به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند، یک ماده پلنگ به همراه توله‌اش که تقریبا سنش پنج‌ماهه تخمین زده می‌شود، در این محدوده بازی می‌کردند. این نشان می‌دهد که هنوز امید برای نجات پلنگ و یوزپلنگ ایرانی وجود دارد و می‌توان امید داشت که پلنگ ایرانی که مدت‌هاست در فهرست جانوران «در معرض خطر انقراض» اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت قرار دارد، نجات پیدا کند.
یوزپلنگ و پلنگ ایرانی مدت‌هاست که در معرض انقراض قرار گرفته‌اند، تعداد این گونه‌های کمیاب جانوری در کشور بسیار کاهش یافته است، به‌گونه‌ای که هم‌اکنون در حدود ٢٠ قلاده یوزپلنگ در طبیعت زندگی می‌کنند، اما مهم‌ترین خطری که این گونه‌های جانوری را به‌شدت تهدید می‌کند، تصادف پلنگ‌ها و یوزپلنگ‌ها با خودروهای عبوری در محدوده زندگی این گونه‌هاست.
از مدت‌ها قبل و از زمانی که ماجرای انقراض این گونه‌ها مطرح شده است، مصوبه‌هایی برای ایمن‌سازی حریم زیست این گونه در نظر گرفته شد که اجرای آن سرعت لازم را ندارد و همچنان شاهد تلف‌شدن آنها در جاده‌ها هستیم و هر بار امیدهای ایجادشده در دیدن خانواده‌های جدید این گونه‌ها را نقش بر آب می‌کند.
تلف‌شدن ماجراد در فروردین‌ماه امسال با سه جنین در شکم موضوعی بود که فعالان محیط‌زیستی را به‌شدت نگران کرد. چند ماه بعد یعنی در تیرماه امسال نیز یوزپلنگی دیگر در قتلگاه محور ترانزیتی میامی- سبزوار در محور اصلی تهران-مشهد بر اثر تصادف از بین رفت و علاوه بر این، تابستان ۱۴۰۱ یک قلاده یوزپلنگ ماده و در سال‌های ١٣٨٩ تا ١٣٩٧ هفت قلاده یوزپلنگ در محور میاندشت-عباس‌آباد بر اثر تصادف‌های جاده‌ای تلف شدند که باید بررسی شود. این در حالی است که مدام سخن از انقراض این گونه‌ها می‌شود.
در واقع درخصوص این گونه به‌نظر می‌رسد که طرح موضوع می‌شود، اما راهکارهای در نظر گرفته برای جلوگیری از فاجعه‌های موجود، اجرایی نمی‌شود. دوستداران محیط‌زیست بر این باورند که محدوده توران در استان سمنان که محل تردد این گونه‌های باارزش جانوری است، هنوز مناسب‌سازی نشده و اگر بخواهیم شرایط بهتری برای آنها رقم بزنیم، باید به موضوع جاده‌ها توجه بیشتری داشته باشیم، چراکه این گربه‌سان زیبای ایرانی در فهرست اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط‌زیست قرار دارد، به‌معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است.
حدود ٢هزار سال پیش یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون حضورشان منحصر به نواحی بیابانی ایران و پارک ملی توران شده است.
این در حالی است که حسن اکبری، معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست، درباره روند اجرای مصوبات به‌منظور ایمن‌سازی قلمرو یوزپلنگ گفت: «سرعت اقدامات عمرانی از سوی وزارت راه‌وشهرسازی برای ایمنی‌سازی قلمرو یوزپلنگ طبق مصوبات در جاده‌های شرق استان سمنان، با توجه به وضعیت بحرانی این گونه ارزشمند کُند و غیراثرگذار است و هم‌خوانی لازم را ندارد.»او اعلام می‌کند: «وزارت راه‌وشهرسازی برای ایمن‌سازی قلمرو یوزپلنگ در مسیر جاده به خوبی پای کار آمد، اما ضرورت دارد اقدامات به‌منظور پیشگیری از حوادث احتمالی تسریع شود.»
توران تنها زیستگاه یوزپلنگ در دنیا
ایمان معماریان، دامپزشک، نظر دیگری دارد، او در گفت‌وگو با «شهروند» بر این موضوع تکیه می‌کند که هم‌اکنون همان بلایی که در زیستگاه‌های جنوبی رخ می‌دهد، در ادامه اتفاقات در مسیر شمالی بین توران و میاندشت است.او ادامه می‌دهد: «زدن تابلو، اس‌ام‌اس فرستادن برای رانندگان جاده‌ای و ایجاد سرعت‌گیر و دست‌انداز در جاده و مسیر هیچ‌کدام نمی‌تواند راه‌حل مناسبی برای جلوگیری از تصادفات این گونه‌ها باشد، چراکه در هر حالت یوزپلنگ از جاده عبور می‌کند و زمانی که با چراغ روشن خودرو روبه‌رو می‌شود، شوکه شده و از حرکت باز می‌ماند و همین امر باعث برخورد خودرو با او می‌شود. از سوی دیگر، باید گفت رانندگان ما حتی به سلامت خود نیز آنطور که باید و شاید توجه نمی‌کنند و می‌بینیم که آمار تصادفات خودرویی نیز بالاست و این اهمیت ارائه راهکارهای مختلف و جدید را برای این ماجرا می‌طلبد.»
او فنس‌کشی جاده‌ها و مسیرهای تردد این گونه نایاب را مهم‌ترین اقدام برای حفاظت از یوزپلنگ‌ها می‌داند و بر این باور است که جلوگیری از ورود یوزپلنگ به جاده و تعبیه راه‌های زیرزمینی یا هوایی برای عبور این جانوران در طول این جاده‌ها مهم‌ترین راهکاری است که می‌تواند این گونه را حفاظت کند، چراکه باید به این موضوع اشاره کرد که تنها زیستگاه این جانور که هم‌اکنون در دنیا شناسایی شده، همین محدوده توران است و این جانور در آنجا تولیدمثل می‌کند و به همین دلیل اهمیت حفاظت از این گونه را دوچندان می‌کند.
یوزپلنگ آسیایی جلوه‌ای از شکوه آفرینش
به‌گفته کارشناسان، یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری دو بار در سال را دارند.یوزپلنگ دوره بارداری سه ماهه دارد و به‌طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است، برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت‌ماه توله به دنیا می‌آید.
براساس تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از دو تا سه سالگی بالغ می‌شود و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است. توله‌یوزپلنگ تا یک ماهگی امکان حرکت ندارد و در لانه است و پس از آن قادر به حرکت می‌شود، همچنین توله‌یوزپلنگ اگر دارای شرایط غیرعادی و ناقص باشد، از سوی مادر پذیرفته نمی‌شود و آن را پهلو نمی‌گیرد و در نتیجه به‌صورت خودبه‌خودی از طبیعت حذف می‌شود.
یوزپلنگ زیرگونه‌ای است که در گذشته پراکندگی زیستگاهی وسیعی از شمال آفریقا، شبه‌جزیره عربستان تا هندوستان و ترکمنستان داشت، ولی اکنون در ایران و به‌ویژه توران در شهرستان‌های شاهرود و میامی استان سمنان، بهترین شرایط زیست برای آن فراهم است.
نظر شما