سلامت نیوز: رشد قارچ‌گونه عطاری‌های غیرمجاز، اصطلاحی بود که چند روز پیش، معاون طب سنتی وزارت بهداشت در مورد افزایش تعداد این واحدهای صنفی به کار برد. افزایش چشمگیر عطاری‌ها در هر کوی و برزن به دلیل اقبال بیش از پیش مردم به طب سنتی، نگرانی‌های زیادی را در بین مسئولان بهداشتی کشور به وجود آورده است.
تبلیغ و فروش انواع داروهای گیاهی ترکیبی و بعضا بی نام و نشان در عطاری‌ها آنقدر رایج شده كه شاید دیگر به نظر عجیب نیاید اما دکتر محمود خدادوست این كار را تخلف می‌داند و از مردم خواست فریب تبلیغات روی شیشه عطاری‌ها را نخورند. به گفته او، فروش دارو در عطاری تخلف است و مطالعات انجام شده در مرکز تحقیقات پزشکی قانونی نشان داده بسیاری از این داروهای ترکیبی ضدچاقی، لاغری، ضداعتیاد و... که با ادعای صددرصد گیاهی به فروش می‌رسد، اساسا داروی شیمیایی هستند و مردم نباید فریب این تبلیغات را بخورند.
آنچه کار صنف عطاران را سخت کرده، به گفته یکی از عطاران باسابقه، نبود قانون مدون و مشخص است که حیطه کار عطاری‌ها را مشخص و بدون نگاه حذفی زمینه را برای ورود افراد جدید به این حرفه و کار افراد قدیمی فراهم كند. موضوعی که دکتر امیرحسین جمشیدی، رئیس اداره داروهای طبیعی و مکمل وزارت بهداشت نیز آن را تایید می‌کند و همه مشکل را ناشی از نبود آیین‌نامه و ضوابط لازم در این خصوص می‌داند.
وی در گفت‌وگو با هفته نامه سلامت با بیان اینکه مشکل اصلی نبود آیین‌نامه و ضوابط در مورد کار عطاری‌هاست، گفت: «عرضه فراورده‌هایی که مجوز وزارت بهداشت را ندارند، در هر مکانی ممنوع است و محل عرضه فراورده‌های دارای مجوز نیز داروخانه‌ای است که با مجوز تاسیس شده نه عطاری، بنابراین در هیچ قانونی ذکر نشده که عطاری‌ها اجازه دارند فراورده‌های طبیعی دارای مجوز را به فروش برسانند.» دبیر شورای بررسی و تدوین داروهای طبیعی ایران ادامه می‌دهد: «عطاری فضایی است که در آن افرادی مشغول به کارند که در زنجیره انتقال طب سنتی دخیل هستند. این موضوع مورد قبول ما نیز هست اما به‌‌دلیل نبود قانونی مبنی بر لزوم گذراندن دوره‌های آموزشی برای دریافت مجوز عطاری، افراد ناشی و بی‌تجربه زیادی به این صنف وارد شدند و شروع به عرضه فراورده‌هایی می‌کنند که مجاز نیستند. براساس قانون، عرضه فراورده‌های بی‌هویت غیرمجاز و بدون مجوز یا حتی فراورده‌های مجاز دارای مجوز که در محل غیرمجاز عرضه می‌شود، خلاف است و همین موضوع باعث ایجاد مشکلاتی در این زمینه شده است.» وی با تاکید بر اینکه نمی‌توان منکر شد برخی عطاران افراد بسیار باسوادی هستند که زنجیره طب سنتی را تکمیل کرده‌اند، می‌گوید: «در دوره‌ای که در انتقال دانش طب سنتی به دلیل ورود طب جدید به کشور شکاف افتاد، این عطاری‌ها بودند که دانش طب سنتی را نسل به نسل منتقل کردند و مانع از بین رفتن این میراث شدند اما تعداد این عطاران باتجربه انگشت‌شمار است و خود آنها هم از وضعیت به وجود آمده و حضور افراد ناشی و ناآگاه در این حرفه ناراحت هستند.»
دکتر جمشیدی با اشاره به اینکه آمار دقیقی از تعداد عطاری‌های بدون مجوز وجود ندارد، به مردم توصیه کرد از خرید فراورده‌های بی نام و نشان و بدون مجوز از هر جایی خودداری و فراورده‌های دارای مجوز را فقط از داروخانه‌ها تهیه کنند. وی عطاری‌ها را فقط مجاز به عرضه گیاهان دارویی می‌داند و می‌افزاید: «عطاری‌ها به هیچ‌وجه اجازه دخالت در امور پزشکی ندارند و سیستم‌های بازرسی اداره غذا و دارو به‌شدت این تخلفات را پیگیری می‌کنند اما مردم نباید تصور کنند به دلیل بازرسی‌های بهداشتی هرچه که هرجا عرضه می‌شود، مشکلی ندارد. چگونه ممکن است همه سیستم‌های بهداشتی و درمانی از عرضه دارویی برای لاغری، چاقی یا ترک اعتیاد در چند روز ناتوان باشند اما این داروها در عطاری‌ها عرضه شود؟! بنابراین یک جای کار می‌لنگد و مردم نباید خود را درگیر عوارض و تبعات استفاده از این فراورده‌ها کنند.»
عطاری‌هایی که مجوز ندارند
صحبت‌های این روزهای مسئولان وزارت بهداشت در مورد رشد قارچ‌گونه عطاری‌های بدون مجوز، واکنش صنف عطار و سقط‌فروش را نیز در پی داشته است. علیرضا رضایی قهرودی، رئیس اتحادیه صنف عطار و سقط‌فروشان تهران، از صدور مجوز کسب عطار و سقط‌فروش برای 2 هزارنفر در تهران می‌گوید و می‌افزاید: «در این صنف 12رسته مختلف وجود دارد و مجوزهای صادر شده نیز برای همه این رسته‌ها از فروش عمده دخانیات گرفته تا عطاران است اما آمارها نشان می‌دهد 500 عطاری در تهران اجازه کسب دارند.
این آمار شامل شهر ری، کن و سایر شهرهای اطراف نیست.» وی با بیان اینکه 1000 تا 1100 واحد صنفی بدون پروانه کسب در تهران وجود دارد که مشغول فروش گیاهان دارویی هستند، ادامه می‌دهد: «از این تعداد 700 نفر شناسایی قطعی شدند که به دنبال کارهای دریافت پروانه کسب خود هستند. برخی افراد نیز به دلیل مشکلاتی مانند نداشتن پروانه کسب مغازه‌ای که اجاره کردند یا ناآگاهی از چگونگی اجاره مغازه نمی‌توانند پروانه کسب دریافت کنند.» رضایی معتقد است: «باید به مشکلات یک جوان که با سختی مغازه‌ای اجاره کرده اما صاحب مغازه پول را گرفته و مغازه بدون مجوز کسب را اجاره داده و امروز هم مسئولیتی را تقبل نمی‌کند، توجه کرد. زمانی که فرصت شغلی فراهم نیست و بسیاری از جوانان بیکار هستند، بروز چنین اتفاق‌هایی غیرقابل اجتناب است.» وی با بیان اینکه شاید فقط 5 تا10 درصد افراد شاغل در صنف عطاری واقعا خلافکار باشند، می‌گوید: «هنگام صدور جواز کسب تعهد محضری از صنف عطار گرفته می‌شود که دارو نفروشند و فروش دارو فقط در داروخانه مجاز است، اما آیا در هیچ شغل دیگری خلاف وجود ندارد و همه چیز روی حساب و قاعده پیش می‌رود؟ تداخل صنفی در همه جا وجود دارد. داروخانه هم اقدام به فروش کفش می‌کند اما وزارت بهداشت مرتب علیه عطاری‌ها موضع می‌گیرد.»
ضرورت آموزش به عطاران
رضایی با اشاره به آموزش ندیدن عطاران برای عرضه گیاهان دارویی و ناآگاهی از تداخلاتی که این گیاهان ممکن است ایجاد کنند، خاطرنشان می‌کند: «قانون چنین چیزی را نمی‌خواهد البته توصیه‌هایی در این زمینه داشتیم اما کدام دوره آموزشی براساس ضوابط و قوانین و با شهریه مشخص به وسیله وزارت بهداشت به ما معرفی شده که بتوانیم متقاضیان دریافت پروانه کسب را به آنها معرفی کنیم. اگر من به‌عنوان رئیس اتحادیه پافشاری کنم که برای گرفتن مجوز به فلان کلاس مراجعه کنید و یک شهریه یک میلیون تومانی هم بپردازید، این تصور پیش می‌آید که زد و بندی با مسئولان دوره‌ها دارم چراکه اقدام من قانونی نیست و هیچ قانونی از متقاضی جواز کسب این کار را نمی‌خواهد.» وی با بیان اینکه نباید همه عطاران را با یک چشم دید و در هر صنفی تخلف وجود دارد، تاکید می‌کند: «وزارت بهداشت باید به‌صورت رسمی و قانونی به ما اعلام کند عطاران برای گرفتن مجوز باید آموزش ببینند، آن هم در یک مکان مشخص و با شهریه مشخص. فقط در این صورت است که هم حقوق صنف پایمال نمی‌شود، هم سلامت مردم به خطر نمی‌افتد.»
نظر شما