به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، بعد از همسایه غربی ایران، گردشگران سلامت از افغانستان، ترکمنستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس مسافر مشهد هستند. دو سال پیش، قبل از آنکه کرونا گردشگران را خانه نشین کند، همزمان با کاهش ارزش پول ملی، گردشگران سلامت مشهد از عراق، ازبکستان، جمهوری باکو، ترکمنستان، افغانستان و... افزایش یافت. افزایش گردشگران سلامت مشهد باعث شد تا مسئولان میراث فرهنگی و سلامت استان وعده دهند پای دلالان را برای همیشه از گردشگری سلامت مشهد کوتاه می‌کنند. وعده‌ها به سرانجام نرسیده تا شرکت کنندگان در کنفرانس ملی مدیریت گردشگری و خدمات سلامت بین‌الملل یکبار دیگر در سال 1400 خواستار حل معضل دلالان در گردشگری سلامت شوند. آنها تربیت راهنمایان گردشگری آشنا به زبان عربی، روسی و ترکمنی را یکی از راه‌های پایان دادن به حضور واسطه‌ها در صنعت گردشگری مشهد می‌دانند.
کرونا، گردشگران سلامت را از مشهد گرفت
«یاشا مخدومی» فوق تخصص آنکولوژی و سرطان شناسی بیمارستان امام رضای مشهد در گفت‌وگو با «ایران» از کاهش شدید گردشگران سلامت مشهد پس از شیوع کووید 19 خبر می‌دهد. به گفته او محدودیت‌ها، گردشگران سلامت کشورهای ترکمنستان و جمهوری باکو به را به صفر رسانده و تعداد گردشگران سلامت افغانستان و عراق به حداقل رسیده‌اند. تعداد گردشگران سلامت مشهد از مقصد برخی از کشورها پس از تزریق گسترده واکسن هم افزایش نیافته است. گردشگران سلامت ترکمنستان با وجود آنکه به‌دلیل اشتراکات زبانی و فرهنگی و ضعف نظام سلامت کشور خود ترجیح می‌دهند در ایران درمان شوند اما به ندرت به ایران می‌آیند. مخدومی می‌گوید: «گردشگران سلامت ترکمنستان بعد از درمان باید دو هفته در کشور خود در قرنطینه باشند، این مسأله باعث شده که آنها ایران را انتخاب نکنند.» گردشگران جمهوری باکو نیز کاهش یافته‌اند و بیماران صعب العلاج هم ترجیح می‌دهند به جای مشهد در بیمارستان‌های آذربایجان شرقی از جمله تبریز درمان شوند. تازه‌ترین آمارهای بیمارستان علوم پزشکی مشهد تعداد گردشگران عراقی در 1400 را 10 هزار نفر اعلام می‌کند. با وجود این و به گفته مخدومی حضور گردشگران عراقی هم در شرایطی که همچنان کووید 19 سویه‌های جدیدی از خود نشان می‌دهد، به بیماران صعب العلاج از جمله مبتلایان به سرطان که در کشور خود جواب شده‌اند، محدود شده است.
آذرماه بود که 60 نماینده آژانس‌های گردشگری عراق به ایران آمدند و در طول سه روز در مشهد با بخش خصوصی و دولتی ایران به گفت‌وگو نشستند تا تبادل گردشگر در بین دو کشور شکل جدیدی به خودش بگیرد. پیش از آن ایران صدور روادید برای گردشگران عراقی را آزاد کرده بود. براساس آماری که در این جلسات به رسانه‌ها اعلام شد در آبان ماه 30 هزار عراقی به مشهد آمده بودند. یکی از موضوعات مورد بحث دو گروه اسکان گردشگران عرب در اماکن غیر مجاز بود. زائران عراقی در کنار زیارت برای درمان هم می‌آمدند و گرفتار دلالان غیرمجازی می‌شدند که زبان عربی بلدند. دلالان به کلینیک‌ها می‌رفتند و توافق می‌کردند که اگر بیمار به این مرکز برود، ۵۰ درصد سهم بگیرد. در نتیجه درآمد دلال از پزشک بیشتر می‌شد.
دلالان برخی از گردشگران سلامت عراق را به‌نام زائر وارد ایران می‌کنند و آنها را به مراکز درمانی مورد نظر خود معرفی می‌کند. افزایش غیرقانونی تعرفه‌های پزشکی و خدمات پزشکی ناقص از جمله پیامدهای جدی و منفی حضور دلالان گردشگری سلامت ایران است. یاشا مخدومی اعتقاد دارد به‌دلیل سکونت عراقی‌های زیادی در مشهد و آشنایی کادر درمان با زبان عربی گردشگران عراق بیشتر از گردشگران ترکمنستان و تاجیکستان از دست دلالان جان سالم به درمی‌برند. البته وجود عراقی‌ها در مشهد باعث شده بسیاری از گردشگران عراقی برای سکونت به جای مراکز رسمی در خانه اقوام ساکن شوند و سهم اقتصادی صنعت گردشگری ایران از این حضور پرداخت نشود. این مسأله شامل گردشگران عراقی خوزستان هم می‌شود. مسأله‌ای که بارها اعتراض «حرمت‌الله رفیعی» رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی را در پی داشته است. رفیعی سهم اقتصادی ایران از حضور چهار میلیون گردشگر عراقی در کشور را هیچ می‌داند.
با وجود این یاشا مخدومی اعتقاد دارد گردشگران سلامتی که از همسایه‌های شمالی ایران برای درمان می‌آیند بیشتر در معرض دلالان این صنعت قرار دارند. او دو سال پیش هم در گفت‌وگو با «ایران» خواستار استخدام و تربیت راهنمایان تور سلامت آشنا به زبان روسی و ترکمنی شده بود. در اینجا هم دو کشور رقیب صنعت گردشگری ایران، یعنی ترکیه و هند در کمین گردشگران سلامتی هستند که از کشورهای همسایه در چهار سو به ایران می‌آیند. مخدومی اعتقاد دارد که گردشگری سلامت در مشهد در دست دلالان مترجم آشنا با زبان گردشگران است. او به ضعف قانون اشاره می‌کند و می‌گوید: «کسی در کشوری مثل ترکمنستان نمی‌تواند با ویزای توریستی کار کند اما در ایران این نظارت وجود ندارد. هرکس هم به هر عنوانی وارد ایران می‌شود گردشگر محسوب می‌شود.»
آمارهای متفاوت
آمارهای اعلام شده در کنفرانس ملی مدیریت گردشگری و خدمات سلامت بین‌الملل عددهای متفاوتی از گردشگران سلامت کشور می‌دهد. براساس اظهارات سرکنسول کشور عراق در مشهد، امسال 2 میلیون زائر عراقی برای زیارت به این شهر مقدس سفر کردند که 200 هزار نفر آنان به‌عنوان گردشگر سلامت در بیمارستان‌های مشهد تحت خدمات درمانی قرار گرفتند.
دکتر محمد اسماعیل خیامی مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزایش شمار گردشگران سلامت در مشهد طی سال‌جاری نسبت به پارسال را 30 درصد اعلام می‌کند و به ایرنا، می‌گوید: سالانه افزون بر 150 هزار گردشگر سلامت در کلینیک‌ها و مراکز درمانی سرپایی نظیر درمانگاه‌های تخصصی چشم، درمان ناباروری، ژنتیک، زیبایی، پوست و مو خدمات می‌گیرند که این تعداد امسال به‌دلیل نوسان ارزی افزایش داشته است.
به گفته او گروهی از گردشگران سلامت نیز در بیمارستان های مشهد از خدمات بستری برخوردارند که این تعداد از ابتدای امسال تاکنون بیش از 10 هزار نفر برآورد می‌شود.
اما دکتر محمود شبستری رئیس بیمارستان امام رضا(ع) مشهد در این کنفرانس ملی می‌گوید: «بیمارستان امام رضای مشهد ۲۵۰ هیأت علمی، ۸۰۰ دانشجو و هزار و ۸۳۰ تخت بیمارستانی دارد اما میزان گردشگران سلامت آن در ماه کمتر از ۱۰ نفر است و آن هم کسانی هستند که اورژانسی ناچار به مراجعه می‌شوند.» آمارهای اعلام شده از گردشگران ورودی به ایران با مقاصد زیارتی، فرهنگی، طبیعی و درمانی همیشه محل شک بوده است.
سهم اندک پزشک در کاهش گردشگران سلامت
رئیس بیمارستان امام رضا(ع) مشهد اعتقاد دارد در صورت لغو بخشنامه‌های دست و پاگیر دولتی و اعطای استقلال به مرکز درمانی دولتی و خصوصی، گردشگری سلامت به اوج می‌رسد گرچه کشور ما به‌دلیل برخورداری از شرایط خاص، درمان ارزانتری نسبت به کشورهای همسایه ارائه می‌دهد که می‌تواند جاذبه خوبی باشد اما تا زمانی که از هر ۱۰۰ میلیون تومان یک میلیون به پزشک می‌دهند این چرخه جذب ناقص است.
شبستری می‌گوید:«از ۷۰ میلیون تومان حق‌العمل بیمارستان حدود ۵۰۰ هزار تومان به پزشک بعد از ۶ ماه می‌دهند در حالی که همه فکر می‌کنند ۵۰ میلیون تومان آن به پزشک می‌رسد، این سیستم پزشک را تشویق به همکاری در این زمینه نمی‌کند و حتی اگر بیمارستان مایل باشد تا زمانی که این راهکار درست نشود،اتفاقی نمی‌افتد.»
یاشا مخدومی هم می‌گوید: «در سیستم دولتی یک کارانه پزشکی وجود دارد که علاوه بر حقوق در قبال جراحی که انجام می‌شود به پزشک پرداخت می‌شود. برای مثال یک پزشک برای بیمارستان 100 میلیون تومان درآمد تولید می‌کند سهم خود پزشک 20 میلیون تومان در نظر گرفته می‌شود. این عدد در سیستم پلکانی به دو 10 میلیون تومان تقسیم می‌شود. این دو عدد به 6 تا 7میلیون کاهش پیدا می‌کنند. 20 درصد هم مالیات از آنها کم می‌شود. در نهایت از 100 میلیون درآمد تولیدی برای پزشک، چیزی بین 5 تا 6 میلیون تومان می‌ماند. بنابراین پزشک انگیزه‌ای برای ادامه کار ندارد و اگر می‌ماند هم در بحث بیمار خارجی هم بیمار داخلی بیشتر اخلاقی و علمی است.»
نظر شما