سلامت نیوز: بیماری ایدز نه خاموش است و نه بیسروصدا هدفش را از پا می‌اندازد. ایدز ویروسی پرسروصداست و این سکوت جامعه و عدم آگاهی است که بیماران مبتلا را از پا می‌اندازد. ایدز بیسروصدا به سراغ آدم‌ها نمی‌آید بلکه از سکوت آنهاست و از ندانستن است که از پا می‌اندازدشان. شاید اگر از ترس و خجالت و پنهانکاری نبود، هیچ نوزاد مبتلا به ایدزی متولد نمی‌شد. شاید اگر در کلاس‌های درس مدارس آموزش‌هایی هم درباره پیشگیری از بیماری ایدز داده می‌شد هیچ دختر و پسر نوجوانی به این بیماری مبتلا نمی‌شدند.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه جهان صنعت در ادامه نوشت: حالا اما سال‌ها از وجود بیماری ایدز در شهرها و روستاهای کشور می‌گذرد و قدم روی پله‌های ابتدایی آموزش درباره این بیماری گذاشته‌ایم. سکوت شکسته است و باور کرده‌ایم که این بیماری وجود دارد و جوانان را از پا خواهد انداخت اگر به این سکوت ادامه دهیم. جامعه هدف این بیماری شاید بیشتر جوانان و نوجوانانی باشد که عدم آگاهی‌شان، سرنوشت را به شکل دیگری برایشان رقم می‌زند. ندانستن، آغازگر بیماری ایدز و نگفتن قربانی از دردهایش، پایان‌دهنده زندگی بیمار است. قربانی سکوت می‌کند و از ترس حمله و فشار جامعه، هیچ چیز درباره مشکلات و بیماری‌اش نمی‌گوید و در باتلاق سکوتش غرق می‌شود و همین رویه بر تعداد بیماران مبتلا اضافه می‌کند.
اما مدتی است که سکوت درباره بیماری ایدز شکسته شده است. نهادهای مختلف که درباره بیماری ایدز فعالیت می‌کردند، هریک تلاش‌‌هایی برای بلند شدن صدای آموزش کردند و چندی پیش هم شهرداری تهران اقدام به آموزشی در سطح وسیع درباره بیماری ایدز کرد؛ بنرهایی با طرح‌های گرافیکی و خلاقانه با جمله‌های کوتاه آموزشی در سطح شهر نصب شدند. این بار اما این بارقه امید هم خیلی زود خاموش شد و با انتقاد طیفی از مخالفان مطرح شدن آموزش جلوگیری از ایدز، بنرهای آموزشی بیماری ایدز جمع‌آوری شدند و این محدودیت اطلاع‌رسانی کماکان ادامه دارد.
بهبود وضعیت ایدز حاصل تکرار آموزش است
رضا قاسمی، رییس موسسه پیام‌آوران همیاری درباره مشکلات آموزش پیشگیری از ایدز می‌گوید: آموزش راه‌های پیشگیری و انتقال ایدز، درگذشته بسیار دشوارتر از این روزها بود. متاسفانه ما دوره‌ای را پشت‌سر گذاشته‌ایم که حتی نمی‌توانستیم درباره راه‌های انتقال ایدز کوچک‌ترین اطلاع‌رسانی کنیم. همین دوران و سکوت طولانی درباره بیماری ایدز باعث شد تا آمار بیماری ایدز بالا برود.
وی در ادامه تاکید می‌کند: بعد از مدت‌ها خوشبختانه فیلتر‌ها درباره آموزش‌های بیماری ایدز از بین رفت و شهرداری تهران با نصب بنرهای آموزشی در خیابان‌ها و اتوبان‌های اصلی تهران اقدام به آموزش درباره راه‌های پیشگیری از بیماری ایدز کرد که متاسفانه بعد از مدتی بنرها جمع و آموزش‌ها متوقف شد.
به اعتقاد وی به شدت نیازمند کارهایی شبیه آموزش هستیم که از طرف شهرداری آغاز شد، این بار اگر درباره آموزش‌های ایدز کوتاهی کنیم، باز هم با افزایش آمار مبتلایان روبه‌رو می‌شویم و آینده خوبی درباره این مساله نخواهیم داشت.
15 درصد از افراد مبتلا به ایدز زنان هستند
در شرایطی پروین افسر کازرونی، رییس اداره کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت از ارتقای برنامه‌های پیشگیری و کنترل ایدز در حوزه نوجوانان و جوانان و همچنین زنان آسیب‌پذیر با همکاری سایر ارگان‌ها خبر می‌دهد که هنوز هم هستند افرادی که در مقابل آموزش‌های مرتبط با بیماری ایدز احساس خوبی ندارند و با چنین آموزش‌هایی مخالفت می‌کنند.
به گفته وی انتقال جنسی ایدز در کشور رو به گسترش است و به همین دلیل آموزش روش‌های پیشگیری از آن جزو برنامه‌های پررنگ وزارت بهداشت قرار گرفته است.
کازرونی درباره آمار افراد مبتلا به ایدز در کشور می‌گوید: از سال 67 تا اول مهرماه 94، 30هزار و 183 مورد شناسایی شده که 67 درصد انتقال از طریق اعتیاد تزریقی و 18 درصد از طریق جنسی صورت گرفته است. از میان کل موارد ابتلا به ایدز در سال 93 نیز،41 درصد از طریق اعتیاد تزریقی و 36 درصد از طریق جنسی صورت گرفته است. همچنین 15 درصد از کل آمار افراد مبتلا به ایدز از سال 67 تا 94 را زنان و 85 درصد را مردان تشکیل داده‌اند.
تحقق 3 هدف اصلی تا پایان سال 2030
کازرونی درباره برنامه‌های اداره ایدز وزارت بهداشت برای ارتقای مراقبت و درمان این بیماری می‌گوید: ایران همراه با سایر کشورها در راستای اهداف بین‌المللی خود، برای رسیدن به پایان همه‌گیری ایدز تا سال 2030 متعهد به انجام سه هدف شده است. شناسایی 90 درصد موارد آلوده به ایدز، مراقبت و درمان 90 درصد از موارد مبتلا و همچنین درمان 90 درصد افرادی که حجم ویروس در بدن آنها به حدی رسیده که قابلیت انتقال و عفونت‌زایی به دیگران را نداشته باشد؛ سه هدف اصلی این برنامه هستند. همچنین بازنگری دستورالعمل‌های مراقبت و درمان اچ‌آی‌وی و بیماری‌های آمیزشی با آخرین اطلاعات علمی روز و پیشنهاد بخش‌های علمی و بین‌المللی صورت گرفته است. بر این اساس اطلاعات به دست آمده از گزارشات اجرایی، تطبیق و تدوین شده است.
از سویی دیگر رییس اداره ایدز وزارت بهداشت، آموزش پیشرفته پزشکان درمانگر ایدز و ارتقای کیفیت فعالیت‌ها و برنامه‌های کاهش آسیب را از برنامه‌های آینده برای پیشگیری از گسترش ایدز در کشور عنوان کرد که جمعیت‌های کلیدی مثل معتادان تزریقی که در معرض خطر انتقال جنسی اچی‌آی‌وی/ ایدز هستند را هدف گرفته است.
این در حالی است که کازرونی معتقد است، برنامه‌های ارتقای کیفیت کاهش آسیب، مراکز ماده «16» که مربوط به ترک اجباری اعتیاد هستند، مراکز ماده «15» که به عنوان مراکز اقامتی میان مدت فعالیت می‌کنند و همچنین DICها را دربرمی‌گیرد.
ارزیابی وضعیت HIV و مشاوره، آموزش و وصل کردن موارد شناسایی شده جهت مراقبت و درمان جمعیت کارتن خواب، با همراهی سایر سازمان‌های متولی بسیار مهم است و به اعتقاد کازرونی، برنامه‌ریزی برای گسترش پایگاه‌ها و مراکز مشاوره، گسترش برنامه‌های آموزش و اطلاع‌رسانی با مشارکت گسترده سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی و غیردولتی که این رسالت را برعهده دارند از اولویت‌های این وزارتخانه برای پیشگیری از گسترش ایدز در کشور است.
آیا آموزشوپرورش درباره ایدز آموزش خواهد داد
بی‌شک جامعه نیازمند آموزش و آگاهی درباره بیماری ایدز است. این آموزش نه‌تنها سطح آگاهی را به شکل کلان درباره بیماری ایدز افزایش می‌دهد بلکه در نهایت می‌تواند موجب کاهش افراد مبتلا به بیماری ایدز شود. به اعتقاد قاسمی، «یکی از راه کارهای مناسب و زود بازده درباره آموزش‌های مرتبط با بیماری ایدز همکاری آموزشوپرورش با NGOها و وزارت بهداشت و دیگر نهادهای فعال در حوزه این بیماری است. این همکاری میسر نخواهد شد مگر با آموزش صریح و مستمر درباره این بیماری در مدارس. اما متاسفانه آموزشوپرورش همکاری مناسب را در این زمینه نکرده است و در تمام این سال‌ها نسبت به آموزش‌های مستمر درباره راه‌های انتقال و پیشگیری بیماری ایدز کوتاهی کرده است.»
از سویی دیگر کازرونی معتقد است: «جلب مشارکت بخش‌های مختلف، تاکید بر برنامه‌های پیشگیری و کنترل ایدز در گروه نوجوانان و جوانان به صورت آموزش در مدارس و خارج از مدارس در قالب بسته‌های آموزشی که با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش شروع شده نیز در دست اقدام است.»
در شرایطی کازرونی از بسته‌های آموزشی آموزشوپرورش می‌گوید که در سال‌های گذشته که صحبت کردن از ایدز تابو بود، اگر معلمی در مدارس درباره بیماری ایدز به دانش‌آموزان اطلاعات و آموزش می‌داد شغلش با مخاطره روبه‌رو یا حتی اخراج می‌شد و شغلش را از دست می‌داد. این بار اما به نظر می‌رسد آموزش جدی گرفته شده و قرار است وزارت آموزشوپرورش همکاری‌های لازم را برای آموزش درباره بیماری ایدز انجام دهد.
راه‌اندازی پنج مرکز پایلوت مشاوره ایدز، ویژه نوجوانان و جوانان
کازرونی همچنین به گسترش برنامه‌های پیشگیری از انتقال مادر به کودک به صورت پایلوت در 16 دانشگاه علوم پزشکی کشور نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر این اقدامات در تمام مناطق حاشیه‌نشین نیز انجام می‌شود. در مراکز سلامت جامع، تمام زنان باردار این مناطق در زمینه ایدز آموزش می‌بینند و مورد ارزیابی قرار می‌گیرند که در صورت ابتلا، تشخیص و درمان دارویی آن آغاز می‌شود که می‌توان انتقال آن را از 30 تا 40 درصد به کمتر از دو درصد کاهش داد.
رییس اداره ایدز وزارت بهداشت همچنین از راه‌اندازی پنج مرکز مشاوره ویژه نوجوانان و جوانان در مناطق پرخطر استان‌های تهران، کرمانشاه، شیراز و اهواز خبر و ادامه داد: استفاده از روش‌های نوین آموزشی مثل تهیه کلیپ و فیلم‌های کوتاه که بتواند به طور گسترده در اختیار افراد خصوصا نوجوانان و جوانان قرار گیرد جزو برنامه‌های ما قرار دارد. امیدواریم بتوانیم این کلیپ‌ها را از دانشگاه تا پادگان‌ها و هر نقطه‌ای که این گروه سنی حضور داشته باشند و همچنین از طریق شبکه‌های اجتماعی اطلاع‌رسانی کنیم.
به گفته کازرونی یکی از اقدامات کلیدی که از قبل شروع شده و ادامه دارد، گسترش برنامه مراقبت از زنان آسیب‌پذیر به صورت آموزش و مشاوره و توانمندسازی است. این برنامه با همکاری معاونت امور زنان ریاست جمهوری در دست اجراست. در این برنامه استراتژیک وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلفی همراهی می‌کنند.
ابلاغ چهارمین برنامه استراتژیک پیشگیری و کنترل ایدز به دستگاه‌ها
کازرونی در ادامه ضمن اشاره به تدوین برنامه پیشگیری و کنترل ایدز در قالب چهارمین برنامه استراتژیک از سال 94 تا 98، در خصوص جزییات آن می‌گوید: این برنامه پنج هدف نهایی برای رسیدن به کاهش شیوع ابتلا در گروه‌های مختلف دارد. قرار است شیوع ابتلا به عفونتHIV در جمعیت عمومی به کمتر از 15%، درسوءمصرف‌کنندگان تزریقی به کمتر از 13 درصد و در افراد در معرض خطر انتقال جنسی به کمتر از پنج درصد برسد. همچنین بروز عفونت HIV در نوزادان زنده متولد از زنان باردار مبتلا به HIV به میزان 90 درصد و مرگ منتسب به ایدز در مبتلایان به HIV نیز به میزان 20 درصد کاهش پیدا کند. این برنامه اسفند ماه سال گذشته با حضور رییس جمهورتصویب و ابلاغ شده است. یکی از مهم ترین اقدامات آن نیز تشکیل کمیته‌های اجرایی کردن برنامه استراتژیک، به خصوص کمیته پایش و ارزشیابی برای رصد فعالیت‌های آنهاست.
گلایه وزیر بهداشت از حاشیه‌سازی‌هایی که مانع نصب تابلوهای ایدز در تهران شد
بعد از جمع‌آوری بنرهای آموزشی شهرداری درباره بیماری ایدز، حسن هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سفرش به اصفهان عنوان کرد: مهم است که شهردار یک شهر فقط به فکر ساخت‌و‌ساز نباشد و مهم‌تر آن است که به فکر فرهنگ و سلامت مردم باشد و برای بهداشت عمومی تلاش کند و از همین جا به تمام شهرداران کلانشهرهای کشور می‌گویم که مانند شهردار اصفهان برای ارتقای سلامت شهروندان خود بکوشید.
به اعتقاد هاشمی، متاسفانه این کشور مدام دچار حاشیه‌سازی و بازی‌های سیاسی می‌شود برای مثال در تهران چند وقت پیش تابلوهای ایدز در حال نصب بود که حاشیه سازی‌ها باعث شد تا از نصب آنها جلوگیری شود این در حالی است که امروز و در این سال‌ها آمار و مشکلات ایدز نادیده‌گرفتنی نیست همچنین اگر خانه‌های سلامت زیر نظر مردم و سمن‌ها باشد به نظر بسیار ارزشمندتر می‌رسند. یکی از اتفاقاتی که باید در کلانشهرهای کشور رخ دهد کمک به اجرای کامل طرح تحول نظام سلامت است؛ امروز 24 میلیون نفر را زیر پوشش این طرح داریم و ما بقی نیز باید مخصوصا در کلانشهرها زیر پوشش این شبکه قرار گیرند.
وزیر بهداشت با اشاره به اینکه باید همه به این نتیجه برسیم که توسعه بدون سلامت امکان ندارد، می‌گوید: در طول 2.5 سال دولت یازدهم با وجود همه کاستی‌ها سعی کرده‌ایم از بخش سلامت غفلت نکنیم و پس از برجام که با شجاعت رییس جمهور و حمایت‌های رهبری اتفاق افتاد قطعا وضعیت بهتر خواهد شد.
جان انسان‌ها را قربانی سکوت نکنیم
به نظر می‌رسد از شهرداری تا وزارت بهداشت و حتی سمن‌ها و انجمن‌های مبارزه با ایدز همگی معتقد هستند بیماری ایدز نیازمند آموزش مستمر و پیگیرانه است. از طرفی هر قدمی که از سوی این نهاد‌ها برداشته می‌شود خیلی زود محکوم به توقف می‌شود. آیا قرار است نهادهای خصوصی و دولتی که در این زمینه فعالیت می‌کنند پا پس بکشند و به سال‌ها قبل عقب گرد کنیم؟ یا قدم‌ها را محکم‌تر برخواهند داشت و آموزش‌ها به هر شکلی ادامه پیدا خواهند کرد؟ به هر روی قبل از هر ترس و تابویی باید به این نتیجه همگانی برسیم که راه حل دیگری غیر از آموزش درباره کنترل بیماری ایدز وجود ندارد.
نظر شما