سلامت نیوز:«مراد من از قاچاق، فلان کوله‌بَرِ ضعیف نیست که می‌رود یک چیزی را برمی‌دارد روی کول خودش می‌آورد؛... با او مبارزه هم نشود اشکالی ندارد.» این بخشی از صحبت‌های مقام معظم رهبری در تاریخ ۸ اردیبهشت سال ۱۳۹۵ و درباره وضعیت معیشتی مردم مناطق مرزی غربی کشور است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی ، اگر این سخنان را با اتفاقات چند روز اخیر سراوان در استان سیستان و بلوچستان (فارغ از هر نوع نگاه به سوءاستفاده دشمنان در درگیری‌های اخیر) مقایسه نماییم، آن زمان شاهد خواهیم بود که «کولبری» و «سوخت‌بری» یک درد مشترک در مناطق مرزنشین کشور است که ریشه این پدیده‌ها در ضعف‌های اقتصادی و نبود زیرساخت‌های درآمدزایی برای مناطق مرزنشین است.
درحقیقت مردم مرزنشین شرق (با سوخت‌بری)، غرب (با کولبری) و جنوب (با بسته‌های چمدانی از طریق لنج‌ها)، برای امرارمعاش و سیرکردن شکم زن و بچه‌شان راه دیگری ندارند. راهی پرخطر که بسیاری از مواقع به قیمت جانشان تمام می‌شود. طی چند روز گذشته مرگ سوخت‌برانی که درد نان داشتند و عمدتا از قشر جوان بودند، اعتراضاتی را در منطقه سراوان ایجاد کرد اما حقیقت این است که شغل کاذب سوخت‌بری، سال‌هاست که مردم این منطقه را به‌خاطر تامین نشدن شرایط زیست اولیه سالم و برای حیات خود وادار به این شغل کاذب می‌کند و مانند کولبری، امروزه زنان زیادی نیز در کنار همسرانشان سوخت‌بری می‌کنند. مردم که بیشتر از اقشار جوان استان سیستان و بلوچستان هستند، سال‌هاست که می‌گویند: «مردم اینجا نیاز به کار دارند، از بیکاری گازوئیل‌کشی می‌کنند. چرا؟ چون در منطقه سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت انجام نمی‌شود. مادرانی که داغدار می‌شوند، بچه‌هایی که برای تامین نان به سوخت‌بری کشیده می‌شوند و می‌روند و برنمی‌گردند.»
طرح‌هایی که فقط روی کاغذ هستند
با این حال در سال‌های گذشته برای سوخت‌بران استان‌های شرقی کشور مانند خراسان، کرمان و سیستان و بلوچستان اقداماتی در جهت درآمدزایی صورت گرفته است، طرح‌هایی که به مانند ایجاد بازارچه مرزی کولبران، فقط یک طرح بوده است.
در 13 تیرماه امسال و در جلسه هیات وزیران و با هدف ارتقای توان اقتصادی ساکنان روستاهای مرزی شعاع ۲۰ کیلومتری مرز و تخصیص سهمی از درآمدهای حاصل از صادرات زمینی فرآورده‌های نفتی، تعیین سهمیه فروش سوخت به مرزنشینان را به تصویب رسید. به موجب این مصوبه، از ابتدای سال ۱۳۹۹، سهمیه کل سوخت نفت گاز تخصیصی به ساکنان روستاهای مرزی مشمول این تصویب‌نامه در سال، برابر ۴۵۰ (ماهانه برابر با 5.37) میلیون لیتر نفت گاز خواهد بود. ابتدای دی‌ماه امسال نیز طرح «رزاق» درجهت تامین رزق و روزی مرزنشینان اجرایی شد.
طرح اقتصادی «رزاق» مورد توجه قرار گرفت، بنا به گفته مسئولان ایجاد جایگاه‌های رسمی فروش سوخت است. دولت می‌گوید این طرح هم جلوی «قاچاق ثروت ملی» را می‌گیرد و هم برای مرزنشینان «سود‌آور» است و استاندار سیستان و بلوچستان معتقد است که «با اجرای طرح رزاق که به‌صورت آزمایشی یک‌ساله و صرفا جهت بهره‌مندی مرزنشینان اجرا می‌شود، نتایج مثبتی در استان و در راستای اشتغال‌زایی ایجاد شود.» اما این طرح به‌مانند صدها طرح گذشته چند وقت اخیر در مناطق مرزنشین و ایجاد بازارچه مرزی در استان‌های غربی تا به امروز تاثیرگذار نبوده و باید قبول کرد که کولبری و سوخت‌بری تنها راه مردم فقیر و جوانان مرزنشین برای ماندن در خاک وطن است.
همچنین در طرح‌های دولت برای رونق استان مرزی و محروم سیستان و بلوچستان، «طرح توسعه سواحل مکران» را اشاره کرد. هدف از این طرح استفاده از ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی این جغرافیا و و رونق بنادر است، طرحی که با مخالفت‌های زیادی همراه بوده و فعلا در کش‌وقوس اظهارنظر است.
مشکل مرزنشینان تفاوتی ندارد
بار دیگر نیز اگر شغل کولبری را با سوخت‌بری مقایسه کنیم، سوخت‌بران هرساله هدف تیراندازی مرزبانان ایران و پاکستان قرار می‌گیرند یا در تصادفات جاده‌ای تعدادی از آنها جانشان را از دست می‌دهند،
همین خطرات نیز در مرزهای غرب کشور برای کولبران وجود دارد و آنها یا به وسیله حوادث طبیعی مانند بهمن و سقوط از ارتفاع جانشان را از دست می‌دهند یا با تیراندازی ماموران مرزبانی که آنها را با قاچاقچیان انسان اشتباه می‌گیرند، جانشان را از دست خواهند داد. در این بین یکی از نمایندگان زاهدان در مجلس معتقد است که «موضوع مشکلات معیشتی مرزنشینان بسیار مهم است که همیشه مورد توجه بوده ولی اقدامی در جهت رفع آن اجرایی نشده. باید توجه داشت که مبادلات در مورد سوخت، تبادلات مرزی و داد و ستد‌های مرزی در سطح کشور وجود داشته است. فداحسین مالکی در مورد طرح «رزاق» گفته است:
«اخیرا طرح رزاق که سپاه پاسداران مدیریت آن را بر عهده دارد انجام می‌شود. در این طرح وزارت نفت، سوختی معین را به مرزنشینان می‌دهد و طی فرآیندی این طرح در استان سیستان و بلوچستان انجام می‌شود. این طرح به نوعی جلوی قاچاق را گرفته است و استقبال زیادی از آن شده است.» مالکی به رضایت مردم نسبت به اجرای قانون و فعالیت‌های متعارف و قانونی اشاره کرد و گفت: «مردم منطقه دوست ندارند که چنین فعالیت‌ها و اقداماتی توسط عده‌ای انجام شود. اکنون باید به سمتی برویم تا مرزنشینان ما بتوانند از فرصت‌های مرزی برای بهبود یافتن معیشت خود استفاده کنند. قرار است تا هیاتی از مجلس شورای اسلامی روز شنبه (امروز) به منطقه اعزام شوند تا علت این موضوع را بررسی کنند و طرحی در این راستا برای حل مشکلات مرزنشینان ارائه دهند.»
نظر شما