سلامت نیوز:خاک همدان سالانه 15 تن در هکتار فرسایش می‌یابد. کارشناسان و مسئولان جهاد کشاورزی در این استان غربی ورود زودهنگام عشایر به‌مراتع، تغییر کاربری اراضی، شدت جریان آب ناشی از نزولات سنگین باران و برف، تغییرات دمایی، قطع درختان، شخم غیراصولی در جهت شیب، توسعه معادن، چرای بیش از حد مراتع توسط دام، نبود تعادل بین دام و ظرفیت مرتع را از مهم‌ترین علل فرسایش خاک در استان همدان برمی شمارند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ،مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه وضعیت فرسایش خاک در استان بین 10 تا 15 تن در هکتار است، گفت: طی 24 مورد مطالعه از سوی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان روی 800 هزار هکتار؛ مشخص شد 585 هزار هکتار از اراضی در کلاس 1، 2، 3 با محدودیت کم برای کشت قرار دارند و 204 هزار هکتار از این اراضی در کلاس‌های 4، 5، 6 با محدودیت بیشتر قرار گرفته‌اند. امیر لاهوتیان گفت: طبق مطالعات انجام شده ، 70 درصد از اراضی همدان جزو اراضی جوان و غنی از عناصر غذایی و توسعه یافته است. 65 درصد خاک اراضی این استان زیر یک درصد دارای مواد آلی هستند و حدود 96 درصد خاک حالت اسیدی بین 7 تا 8.5 درصد که قلیایی نیز است، دارد.
این مسئول، وضعیت حدود یک میلیون هکتار از اراضی استان را که در معرض فرسایش هستند بحرانی دانست و خاطرنشان کرد: حدود 45 هزار هکتار از اراضی نیز در معرض شوری قرار دارد. اگر نوع خاک مقاوم نباشد، این شوری و گازدار شدن آب به محدودیت در کشت منجر می‌شود. کشاورزان در این اراضی شور نمی‌توانند از هر روشی استفاده کنند. آنها برای کشت نیاز به دستگاه‌های خاص دارند تا کشت آسیب نبیند.
همچنین یکی دیگر از معضلات شوری خاک این است که از هر نوع آبیاری برای کشت نمی‌توان استفاده کرد چون هزینه بر خواهد بود بنابراین ضروری است که نسبت به اصلاح کشت، آبیاری و تقویت زمین در درازمدت اقدام کرد در غیر این صورت کشاورزی دراین مناطق هیچگونه توجیه اقتصادی ندارد.به گفته او، با نظر کارشناسان و ناظرین جهاد کشاورزی، ۸۰ درصد از مجموع ۲۰۰ هزار هکتار زمین‌های کشاورزی آبی استان همدان زیرپوشش شبکه و سامانه‌های نوین آبیاری قرار گرفته است.
مدیر آب و خاک جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه تغییر شیوه زراعی از سال 1386 آغاز و تا پایان سال 1399 بالغ بر 85 هزار هکتار از اراضی استان کشاورزی تحت طرح کشاورزی حفاظت شده قرار گرفته است، بیان داشت: از 260 هزار هکتار اراضی آبی در استان، 200 هزار هکتار آن مستعد اجرای طرح سامانه نوین آبیاری است. همچنین تا پایان آبان ماه سال‌جاری بالغ بر 161 هزار هکتار از اراضی زیر پوشش این طرح رفته است.
لاهوتیان با بیان اینکه از این میزان اراضی، ۱۰ هزار و ۱۰۰ هکتار تحت پوشش سامانه آبیاری قطره‌ای، ۱۱ هزار و ۱۸۶ هکتار به‌صورت آبیاری کم فشار و بقیه اراضی کشاورزی آبی استان همدان نیز در قالب سامانه نوین بارانی، آبیاری می‌شوند، مطرح کرد: حدود 80 درصد از اراضی کشاورزی دارای پتانسیل آبیاری با سیستم نوین است که نزدیک بر 61 درصد از اراضی آبی را شامل می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت با میانگین صرفه‌جویی 4400 متر مکعب در هکتار، بالغ بر 703 میلیون متر مکعب صرفه‌جویی آب اتفاق افتاده است.
سالانه 16 تن از خاک همدان دچار فرسایش می‌شود
مدیرکل منابع طبیعی استان همدان نیز با بیان اینکه فرسایش خاک در سال تا سقف 10 تن در هکتار طبیعی بوده و این مقدار فرسایش به‌دلیل ایجاد دشت‌ها و ایجاد زمین‌های حاصلخیز برای انجام عملیات کشاورزی مفید است، گفت:«اگر فرسایش خاک از 10 تن در هکتار در سال فراتر رود به این پدیده، فرسایش تشدید شونده گفته می‌شود. این پدیده بر اثر رگبارهای باران و بارش‌های ناگهانی و همچنین علل انسانی از جمله بهره‌برداری نادرست از منابع مانند چرای بی‌رویه دام ایجاد می‌شود.»
اسفندیار خزایی با اشاره به اینکه استان همدان به‌‌طور متوسط سالانه بین 15 الی 16تن در هکتار فرسایش خاک دارد، افزود: این میزان فرسایش در سطح کشور قابل قبول است زیرا استان همدان در یک فلات بلند واقع شده است. در حالی که حوضه‌های آبخیز از ارتفاعات استان همدان منشعب و به سمت استان‌های همجوار می‌روند، هیچگونه آبی از استان‌های دیگر وارد استان ما نمی‌شود.
به گفته وی، مناطقی که ریزش باران در آنها به‌صورت رگباری است از جمله نواحی خشک و نیمه خشک؛ بیشتر در معرض فرسایش خاک قرار دارند. بنابراین توجه به پوشش گیاهی برای حفاظت از خاک بویژه در این نواحی ضروری است. با توجه به وضعیت پوشش گیاهی در مناطق جنوبی و شمالی همدان که با یکدیگر متفاوت است باید عملیات مختلف حفاظتی برای خاک اعمال شود.
خزایی با اشاره به اینکه متأسفانه طی سال‌های متمادی کشاورزان برای تولید، باعث کاهش توان زیستی خاک شده‌اند، ادامه داد: برداشت محصول از خاک در واقع جداسازی بخشی از عناصر زیستی و غذایی از خاک است.مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان، تبعات منفی فرسایش خاک را شامل مهاجرت، تغییرات اقلیمی و اکولوژیکی، از بین رفتن فرصت‌های شغلی، از بین رفتن عدالت اجتماعی و توسعه فقر و بیکاری، کاهش درآمد روستاییان، فقر منابع طبیعی و زیست‌محیطی، از بین رفتن گونه‌های گیاهی و جانوری و تغییر کیفیت آب دانست.
وی با بیان اینکه این کمبودها باید جایگزین شود در غیر این صورت حاصلخیزی خاک سالانه (با روندی هرچه شدیدتر) کاهش پیدا می‌کند، اذعان کرد: در این راستا راهکارهایی از جمله استفاده از کودها به‌صورت تلفیقی وجود دارد یعنی توصیه می‌شود کشاورزان به‌صورت همزمان از کودهای آلی و شیمیایی استفاده کنند. خاک حتی از آب هم مهمتر است. برای داشتن خاک غنی باید آموزش و کارهای نرم افزاری در دستور کار قرار گیرد و بهره برداران با اهمیت خاک و روش‌های صحیح بهره‌برداری از آن آشنا شوند.
نظر شما