سلامت نیوز:افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، به درمان مادام‌العمر نیاز دارند، اما درمان زودهنگام اسکیزوفرنی می‌تواند به کنترل علائم آن، قبل از بروز عوارض جدی‌تر کمک کند. در این مقاله به بررسی بیماری اسكیزوفرنی، علائم، دلایل وقوع آن، داروها و راه‌های درمان آن می‌پردازیم.
اسکیزوفرنی چیست؟
بیماری اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی (Schizophrenia) یک اختلال روانی جدی است که افراد مبتلا به آن، واقعیات را به‌طور غیرعادی تفسیر می‌کنند. اسکیزوفرنی می‌تواند منجر به ترکیبی از توهمات، گفتار، احساسات، تفکر و رفتارهای بسیار بی‌نظمی شود که فعالیت‌های روزانه فرد را مختل کرده و بر تعاملات اجتماعی او تأثیر می‌گذارد.
دلایل ابتلا به اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی هنگامی ایجاد می‌شود که عوامل خاص ژنتیکی و محیطی با هم ترکیب شوند. به‌عنوان مثال، عوامل زیر ممکن است همگی در پیشرفت اسکیزوفرنی نقش داشته باشند:
- وراثت ژنتیکی
اگر در خانواده‌ای سابقه بیماری اسكیزوفرنی وجود نداشته باشد، احتمال ابتلا به آن کمتر از 1٪ است؛ اما اگر یکی از والدین فرد به آن مبتلا باشد، خطر ابتلای او نیز افزایش می‌یابد.
- عدم تعادل شیمیایی در مغز
اسکیزوفرنی زمانی ایجاد می‌شود که انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز به‌نام دوپامین و سروتونین، دچار عدم تعادل شده باشند.
- فاکتورهای محیطی
عوامل محیطی که ممکن است خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را افزایش دهند عبارتند از:
- سوء تغذیه قبل از تولد
- عفونت‌های ویروسی
- عوامل روانی- اجتماعی مانند تروما (ضربه روحی)
- داروهای خاص
دانشمندان شواهدی یافتند که نشان می‌دهد برخی از مواد موجود در شاهدانه می‌توانند اسکیزوفرنی را در افراد مستعد به آن، تحریک کنند.
علائم اسکیزوفرنی در بزرگسالان
اسکیزوفرنی به‌طورمعمول در اواخر سال‌های نوجوانی تا اوایل دهه سی سالگی تشخیص داده می‌شود و همچنین در مردان (اواخر بلوغ تا اوایل دهه بیست سالگی) زودتر از زنان (اوایل دهه بیست تا اوایل دهه سی سالگی) ظهور می‌کند. همچنین در بعضی موارد، فرد از کودکی شروع به نشان دادن رفتارهای غیرمعمول می‌کند اما این علائم فقط با بزرگ‌تر شدن کودک، قابل‌توجه می‌شوند. در دیگران نیز علائم اسکیزوفرنی ممکن است به‌طور ناگهانی ظاهر شود. علائم اسکیزوفرنی به‌طورکلی به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:
- علائم روان‌پریشی
شامل موارد زیر می‌شود:
- تغییر ادراک؛ مانند تغییر در حواس پنج‌گانه
- تفکر غیرعادی و رفتارهای عجیب‌وغریب
- توهم؛ مانند شنیدن صدا یا دیدن چیزهایی غیرواقعی
- هذیان؛ مانند پارانویا (در این حالت گفته می‌شود که فرد دچار اسکیزوفرنی پارانوئید شده است.)
- اختلال فکری؛ شامل تفکر غیرمعمول یا گفتار بی‌نظم
- علائم منفی‌نگری
شامل موارد زیر است:
- کاهش یا ازدست‌دادن انگیزه و مشکل در برنامه‌ریزی، شروع و و انجام فعالیت‌های پایدار
- کاهش احساس لذت در زندگی روزمره
- کناره‌گیری اجتماعی
- کاهش ابراز احساسات ازطریق گفتار یا رفتار
- کاهش میزان مکالمات با افراد
- علائم شناختی
که شامل مشکلات مروبط به توجه، تمرکز و حافظه فرد مبتلا به اسکیزوفرنی است و عبارتند از:
- مشکل در پردازش اطلاعات برای تصمیم‌گیری
- مشکل در تمرکز یا توجه کردن به محیط اطراف
علائم اسکیزوفرنی در کودکان
برخی از کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است با اضطراب بیشتر و علاقه کمتری به مدرسه یا دوستانشان، از زندگی روزمره کناره‌گیری کنند. اما همه کودکانی که این علائم را نشان می‌دهند دچار اختلال روان‌پریشی نیستند، بنابراین مهم است که در صورت مشاهده هر مشکلی با یک دکتر آنلاین صحبت کنید. وب سایت و اپلیکیشن پذیرش24 به شما این امکان را می‌دهد که دکتر اطفال دلخواه خود را از بین صدها متخصص انتخاب کنید.
یک کودک یا نوزاد ممکن است علائمی از اسکیزوفرنی داشته باشد که با علائم آن در کودکان بزرگ‌تر، نوجوانان و بزرگسالان متفاوت باشد. این اختلال بر چگونگی رشد کودک شما تأثیر می‌گذارد. موارد زیر می‌توانند از علائم اسکیزوفرنی در کودکان باشد:
- دوره‌های طولانی مدتی که کودک در آنها بی‌حال یا غیرفعال است
- دست ها یا پاهای بی‌رمق
- تاخیر در چهاردست‌وپا رفتن، راه رفتن یا صحبت کردن
- حرکات عجیب‌وغریب مانند ضربه زدن به بازوها
در کودکان بزرگ‌تر ممکن است علائم اسکیزوفرنی را با گذشت زمان یا به‌طور ناگهانی مشاهده کنید. به محض مشاهده علائم زیر، باید با سوال از متخصص اطفال رایگان سایت پذیرش24، سلامت کودک خود را بررسی کنید. زیرا تشخیص و شروع درمان بسیار مهم است:
- عدم توانایی در تشخیص تفاوت بین واقعیت و رویاها، داستان‌ها، نمایش‌های تلویزیونی و...
- ترس شدید از اینکه کسی یا چیزی به آنها آسیب برساند (توهمات).
- شنیدن چیزهایی که واقعی نیستند (توهمات شنیداری) مانند نجوا یا صداهایی که به آنها می‌گویند کاری انجام دهند.
- دیدن چیزهایی که واقعی نیستند (توهمات بصری) مانند چراغ چشمک‌زن یا لکه های تاریکی.
- خستگی یا اضطراب
- کمبود عبارات احساسی هنگام صحبت
- رفتاری آشفته، گیج و خیره شدن‌های مداوم
راه‌های درمان اسکیزوفرنی
درمان اسکیزوفرنی بر مدیریت علائم فرد متمرکز است. برای این منظور، فرد مبتلا باید برای مدتی طولانی و حتی مادام‌العمر، دارو مصرف کند. در کنار دارودرمانی، استفاده از روان درمانی و گفتاردرمانی نیز به درک و مدیریت علائم فرد اسکیزوفرنیک کمک خواهد کرد. انواع درمان‌های اسکیزوفرنی به شرح زیرند:
- انواع روان درمانی
- روان درمانی فردی: یک درمانگر یا روانپزشک طی جلساتی به بیمار می‌آموزد که چگونه با افکار و رفتار خود کنار بیاید.
- رفتار شناختی درمانی (CBT): درمانگر، روش‌های مقابله با صداها و توهمات را به بیمار نشان می دهد و به او کمک می‌کند که تفکر و رفتار خود را تغییر دهد.
- تقویت شناختی درمانی یا اصلاح شناختی (CET): به بیمار می‌آموزد که توجه، حافظه و توانایی سازماندهی افکار خود را بهبود دهد.
- انواع روان درمانی اجتماعی
اگر فرد مبتلا به اسکیزوفرنی در طول جلسات روان درمانی شاهد بهبود شود، به کمک بیشتری برای یادگیری نحوه عضویت در یک جامعه نیاز خواهد داشت. در اینجاست که درمان روانشناختی آغاز می‌شود که شامل موارد زیر می‌شود:
- آموزش مهارت‌های اجتماعی
- توانبخشی
- آموزش خانواده
- عضویت در گروه‌های خودیاری
- مراقبت ویژه تخصصی (CSC)
- درمان قاطع جامعه (ACT)
- درمان بهبودی اجتماعی
- داروهای ضد روان پریشی نسل اول
این داروها، یکی از ماده‌های شیمیایی مغز (دوپامین) را مسدود می‌کنند و بیشتر از داروهای ضد روان پریشی نسل دوم باعث اختلالات حرکتی مانند سفتی شدید عضلات می‌شوند. یکی از این دارو ها تری فلوئوپرازین (Stelazine) نام دارد که مصرف آن بدون تجویز پزشک به هیچ وجه پیشنهاد نمی‌شود. برای آگاهی بیشتر از اطلاعات این دارو روی لینک آن کلیک کنید.
- داروهای ضد روان‌پریشی نسل دوم
این داروهای جدید کمتر از داروهای نسل اول باعث ایجاد عوارض جانبی می‌شوند، اما بسیاری از این داروها می‌توانند باعث افزایش وزن و افزایش سطح قند خون و کلسترول شوند. تغییر رژیم غذایی و ورزش می‌تواند به رفع این عوارض کمک کند.
پیشنهاد می‌کنیم به هیچ وجه بدون تجویز پزشک داروهای ضد روان پریشی را مصرف نکنید! جهت تشخیص و درمان کامل بیماری به پزشکان پذیرش24 مراجعه کرده یا از ایشان مشاوره آنلاین دریافت نمایید.
- الکتروشوک درمانی (ECT)
در این روش الکترودها به پوست سر فرد متصل می‌شوند و در حالی که بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار دارد، پزشکان یک شوک الکتریکی کوچک به مغز ارسال می‌کنند. یک دوره درمانی از این روش با گذشت زمان منجر به بهبود خلق‌وخو و افکار بیمار می‌شود.
زمان مراجعه به پزشک
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی اغلب آگاهی ندارند که مشکلات آنها از یک اختلال روانی ناشی می‌شود که نیاز به مراقبت پزشکی دارد؛ بنابراین اغلب به کمک خانواده یا دوستان خود متوجه این بیماری شده و به پزشک مراجعه می‌کنند. یکی از توصیه‌های اصلی که می‌توان به آن اشاره داشت، مراجعه به یک روانپزشک در این زمان است؛ شما می‌توانید با جستجوی عبارت "روانپزشک پذیرش ۲۴” در موتورهای جستجو به بهترین متخصصان روانپزشک کشور دسترسی پیدا کنید
نظر شما