سلامت نیوز:سرما و یخ زدگی از مهم‌ترین مخاطرات بخش کشاورزی به‌شمار می‌رود که همه ساله خسارت قابل توجهی را به کشاورزان در اقصی نقاط کشور وارد می‌کند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ،به‌دنبال نوسانات دمایی در اواخر سال گذشته و اوایل نوروز بسیاری از محصولات کشاورزی از شمال تا جنوب کشور دچار سرمازدگی شدند و کشاورزان بی‌شماری یک شبه سرمایه‌شان را از دست دادند. آنهایی که بیمه بودند توانستند بخشی از خسارت وارد شده به محصولاتشان را بگیرند و آنهایی که در بیمه کردن محصول تعلل کرده بودند یا به‌دلیل وضعیت اقتصادی‌شان به فکر بیمه نبودند تنها سیاه شدن شکوفه درختان یا یخ زدن محصولات تولیدی‌شان را نظاره کردند.

135 هزار میلیارد ریال خسارت سرما زدگی در سال 99کشاورزان می‌گویند وقتی سرما می‌آید یکساعته کار خودش را می‌کند و می‌رود و دیگر مجالی برای پیشگیری نمی‌گذارد البته کشاورزانی که وضع مالی خوبی دارند باغ‌هایشان را تجهیز به بخاری‌های بزرگ می‌کنند که قیمت آن حدود 80 میلیون تومان می‌شود  یا از تجهیزات ضد تگرگ کمک می‌گیرند ولی تأمین این هزینه‌ها برای همه کشاورزان آن هم در زمین‌ها  یا باغ‌های چندصد متری نه اقتصادی است و نه در حد توان کشاورزان ! سهم تنش سرمازدگی معمولاً نسبت به سایر عوامل تهدید کننده زیربخش‌های زراعت و باغبانی بیشتر است و آمار هم نشان می‌دهد در سال 99 بیش از نیمی از کل خسارت وارده به بخش کشاورزی مربوط به سرمازدگی بوده است.

«سید محمد موسوی» مدیر کل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات بخش کشاورزی به «ایران» می‌گوید: کل خسارت سرمازدگی، یخ زدگی و برف در سال 99 حدود 135هزار میلیارد ریال بوده است که معادل 56 درصد کل خسارت ناشی از انواع مخاطرات در سال گذشته می‌شود. به‌گفته وی، خسارت ناشی از مخاطرات بخش کشاورزی در سال 99 حدود 238 هزارو 856 میلیارد ریال بوده است.

البته این میزان خسارت معادل 75 درصد کل خسارتی است که در سال 98 به بخش کشاورزی وارد شده است. موسوی تعداد استان‌های متأثر از سرمازدگی در سال 98 را 26 استان عنوان می‌کند و می‌افزاید: استان‌های درگیر با تنش سرمازدگی در سال 99 به 29 استان افزایش داشته است. استان‌های فارس، کرمان،  سیستان و بلوچستان و هرمزگان در سال گذشته متحمل بیشترین خسارت بابت سرمازدگی بودند که خسارت وارده به انواع محصولات کشاورزی این استان‌ها از 10 تا 80 درصد محصولات‌شان بوده است.

مدیرکل دفتر مدیریت بحران وکاهش مخاطرات بخش کشاورزی تأکید می‌کند: بیشتر خسارت سرما زدگی در زیربخش زراعت به محصولات گندم، جو، سبزی و صیفی وارد شده است و در زیربخش باغبانی محصولات خسارت دیده شامل لیموشیرین، لیموترش، نارنگی، پرتقال، موز، خیار، گردو، زردآلو، گیلاس، آلبالو، بادام، هلو و شلیل بوده است.

وی ضمن توصیه به کشاورزان برای بیمه محصولات کشاورزی تصریح می‌کند: کشاورزی فعالیتی است که همواره با ریسک مواجه است و کشاورزان با بیمه محصولات کشاورزی می‌توانند ریسک آن را کاهش داده و از ضرر و زیان خود در چنین مواقعی بکاهند.وی می‌گوید: در سال زراعی 99-98معادل 2هزارو 226 میلیارد ریال غرامت سرمازدگی توسط صندوق بیمه کشاورزی به کشاورزان در زیربخش‌های مختلف داده شده است. 10 میلیارد ریال به تنه درختان، 5میلیارد ریال به زیر بخش دام، یکهزارو 26 میلیارد ریال به محصولات باغی و 951 میلیارد ریال برای جبران خسارت محصولات زراعی پرداخت شده است.

همچنین دولت باهدف حمایت از کشاورزان خسارت دیده مصوبه‌ای را در شهریور ماه سال گذشته برای امهال تسهیلات بانکی کشاورزان، اعتباری معادل 10 هزار میلیارد ریال تصویب کرد. وی در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان جلوی خسارت سرمازدگی را به‌طور کامل گرفت، توضیح می‌دهد:  در نظر داشته باشید که در همه جای دنیا تنها بخش کوچکی از زمین‌های قابل کشت تنش سرما را تجربه نمی‌کنند و کشور ما هم مستثنی نیست واصولاً نمی‌توان جلوی آن را به طور کامل گرفت ولی خب با دستورالعمل‌هایی می‌توان خسارت‌ها را کاهش داد که ما نیز دستورالعمل‌های پیشگیرانه‌ای را جهت کاهش خسارت زایی ناشی از مخاطره سرمازدگی تدوین و ابلاغ کردیم. از سوی دیگر تسهیلاتی برای خرید فناوری‌های نوین برای تعدیل دما در باغ ها به کشاورزان پرداخت شد.

موسوی خاطرنشان می‌کند: پایش بموقع تغییرات دمایی واعلام هشدار بهنگام به کشاورزان عاملی است که می‌تواند به کاهش خسارت‌ها کمک کند و سرمازدگی در هر فصل راهکار خودش را دارد که ما آموزش آنها را به کشاورزان در دستور کار داریم. در همین حال با اقدامات ترویجی در بخش کشاورزی می‌توان ارقام و پایه‌های مقاوم به سرما را به کشاورزان معرفی کرد تا به سمت کشت بیشتر آنها گام بردارند.

دیگر اقدام حمایت از ایجاد وتوسعه صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی در معرض مخاطرات سرمازدگی در قطب‌های تولید است، اما شاید مهم‌ترین عامل فرهنگ‌سازی، بیمه محصولات کشاورزی وافزایش دانایی و توانایی جامعه هدف بخش کشاورزی باشد.

 در 3فصل سال 99 سرمازدگی داشتیم

 در همین حال «مسعود حقیقت» مدیرکل هواشناسی کشاورزی  می‌گوید:درسال 99 خسارت به محصولات کشاورزی از همان فصل بهار آغاز شد و بسیاری از مناطق استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، گیلان، مازندران، اردبیل، قزوین، آذربایجان شرقی، قم، اصفهان، یزد و فارس را در بر گرفت که متأسفانه چون زمان گلدهی درختان بود شکوفه‌ها سیاه شد و خسارت سنگینی به بخش‌هایی از باغ‌های این استان وارد شد.

درتابستان تنش دمایی آنچنانی نداشتیم اما در پایان تابستان کمی دما افت کرد و خسارت جزئی به بخش کشاورزی استان‌های مرکزی، قم، فارس و استان‌های شمالی زد.  حقیقت تصریح می‌کند: در همین حال بسیاری از استان‌ها از جمله کرمان، یزد، فارس، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان شمالی، خراسان رضوی، قزوین، کرمانشاه و ایلام سرمازدگی پاییزه را تجربه کردند . اما متأسفانه استان‌های کشور در زمستان سرمازدگی کم سابقه‌ای را تجربه کردند.

گلخانه های استان‌های جنوبی مانند هرمزگان، فارس، سیستان و بلوچستان خسارت بسیار سنگینی در محصولات سبزی، صیفی و گلخانه ای دیدند. مدیر کل هواشناسی کشاورزی تأکید می‌کند که در مجموع سال 99 سالی بوده که ناهنجاری دما در3فصل آن وجود داشته و قطعاً ما شاهد کاهش تولید محصولات کشاورزی به‌دلیل سرمازدگی در سال 1400 خواهیم بود.

وی تأکید می‌کند: کشاورزان ما باید باور کنند که مقابله با مخاطراتی همچون سرما بخش لاینفک کشاورزی ایران است و حداقل سعی کنند در بخش زراعت از ارقام مقاوم به سرما و در بخش باغبانی از نهال‌های اصلاح شده مقاوم به سرما استفاده کنند و توصیه‌های هواشناسی کشاورزی را جدی بگیرند.