سلامت نیوز:سیستان و بلوچستان، پهناورترین استان ایران است که 11.5 درصد مساحت کشور را با 23شهرستان بهخود اختصاص داده، اما هنوز با 2چالش اصلی راه و آب دستوپنجه نرم میکند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،میانگین دسترسی به آب آشامیدنی در سیستان و بلوچستان 67درصد است که این عدد در برخی شهرستانها چون چابهار بسیار پایینتر و حدود 40درصد برآورد شده؛ هرچند محلیها این ادعا را قبول ندارند و معتقدند این شاخص در چابهار و دشتیاری بسیار پایینتر از این اعداد و ارقام است.
در ماههای گذشته خبرها و تصاویر زیادی از جنوب سیستانوبلوچستان منتشر شد که نشان میداد مردم روستاهای بخش «دشتیاری»، «تلنگ» و «پلان» برای تامین آب آشامیدنی به هوتکها پناه بردهاند؛ هوتکها یا همان گودالهای بزرگی که آب باران را در خود جمع میکنند و قرار است مایه حیات باشند، اما بارها جان کودکان منطقه را گرفتهاند.
تکرار حوادث تلخ غرقشدن کودکان در هوتکها یا حمله گاندوها (تمساح پوزه کوتاه ایرانی) به کودکانی که سراغ آب رفته بودند، موضوع برنامه زنده اینستاگرامی «پایش» بود که با حضور فرمانده قرارگاه خاتمالنبیا(ص)، رئیس آبفای سیستانوبلوچستان و نماینده چابهار در مجلس شورای اسلامی برای پیگیری مشکلات آب سیستان و بلوچستان بهویژه جنوب استان برگزار شد. بیش از 300 نفر از اهالی منطقه این لایو را مشاهده میکردند که اغلب آنها به عملکرد مسئولان در زمینه تامین آب آشامیدنی انتقاد داشتند.
ماده قانونی که وزارت نیرو به آن عمل نکرد
نماینده چابهار در مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه شاخص دسترسی به آب آشامیدنی در سیستان و بلوچستان در پایینترین حد قرار دارد، میگوید: «مردم در جنوب استان بهویژه در شهرستان دشتیاری با مشکل مواجه هستند و حتی آبرسانی سقایی در این منطقه با سهمیه بسیار پایین در حال انجام است.
روزانه ۱۵لیتر آب در اختیار هر فرد قرار میگیرد که باید برای نظافت، پختوپز و آشامیدن و... مورد استفاده قرار گیرد. به تازگی هم ناوگان آبرسانی میگویند مشکل داریم و همین سهمیه اندک هم بهدست مردم نمیرسد.» معینالدین سعیدی معتقد است وزارت نیرو آنطور که باید در استان فعالیت نکرده است؛ هرچند سیستانوبلوچستان شبیه به ویرانهای است که به ارث رسیده و مشکلات آنقدر زیاد است که نباید توقع رفع آنها را در کوتاهمدت داشت. وی به مشکلات کمآبی فلات مرکزی ایران هم اشاره میکند، اما توضیح میدهد:
«در فلات مرکزی ایران منابع آبی کافی وجود ندارد، اما در جنوب سیستانوبلوچستان 2سد زیردان و پیشین را داریم که مخزن آنها ذخیره آب کافی دارند. از سوی دیگر چابهار در کنار اقیانوس قرار دارد، اما نهتنها شبکه انتقال و تصفیهخانه سدها تکمیل نشده بلکه حتی یک متر لولهگذاری در کنار اقیانوس هم انجام نشده است.»
نماینده چابهار در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ماده۳۶ قانون برنامه ششم توسعه تصریح میکند: «وزارت نیرو براساس این ماده قانونی موظف است بخش زیادی از آب جنوب استان را با آبشیرینکنها از اقیانوس تامین کند، اما در اینباره هیچ کاری انجام نشده است.» به گفته او، در حالی آب مورد نیاز منطقه چابهار در 2بخش صنعت و آشامیدنی تامین شده است که مردم روستاهای نزدیک به چابهار هیچ سهمی از این آب ندارند.
نابودی رؤیای کودکان سیستانوبلوچستان
سعیدی به تبعیض صورت گرفته بین استانها و شهرهای مختلف اشاره میکند و ادامه میدهد: «با وجود تأکید رهبری بر توسعه سواحل مکران این موضوع نیز مورد توجه قرار نگرفته است.» او از نابودی رؤیای کودکان سیستانوبلوچستان در هجمه مشکلات میگوید و میافزاید: «کودکی که باید کیلومترها راه برود تا از هوتکها آب بردارد، آیا دیگر میتواند درس بخواند یا کودکی کند؟ »
سدها، راهگشای مشکل کمآبی
سعید محمد، فرمانده قرارگاه خاتمالانبیا(ص) دیگر مهمان این برنامه زنده اینستاگرامی از زاویه دیگری به مشکلات استان نگاه میکند. او با بیان اینکه سیستان و بلوچستان منطقهای وسیع با مشکلات بسیار است، سدها را مهمترین راه رفع مشکلات منطقه میداند و میگوید: «آب در سیستانوبلوچستان فصلی است و از سوی دیگر، این استان در پاییندست قرار دارد و پاکستان و افغانستان میتوانند آب را در بالادست مهار کنند.
به همین دلیل ما باید با سدها آب فصلی را ذخیره کنیم. هماکنون 25سد در این استان بهرهبرداری شده است. ۴سد نیز در دست اجرا و مطالعه ۱۴سد نیز در حال انجام است. اگر سدهای درحال اجرا و در دست مطالعه به بهرهبرداری برسد، عملا میتوانیم آب بیشتری را نگه داریم و بسیاری از مشکلات استان را رفع کنیم. » فرمانده قرارگاه خاتمالانبیا(ص) مشکل دیگر در سیستانوبلوچستان را توزیع آب میداند و تأکید میکند که وزارت نیرو باید اهتمام ویژهای در اینباره داشته باشد تا امکان انتقال آب از سدها فراهم شود.
محمد با بیان اینکه ۱۷ روستا در چابهار از هوتک استفاده میکنند، توضیح میدهد: «روز شنبه نشستی در اینباره داریم و قرارگاه قرار است اتصال تعدادی از این روستاها با سد را برقرار کند، اما بهطور کلی پیشنهاد من این است که منابع اعتباری در دست استان باشد و استاندار که از نزدیک در جریان مشکلات است، درباره هزینه آن تصمیم بگیرد.
نباید تمرکز همه طرحها حتی موارد کوچک در تهران باشد.» فرمانده قرارگاه خاتمالانبیا(ص) پیشنهادی هم برای بودجه1400 سیستانوبلوچستان میدهد و آن تمرکز بر تکمیل سدها، تصفیهخانه و انشعاب روستایی است.
۲۶۴۷ روستا، بدون تاسیسات آبی
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان بهعنوان نماینده وزارت نیرو در این برنامه زنده اینستاگرامی در پاسخ به گلایههای مطرح شده به چند مشکل اشاره میکند.علیرضا قاسمی شاخص پراکندگی، اقلیمهای متفاوت، متوسط بارش ۴۴درصد نرم کشوری، بارش بهصورت رواناب، ماندگاری پایین بهدلیل نفوذپذیری پایین خاک، تبخیر بالا و جمعیت ۵۱درصدی روستایی را از مهمترین موانع آبرسانی به روستاهای سیستانوبلوچستان میداند و میگوید: «از کل روستاهای استان ۲۹۴۷روستا با جمعیت یک میلیون و ۱۲۰هزار نفر آب پایدار دارند، اما ۲۶۴۷ روستا تاسیسات آبی ندارند که ۱۰۹۱روستا از این تعداد بالای ۲۰خانوار دارند.»
با بیان اینکه برای رفع مشکلات آب روستاهای استان ۲هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است، ادامه میدهد: «قرار است تا تیر سال آینده ۱۷۳روستا آبرسانیشود. همچنین آبرسانی به ۱۰۶۲روستا با ۱۱۱۵میلیارد تومان اعتبار تا پایان ۱۴۰۰هدفگذاری شده و هماکنون مراحل نهایی ابلاغ اعتبار این طرح در حال انجام است.»
پیش از این منصور بیجار، معاون عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان در گفتوگو با همشهری تأکید کرده بود که رسیدن استان به میانگین کشوری در 2حوزه راه و آب به 3800میلیارد تومان برای راههای روستایی، 2هزار میلیارد تومان در حوزه تامین آب روستایی و 8500میلیارد تومان برای تکمیل بزرگراهها و ابنیه فنی نیاز دارد.
یک امضا تا انتقال آب دریای عمان به 3استان
طرح انتقال آب دریای عمان به 3استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و رضوی از سال گذشته کلید خورد؛ طرحی که فرمانده قرارگاه خاتمالانبیا(ص) آغاز عملیات آن را منوط به امضای وزارت نیرو میداند. سعید محمد با بیان اینکه این طرح با نام «ناب» مخفف نیرو و آب با هدف برداشت آب از دریای عمان و شیرینسازی و انتقال آن به سیستان و بلوچستان، خراسانجنوبی و رضوی اجرا میشود، میگوید:«یک شرکت کنسرسیوم با همکاری 20درصد قرارگاه و 80درصد بخش خصوصی در اینباره تشکیل و کارهای اولیه و مطالعات هم انجام شده است.
از آنجایی که بخش خصوصی سهم اصلی این پروژه را بر عهده دارد، از وزارت نیرو خواسته شده یک قرارداد برای خرید تضمینی آب امضا کند، اما هنوز این قرارداد امضا نشده است.» او به طرح دیگری برای برداشت آبهای ژرف در عمق 3هزار متری زمین نیز اشاره میکند و توضیح میدهد: «لیبی و عربستان تجربه استخراج این آبها را دارند. ما نیز یک طرح مطالعاتی در اینباره را به همراه معاونت علمی-تحقیقاتی ریاستجمهوری برنامهریزی کردیم که مطالعات آن در حال انجام است.»
نظر شما