سلامت نیوز-*نسیم کیانی: بدن ما برای تأمین انرژی به غذا احتیاج دارد. پس احساس گرسنگی، ضعف و بی‌حالی بعد از چند ساعت غذا نخوردن کاملاً طبیعی است، اما اگر دل شما مدام بهانه غذا را می‌‌گیرد، احتمالاً یک پای داستان سلامتی‌تان می‌لنگد.


به گزارش سلامت نیوز به نقل از زندگی آنلاین، بدن ما برای تأمین انرژی به غذا احتیاج دارد. پس احساس گرسنگی، ضعف و بی‌حالی بعد از چند ساعت غذا نخوردن کاملاً طبیعی است، اما اگر دل شما مدام بهانه غذا را می‌‌گیرد، احتمالاً یک پای داستان سلامتی‌تان می‌لنگد. گرسنگی دائمی یا پلی‌فاژیا دلایل متعددی دارد که در این یادداشت به آن می‌‌پردازیم:

دیابت

بدن قند غذاها را به سوخت قابل مصرفی به نام گلوکز تبدیل می‌‌کند. در فرد مبتلا به دیابت، گلوکز وارد سلول‌ها نشده و در خون زیاد و زیادتر می‌‌شود تا جایی که بخشی از آن از راه ادرار دفع گردد. این سلول‌های‌های گرسنه و خالی از گلوکز دائماً به ما دستور می‌‌دهند که چیزی بخوریم. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ مشخصاً با وجود اینکه غذا می‌‌خورند، باز هم وزن کم می‌‌کنند.

پس علاوه بر افرایش اشتها به سایر علائم دیابت نیز توجه کنیم:

 پر ادراری، تشنگی، کاهش وزن بی علت، تاری دید ، خستگی، تأخیر در بهبود زخم‌ها و کبودی‌ها،* احساس درد و گزگز دست و پا

 
 افت قند خون

هایپو گلایسمی حالتی است که در آن قند خون بسیار پایین می‌‌آید و در بیماران دیابتی شایع‌تر است. در بیماری‌های دیگری مثل هپاتیت، بیماری‌های کلیوی، تومورهای نورو - اندوکراین در پانکراس، مشکلات غدد آدرنال و هیپوفیز نیز، این افت ناگهانی قند خون دیده می‌‌شود. فردی که دچار ‌هایپوگلایسمی می‌‌شود، معمولاً علائم دیگری نیز دارد، از جمله:

 اضطراب، کندی ضربان قلب، رنگ‌پریدگی پوست ، تعریق، گزگز اطراف دهان

 
کم‌خوابی

نداشتن خواب کافی می‌‌تواند روی هورمون‌های تنظیم کننده اشتها اثر بگذارد. افرادی که از کم خوابی رنج می‌‌برند، معمولاً اشتهای بیشتری دارند و دیرتر احساس سیری می‌‌کنند، به علاوه این افراد در هنگام خستگی تمایل بیشتری به خوردن غذاهای پرکالری و چرب دارند. علائم دیگر کم‌خوابی:  کاهش هشیاری  نوسان خلق و خو  گیجی و حواس‌پرتی  اختلال در بیدار ماندن در طول روز  افزایش وزن


استرس

هنگام استرس، اضطراب و هیجان، بدن هورمونی به نام کورتیزول آزاد می‌‌کند که باعث افزایش احساس گرسنگی می‌‌شود. افراد تحت استرس تمایل بیشتری به خوردن غذاهای شیرین، چرب یا هر دو پیدا می‌‌کنند. شاید به این علت که بدن تمایل به خاموش کردن مغز پردازش گر نگرانی و اضطراب دارد. علائم دیگر استرس عبارتند از:  فوران خشم  خستگی  مشکلات خواب  مشکلات گوارشی
 

رژیم غذایی

غذاهای مختلف به لحاظ القای احساس سیری، اثر مشابهی ندارند. در بین گروه‌های غذایی، بلاشک پروتئین‌ها سیر کننده‌تر از سایرین هستند. پس استفاده از پروتئین‌هایی مانند گوشت، مرغ، تخم‌مرغ و لبنیات و همچنین منابع پروتئین و فیبر مانند حبوبات در رژیم غذایی روزانه الزامی است. چربی‌های سالم مانند آجیل‌ها، روغن آفتابگردان و روغن زیتون که موجب کاهش کلسترول می‌‌شوند نیز در به تعادل رساندن برنامه غذایی و احساس رضایت بعد از وعده‌های غذایی موثرند. میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و هر آنچه منبع فیبر، ویتامین و املاح محسوب می‌‌شود همراه با نوشیدن آب کافی از دیگر رموز کاهش گرسنگی کاذب و القای حس سیری هستند.

انواع شیرینی‌ها، نان سفید، غذاهای آماده، فست‌فودها و هرچه که داری افزودنی و فاقد ارزش غذایی است (که معمولاً هم پرچرب و ناسالم محسوب می‌‌شود) بیشتر و با فاصله زمانی کوتاه‌تری باعث گرسنگی می‌‌گردد.

اگر وقت بیشتری برای آماده کردن غذا، چیدن سفره، جویدن و لذت بردن از غذا بگذارید بعد از غذا احساس رضایت بیشتری خواهید داشت. مهم‌ترین نکته توجه به غذا و سفره است نه تلویزیون و موبایل و مسائل دیگر.


داروها

داروها هم این قدرت را دارند که باعث افزایش اشتها شوند. آنتی‌هیستامین‌ها، بعضی از داروهای ضد افسردگی (SSRI‌ها)، استروئیدها، برخی از داروهای دیابت و داروهای روانپزشکی نیز می‌‌توانند روی اشتها اثر بگذارند. اگر از زمانی که درمان دارویی خاصی را آغاز کرده‌اید، افزایش وزن داشته‌اید، احتمالاً این دارو روی اشتهایتان اثر گذاشته است پس می‌‌توانید با پزشک خود صحبت کنید تا داروی دیگری را جایگزین کند.

 
بارداری

یکی دیگر از مواردی که تأثیر شگفتی روی اشتها دارد، بارداری است. در واقع با افزایش اشتها و میل به خوردن، بدن اطمینان حاصل می‌‌کند که مواد مغذی و ویتامین‌های کافی در اختیار جنین قرار می‌‌گیرد.

 
مشکلات تیروئید

غده تیروئید یکی از تنظیم‌کننده‌های مهم سوخت و ساز بدن است. اختلال در عملکرد تیروئید به هر نحو می‌‌تواند روی وزن، سیری، گرسنگی و اشتها مؤثر باشد.‌ هایپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید یکی از ناخوشی‌های غده تیروئید است که علاوه بر گرسنگی دائمی، علائم زیر را دارد:  نبض سریع  احساس برانگیختگی و خشم  تعریق زیاد  ضعف عضلانی  تشنگی مفرط

 
کم‌آبی (دهیدراتاسیون)

در طول روز آب کافی نمی‌نوشید؟ ‌اصلاً احساس تشنگی نمی‌کنید؟ از آب تنفر دارید؟ خیلی از افراد نمی‌دانند که دقیقاً گرسنه‌اند یا تشنه. اما نکته مهم اینجا است که کم‌آبی بدن می‌‌تواند باعث گرسنگی کاذب شود. دیگر علائم کم‌آبی:  لرز -  خستگی  کم‌ادراری- ادرار تیره

 
عدم تحرک

ورزش، تحرک و فعالیت بدنی باعث می‌‌شود که بدن مقداری از کالری در دسترس خود را به عنوان سوخت مصرف کند. این تلاش بدن برای مصرف انرژی، باعث افزایش سوخت و ساز می‌‌گردد و در بسیاری از افراد تنظیم متابولیسم (سوخت و ساز) اشتهای کاذب را نیز کنترل می‌‌کند.

 
جمع‌بندی

اگر جزو گروهی هستید که تمام روز گرسنه هستید و اشتهای زیادی دارید، موارد بالا را بررسی کنید. کمیت و کیفیت درشت مغذی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی داخل رژیم غذایی روزانه‌تان را ارزیابی کنید. در طول روز ۸-۱۰ لیوان آب بنوشید. به کیفیت و کمیت خواب خود توجه بیشتری کنید و جایی برای ورزش منظم در زندگی خود ایجاد نمایید.  آزمایش خون جدیدی بدهید و از وضعیت غدد و قند خون خود مطمئن شوید و با کنترل تمامی موارد اگر مشکل‌تان حل نشد حتماً به پزشک مراجعه کنید و   بخواهید که وضعیت شما را مورد بررسی قرار دهد.

* کارشناس تغذیه و دانشجوی دکتری فیزیولوژی ورزشی