چه چیزی باعث ایجاد زخم معده می شود؟
چگونه به هلیکوباکتر پیلوری مبتلا می شویم؟
به گزارش سلامت نیوز به نقل از وب ام دی، باکتری هلیکوباکتر پیلوری معمولاً از فردی به فرد دیگر و به شکل زیر منتقل می شود:
- غذا، آب یا ظروف کثیف
- بوسیدن
- مدفوع یا استفراغ آلوده
هنگامی که هلیکوباکتر پیلوری وارد بدن شما می شود، در پوشش داخلی معده شما تکثیر می شود که باعث ضعیف شدن پوشش داخلی می شود؛ در این شرایط احتمال اینکه اسیدهای معده باعث ایجاد زخم شوند بیشتر می شود
عوامل خطر هلیکوباکتر پیلوری
اکثر افراد در دوران کودکی به هلیکوباکتر پیلوری مبتلا می شوند، اما بزرگسالان نیز می توانند به آن مبتلا شوند. عفونت ها اغلب به شرایط زندگی شما مربوط می شود.
عوامل خطر عبارتند از:
- شرایط زندگی
- نبود سرویس آب و فاضلاب سالم
- زندگی در محله های نزدیک با فردی که آلوده است
- زندگی در یک کشور در حال توسعه
علائم هلیکوباکتر پیلوری
فقط داشتن باکتری علائمی ایجاد نمی کند اما اگر به دلیل هلیکوباکتر پیلوری دچار التهاب معده (گاستریت) یا زخم معده شوید، احتمالاً متوجه آنها خواهید شد. شایع ترین مشکل درد مبهم یا سوزش در شکم شماست. علائم این بیماری ممکن است بیاید و برود و ممکن است زمانی که معده شما خالی است بدتر شود. ممکن است پس از خوردن غذا یا مصرف یک آنتی اسید احساس بهتری داشته باشید.
علائم دیگر عبارتند از:
- نفخ
- آروغ زدن
- اشتهای کم
- حالت تهوع
- استفراغ
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
مدفوع هلیکوباکتر پیلوری چگونه است ؟
مدفوع اکثر افراد آلوده به هلیکوباکتر پیلوری ظاهری طبیعی دارد اما اگر رنگ مدفوع شما تیره، سیاه، قیری یا خونی است، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی فورا به پزشک مراجعه کنیم؟
گاهی اوقات، زخم معده به معده یا روده شما خونریزی می کند که می تواند خطرناک باشد. در صورت داشتن هر یک از علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- مدفوع خونی، قرمز تیره یا سیاه
- مشکل در تنفس
- سرگیجه یا غش
- پوست رنگ پریده
- استفراغی که خونی، سیاه یا شبیه تفاله قهوه است
- درد شدید و تیز معده
عفونت هلیکوباکتر پیلوری نیز یک عامل خطر برای سرطان معده است که در ابتدا علائم کمی دارد. در صورت داشتن هر یک از این علائم با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد یا تورم شکم
- نفخ
- حالت تهوع
- از دست دادن اشتها
- پس از صرف مقدار کمی غذا احساس سیری می کنید
- استفراغ
- کاهش وزن بدون دلیل
- مدفوع سیاه
هلیکوباکتر پیلوری چطور تشخیص داده می شود؟
بسته به علائم شما، پزشک احتمالاً از شما در مورد سابقه پزشکی و هر دارویی که مصرف می کنید سؤال می کند. سپس آنها یک معاینه فیزیکی انجام می دهند که ممکن است شامل بررسی شکم شما از نظر تورم، حساسیت یا درد باشد.
آزمایشات هلیکوباکتر پیلوری
چندین آزمایش وجود دارد که پزشک شما می تواند برای تشخیص اینکه آیا شما به هلیکوباکتر پیلوری آلوده شده اید یا خیر توصیه کند، از جمله:
آزمایش های مدفوع
آزمایشات آنتی ژن مدفوع پروتئین (آنتی ژن) مربوط به هلیکوباکتر پیلوری را در مدفوع شما تشخیص می دهد. آنها رایج ترین آزمایش هایی هستند که برای یافتن باکتری استفاده می شوند.
آزمایشهای PCR مدفوع (تستهای واکنش زنجیرهای پلیمراز) به دنبال هلیکوباکتر پیلوری در مدفوع شما میگردند. آنها همچنین به دنبال جهش هایی هستند که می توانند باکتری ها را در برابر آنتی بیوتیک مقاوم کنند. تستهای PCR گرانتر از تستهای آنتی ژن هستند و ممکن است به آسانی انجام نشوند.
تست تنفس اوره
در طی این آزمایش ، بازدم را در کیسه ای بیرون می دهید تا پزشک بتواند میزان دی اکسید کربن موجود در نفس شما را اندازه گیری کند. سپس مایع یا پودینگی را می بلعید که حاوی ماده ای به نام اوره است. چند دقیقه بعد، بازدم را در کیسه دیگری می کشید تا دوباره دی اکسید کربن خود را اندازه گیری کنید.
این دو کیسه برای مقایسه به آزمایشگاه فرستاده می شوند. اگر هلیکوباکتر پیلوری در روده خود دارید، اوره موجود در مایعی را که بلعیده اید تجزیه می کند و دی اکسید کربن در نفس شما آزاد می شود. اگر دی اکسید کربن در نمونه دوم بیشتر از نمونه اول باشد، آزمایش شما برای هلیکوباکتر پیلوری مثبت است.
برای بررسی دقیق تر زخم های شما، پزشک ممکن است از موارد زیر استفاده کند:
- آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی پزشک شما از یک لوله با یک دوربین کوچک به نام آندوسکوپ استفاده می کند تا گلوی شما را به داخل معده و قسمت بالایی روده کوچک نگاه کند. همچنین ممکن است از این روش برای جمع آوری نمونه ای استفاده شود که از نظر هلیکوباکتر پیلوری بررسی می شود. ممکن است در طول این عمل خواب یا بیدار باشید، اما برای راحتی بیشتر، دارو دریافت خواهید کرد.
- تست های دستگاه گوارش فوقانی در بیمارستان، یک مایع سفید گچی می نوشید که حاوی ماده ای به نام باریم است و پزشک عکس اشعه ایکس می گیرد. باریم گلو و معده شما را می پوشاند و آنها را به وضوح روی تصویر برجسته می کند.
- توموگرافی کامپیوتری. این اشعه ایکس قدرتمند می تواند برای تشخیص بیماری های معده مانند زخم معده استفاده شود.
درمان هلیکوباکتر پیلوری
زخم های ناشی از هلیکوباکتر پیلوری معمولاً با ترکیبی از آنتی بیوتیک ها و یک مهارکننده پمپ پروتون (PPI) درمان می شوند.
- درمان سه گانه: درمان هایی که PPI ها را با دو آنتی بیوتیک ترکیب می کنند، گزینه های درمانی اول برای کنترل و مهار هلیکوباکتر پیلوری هستند.
- آنتیبیوتیکها: پزشک احتمالاً دو آنتیبیوتیک تجویز میکند تا باکتریها را از ایجاد مقاومت در برابر یک آنتیبیوتیک خاص جلوگیری کند. آموکسی سیلین، کلاریترومایسین (Biaxin)، مترونیدازول (Flagyl)، تتراسایکلین (Sumycin) یا تینیدازول (Tindamax) گزینه های احتمالی هستند.
- مهارکنندههای پمپ پروتون (PPIs): این داروها با مسدود کردن «پمپها» یا غدد کوچکی که آن را تولید میکنند، اسید معده را کاهش میدهند. آنها شامل اسومپرازول (Nexium)، لانزوپرازول (Prevacid)، امپرازول (Prilosec)، پانتوپرازول (Protonix) و رابپرازول (Aciphex) هستند.
- بیسموت ساب سالیسیلات: این دارو که اغلب به عنوان یک داروی بدون نسخه برای اسهال استفاده می شود، اغلب همراه با آنتی بیوتیک ها برای محافظت بیشتر از معده شما توصیه می شود.
- مسدود کننده های هیستامین (H-2): این ها هیستامین شیمیایی را مسدود می کنند که معده شما را وادار می کند اسید بیشتری بسازد. اینها عبارتند از سایمتیدین (Tagamet) و نیزاتیدین (Axid AR ). مسدودکننده های H-2 تنها زمانی استفاده می شوند که نتوانید PPI مصرف کنید.
درمان سه گانه برای هلیکوباکتر پیلوری
دو نوع رایج از این درمان های سه دارویی وجود دارد:
- درمان سه گانه مبتنی بر ریفابوتین، که شامل دو آنتی بیوتیک (آموکسی سیلین و ریفابوتین) و یک PPI (امپرازول) است که هر 8 ساعت یکبار به مدت 14 روز مصرف می کنید.
- درمان سه گانه کلاریترومایسین همچنین دارای دو آنتی بیوتیک (کلاریترومایسین و آموکسی سیلین یا مترونیدازول) به همراه یک PPI است. این روش معمولاً در مواردی که سویه هلیکوباکتر پیلوری مقاومت پایینی نسبت به کلاریترومایسین دارد پیشنهاد می شود.
اگر هر یک از داروهایتان شما را ناراحت می دهد، در مورد گزینه های درمانی و نحوه کنترل عوارض جانبی با پزشک خود صحبت کنید.
بیشتر زخم های ناشی از هلیکوباکتر پیلوری پس از چند هفته بهبود می یابند. داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی ( NSAIDs ) مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن را برای درد مصرف نکنید، زیرا می توانند به پوشش معده شما آسیب برسانند. اگر به داروی ضد درد نیاز دارید، با پزشک خود صحبت کنید.
پزشک شما ممکن است حدود 4 هفته پس از اتمام درمان شما را از نظر هلیکوباکتر پیلوری مجدداً آزمایش کند. اگر هنوز علائم عفونت را نشان می دهید، ممکن است لازم باشد دور دیگری از آنتی بیوتیک های مختلف مصرف کنید.
عوارض هلیکوباکتر پیلوری
هلیکوباکتر پیلوری معمولاً باعث التهاب پوشش داخلی معده (گاستریت) می شود. شما همیشه علائم گاستریت را ندارید، اما تحریک و تورم ناشی از آن می تواند منجر به ناراحتی، تهوع و استفراغ شود.
زخم معده شایع ترین عارضه هلیکوباکتر پیلوری است. حدود 10 درصد از افرادی که به این باکتری آلوده می شوند، به این باکتری مبتلا می شوند. این وضعیت زمانی جدی می شود که:
- از خروج غذای هضم شده از معده جلوگیری کند.
- یک سوراخ در دیواره شکم شما ایجاد می کند.
- باعث خونریزی می شود.
این وضعیت شایع نیست، اما عفونت طولانی مدت درمان نشده هلیکوباکتر پیلوری یک عامل خطر برای برخی از انواع سرطان معده است.
اگر در خانواده خود سابقه سرطان معده دارید، پزشک ممکن است آزمایش هلیکوباکتر پیلوری را توصیه کند.
جلوگیری از هلیکوباکتر پیلوری
شما می توانید از خود در برابر ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری محافظت کنید به همان روشی که از سایر میکروب ها جلوگیری می کنید:
- پس از استفاده از حمام و قبل از تهیه یا خوردن غذا، دست های خود را کاملا بشویید. به فرزندان خود بیاموزید که همین کار را انجام دهند.
- از خوردن غذا یا نوشیدن آب غیر تمیز خودداری کنید.
- چیزی را که کاملا پخته نشده است نخورید.
- از غذاهایی که توسط افرادی سرو می شود که دست های خود را نشسته اند خودداری کنید.
آیا هلیکوباکتر پیلوری یک عفونت جدی است؟
اکثر افراد آلوده به هلیکوباکتر پیلوری هیچ مشکلی ندارند اما این باکتری می تواند آسیب جدی به پوشش معده شما وارد کند و علت اصلی زخم معده شود. این بیماری در موارد نادر می تواند منجر به سرطان معده شود.
آیا هلیکوباکتر پیلوری به راحتی قابل درمان است؟
شما می توانید علائم عفونت هلیکوباکتر پیلوری را با آنتی بیوتیک ها، مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs) و مسدود کننده های H-2 درمان کنید. درمان حدود 2 هفته طول می کشد. هنگامی که باکتری ها از بین رفتند، در صورت پیروی از اقدامات بهداشتی، احتمال کمی وجود دارد که عفونت عود کند.
رژیم غذایی هلیکوباکتر پیلوری
در حالی که عوامل خطر اصلی برای عفونت هلیکوباکتر پیلوری، اقدامات بهداشتی نامناسب است، تحقیقات نشان می دهد که آنچه می خورید نیز ممکن است در ابتلاو یا جلوگیری از این وضعیت نقش داشته باشد.
یک مطالعه نشان داد افرادی که رژیم غذایی آنها سرشار از میوهها و سبزیجات تازه، غلات کامل، آجیل و دانهها بود، کمتر در معرض خطر ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری بودند اما کسانی که رژیم غذایی آنها مملو از کربوهیدرات، غلات و گوشت های فرآوری شده، قندها و نمک بود، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری بودند.
این وضعیت می تواند به این دلیل باشد که برخی از ترکیبات مانند ویتامین C، پلی فنول ها و فلاونوئیدها در رژیم غذایی گروه اول به محافظت از پوشش معده و جلوگیری از ایجاد باکتری کمک می کند.
پزشکان به مردم می گفتند برای درمان زخم خود شیر بخورند. این قبل از آن بود که داروهای بهتری مانند داروهای کنترل کننده اسید به وجود بیاید. امروزه می دانیم که شیر نمی تواند به پیشگیری یا تسکین زخم معده کمک کند. در واقع، ممکن است با تحریک معده شما برای تولید اسید بیشتر، اوضاع را بدتر کند.
چه غذاهایی برای میکروب معده خوب است؟
غذاهای حاوی پروبیوتیک
غذاهای غنی از فیبر
سیب زمینی شیرین
الکل
غذاهای چرب
غذاهایی که به نسبت شخص واکنش متفاوتی نشان می دهند
غذاهای تند
مرکبات
شکلات
کافئین
توصیههای غذایی برای غلبه به عفونت هلیکوباکتر پیلوری
از آنجا که ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری بر اساس مدت و شدت عفونت میتواند. طیفی از علائم را از قبیل التهاب معده تا زخم معده را شامل شود بنابراین توصیهها و پرهیزهای غذایی مشابه همه بیماران گوارش است:خوب جویدن غذا، وعدههای کم و مکرر در طول روز، عدم مصرف وعده سنگین قبل از خواب میتواند در بهبود علائم این بیماران موثر باشد. میوه و سبزیجات تازه و مواد غذایی حاوی سلنیوم از قبیل مغزها و خصوصا بادام هندی، غذاهای دریایی، گوشت مرغ، گوشت گوسفند و جگر برای سلامت معده مفید میباشند.
در گذشته افراد مبتلا به زخم یا التهاب معده از خوردن غذاهای اسیدی منع میشدند اما درحال حاضر خوردن غذاهای اسیدی مانند مرکبات، گوجه فرنگی و... براساس تحمل فرد قابل توصیه میباشد.نوشیدنیهای الکلی میتوانند باعث وخیمتر شدن شرایط شوند و نوشیدنیهای کافئینه از قبیل چای و قهوه میتوانند باعث تشدید درد در این افراد شوند.مصرف پودر فلفل قرمز میتواند اثری دوگانه داشته باشد به طوریکه مصرف زیاد آن باعث تشدید علائم و وخیمتر شدن بیماری و مصرف مقادیر کم آن باعث افزایش تولید موکوس و بهبود زخم معده شود.
مصرف بعضی غذاها میتواند از جدار معده در برابر هلیکوباکترپیلوری محافظت کند و یا در کنار درمان دارویی به ریشهکنی این باکتری کمک کند:
- زردچوبه، عصاره زنجفیل و نیز مصرف مواد غذاهای حاوی مواد فنولیک از قبیل قرهقاط میتواند در ریشهکنی این باکتری موثر باشند.
- تحقیقات نشان داده است که مصرف برخی از انواع عسل نیز برای درمان هلیکوباکترپیلوری موثر است.
- غذاهای حاوی سولفورفان از قبیل انواع کلم یک باکتریکش قوی محسوب میشوند که میتوانند بر ریشهکنی هلیکوباکترپیلوری هم موثر باشند.
- مصرف سویا نیز ممکن است باعث کاهش تولید واسطههای التهابی (اینترلوکین 10) ناشی از هلیکوباکترپیلوری شود.
- پونه علاوه بر خاصیت آنتی اکسیدانی میتواند بر تخریب هلیکوباکترپیلوری هم موثر باشد.
- مصرف میوه و سبزی تازه خصوصا آنهایی که سرشار از ویتامین C، ویتامینE (انواع مغزها و دانههای روغنی)، لیکوپن (سبزیجات و میوهایی که رنگ قرمز دارند) هستند نیز می تواند مفید باشد.
- مصرف پودر سیر نیز میتواند در کنار تجویز آنتیبیوتیک، به کاهش عفونت و ریشهکنی بیشتر این باکتری کمک کند.
سلام، دکتر به نسبت شرایطتان درمان مناسبی تجویز کرده است. مصرف قرصهای ضد باکتری ممکن است در برخی افراد باعث عوارض جانبی مانند تلخی دهان شود، اما این عوارض عموماً موقتی هستند و بعد از پایان درمان بهبود خواهد یافت. با این حال اگر هر گونه عوارض جدی یا ناخواسته احساس میکنید، حتماً با دکتر خود مشورت کنید. مصرف طولانی مدت قرصهای ضد باکتری ممکن است به کبد آسیب بزند، بنابراین حتماً باید دستورات دکتر خود را رعایت کنید و با او در مورد مدت زمان مصرف صحبت کنید.
بله، سوپ میتواند برای افرادی که عفونت معده دارند مفید باشد. سوپهای ساده و سبک مانند سوپ مرغ یا سوپ سبزیجات میتوانند به هیدراته نگه داشتن بدن کمک کنند و همچنین به راحتی هضم شوند. مصرف مایعات و غذاهای ملایم میتواند به بهبود علائم کمک کند.با این حال، بهتر است که در مورد نوع سوپ و مواد تشکیلدهنده آن احتیاط کنید و از افزودن ادویهجات تند یا چربیهای سنگین خودداری نمایید.