دوشنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۱ - ۱۴:۲۶
کد خبر: 343450

طی روزهای گذشته که تصاویر سفر رئیس‌جمهور به منطقه جازموریان استان کرمان در رسانه‌های حقیقی و مجازی منتشر شد و رئیسی را غبارآلود در میان مردم و در هجوم ریزگردهای خطه کویر نشان می‌داد، یک‌بار دیگر آه از دل هموطنان سیستانی به آسمان برخاست که این گردوغبار همانی است که از هامون برمی‌خیزد و هر سال دامنه‌اش فراگیرتر می‌شود؛ گردوغباری که چند دهه است زندگی را بر مردم دیار رستم سخت کرده؛ گردوغباری که نتیجه خشکیدن هامون و نرسیدن آب به این تالاب بزرگ است. هامون اما همیشه بی‌آب نبود؛ آب داشت و حقابه؛ حقابه‌ای که همیشه با هیرمند خروشان از دیار افغان‌ها به ایران و سیستان می‌رسید و به این منطقه آب و آبادانی می‌رساند و از سال۱۳۵۱ و با یک توافق بین‌المللی رسمیت یافت. بااین‌حال همسایه شرقی هیچ‌گاه به‌ویژه در کوران خشکسالی چند دهه اخیر به اجرای آن پایبند نبود.

هامون چشم‌انتظار توافقی که آب داشته باشد

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم، دولتمردان هم هر چند سال یک‌بار طرف افغانی را پای میز مذاکره می‌نشاندند تا بلکه به تعهدات خود پایبند شود؛ نشست‌هایی کم‌حاصل که اگر به توافقی هم منجر می‌شد، سست و متزلزل بود. آخرین دور این مذاکرات چهارشنبه گذشته و با حضور وزیر نیروی ایران در افغانستان صورت گرفت و توافقاتی حاصل شد، اما نه توافقی که خروجی‌اش دریافت حقابه ۸۲۰میلیون مترمکعبی هامون از هیرمند باشد؛ توافقی ساده که فقط همسایه بدعهد شرقی را ملزم می‌کند مسیر آب سد کمال‌خان را به سمت شوره‌زار گودزره منحرف نکند و اجازه دهد چهارمیلیون مترمکعب آب به سمت سیستان و چاه‌نیمه‌هایش برسد؛ توافقی که به عقیده کارشناسان و مسئولان سیستانی اگرچه از هیچ بهتر است، اما گامی بسیار کوچک است و تضمین چندانی هم برای اجرای همین توافق کوچک وجود ندارد.

مرداد؛ اگرچه گرم‌ترین ماه سال است و برای سیستانی‌هایی که چند دهه همزمان درگیر خشکسالی و بی‌مهری همسایه شرقی هستند، مفهومی جز خشکی هامون و روزهای داغ و آفتابی و پرگردوغبار ندارد، اما مرداد امسال معنای دیگری داشت، چون با جریان‌یافتن باریکه‌ای از آب در هیرمند همراه بود و دنیایی از امید؛ امید به پهنا گرفتن این باریکه آب و لب تر کردن هامون و جان‌گرفتن دوباره‌اش که پس از سفر علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو و همراهانش به کابل در دل سیستانی‌ها درخشید.
وزیر نیرو پس از این سفر یکروزه اعلام کرد که مهم‌ترین توافق سفر به افعانستان، پذیرش جلوگیری از انحراف آب به گودزره توسط طالبان بوده که درصورت تحقق بسیار مثبت است.این توافق درصورتی‌که توسط طالبان جدی گرفته و اجرایی شود، اگرچه مایه خوشحالی است، اما گام کوچکی است در جهت گرفتن حقابه تالاب هامون از رود هیرمند و به نظر می‌آید برای اعلام پیروزی و ابراز شادی زود است. کمااین‌که فعالان اجتماعی و مسئولان محلی در سیستان‌وبلوچستان هم تاکید می‌کنند که برداشتن این گام کوچک نباید ما را از مطالبه تامین آب پایدار و حقابه هامون غافل کند.


حقابه کامل ایران را طلب کنید


ما پای صحبت مسئولان سیستانی هم نشستیم؛ مسئولانی که در این منطقه زندگی کرده و در سخت‌ترین شرایط در کنار هموطنان بودند و هستند. جالب این‌که آنها هم چندان به وعده‌های طرف افغانستانی دلخوش نبوده و خواستار ورود جدی‌تر دولت و حاکمیت به ماجرای تامین آب سیستان‌وبلوچستان هستند.البته تفاوت ظریفی در نظر و عقاید این مسئولان وجود دارد؛ به‌طورمثال امام‌جمعه زابل معتقد است باید به هر طریقی که شده حقابه هامون (که حقابه ایران و مردم سیستان‌وبلوچستان است) از افغانستانی‌ها گرفته شود و حبیب‌ا... دهمرده، نماینده مردم زابل در مجلس هم می‌گوید: اگرچه دولت و حاکمیت باید به دنبال گرفتن حقابه هامون باشد، اما اصلا نباید به تعهد سست افغانی‌ها دل خوش کرده و سرنوشت سیستان‌وبلوچستان را به آب هیرمند و حقابه هامون گره بزند.


۳۰ سال مذاکره بی‌نتیجه


حجت‌الاسلام مجتبی عزیزی، امام‌جمعه زابل، گام بزرگ در سفر وزیر نیرو به افغانستان را نه توافقی که حاصل شده، بلکه رسیدن دولتمردان به این باور می‌داند که ساخت بند کمال‌خان و انحراف آب به گودزره یک توطئه و پروژه استکباری است. عزیزی به جام‌جم می‌گوید: همین باور باعث می‌شود مسئولان از این پس واقع‌بینانه به ماجرا نگاه کرده و آن را در ملاحظات خود لحاظ کنند.
وی درعین‌حال بر دریافت حقابه سیستان‌وبلوچستان از افغانستان تاکید کرده و می‌افزاید: حقابه هامون باید از افغانستان گرفته شود و نباید به هیچ بهانه‌ای از آن صرف‌نظر کرد؛ حتی اگر انتقال آب از دریای عمان صورت گیرد، هزار چاه ژرف در سیستان حفر شود و حتی بهترین کارخانه‌ها برای اشتغال جوانان سیستانی ایجاد شود.


به هیرمند وابسته نباشیم


حبیب‌ا... دهمرده، نماینده مردم زابل در مجلس و استاندار سابق استان‌های سیستان‌وبلوچستان و کرمان هم اگرچه مثل سایر مسئولان سیستانی معتقد است باید حقابه هامون به‌طور کامل دریافت شود، اما تاکید می‌کند اگر قرار است سیستانی داشته باشیم که برایمان بماند، باید روی تامین آب پایدار برای آن سرمایه‌گذاری کنیم و تامین این آب پایدار ممکن نیست جز این‌که هر چهار گزینه‌ای که به این منظور مصوب و قانونی شده، به‌طور کامل به اجرا درآید. وی این چهار گزینه مهم را به ما این‌گونه توضیح می‌دهد: اول و مهم‌ترین نکته این‌که باید سرنوشت سیستان را از سرنوشت افغانستان جدا کنیم.
انتقال آب از دریای عمان، ایجاد و بهره‌برداری از چاه‌های ژرف، جلوگیری از تبخیر آب چاه‌نیمه‌ها و بارورکردن ابرها روی آنها و درنهایت گرفتن حقابه هامون از هیرمند راه‌های دیگری است که دهمرده روی آنها تاکید دارد و می‌گوید همه این گزینه‌ها کاملا علمی و دقیق بوده و در مجلس به تصویب رسیده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha