درمان اجتماعی بهبودیافتگان اعتیاد ثابت کرد که جامعه نقش مهمی در درمان معتادان دارد. اگر این بیماری به صورت فردی و اجتماعی درمان نشود آسیب های اجتماعی افزایش پیدا خواهند کرد. ابعاد مختلف امنیت، در جامعه ای که آسیب های اجتماعی فراوانی دارد دچار مخاطره خواهد شد. پس برای اینکه بتوانیم جامعه ای سالم، با نشاط و با امنیت داشته باشیم باید به درمان بیماران اعتیاد کمک کنیم.

حال سوال اینجاست برای اینکه بتوانیم امید از دست رفته بیماران بهبود یافته اعتیاد را احیا کنیم باید چه رفتار هایی انجام دهیم؟

راهکارهای عدم بازگشت پذیری معتادین بهبودیافته به اعتیاد می توانند بهترین پاسخ برای سوال باشند. همچنین وجود برخی راهکارهای ارتقاء تاب آوری بهبودیافتگان اعتیاد می‌توانند به عنوان اقدامات درمانی اجتماعی آنها اجرا شوند. نکته مهم در مورد این بیماران مربوط به حفظ خانواده هایشان است که باید جدی گرفته شود.

چگونه برای حفظ خانواده ها به درمان اجتماعی بهبودیافتگان اعتیاد کمک کنیم؟

درمان اجتماعی بهبودیافتگان اعتیاد می تواند از طریق مراحل علمی که مددکاران اجتماعی، جامعه شناسان و پزشکان متخصص ارائه کرده اند انجام گیرد.

آشنایی با مراحل سه گانه درمان معتادان می‌ تواند برای خانواده‌ ها و جامعه مفید باشد. این مراحل سه گانه عبارتند از: ۱-شناخت و پذیرش مشکل، ۲-درمان اعتیاد و ۳-زندگی پس از درمان.

با توجه به دامنه گسترده انواع مواد مخدر نمی توانیم افراد آسیب پذیر را در دسته یا گروه خاصی قرار دهیم. به طور مثال امکان دارد دانش آموزی دچار مصرف یکی از انواع مواد مخدر شود. همچنین امکان دارد که پدر یا مادر یک خانواده به مصرف شدید الکل یا مواد مخدر بپردازند. بر همین اساس اعتیاد دارای جنسیت و یا سن خاصی نمی باشد. جامعه در گام اول با شناخت و درک این دسته از بیماران می‌ تواند فضای بهتری برای زندگی و کسب و کار آنان مهیا کند.

راهکارهای عدم بازگشت پذیری معتادین بهبودیافته به اعتیاد چیست؟

یکی از مهمترین راهکارهای عدم بازگشت پذیری معتادین بهبودیافته به اعتیاد، پرداختن به امر آموزش و برگزاری کارگاه های آموزشی صورت می باشد. به طور مثال کارگاه آموزش مهارتهای چندگانه که برای بازگشت به زندگی عادی در تاریخ یکم آبان ماه سال ۱۴۰۱ برای معتادین زن تهران برگزار شد. راهکارهایی در این کارگاه به طور تخصصی برای کمک به زنان با اتود نروژی و سازمان بین المللی مقابله با جرم و مواد مخدر ارائه شدند. در این کارگاه مشکلات زندگی زنان بهبود یافته با دو محور روانی و اجتماعی بررسی شدند. همچنین در این کارگاه راهکارهای ارتقاء تاب ‌آوری بهبودیافتگان اعتیاد با موضوع کار و درآمد زایی آنها بررسی شدند.

مهمترین راهکارهای مربوط به تاب آوری عبارتند از: ایجاد الگوهای رفتاری جدید و برقراری ارتباط مفید با جامعه.

جامعه چه اقداماتی را باید برای ایجاد امید در بهبود یافتگان اعتیاد انجام دهد؟

درمان اجتماعی بهبودیافتگان اعتیاد مربوط به تثبیت وضعیت بهبودی آنان می شود. زیرا جامعه اولاً باید بداند که معتاد پس از درمان به طور کامل بهبودی خود را به دست نمی آورد. بلکه زمانی به طور کامل درمان می شود که وضعیت سلامت پایداری داشته باشد. بخش مهمی از این وضعیت پایدار، مربوط به زندگی اجتماعی این بیماران می شود. جامعه در قالب عموم مردم می بایست در زمان مواجهه با چنین بیمارانی، دقت بیشتری در نوع نگاه و رفتار خود بنمایند. به طور مثال نوع برخورد با این بیماران نباید به گونه ای خشن و قهرآمیز باشد. زیرا اگر چنین اتفاقی بیافتد بیمار دچار آسیب های روانی شده و این آسیب ها، لغزش یا بازگشت مجدد به سمت و سوی اعتیاد را بیش از پیش محتمل می سازد.

• گردآوری و ترجمه: دکتر جواد طلسچی یکتا

مددکار اجتماعی و عضو هیأت تحریریه سلامت نیوز

منابع:

https://www.unodc.org/islamicrepublicofiran/fa/training-workshop-on-psychosocial-intervention-on-the-importance-of-social-support-for-the-reintegration-of-women-with-drug-use-disorders-into-the-society.html

https://www.racnj.com/the-five-stages-of-addiction-recovery/