سلامت نیوز-*متین مهین مهین زارع: مارچوبه گیاهی علفی و چندساله است که ارتفاع آن حداکثر به 120 سانتی متر می رسد. شاخه های آن تقریبا چوبی و صاف است و روی ساقه های نازک و استوانه ای آن خطوط طولی ظریفی وجود دارد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از سیناپرس، مارچوبه (Garden asparagus) با نام علمی Asparagus officinalis ، گیاهی زیباست که گاه آن را به عنوان گیاه زینتی پرورش می دهند. برگ های این گیاه فلس مانند است و از کنار آنها دسته ای شاخه ای باریک و دراز بیرون می آید. گل ها سبز مایل به زرد هستند که در فصل بهار و اوایل تابستان ظاهر می شوند. میوه این گیاه قرمز خوشرنگ و دارای دانه های فراوان است.
خواص مارچوبه

مارچوبه به دلیل دارا بودن ترکیباتی مانند فولات و ویتامین های گروه B می تواند از ابتلا به بیماری های قلبی عروقی پیشگیری کند زیرا می تواند میزان هموسیستئین خون را کنترل کند. افزودن این سبزی به غذا یعنی جذب بیشتر ویتامین E. این ویتامین نیز حاوی قدرت آنتی اکسیدانی بالایی بوده و برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی لازم و ضروری است. فولات اساسا برای سلامت سیستم قلب و عروق لازم و ضروری است و کمبود فولات باعث ایجاد خطر حمله قلبی و بیماری های قلبی و عروقی می شود.

پراكندگی

 مارچوبه به دو صورت خودرو و پرورش یافته در نقاط مختلف جهان، از جمله ایران، وجود دارد که مهم ترین مناطق رشد و تکثیر آن در ایران استان های آذربایجان، اصفهان، کرمانشاه، تهران و نواحی جنوبی ایران (از جمله شیراز) است.

تركیبات مهم

ریشه مارچوبه حاوی اینولین و حداقل هشت فروکتوراولیگوساکارید است. ترکیبات دیگر آن بتاسیتوسترول و استروئید گلوکزیدها هستند. دانه های مارچوبه حاوی مقادیر زیادی پلی ساکاریدهای حاوی گلوکز، مانوز و گالاکتوز است. تحقیقات دیگر نشان داده اند. بعضی از گونه های مارچوبه ضد ویروس هستند. ساقه مارچوبه مانند سبزیجات خوراکی قابل مصرف است و دانه، ریشه و عصاره آن دارای خواص درمانی به خصوص ادرارآور است. دانه مارچوبه در ساخت داروهای مدر، ملین، درمان کننده التهابات عصبی، روماتیسم، تسکین درد دندان، تحریک رشد مو و بالاخره داروها درمان سرطان مصرف می شود. دانه مارچوبه همچنین جایگزینی برای قهوه است. در طب چینی نیز دانه مارچوبه برای درمان بیماری های انگلی به کار می رود و گفته شده عصاره آن در جلوگیری از بارداری موثر است. در فرآورده های خانگی از ساقه و عصاره مارچوبه برای درمان زخم های آکنه و پاک کردن صورت استفاده جلدی می شود. قسمت مورد استفاده دارویی آن قاعده ساقه و ریزوم آن است. ریزوم ها فلس مانند، دارای ریشه های فراوان، بدون بو و مزه و به رنگ خاکستری هستند.

مهم ترین اثرات گزارش شده

ضد باکتری، ضد پیری، ضد سرطان، ضد التهاب، ضد لوسمی، ضد اکسیدان، ضد روماتیسم، ضد ویروس، مسکن قلب، مقوی قلب، ضد بارداری، ملین، مسهل، ضدسم(سم زدا)، ادرارآور، محافظ کبد، کاهش دهنده پرفشاری خون، محرک ایمنی بدن، کشنده نماتود، مسکن، اسپرم کش و حل کننده سنگ ها.

موارد احتیاط

افرادی که التهاب یا نارسایی کلیه دارند، باید در مصرف مارچوبه احتیاط کنند. واکنش های حساسیتی نسبت به مارچوبه بسیار نادر است.

* پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی