به گزارش سلامت نیوز به نقل از کلولند کلینیک، سندرم کوشینگ یک سندرم غیر معمول است که زمانی اتفاق می افتد که بدن شما هورمونی به نام کورتیزول بیش از حد داشته باشد. به آن هیپرکورتیزولیسم نیز می گویند. کورتیزول یک هورمون استروئیدی است که معمولاً "هورمون استرس" نامیده می شود. بدن شما در مواقع استرس کورتیزول اضافی ترشح می‌کند که به مدیریت موارد زیر می پردازد:
- افزایش ضربان قلب
- افزایش فشار خون
- مدیریت قند خون
- مدیریت تنفس
- افزایش تنش عضلانی
کورتیزول همچنین با خاموش کردن موقت سیستم‌هایی که بدن شما در مواقع افزایش استرس به آن‌ها نیاز ندارد، مانند هضم و تولید مثل، به کنترل استرس کمک می کند
کورتیزول برای موارد زیر ضروری است
- حفظ فشار خون
- تنظیم قند خون
- کاهش التهاب
- شکل گیری خاطرات
- مدیریت تنفس
- تعادل نمک در بدن
- تبدیل غذا به انرژی
غدد فوق کلیوی (دو غده کوچک در بالای کلیه ها)، غده هیپوفیز (در مغز شما) و هیپوتالاموس (بخشی از مغز شما بالای غده هیپوفیز) سطح کورتیزول را کنترل می کنند. افزایش سطح کورتیزول موجود در سندرم کوشینگ معمولاً توسط دارو یا تومور ایجاد می شود.
چه کسانی مبتلا به سندرم کوشینگ (هیپرکورتیزولیسم) هستند؟
کودکان، نوجوانان و بزرگسالان، اما بیشتر افراد 25 تا 50 ساله، افرادی هستند که بیشتر به سندرم کوشینگ مبتلا می شوند. کسانی که از داروهای کورتیزول (مثلاً برای درمان آسم و آرتریت روماتوئید) استفاده می کنند، بیشتردر معرض این سندرم قرار می گیرند. 70 درصد افراد مبتلا به سندرم کوشینگ زن و 30 درصد مرد هستند.
سندرم کوشینگ چقدر شایع است؟
سندرم کوشینگ نادر است. سالانه 40 تا 70 نفر از هر یک میلیون نفر مبتلا می شوند.
بیشتر بدانید: اختلالات جنسی و هورمونی از نشانه‌های سندرم کوشینگ است
تفاوت بین سندرم کوشینگ (هیپرکورتیزولیسم) و بیماری کوشینگ چیست؟
بیماری کوشینگ نوعی از سندرم کوشینگ است. بیماری کوشینگ توسط یک تومور خوش خیم واقع در غده هیپوفیز ایجاد می شود که بیش از حد ACTH (هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک) ترشح می کند که به نوبه خود باعث افزایش کورتیزول می شود.
از بین بیماران مبتلا به سندرم کوشینگ، بیماری کوشینگ بیش از 70 درصد موارد را در بزرگسالان و حدود 60 تا 70 درصد موارد را در کودکان و نوجوانان تشکیل می دهد.
برای درمان کوشینگ به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان این سندروم باید به متخصص غدد مراجعه کنید.
آیا سندرم کوشینگ (هیپرکورتیزولیسم) کشنده است؟
در صورت عدم درمان، سندرم کوشینگ ممکن است کشنده باشد. بدون درمان، این سندرم می تواند باعث مشکلات سلامتی شود از جمله:
- عفونت ها
- لخته شدن خون، به ویژه در ریه ها و پاها
- افسردگی
- حمله قلبی
- افزایش وزن
- مشکلات حافظه یا مشکل در تمرکز
- فشار خون بالا یا کلسترول بالا
- استخوان های شکسته
- دیابت نوع 2
بیشتر بدانید: مبتلایان به کوشینگ پس از درمان نیز در معرض خطر امراض قلبی و عروقی هستند
علت سندرم کوشینگ (هیپرکورتیزولیسم) چیست؟
کورتیزول بیش از حد باعث ایجاد سندرم کوشینگ می شود. ممکن است دلایل زمینه ای زیادی برای سطوح بالای کورتیزول وجود داشته باشد، از جمله:
- استفاده از داروهای گلوکوکورتیکوئیدی: این داروها مثل داروی پردنیزون برای درمان بسیاری از بیماری های خود ایمنی، مثل آسم مزمن، آرتریت روماتوئید، لوپوس، سارکوئیدوز و بسیاری از بیماری های دیگر که منجر به التهاب مزمن می شوند، استفاده می شود. درمان مزمن با این داروها باعث ایجاد سندرم کوشینگ "یاتروژنیک" می شود. (اگر در اثر درمان پزشکی که برای بیماری دیگری انجام شده، یک بیماری دیگر ایجاد شود به بیماری جدید یاتروژنیک گفته می شود.)
- غدد هیپوفیز: در بعضی افراد این غدد بیش از حد ACTH (هورمونی که به غدد فوق کلیوی دستور ساخت کورتیزول را می دهد) تولید می کنند، از هر 10 مورد، 8 مورد بیماری کوشینگ را ایجاد می کنند.
- تومورهای قشر آدرنال: تومور روی غده فوق کلیوی خود می تواند کورتیزول بیش از حد تولید کند. معمولاً خوش خیم هستند.
- تومورهای ریه، پانکراس، تیروئید و تیموس: تومورهایی که خارج از غده هیپوفیز ایجاد می شوند و می توانند ACTH تولید کنند که به این سندرم ACTH نابجا گفته می شود. این نوع تومورها معمولاً بدخیم هستند. شایع ترین نوع این تومورها، سرطان ریه سلول کوچک است.
آیا سندرم کوشینگ ژنتیکی است؟
به طور کلی، خیر، در اکثر موارد مورد مطالعه ژنتیکی نبوده است.
علائم سندرم کوشینگ (هیپرکورتیزولیسم) چیست؟
سندرم کوشینگ دارای برخی علائم منحصر به فرد و همچنین علائمی مشترک با سندرم های دیگر دارد. همه علائم یکسانی ندارند. علائم احتمالی عبارتند از:
- افزایش وزن سریع در صورت، شکم، پشت گردن و سینه
- صورت قرمز و گرد
- زخم هایی که به خوبی بهبود نمی یابند
- فشار خون بالا
- رشد بیش از حد مو در صورت، گردن، سینه، شکم، سینه ها و ران ها یا طاسی
- دیابت
- ترک های پوستی بنفش رنگ
- کبودی آسان روی بازوها و پاها
- ضعف عمومی و خستگی
- تاری دید و سرگیجه
- عضلات ضعیف و بازوها و پاهای لاغرتر
- تغییرات میل جنسی و اختلال نعوظ
- کاهش رشد در کودکان
سندرم کوشینگ چقدر طول می کشد؟
مدت زمانی که سندرم کوشینگ طول می کشد بستگی به نحوه پاسخ شما به درمان دارد. به گفته متخصصان افراد مبتلا به سندرم کوشینگ معمولاً پس از چند هفته بهبود می یابند.
آیا سندرم کوشینگ باعث تنگی نفس می شود؟
خیر، تنگی نفس از علائم سندرم کوشینگ نیست.
آیا سندرم کوشینگ باعث پوکی استخوان می شود؟
بله. سندرم کوشینگ می تواند استخوان ها را ضعیف کند و این می تواند منجر به شکستگی شود، به خصوص اگر سندرم کوشینگ شما طولانی مدت باشد.
آیا سندرم کوشینگ باعث هیپوکالمی ( کاهش سطح پتاسیم) می شود؟
هیپوکالمی ممکن است ناشی از سندرم کوشینگ باشد.
سندرم کوشینگ چگونه تشخیص داده می شود؟
هنگامی که پزشک شما به سندرم کوشینگ مشکوک شود، سابقه پزشکی شما را بررسی می کند، معاینه فیزیکی انجام می دهد و سپس برخی از آزمایش های آزمایشگاهی را انجام می دهد.
گاهی اوقات تشخیص سندرم کوشینگ دشوار است. اگر فردی خستگی و افزایش وزن را گزارش کند، این نشان دهنده سندرم کوشینگ نیست. همچنین گاهی اوقات با سندرم تخمدان پلی کیستیک یا سندرم متابولیک اشتباه می شود.
بشتر بدانید: تایید کورلیم به عنوان اولین درمان دارویی برای مبتلایان به سندرم کوشینگ
چه آزمایشاتی برای تشخیص سندرم کوشینگ انجام می شود؟
پزشک شما احتمالاً چندین آزمایش را درخواست خواهد داد. از جمله:
- تست کورتیزول ادرار 24 ساعته:
این آزمایش میزان کورتیزول را بر حسب میکروگرم در ادرار شما اندازه گیری می کند. در ازمایشگاه از شما خواسته می شود که ادرار خود را در ۲۴ ساعت جمع آوری کرده و تحویل آزمایشگاه دهید. وجود 50-100 میکروگرم کورتیزول در روز مقدار زیادی است و می تواند به معنای سندرم کوشینگ باشد.
- تست کورتیزول بزاق نیمه شب :
سطح کورتیزول در صبح و همچنین در اواخر شب پایین است. این آزمایش سطح کورتیزول را بین ساعت 11:00 شب تا 12:00 ظهر بررسی می کند. اگر به سندرم کوشینگ مبتلا هستید، سطح کورتیزول شما در آن ساعت به طور غیرعادی بالا خواهد بود.
- تست سرکوب دگزامتازون با دوز کم:
دگزامتازون دارویی شبیه کورتیزول است. در این آزمایش یک میلی گرم از دارو به صورت خوراکی در شب مصرف می شود و سپس سطح کورتیزول صبح روز بعد اندازه گیری می شود. این آزمایش تعیین می کند که آیا غدد فوق کلیوی با سرکوب میزان کورتیزول ترشح شده به دگزامتازون پاسخ می دهند یا خیر. اگر به سندرم کوشینگ مبتلا هستید، غدد فوق کلیوی شما سرکوب نمی‌کنند و سطح کورتیزول شما در صبح روز بعد بالا باقی می‌ماند.
- آزمایش خون:
آزمایش خون سطح ACTH را در خون شما اندازه گیری می کند. اگر سطح آن پایین باشد، ممکن است تومور آدرنال وجود داشته باشد. اگر سطوح طبیعی یا بالا باشد، ممکن است یک تومور هیپوفیز وجود داشته باشد.
- تست سرکوب دگزامتازون با دوز بالا:
این آزمایش مانند تست سرکوب دگزامتازون با دوز پایین است، اما دوز آن به جای یک، هشت میلی گرم است. این آزمایش معمولاً بعد از اینکه آزمایش دوز پایین سطوح بالای کورتیزول را در صبح نشان داد (یعنی شکست در سرکوب)، و زمانی که آزمایش‌های خون نشان دهنده ACTH بالا در خون باشد، انجام می‌شود. این آزمایش برای تعیین منبع کوشینگ، به ویژه برای تمایز بین آدنوم هیپوفیز (بیماری کوشینگ) و تومور در جای دیگر بدن شما (به عنوان مثال در ریه) استفاده می شود.
هنگامی که پزشک شما تایید کرد که شما به سندرم کوشینگ مبتلا هستید، قدم بعدی این است که علت آن را مشخص کنید. اغلب دارو یا تومور است. اگر گلوکوکورتیکوئید مصرف می کنید، احتمالاً علت آن است و پزشک شما احتمالاً دوز را کاهش می دهد. در غیر اینصورت احتمالاً تومور در غدد فوق کلیوی، غده هیپوفیز یا جاهای دیگر وجود دارد.
راه های تشخیص سندرم کوشینگ
- سی تی اسکن یا ام آر آی شکم
- MRI غده هیپوفیز
- نمونه برداری از سینوس پتروزال
- سی تی اسکن قفسه سینه
سندرم کوشینگ چگونه درمان می شود؟
نوع درمان بستگی به علت زمینه ای سطح بالای کورتیزول دارد. اگر از گلوکوکورتیکوئیدها استفاده می کنیدپزشک شما احتمالاً دوز را کاهش می دهد یا یک داروی غیر گلوکوکورتیکوئیدی را تجویز می کند. اگر یک تومور باعث ایجاد سندرم کوشینگ شود، ممکن است نیاز باشد که با اشعه از بین برود یا با جراحی برداشته شود. گزینه دیگر این است که پزشک شما دارویی مانند کتوکونازول را تجویز کند که تولید کورتیزول را کمتر می کند. ممکن است برای درمان تومور و علائم سندرم کوشینگ مجبور باشید با چند پزشک در ارتباط باشید.
- شیمی درمانی: اگر تومور سرطانی باشد و به سایر قسمت های بدن شما گسترش یافته باشد، شیمی درمانی ضروری است. مطمئن شوید که تمام عوارض جانبی را با پزشک خود در میان بگذارید.
- داروها: افزودن داروهای کاهش دهنده کورتیزول یا حذف داروهایی که می توانند باعث سندرم کوشینگ شوند.
- پرتودرمانی: جراحی بر روی تومور هیپوفیز ممکن است امکان پذیر نباشد. در این موارد، ممکن است مجبور شوید یک دوره 6 هفته ای پرتودرمانی را بگذرانید. سطوح کورتیزول ممکن است سالها طول بکشد تا به حالت عادی بازگردد. داروهایی که سطح کورتیزول را افزایش می دهند در دسترس هستند.
- جراحی: برداشتن تومورهای هیپوفیز، تومورهای آدرنال و تومورهای نابجا با جراحی موثر است، اما باید داروی کورتیزول برای شما تجویز شود. بعد از 6 تا 18 ماه می توانید داروها را قطع کنید. اغلب، پس از جراحی لاپاراسکوپی، می‌توانید ظرف یک یا دو روز بیمارستان را ترک کنید و در عرض سه تا پنج هفته به حالت عادی برگردید.
اگر سندرم کوشینگ به درستی درمان شود، احتمالا پس از دو تا ۱۸ ماه از بین برود. مطمئن شوید که در آن دوره با پزشک خود در تماس باشید.
زندگی با سندرم کوشینگ (هیپرکورتیزولیسم) چگونه است؟
زندگی با سندرم کوشینگ ممکن است دشوار باشد، اما کیفیت زندگی شما نباید کاهش یابد. پزشکان برای کمک به شما آموزش دیده اند و درمان هایی نیز در دسترس هستند. با روش های مناسب و دارو می توان سندرم کوشینگ را درمان کرد.
ممکن است در نتیجه سندرم کوشینگ با برخی مسائل عاطفی و اجتماعی دست و پنجه نرم کنید. برخی از افراد ممکن است از طاسی، موهای زائد و یا افزایش وزن در صورت و پشت گردن احساس خجالت کنند. با گذشت زمان، این علائم را می توان درمان کرد. سندرم کوشینگ همچنین می تواند باعث افسردگی و سایر بیماری های روانی شود. در صورت نیاز، با یک درمانگر برای مشاوره و یک روانپزشک برای درمان دارویی مشورت کنید تا به خودتان کمک کنید تا با تأثیرات عاطفی سندرم کوشینگ مقابله کنید.
نظر شما