی منقار و پاها تلف می‌شوند.نبی‌الله مرادی، معاون فنی محیط‌زیست استان فارس  می‌گوید:

با خشک‌شدن تالاب بیم آن می‌رود که دوباره فلامینگو‌ها نابود شوند. امسال از وزارت نیرو خواستیم تا هر چقدر می‌توانند آب رهاسازی کند. اما 10روز پیش به‌طور رسمی پاسخ آمد که به‌دلیل خشکسالی و تامین نیاز آبی، امکان رهاسازی آب برای تالاب وجود ندارد. وزارت نیرو می‌گوید که هنوز تمام حقابه‌بران سد درودزن را در مطالعه‌ دقیق و به‌روز شناسایی نکرده‌ایم و تا زمانی که این مطالعه تمام نشود، طبق مصوبه سال‌1390 شورای آب کشاورزی استان عمل خواهیم کرد که براساس آن حقابه تالاب 40میلیون مترمکعب است.

امسال البته 15میلیون مترمکعب حق شارژ رودخانه تخصیص یافته است.نبی‌الله مرادی با اشاره به طرح آبرسانی دستی به جوجه فلامینگوها که در سال‌96 با کمک مردم اجرایی شد، می‌گوید: براساس تحقیق دانشگاه شیراز اثربخشی خوبی داشته و امسال هم اجرا خواهیم کرد. خشک‌شدن بستر تالاب‌های سه‌گانه منجر به بروز پدیده گردوغبار خواهد شد.

سال گذشته در کانون‌های ریزگرد آباده تشک، 100هکتار درختکاری انجام شد، ولی اصلی‌ترین روش برای جلوگیری از ریزگرد، احیای تالاب است.معاون فنی اداره محیط‌زیست استان فارس، با اشاره به عوارض اقتصادی خشک‌شدن تالاب‌های سه‌گانه این استان، می‌گوید: بزرگ‌ترین انجیرستان دنیا در استهبان قرار دارد و به‌دلیل خشکی تالاب‌ها و از بین رفتن رطوبت منطقه با افت عملکرد مواجه است. مشکل اینجاست که در بالادست تالاب، حقابه‌بر جدید تعریف کرده‌اند. آن‌هم به قیمت از دست رفتن زمین‌های کشاورزی پایین‌دست. حاشیه منطقه کربال که زمانی در آن برنجکاری می‌شد نیز هم‌اکنون تبدیل به شوره‌زار شده است.