طی هفته‌های اخیر، مسوولان وزارت راه و شهرسازی در گزارش‌هایی از تعداد محلات حاشیه‌نشین و جمعیت ساکن در بافت فرسوده و ناایمن و خانه‌های نیازمند مقاوم‌سازی، آخرین مساحت بافت فرسوده در کشور را 167 هزار هکتار (معادل 20درصد از سطح اراضی کشور) برآورد کرده‌اند.

20 میلیون شهروند ایرانی ساکن در 167 هزار هکتار بافت فرسوده خطرناک

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، به گفته این مسوولان، این مساحت 167 هزار هکتاری، بیش از 6 میلیون و 670 هزار خانوار و معادل 20 میلیون نفر از جمعیت کشور را در خود جای داده که به ‌طور مشخص، 10 میلیون نفر از این جمعیت، در 2 میلیون و 700 هزار بنای ناپایدار واقع در 5500 محله فرسوده ساکن هستند.

به استناد گزارش این مسوولان، شهروندان ایرانی ساکن در بافت فرسوده (شامل محلات حاشیه‌ای شهرها و سکونتگاه‌های غیررسمی، بافت تاریخی و قدیمی شهرها و همچنین سازه‌های قدیمی و احداث شده به روش غیراصولی و مقاوم‌سازی نشده) درحالی همواره به دلیل ناایمن بودن محل سکونت در معرض خطر است که هم‌اکنون حدود ۳۲ هزار هکتار بافت فرسوده تاریخی در ۲۰۰ شهر، حدود ۶۰ هزار هکتار سکونتگاه غیررسمی در قالب ۱۱۵۳ محله در بیش از ۱۱۰ شهر و حدود ۷۴ هزار هکتار بافت فرسوده (بافت میانی) در ۵۴۰ شهر کشور شناسایی شده است.

فروردین امسال، علی بیت‌اللهی؛ عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره تهدید فرونشست در پهنه‌های فرسوده، تاریخی و سکونتگاه‌های غیررسمی استان‌های تهران، اصفهان، یزد و کرمان هشدار داد و با ابراز نگرانی درباره فاجعه انسانی در این مناطق ناامن به دنبال وقوع حوادث طبیعی از جمله زلزله، اعلام کرد که ۸۶ هزار هکتار بافت فرسوده، غیررسمی و سکونتگاه ‌غیررسمی (حاشیه شهرها) در معرض تهدید فرونشست زمین قرار دارد و خطر سکونت در این مناطق، به خصوص در استان‌های اصفهان، یزد، کرمان، خراسان رضوی، آذربایجان‌شرقی و تهران بسیار جدی است. بیت‌اللهی افزود: «براساس داده‌های موجود از مجموع نزدیک به ۸۸ هزار و ۶۵۰ هکتار بافت فرسوده شهری، حدود ۴۱ هزار و ۲۰۰ هزار هکتار (معادل ۴۷درصد) در معرض خطر فرونشست زمین هستند.

در این میان، استان‌ اصفهان به جهت وسعت پهنه‌های بافت فرسوده، در معرض خطر بیشتری قرار دارد و استان‌های یزد، خراسان رضوی، کرمان و آذربایجان‌شرقی در رده‌های بعد قرار می‌گیرند. همچنین از حدود ۵۸ هزار هکتار بافت غیررسمی شهری (سکونتگاه‌های غیررسمی و مناطق حاشیه‌نشین) حدود ۲۹ هزار هکتار (معادل ۵۰درصد) در معرض خطر فرونشست زمین قرار دارد که بیشترین خطر در بافت غیررسمی استان کرمان است و استان‌های خراسان‌رضوی، اصفهان و تهران از این بابت در رده‌های بعد قرار می‌گیرند. علاوه بر این از مساحت ۳۱ هزار هکتاری بافت‌های تاریخی شهری، حدود ۵۲درصد آن در پهنه‌های فرونشستی واقع شده که این خطر در استان‌های خراسان رضوی، اصفهان و یزد شدت بیشتری دارد.»

وضعیت حاشیه‌نشینی، سکونت در بافت فرسوده و غیرمقاوم تاریخی در 25 استان کشور


استان تهران: ۱۵۹هزار بافت فرسوده در شهر تهران وجود دارد که ۱۷درصد جمعیت پایتخت ساکن این مناطق هستند.
استان خوزستان: علاوه بر آنکه بافت ۱۲۳ محله در ۱۹ شهر استان خوزستان ناایمن و نیازمند مقاوم‌سازی و بازسازی است، وسعت مناطق حاشیه‌نشین و بافت فرسوده و ناایمن در کلان‌شهر اهواز بیش از 3 هزار هکتار برآورد شده و این مناطق، جمعیتی بیش از 450 هزار نفر را در خود جای داده است.


استان سمنان: (به استناد اخبار منتشر شده در زمستان 1401) بیش از ۶۱ هزار و 460 نفر در 580 هکتار بافت فرسوده واقع در شهرستان‌های شاهرود و میامی در شرق استان سمنان ساکن هستند. شهرستان‌های شاهرود ۴۶۸ هکتار، بسطام ۵۳ هکتار، مجن ۱۴ هکتار، کلاته خیج 5 هکتار، بیارجمند ۱۷ هکتار و میامی ۲۳ هکتار بافت فرسوده دارند. ۴۷درصد بافت فرسوده و ناکارآمد شاهرود در هسته مرکزی شهر قرار دارد.


استان سیستان و بلوچستان: (تابستان 1393) مساحت بافت‌های فرسوده در این استان 2686 هکتار و بیشترین وسعت بافت فرسوده در شهرهای زاهدان، زابل، خاش، سراوان، ایرانشهر و چابهار و دلگان است که بیش از 40درصد جمعیت شهری استان هم ساکن در این مناطق هستند (به استناد اخبار منتشر شده در زمستان 1397). از مجموع 2618 هکتار بافت فرسوده در 11 شهر استان، 1222 هکتار در شهر زاهدان واقع شده است.
استان مازندران: (زمستان 1401) ۱۶۵۰ هکتار از بافت فرسوده استان در شهر ساری قرار دارد.


استان البرز: شناسایی 2000 هکتار بافت فرسوده در استان. 1096 هکتار بافت فرسوده در شهر کرج واقع شده درحالی که 30درصد جمعیت شهر (حدود 300 هزار نفر) در بافت فرسوده شهر ساکن هستند. استان کرمانشاه: 2 هزار هکتار بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمی و تاریخی در این استان شناسایی شده که 1228 هکتار، بافت فرسوده و 340 هکتار، بافت تاریخی است. 12درصد مساحت شهر کرمانشاه در بافت فرسوده است درحالی که 20درصد جمعیت شهر هم در همین منطقه ساکن هستند.


استان آذربایجان غربی: 3300 هکتار بافت فرسوده در استان شناسایی شده که شهرستان ارومیه با 417 هکتار بیشترین وسعت بافت فرسوده استان را دارد. در این استان 8 سکونتگاه غیررسمی در شهرهای ارومیه، سلماس، پیرانشهر، بوکان، مهاباد، نقده، خوی، میاندوآب شناسایی شده که 437 هزار و 765 نفر در این مناطق حاشیه‌نشین سکونت دارند و مساحت این مناطق در مجموع 1761 هکتار برآورد شده است.


استان چهارمحال و بختیاری: بیش از 1820 هکتار بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمی و بافت تاریخی در شهرستان‌های شهرکرد و بروجن واقع شده است. استان هرمزگان: بیش از 4240 هکتار بافت فرسوده در 9 شهر استان شناسایی شده درحالی که بیش از 365 هزار نفر در این مناطق سکونت دارند. بیشترین وسعت بافت فرسوده با مساحت 1372 هکتار در شهر بندرعباس شناسایی شده و شهرهای میناب، جاسک، رودان، حاجی‌آباد، بندر لنگه، کنگ، بستک و بندر خمیر بابت مساحت بافت فرسوده در رده‌های بعد قرار می‌گیرند.


استان اردبیل: بیش از 6 هزار هکتار بافت فرسوده در استان شناسایی شده و بیش از 30 درصد جمعیت استان در بافت فرسوده ساکن هستند. 963 هکتار از بافت فرسوده در شهر اردبیل است علاوه بر اینکه 20 سکونتگاه غیررسمی در شهر اردبیل، 12 تا در مشکین‌شهر، 11 تا در پارس‌آباد و 7 سکونتگاه غیررسمی در خلخال وجود دارد.


استان ایلام: (زمستان 1401) 1633 هکتار بافت فرسوده در استان شناسایی شده که 29 درصد جمعیت استان ساکن در بافت فرسوده هستند و بیشترین مساحت بافت فرسوده استان در شهر ایلام است که 21درصد مساحت کل بافت فرسوده استان را شامل می‌شود و 46درصد شهر ایلام در این مناطق سکونت دارند.


استان کردستان: (شهریور 1401) بیش از 51درصد جمعیت استان در بافت فرسوده سکونت دارند. 9 شهر استان دارای بافت فرسوده است.
استان خراسان جنوبی: بیش از 1070 هکتار بافت فرسوده شهری و سکونتگاه غیررسمی در استان شناسایی شده که 654 هکتار در شهر بیرجند است و 25 هزار واحد مسکونی در بافت فرسوده این شهر قرار گرفته است. در شهرهای نهبندان، قاین، فردوس، بشرویه، سرایان، گزیک، قهستان و خوسف هم بافت فرسوده وجود دارد و مجموع ساکنان بافت فرسوده استان بیش از 103 هزار نفر است.


استان خراسان رضوی: (زمستان 1401) حدود 11.5درصد از بناهای ناپایدار کشور در این استان واقع شده و مساحت بافت ناکارآمد شهری (فرسوده) در شهرهای مشهد، نیشابور، سبزوار و تربت‌حیدریه بیش از 5500 هکتار و مساحت سکونتگاه غیر رسمی در این شهرها بیش از 4300 هکتار برآورد شده است.


استان خراسان شمالی: (زمستان 1401) بیش از 7300 هکتار بافت فرسوده شهری در این استان شناسایی شده که مساحت بافت فرسوده در شهر بجنورد حدود 154 هکتار است و اسفراین و شیروان هم در رده‌های بعد قرار می‌گیرند.
استان همدان: 500 هکتار از مساحت شهر همدان، بافت تاریخی و 5 منطقه خضر، حصار، کوی ولیعصر، دیزج و قاسم‌آباد، بافت فرسوده است.
استان قزوین: (زمستان 1399) 13 محله با وسعت 1438 هکتار به عنوان بافت فرسوده در استان شناسایی شده که وسعت بافت فرسوده در شهر قزوین به بیش از 500 هکتار می‌رسد .
استان قم: وسعت بافت فرسوده شهر قم حدود 1500 هکتار برآورد شده درحالی که 370 هزار نفر در این منطقه سکونت دارند و همچنین مساحت سکونتگاه‌های غیررسمی در شهر قم هم بیش از 2000 هکتار است.


استان کرمان: بیش از 450 هزار نفر از جمعیت استان در 6200 هکتار بافت فرسوده استان ساکن هستند.
استان گیلان: مساحت بافت فرسوده، سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت تاریخی ناایمن در استان بیش از 5300 هکتار برآورد شده که 2671 هکتار از این مساحت، بافت فرسوده، 1538 هکتار سکونتگاه غیررسمی و 1137 هکتار بافت تاریخی است. بیشترین بافت فرسوده استان در شهرهای رشت، لنگرود و انزلی است.


استان گلستان: 2800 هکتار در 18 شهر استان در بافت فرسوده واقع شده و مساحت بافت فرسوده در شهر گرگان از باقی شهرها بیشتر است و 54 هزار واحد مسکونی در بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی استان است.
استان کهگیلویه و بویراحمد: 677 هکتار بافت فرسوده در استان شناسایی شده که بیشترین وسعت در شهرهای یاسوج، گچساران، دهدشت، سوق و سی‌سخت است. بیشترین تعداد سکونتگاه‌های غیررسمی استان هم در حاشیه شهرهای یاسوج و گچساران شناسایی شده علاوه بر اینکه شهر سمغان در دهدشت هم یک منطقه حاشیه‌نشین است.


استان اصفهان: 104 شهر استان بافت فرسوده دارد و 14 هزار هکتار از اراضی شهری استان در بافت فرسوده، سکونتگاه‌های غیررسمی یا بافت تاریخی ناایمن قرار گرفته است.
استان لرستان: 384 هزار نفر از جمعیت استان (34درصد جمعیت استان) در بافت فرسوده سکونت دارند و بیشترین بافت فرسوده در شهرهای خرم‌آباد، بروجرد، ازنا و پلدختر شناسایی شده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha